Morgunblaðið - 12.09.1998, Blaðsíða 46

# 46 LAUGARDAGUR 12. SEPTEMBER 1998
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
Ingibjörg
Kristín Sigurð-
ardóttir var fædd í
Bjálmholti í Holt-
um 6. janúar 1909.
Hún lést á Sjúkra-
húsi Suðurlands 3.
september síðast-
liðinn. Foreldrar
hennar voru Borg-
hildur Þórðardóttir
bónda í Sumarliða-
bæ og Sigurður
Sigurðarson bónda
í Bjálmhoiti. Systk-
ini Ingibjargar
voru: 1) Sigurjón G. Sigurðs-
son bóndi í Raftholti í Holtum,
f. 4.3. 1895, d. 2.4. 1988. Börn
hans eru Sigrún sjúkraliði í
Reykjavík, Guðrún húsmóðir á
Selfossi, Herman bóndi í Raft-
holti og Hjalti bóndi í Raft-
holti. 2) Ólafía Sigurðardóttir
Vinkona mín og sveitungi Ingi-
björg í Bjálmholti eða Minna eins
og hún var jafnan kölluð er látin
tæplega níræð að aldri. Þó að stutt
sé á milli bæja var það þó ekki fyrr
-’,en fyrir tæpum átta árum árum að
ég kynntist Minnu. Það var í gegn-
^um vinkonu mína og frænku henn-
ar, Ágústu frá Raftholti, sem kynn-
in hófust. Eg hafði heyrt að á þess-
um bæ væri fullorðin kona sem
byggi yfir óvenjulegum tónlistar-
hæfileikum og væri sífellt að semja
lög. Þá var ég að kynnast blaða-
mennskustarfinu og sá að þarna
hlyti að vera kjörið viðtalsefni. Og
Ágústa og maður hennar Sigurður
voru fengin til að kynna mig fyrir
✓ Bjálmholtsfólkinu.
í Bjálmholti er jafnan tekið vel á
móti fólki, og svo var einnig í þetta
skipti. Erindi um viðtal var þó ekki
borið upp fyrr en eftir nokkrar
heimsóknir þegar nokkur kynni
höfðu myndast. En svar Minnu var
einfalt. Nei. Og hún bætti því við að
hún hefði ekki frá neinu að segja og
húsmóðir í Bjálm-
holti í Holtum, f.
26.4. 1896, d. 1.9.
1974. Börn hennar
eru Sigurður Karls-
son og Borghildur
Karlsdóttir bændur í
Bjálmholti. 3) Þór-
hildur J. Sigurðar-
dóttir húsmóðir á
Árbæ í Holtum, f.
17.7. 1901, d. 10.7.
1972. Börn hennar
eru Lóa Jónsdóttir
húsmóðir á Hellu og
uppeldisdóttirin
Jóna M. Helgadóttir húsmóðir á
Hellu. 4) Guðrún S. Sigurðar-
dóttir húsmóðir í Reykjavík, f.
22.6. 1903, d. 12.4. 1973. Börn
hennar eru Sigurður B. Magnús-
son húsasmiður í Reykjavík og
Hulda Magnúsdóttir verkakona í
Reykjavík. 5) Óskar Ögmunds-
að þetta væri ekkert merkilegt sem
hún væri að gera. Þar að auki væri
hún ekki tónskáld, heldur gæti hún
ekkert gert að því þó að sér dytti í
hug eitt og eitt lag „svona ósjálfrátt
og óvart, án þess að ég geti neitt að
því gert“, eins og hún komst að orði.
En tengsl höfðu myndast við
Bjálmholtsfólkið sem þróuðust í
góða vináttu sem síðan hefur hald-
ist. Vinátta sem er auðvitað miklu
dýrmætari en eitt blaðaviðtal. Alltaf
var Minna tilbúin til að spila fyrir
gesti á tveggja bassa harmonikuna
sína eða harmoníumorgelið, oftar
lög eftir aðra fyrst í stað en eftir því
sem vináttan jókst fór hún að leyfa
mér að kynnast fleiri lögum eftir
sjálfa sig. Og sífellt bættist í safnið
og loks sýndi hún mér bunka af nót-
um sem hún hafði skrifað niður. Og
hvílíkur bunki, miklu stærri en
nokkur hafði sagt mér frá, hátt í
hundrað lög en samt hafði Minna
aðeins skrifað niður hluta af því sem
hún hafði samið, eða „dottið í hug
svona ósjálfrátt".
son verkamaður í Garðabæ, f.
