Morgunblaðið - 06.12.1998, Blaðsíða 17

16 B SUNNUDAGUR 6. DESEMBER 1998
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 6. DESEMBER 1998 B 17*
ANDSLAG við strendur Grænlands
er ákaflega mikilfenglegt. Fjöllin há
og tignai’leg og maður í litlum kajak
verður agnarsmár í samanburði; peð
í tafli stórbrotinnar náttúru vilji hún
bregða á leik.
Tveggja tíma flug er frá Reykja-
vík til Narsarsuaq og þaðan tók við
flmm tíma sigling til Juli-
I aneháb, þar sem gist var i
eina nótt. Þar var fjárfest í
öllum mat sem nauðsynlegur
þótti í ferðina, því ekkert var tekið
með matarkyns frá Islandi. Læknir
var með í hópnum og birgði hann sig
einnig upp af ýmsum sjúkravörum
fyrir ferðina, hjá starfsbróður sínum
í bænum.
Ræðararnir ákváðu, áður en lagt
var upp frá íslandi, að engin fjar-
skiptabúnaður yrði hafður meðferð-
is. Hópurinn vildi vera algjörlega út
af fyrir sig og sambandslaus við um-
heiminn þá daga sem róðurinn stæði
yfir. Kæmi eitthvað fyrir átti að
bjarga sér af sjálfsdáðum. Utvarp
var heldur ekki tekið með og leið-
angursmenn heyrðu því ekki fréttir
á meðan þeh' voru fjarri manna-
byggðum, og fyrsta spurning þeirra
þegar komið var í land var þessi: Er
Clinton enn við völd? Móníkumálið
var sem sagt í hámæli þegar þeir
héldu af stað.
Ferðin var farin á vegum ferða-
skrifstofunnai- Ultima Thule, nokk-
urs konar prufutúr til að ganga úr
skugga um hvort raunhæft væri að
bjóða upp á slíkar ferðir í framtíðinni
- og einróma niðurstaða hópsins
varð sú að ekki væri vafi á því.
Aður en haldið var af stað frá Is-
landi hafði siglingaleiðin verið ákveð-
in. Enginn úr hópnum hafði komið á
þessar slóðir áður, en áningarstaðir
voru valdir þar sem Inúítar eða nor-
rænir menn hefðu hafst við fyrr á
tímum; skv. kortum var þar sléttlendi
og fyrst menn hefðu búið þar til foma
hlaut að vera vatn á viðkomandi stöð-
um. A daginn kom að svo var.
Frá Julianeháb var hópurinn
ferjaður þangað sem róður átti að
SIGURJÓN og Yngvi kaupa mat og aðrar
nauðsynlegar vistir í Julianeháb.
CHRIS Tulloch raðar saman grind í einn
kajakinn, en komið var með alla bátana
ósamsetta í farangri frá íslandi.
hefjast, frá gömlu eyðibýli talsvert ut-
an ÁJftafjarðarmynnis. Þangað var
komið um kvöldmatarleytið 20. ágúst
og hópurinn hafði nóg við að vera það
kvöld, því hann kom með kajakana
ósamsetta frá Islandi. Þeh’ vora til-
búnir síðar um kvöldið og eftir góðan
nætursvefn var haldið af stað
snemma morguns; íramundan var
ferð inn Alftafjörð og til baka, og alla
leið út til Nanortalik - alls um 130
kílómetrar. Segja má að hátt hafi ver-
ið til lofts og vítt til veggja; fjörðurinn
er víðast þiár til fjórir kílómetrar á
breidd og háir hamraveggir skaga í
loft upp beggja vegna. Kyrrðin er
ótrúleg í slíku umhverfi. Þögnin
hreinlega æpandi; það eina sem ræð-
aranum berst til eyma er eigin ára-
sláttur. Vera má að hjartsláttur heyr-
ist einnig, þegar vel er tekið á.
Ekki varð hjá því komist að heyra
ski'uðninga fyi'stu nóttina, þeg-
ar ísjakarnir í fírðinum snéru
sér. Islensk kona, Edda
Lyberth, sem lengi hefur verið
búsett á Grænlandi, benti leið-
angursmönnum á þau óskráðu
lög þar í landi, að vera ekki á
kajak mjög nálægt borgarísjök-
um. Þeir eru engin smásmíði og
ekki þyrfti að spyrja að
leikslokum væri maður á kajak
Á UPPHAFSREIT.
Farangurinn tekinn
í land á þeim stað
þar sem róðurinn
átti að hefjast.
Björn Markússon
tekur við bakpoka
sem hent var í
land úr bátnum.
FYRSTU tjaldbúðir hópsins, þar sem bátarnir voru settir saman.
Myndin var tekin að morgni fyrsta róðrardags; eins og sjá má var
það bjartan og fagran dag sem leiðangursmenn héldu i hann.
nálægur þegar snúningm'inn ætti
sér stað. Bátur og maður gætu hæg-
lega sogast á kaf, öldugangur orðið
mikill sem ekki er heppilegt þegar
svo lítill bátur er annars vegar eða
jakinn slegist í bátinn og ferðalang-
urinn yrði þá væntanlega heldur
ekki til frásagnar. Síðast en ekki síst
mun það algengt að bitar molni úr
borgarísjökum og skjótist upp á yfir-
borð sjávar, og einnig þess vegna er
ráðlagt að vera ekki á ferli of nálægt
þeim. Þar af leiðandi var reynt að
sigla sem mest með ströndinni, en þó
verður að hafa í huga að ekki má
vera of nálægt henni vegna þess að
þar sem há björg skaga fram má
alltaf eiga von á grjóthruni.
