Morgunblaðið - 12.09.1998, Blaðsíða 38

Morgunblaðið - 12.09.1998, Blaðsíða 38
38 LAUGARDAGUR 12. SEPTEMBER 1998 MARGMIÐLUN MORGUNBLAÐIÐ Pýðingar í sviðsljósi „Fámennum hópi þýðencLa úr íslensku fer fjölgandi. Fornar og nýjar bók- menntir eru þýddar, skemmst er að minnast samræmdra þýðinga Islend- ingasagna, en óvenju mikið er þýtt af íslenskum samtímabókmenntum. “ Þyðendaþing í Skálholti og Reykja- vík á vegum Bók- menntakynningar- sjóðs og Stofnunar Sigurðar Nordals hefur staðið frá 9. september og lýkur hinn 14. Átján þýðendur íslenskra bókmennta sitja þingið. Á þing- inu eru þýðingar ræddar, hlýtt á fyrirlestra um íslenskar sam- tímabókmenntir, rithöfundar sækja þingið heim og þýðinga- smiðja er opin svo að fátt eitt sé talið. Fámennum hópi þýðenda úr íslensku fer fjölgandi. Fornar og nýjar bók- VIÐHORF Eftir Jóhann Hjálmarsson menntir eru þýddar, skemmst er að minnast sam- ræmdra þýð- inga Islendingasagna, en óvenju mikið er þýtt af íslenskum sam- tímabókmenntum. Bókmennta- kynningarsjóður, Norræni þýð- ingasjóðurinn, Ariane-áætlun Evrópusambandsins og ýmsir aðrir opinberir sjóðir hafa veitt þýðendum og útgefendum góðan stuðning. Nauðsynlegt er að með einhverjum hætti verði þessi starfsemi efld. Talað hefur verið um bókmenntaskrifstofu eða stofnun eins og í flestum ná- grannalöndum okkar. Bók- menntakynningarsjóður er vísir að slíkri stofnun, en hefur ekki mikla fjárhagslega getu. Stofnun Sigurðar Nordals sinnir einkum fræðimönnum en meðal þeirra eru vitanlega þýðendur og ýmsir aðrir sem starfa í þágu íslenskra bókmennta, fornra og nýrra. Ekki fjölmennur, en þó tölu- verður hópur, íslenskra rithöf- unda hefur náð að verða kunnur á Norðurlöndum, Þýskalandi, Englandi og jafnvel víðar. Þetta er áfangi sem náðst hefur með ötulu kynningarstarfí og með hjálp erlendra útgefenda og þýðenda. Ráðstefnur og þing, m.a. alþjóðlegar bókastefnur, hafa átt sinn þátt í þessu og líka vaxandi áhugi sem sýndur er ís- lenskum bókmenntum. Á Norðurlöndum hefur þessi áhugi verið fyrir hendi og alltaf forvitni þar að frétta af fleiri rit- höfundum en Snorra Sturiusyni, Agli Skallagrímssyni, Gunnari Gunnarssyni og Halldóri Lax- ness. I Þýskalandi er þessi áhugi endurvakinn nú eftir myrka tíma og er svo komið að mönnum er óhætt að horfa í norður án þess að vera bendlað- ir við þjóðemis- eða kynþátta- stefnu. Stríðið fór illa með orðstír margi-a íslenskra rithöf- - unda. I Suðurlöndum, Frakklandi, Italíu og Spáni, hafa íslenskar samtímabókmenntir ekki náð verulegri athygli, en ýmslegt bendir til þess að úr því geti ræst. I þessum löndum er lagt mikið upp úr þýðingum klass- ískra fombókmennta og era þess mörg dæmi að Islendinga- sögur njóti þess. En svo aftur sé vikið að ís- lenskum bókmenntum í Þýska- landi og Mið-Evrópu fyrir stríð rifjast upp fyrir mér frásögn Guðmundar Gíslasonar Hagalíns í ævisögu hans Þeir vita það fyr- ir vestan sem kom út 1979. I upphafí fjórða áratugar seg- ist Hagalín hafa orðið þess vís að bækur hans höfðu vakið tals- verða athygli hjá erlendum fræðimönnum sem gátu lesið