2.10. 1898, d. 4.5. 1980. Hann
var uppeldisbróðir systkin-
anna. Börn hans eru Vigdís
leiðbeinandi í Garðabæ og Sig-
urborg bóndi í Hellishólum í
Fljótshlíð. Einn hálfbróður
áttu þau systkinin sem var
Júníus Sigurðsson, f. 18.6.
1902, búsettur í Laxárdal í
Gnúpverjahreppi.
Ingibjörg bjó alla tíð í Bjálm-
holti. Fyrst með foreldrum sín-
um og systkinum en eftir það
með systurbörnunum Borghildi
og Sigurði Karlsbörnum sem
nú eru bændur í Bjálmholti.
Ingibjörg fékkst alla ævi við
tónsmíðar. Á síðastliðnu ári var
gefinn út geisladiskurinn
„Heyrði ég í hamrinum" með
úrvali laga hennar í flutningi
ýmissa einsöngvara og kóra.
Einnig kom út 100 laga hefti
með lögum eftir hana því sam-
hliða.
Utför Ingibjargar fer fram
frá Marteinstungukirkju í Holt-
um í dag og hefst athöfnin
klukkan 14.
Ég velti þessu oft fyrir mér og
þótti hætta á að þetta gæti allt farið
forgörðum ef þetta fengi ekki að
komast á prent opinberlega. Og að
því kom að Minna sýndi mér þann
heiður að leyfa mér að vinna að út-
gáfu á þessum bunka, nokkuð sem
hún hafði kannski ekki látið sig
dreyma um sjálf. Með aðstoð góðra
manna og kvenna varð það að veru-
leika á síðasta ári, að gefið var út
hefti með yfir 90 lögum eftir Minnu.
En okkur sem unnum að útgáfunni
þótti rétt að fólk fengi að kynnast
lögunum, „beint í æð“ og úr varð að
samhliða kom út geisladiskur með
yfir 30 lögum í flutningi
einsöngvara, kóra og sönghópa.
Lokalagið á diskinum spilar svo
Minna sjálf á litlu nikkuna sína, en
það var tekið upp á síðasta ári í
Fella- og Hólakirkju í Reykjavík.
Hér með eru öllum sem lögðu
hönd á plóginn til að þessi draumur
minn og margra annarra mætti
verða að veruleika færðar kærar
þakkir fyrir. Menningarverðmætum
var bjargað og Minna fékk að lifa
það að sjá ævistarfinu bjargað frá
glötun. Hér er þó rétt og skylt að
geta þess að dr. Hallgrímur heitinn
Helgason hafði rétt eins og ég
kynnst Minnu og gefið út nokkur
laga hennar í heftum með öðrum
lögum.
Minna var heilsteypt, skemmti-
leg, hláturmild og dugleg en um-
fram allt ógleymanleg manneskja, í
hópi skemmtilegasta fólks sem ég
hef kynnst og hafði meiri áhrif á
mig en flestir hafa gert mér óskyld-
ir. Samvinnan við hana í tengslum
við útgáfuna var mjög skemmtileg
og Minna afar kröfuhörð á að þessi
afkvæmi hennar skörtuðu sínu feg-
ursta þegar þau kærnu fyrir eyru og
augu almennings. Ég reyndi að
hlýða henni eins og ég gat en í
mörgu varð hún þó að virða viljann
fyrir verkið.
Minna gi’eindist með krabbamein
í lok síðasta árs, aðeins nokkrum
dögum eftir að við héldum vel
heppnaða útgáfutónleika á geisla-
diskinum og nótnaheftinu. Tónleika
þar sem um fjögur hundruð manns,
bæði flytjendur og gestir, voru sam-
ankomnir og hylltu hana fyrir ynd-
islegt framlag til íslenskrar menn-
ingar.
I lokin vil ég flytja ættingjum
Ingibjargar, sérstaklega systur-
börnum, Sigurði og Borghildi
Karlsbörnum, sem síðast bjuggu
tvö með Ingibjörgu í Bjálmholti,
innilegar samúðarkveðjur. Þau lifa
góðu og traustu frænkuna sem svo
lengi hefur verið stór hluti af lífi
þeirra.
Jón Þórðarson.
Mér verður hörpunnar dæmi,
þeirrar er á vegg hvolfir
stjórnlaus og strengja
stillarinn er frá fallinn
fellur á sót og sorti
saknar manns í ranni.
(Fiðlu-Björn)
Aldrei hefi ég efast um yfirburði
tónsins yfir orðinu. Svo sagði mikill
rithöfundur er hann fjallaði um
verk stórmeistara tónsmíða.
Tónninn er ugglaust í okkur flest-
um. Hitt skilur á milli að heyra
hljóminn í sálu sinni eða hlusta á
INGIBJORG KRISTIN
SIGURÐARDÓTTIR
Frágangur
afmælis-
og minning-
argreina
MIKIL áhersla er lögð á, að
handrit séu vel frá gengin, vél-
rituð eða tölvusett. Sé handrit
tölvusett er æskilegt, að disk-
lingur fylgi útprentuninni. Það
eykur öryggi í textameðferð og
kemur í veg fyrir tvíverknað. Þá
er enn fremur unnt að senda
greinarnar í símbréfi (569 1115)
og í tölvupósti (minning@mbl.-
is) — vinsamlegast sendið grein-
ina inni í bréfinu, ekki sem við-
hengi.
Auðveldust er móttaka svokall-
aðra ASCII skráa sem í daglegu
tali eru nefndar DOS-texta-
skrár. Þá eru ritvinnslukerfin
Word og WordPerfect einnig
nokkuð auðveld úrvinnslu.
Um hvern látinn einstakling
birtist ein uppistöðugrein af
hæfilegri lengd, en aðrar grein-
ar um sama einstakling tak-
markast við eina örk, A-4, miðað
við meðallínubil og hæfilega
línulengd, - eða 2.200 slög (um
25 dálksentimetra í blaðinu). Til-
vitnanir í sálma eða ljóð tak-
markast við eitt til þrjú erindi.
Greinarhöfundar eru beðnir að
hafa skírnarnöfn sín en ekki
stuttnefni undir greinunum.
f Blóma
f öatíðskom
v/ Possvogski^UjMgöpð j
V Sími: 554 0500
‘i’
+ Anna G. Andrés-
dóttir fæddist í
Jórvík í Breiðdal í
S-Múl. 7. júní 1927.
Hún andaðist 4.
september síðast-
liðinn á Héraðshæl-
inu á Blönduósi.
Foreldrar hennar
voru: Lilja Krist-
björg Jóhannsdóttir
húsmóðir og Bjarni
Andrés Þórðarson,
bóndi og húsasmið-
ur. Bræður hennar
eru: Kristinn,
tvíburabróðir Onnu,
d. 1991, og Ragnar Guðmunds-
son (hálfbróðir), múrari á
Sauðárkróki. Anna giftist Hauki
Pálssyni, síðar bónda á Röðli á
Ásum í Húnaþingi, á afmælis-
degi sínum 7. júní 1952. Börn
Það mun hafa verið nokkrum ár-
um eftir lok heimsstyrjaldarinnar
að ég tók eftir því að Haukur bróðir
minn var farinn að vera með stúlku
norðan úr Skagafirði. Þetta var á
árunum þegar mæðiveikin hafði
verið kveðin í kútinn og mikil upp-
sveifla var í landbúnaði, mikið um
framræslu, tún aukin og stórbætt,
enda fjölgaði búfénaði mjög á þess-
um árum.
Bjartsýni og áræði ríkti og ungt
fólk hóf búskap oft við lítil efni. Mér
leist strax ljómandi vel á þessa til-
vonandi mágkonu mína. Hún var
glaðieg, nett og frískleg og ég man
sérstaklega eftir að hún setti hár
sitt upp með fléttingum á sérstakan
hátt. Úm vorið 1952 giftu Anna og
Haukur sig og hófu búskap á
fjórðungi úr landi Sauðaness á Ás-
þeirra eru: 1) Lilja,
f. 2. maí 1955, maki:
Garðar H. Skapta-
son. Þau slitu sam-
vistir. Börn Lilju og
Garðars eru: Hauk-
ur, maki: Sonja
Suska, barn Haukur
Marian; Valdís
Anna, unnusti Geir
Arnar Marelsson,
barn: Heimir Marel;
Heimir Hrafn.