ís- lensku. Hann nefnir sem dæmi að í Svíþjóð hafi birst tvær af smásögum hans, Tófuskinnið og Hákarlaveiðin, og víðkunnur málfræðingur og bókmennta- maður, Gustav Neckel, prófess- or í norrænum og frumger- mönskum fræðum í Berlín, hafi skrifað og hælt sögum sínum og viljað stuðla að því að safn smá- sagna hans kæmi út á þýsku. Þeir höfðu bréfaskipti út af þessu og fleira „og nokkra áður en styrjöldin mikla brauzt út, hafði hann látið þýða úrval úr smásögum mínum og Ullsteins bókaútgáfa lofað að kosta útgáfu sagnanna. Síðan hvorki heyrði ég né sá neitt frá honum eða þýðandanum, en frétti, að Hitler hefði mislíkað við Neckel, svipt hann embættinu í Berlín, en af náð leyft að hann yrði prófessor við háskólann í Bonn.“ Einnig getur Hagalín hol- lensks prófessors í norrænum fræðum sem hafði bréfaskipti við hann og kvaðst láta nemend- ur sína nota sem lesbók Veður öll válynd, en það var ekki síst málfarið íslenska sem hreif pró- fessorinn. I framhaldi af bréfí hollenska prófessorsins fékk Hagalín bréf frá Onnu Kersbegen, dr. phil. og skjalaverði í Rotterdam sem bað um leyfi til að þýða smásögur, bæði úr Strandbúum og Veður öll válynd. Sögurnar birtust og þóttu vel þýddar. Hún vann síð- an að þýðingu á Þætti af Nes- hólabræðram sem hún kallaði snilldarverk og kom til íslands í því skyni m.a. til að sjá álíka húsakunni og lýst var í sögunni. Þeirri ferð og kynnum þeirra Hagalíns er lýst á kostulegan hátt. „Stormen kom út á hol- lenzku 1933, og ég fékk senda svo lofsamlega ritdóma, að ég varð meira en lítið hissa ...“, skrifar Hagalín. Þau höfðu bréfaskipti nokkrum sinnum uns heimsstyrjöldin dundi yfir. Þetta er svona dálítið innskot um hvernig farið getur fyrir rit- höfundum þegar um kynningu og útbreiðslu verka þeirra er- lendis er að ræða. Heimsstyrj- öldin var enn miskunnarlausari í þessum efnum en dæmi Haga- líns sýnir, en ljóst er að vegna stríðsins og ýmislegra ytri að- stæðna fóra meginlandsbúar að mestu á mis við sagnameistar- ann íslenska. Oft heyrist því fleygt erlendis að ungir íslenskir rithöfundar séu meira íyrir frásögnina en erlendir kollegar þeirra. Þær raddir koma ekki síst frá Þýska- landi þar sem menn eru dugleg- ir að lesa og svelgja í sig þykka rómana. Mér hefur þá stundum dottið Hagalín í hug þótt nöfn þeirra Gunnars Gunnarssonar og Halldórs Laxness, jafnvel Kristmanns Guðmundssonar (Gyðjan og uxinn) hafí kannski verið nærtækari vegna þess að þau eru kunnari erlendis. NINTENDO*4 Ljósmynd/Ingvi NINTENDO hefur ekki sinnt ECTS-sýningunni af neinu viti, en í takt við breyttar áherslur mættu þeir tíl leiks með látum að þessu sinni. Otrúleg stemmning SIÐASTLIÐINN sunnudag hófst í Olympia-sýningarhöllinni í Ken- ington í London hin árlega ECTS- leikjasýning. Sýningin er svonefnt Trade Show eða sýning aðeins ætluð fyrir þá sem starfa innan leikjaiðn- aðarins og blaðamenn, en þar sýna allir helstu framleiðendur nýjustu vörur sínar, en meginþemað er alltaf leikir. Tölvuleikir verða sífellt vinsælli hvort sem er fyrir leikjatölvur eða einkatölvur. Leikjatölvan hefur vinn- inginn