Núverandi maður
Lilju er Kristinn
Lúðvík Aðalbjörns-
son. 2) Sesselja,
maki: Víkingur Viggósson. Börn
þeirra eru Víkingur Ari, Hákon
Andri og Hlynur Logi.
títför Onnu verður gerð frá
Blönduóskirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 16.
um þar sem Laxá rennur úr Laxár-
vatni fremst og myndar stærðarnes
milli ár og vatns. Þau hjón byggðu
nýbýli sitt, Röðul, norðanvert við
Sauðanesbýlið.
Hér þurfti að vinna allt upp af
grunni. Byggja varð íbúðarhús, fjós
og hlöðu og rækta tún en túnbleðlar
og fjárhús fylgdu jarðarpartinum.
Með litlum efnum en ótrúlegri elju,
dugnaði og takmarkalausri
bjartsýni tókst þeim að koma sér
upp myndarbýli. Anna hafði lokið
námi í Ljósmæðraskóla Islands
haustið 1949 og var ráðin ljósmóðir í
fjórum sveitahreppum í Austur-
Húnaþingi með aðsetur á Blönd-
uósi. Þá var siður að konur fæddu
börn sín heima hjá sér og varð
ljósmóðir þá nánast að flytja heim
til sængurkvennanna og búa hjá
þeim meðan á sængurlegunni stóð.
Þetta var mikill þvælingur og
ferðalög, sem orsakaði það að Önnu
tókst að fá leyfi fyrir Land-Rover,
sem þá var nýr á markaðnum. Þetta
var hinn mesti happagripur og er
enn í góðu lagi og nú í vörslu Heklu
að ég held. Bíllinn var sýndur á
landbúnaðarsýningu fyrir nokkrum
árum.
Anna hætti ljósmóðurstörfum um
skeið meðan búskapur og eigin
barneignir tóku tíma hennar allan.
En síðar meir var hún meira og
minna við störf á Héraðshælinu við
fæðingar og umönnun sjúklinga.
Anna var með afbrigðum skaplétt
og gestrisin fram úr hófi. Þegar
svona förukarlar eins og ég komu í
heimsókn galdraði Anna fram hið
magnaðasta matborð með fínum
kræsingum á nokkrum mínútum.
Dýravinur var hún mikill og sér-
staklega annaðist hún ærnar vel um
sauðburðinn meðan þau hjón voru
með fjárbúskap.
Nú er lokið baráttu Önnu við ban-
vænan sjúkdóm. Baráttu sem var
ójöfn og hlaut að enda með ósigri.
Dæturnar Lilja og Sesseija hafa
stundað og stutt móður sína af ein-
stakri alúð í veikindum hennar í
sumar.
Ég og fjölskylda mín vottum
Hauki, dætrum hans og öðrum af-
komendum Önnu dýpstu hluttekn-
ingu.
Ríkarður Pálsson.
Elsku Anna er dáin. Minninga-
brot hrannast upp, hendur tímans
hafa farið mjúkum höndum um þau
og alltaf skín sólin þegar Anna kem-
ur í hugann. Það er sárt að hún
skuli ekki lengur birtast á tröppun-
um á Röðli brosandi og glöð til að
bjóða gesti velkomna í bæinn. Allt
frá því að ég var lítið barn hefur
Anna verið hluti af lífi mínu. Hún
tók alltaf vel á móti mér í sveitinni
ANNA GUÐNY
ANDRÉSDÓTTIR
eitthvert ágæti þá tóm er til.
Ingibjörg Kristin Sigurðardóttir í
Bjálmholti heyrði blómin og stein-
ana stóru syngja. Það verður þegar
manneskjan er í sátt við sjálfa sig
og átthagarnir geyma skáldskapar-
efnið.
Þá þarf ekki að ferðast um lönd
og álfur í leit að einhverju frumlegu.
Það dugar að brosa blómum mót og
kiappa litlum lófa á bæjardyr
huldufólksins í Bjallanum.
Sá er skynjar andblæ umhverfis-
ins og sér ljósið og heyrir tóninn,
hann er skáld.
Á líðandi degi tökum við sjálfsagt
meir eftir þeim er lifa í umsvifum og
brambolti en hinum er fer hægt og
ekki af bæ nema í beinum erindum.
Á þröskuldi genginnar ævi situr
eftir dálítill tómleiki því skarð hins
hógværa er oft vandfylltara en þess
sem getið hefir sér orð með lýðnum.
Fyrir skömmu tók góður drengur
sig til og stóð að tónleikum og síðar
útgáfu geisladisks. Þarna komu að
hinir ágætustu listamenn.
Tónarnir höfðu orðið að tónsmíð-
um, grunntónninn heyrist í gegn og
setur á höfundarmark.
Auðvitað þurfti lempni til svo
þetta mætti takast en skáldið, sem
dugði að standa ein og hlusta, mun
hafa metið þetta framtak mikils.
Vinir eru oftast meira virði en
dósir og djásn yfirvalda.
Hin aldna kona breytti ekki brosi
sínu því dagarnir urðu hinir sömu.
Hún var sátt við sjálfa sig, vett-
vanginn er hafði fóstrað hana og
hún þjónað.
Sá sem heyrt hefir hinn hreina
tón verður varla uppnæmur fyrir
lofi. Líklega er meir um vert að hafa
séð blómin brosa sólu mót og verið
svarað úr kletti á tónum eftir klapp
með smárri hendi.
Umgjörð ævi stúlkunnar í Bjálm-
holti var jörðin, sveitin og gæska
Guðs. Vinnudagurinn var orðinn
langur. Hennar var alltaf þörf.
Öldruð kona naut hún þeirra
forréttinda að vinna fram á brott-
farardaginn frá Bjálmholti.
Hún var ekki lengi að heiman.
Við hjónin sendum systkinunum í
Bjálmholti þessi kveðjuorð og biðj-
um þess að minningin verði þeim
blessuð.
og það var svo gott að koma til
hennar og Hauks frænda míns. Mér
fannst ég alltaf vera sérstaklega
velkomin. Hún var hlý og mild en
gat líka verið ákveðin ef við börnin
urðum heldur ærslafull því í sveit-
inni ríkti alltaf mikil athafnagleði.
Hún var yndisleg kona og hennar
mun alltaf verða minnst þannig.
I lítilli og fátæklegri minninga-
grein rúmast ekki nema örlítið brot
þess sem vert er að minnast. En eitt
stendur mér skýrt fyrir hugskots-
sjónum. Anna var mjög hárprúð og
ég man hvað ég öfundaði hana af
síða hárinu sem náði henni niður að
hnjám. Við stelpurnar fylgdumst
agndofa með þegar hún leysti flétt-
urnar upp og greiddi sitt mikla hár,
fléttaði aftur og festi flétturnar í fal-
legan sveig um höfuðið. Sem barni
fannst mér svona mikið hár dásam-
legt en seinna skildi ég að þetta
hlýtur að hafa verið nokkuð þungt!
Anna var rík kona, rík af þeim
gæðum sem seint verða talin til bein-
harðra peninga. Hún var frábær
ljósmóðir og sóttust konur eftir að
fæða börn sín í hennar umsjá. Hún
sá fjölskyldu sína stækka og gat
fagnað því á síðasta ári að verða
langamma í annað sinn. Það er
ríkidæmi.
Bognar aldrei, - brotnar í bylnum
stóra seinast.
Sjúkdómur sá, er tók sér snemma
bólfestu í Önnu, blundaði lengi áður
en hann réðst að lokum til atlögu.
Hún þrjóskaðist við, neitaði að
beygja sig en hlaut að brotna í hinni
endanlegu glímu við sláttumanninn
slynga.
Ég þakka Önnu ævarandi ti'yggð
og velvilja í minn garð. Hún var
mér mikils virði og hennar er sárt
saknað en við verðum líka að gleðj-
ast yfir því að þjáningum hennar er
lokið. Élsku Haukur, Liija mín,
Sesselja og fjölskyldur, nú er skarð
fyrir skildi. Við vottum ykkur okkar
dýpstu samúð og vonum að tíminn