og þannig leikir hafa selst miklu betur undanfarin ár enda voru stærstu básarnir á ECTS leikja- tölvubásar, Sony og Nintendo, og stórir leikjaframleiðendur sýndu líka PlayStation-leiki. Búist var við að Sega myndi forkynna Dreamcast- leikjatölvu sína, aðeins var sagt frá henni í sérstöku sjónvarpi sýningar- innar en ekki sást af henni snifsi. Framleiðendur eru alltaf í mikilli samkeppni um sviðsljósið og keppast um að vera með sem stærstan bás og mikið af óvæntum uppátækjum til að ná sem mestri athygli. Til að mynda kom sjálf Lara Croft í Eidos-básinn og leyfði áhugasömum karlmönnum að láta taka mynd af sér með henni sem margir vildu gera. Allt varð líka vitlaust þegar Michael Owen kom á staðinn að kynna nýjan fótboltaleik sem hann gerir með Eidos. Einnig komu söguhetjumar í Daikatana, leik frá Ion Storm sem Eidos dreifir. Patricia Ford og önnur fyrirsæta leyfðu sömuleiðis myndatöku í Eidos-básnum. Mesta athygli vakti líklega Sony- básinn enda var hann stærstur allra á sýningunni. Þar var hægt að rekast á ýmsar furðufígúrur, meðal annars Crash Bandicoot sjálfan sem birtist senn í þriðja sinn á PlaySta- tion-skjánum, í þetta sinn með fleiri félögum sínum og lofar Sony að mik- ið af nýjungum verði í leiknum. Einnig var hægt að sjá og prófa alla nýjusta PlayStation-leikina eins og Tekken 3 og Tom raider III. Salur- ORMURINN Jim var á sínum stað og reyndar var fólk í gúmmíbúningum úti um allt. Tölvuleikir sækja sífellt í sig veðrið og leikja- tölvumarkaðurinn held- ur áfram að vaxa. Ingvi M. Arnason brá sér á ECTS-leikjasýninguna í Lundúnum. inn var allur þakinn hvítu efni sem myndvarpar skinu á og bjuggu þeir þannig til afar flott umhverfí. Lita Gameboy Nintendo 64 var einnig með afar stóran sýningarsal og þar var hægt Castelvania endurgerður, Bomber- man Hero og Zelda 64 sem Nintendo hefur endurgert. Margir efast um að Nintendo nái að koma Zelda 64 á markað fyrir jólasöluna, en Nin- tendo lofar öllu fögra og verður at- hyglisvert að sjá hvernig þeim tókst að lappa upp á þennan klassíska leik. Mikið bar líka á Gameboy, enda er loksins kominn lita Gameboy sem hægt er að tengja við sjónvarp og myndavél og fjöldi leikja var kynnt- ur fyrir Color Gameboy. SCI-básinn vakti einnig mikla at- hygli því þar stóðu bæði karl- og kvenkynshetjurnar í Carmageddon frekar illilegar á svip við hlið upp- runalega Carmageddon-bílsins. Fleiri fyrirtæki tóku þátt í sýning- unni að þessu sinni en í fyrra en sýn- ingin hefur átt vaxandi vinsældum að fagna seinustu ár. Leitt er að almenningi skuli að prófa hvern einasta Nintendo 64 leik sem kominn er út til þessa og alla þá sem eru væntanlegir í bráð. Þar á meðal eru margir endurgerðir klassískir Nintendo-leikir eins og ekki vei’a seldur aðgangur að sýn- ingunni því stemmningin á stórri leikjasýningu sem þessari er ótrúleg og margt skemmtilegt ber fyrir augu. Hjaðninga- víg bann- árabófa FYRIRTÆKI grípa til ýmissa meðala til að kynna varning sinn og stundum reynist þeim erfltt að greina á milli snjallra
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.