Það var í raun ekki fyrr en farið
var að raða í bátana fyrir brottför að
menn áttuðu sig á því hve farangur-
inn var mikill; óttuðust jafnvel að
hann kæmist ekki fyrir en svo fór að
bátarnir „gleyptu“ allt. Þrír tveggja
manna bátar voru í ferðinni og fjórir
eins manns bátar.
Fögur sýn blasti við er horft var
inn Alftafjörð úr fjarðarmynninu.
Komið var í fyrsta næturstað, vestan
við fjörðinn, um kl. 18 og fjaran
reyndist frábær til lendingar. Tjald-
stæði var gott og stutt í læk, þannig
að allt var eins og best verður á kos-
ið. Fjörugrjótið var' einstaklega fal-
legt, svo og klappirnar í grenndinni
og fjöllin. Allt svo stórfenglegt.
Grænland er elsta berg í heimi og
mikið er þar af fallegu grjóti.
Skýjað var niður í miðjar hlíðar
þegar hópurinn vaknaði næsta
morgun, en logn og gott veður og til
sólar sást fljótlega. Lagt var af stað
upp úr hádegi í sléttum sjó en nokk-
ur straumur var á móti. Róið var
með norðanverðri strönd Álftafjarð-
ar, neðan þverhníptra fjalla, þar sem
litir og lögun bergsins er ótrúleg.
Það var eins og í draumi að sitja í
bátnum í kyrrðinni við þessar yndis-
legu aðstæður. Einhver hafði á orði
að hann hefði þurft að klípa sig til að
fullvissa sig um að hann væri ekki að
dreyma, fegurðin hefði verið slík. Vel
var tekið á við róðurinn og lungun
fylltust af tæru súrefni.
Eftir tólf kílómetra var stöðvað og
einn leiðangursmanna, kokkur að
mennt og atvinnu, bauð upp á heita
súpu og brauð. Síðan var ferðinni
haldið áfram, stefnan tekin yfir
fjörðinn, og stefnt að því að finna
náttstað innarlega í firðinum þeim
megin og hafa þar búðir í þrjár næt-
ur. Reyndin varð þó sú að taka varð
land fyiT en ráðgert hafði verið
vegna þess hve dimmdi snögglega.
Tjaldbúðum varð að slá upp meðan
einhver skíma var.
Þegai' búið var að iosa bátana og
koma tjöldunum upp hafði kokkurinn
„galdrað" fram indælis kjötkássu.
Lognið vai' algjört, sólin skein og
sjórinn sléttur sem spegill, þegar
vaknað var daginn eftir. Fögur ský
vora á himni og morgunninn lofaði
góðu. I tilefni þess að einhver mundi
að þetta var sunnudagur leyfðu
menn sér að taka það rólega og fara
ekki snemma á fætur! Ferðinni var
síðan haldið áfram og fljótlega komið
að þeim stað sem upphaflega hafði
varið gert ráð fyrir að komast að
í ÁLFTAFIRÐI eldsnemma morguns. Eins
og sjá má er sjórinn tær sem stöðuvatn,
fjallasýnin fögur og kyrrðin alger, en
svona stillur geta varað dögum saman á
Grænlandi. Leiðangursmenn, sem voru
ákaflega heppnir með veður flesta daga,
dvöldu lengstum í friði og ró. Ekkert
truflaði. Ekki heyrðist í þyrlum fyrr en
komið var út fyrir fjarðarmynnið á ný - en
fálka og örn sáu ferðalangarnir reyndar á
flugi. Sáu þau tignarlegu dýr meira að
segja berjast á lofti.
daginn áður. Þar var tjöldum slegið
upp.
Heldur var hráslagalegt þegar
hópurinn vaknaði morguninn eftir,
mánudaginn 24. ágúst. Snjóað hafði í
fjallatoppa. Nú átti að róa inn í botn
Álftafjarðar. Farangurinn vai' allur
kominn á land og kajakarnir því léttir
og auðveldara að róa en áður.
Róðurinn gekk vel enda sjór speg-
ilsléttur.
Daginn efth’ voru bátarnir ekki
hreyfðir, heldur tók mannskapurinn
lífinu rólega, labbaði um nágrennið
og naut lífsins í góðu veðri.
Að morgni 26. ágúst var stefnt að
því að komast út úr firðinum, róa 24
km. Haldið var af stað i sæmilegu
veðri, en fljótlega hvessti hressilega
og það á móti. Hraðinn var því ámóta
og ferðalangamir hefðu skriðið í fjör-
unni. Eftir tvær klukkustundh' og 20
mínútur voru aðeins 4,4 km að baki,
mannskapurinn orðinn hálfþreyttur
og þegar komið var að staðnum þai'
sem gist hafði verið þriðju nóttina var
ákveðið að staldra þar við aftur og
vonast eftir betra verði daginn eftir.
Sigurjón kokkur vaknaði um fimm-
leytið næsta morgun, en kalt var og
þoka lá yfir svæðinu þannig að hann
leyfði félögum sínum að sofa lengur.
Veðrið var hins vegar þokkalegt og
sléttur sjór um níuleytið og eftir
morgunmat skelltu menn sér í bát-
ana. Þennan dag varð að komast út
Morgunblaðið/Árni Sæberg
fjörðinn; alltaf mátti eiga von á veðri
eins og var daginn áður og því eins
gott að nýta tímann vel.
Ræðurunum miðaði vel framan af,
slétt var í sjó og eftir eina klukku-
stund voru eitthvað á sjötta kíló-
metra að baki. Þeir komu þá saman í
hóp á sjónum, fengu sér kaffi og kex
og ræddu málin. Menn voru ánægðir
með hvemig gekk, en fljótlega eftir
að haldið var af stað á ný byrjaði að
hvessa - og eftir það var róið með

í HÓPNUM voru sjö íslendingar, Bandaríkjamaður, Þjóðverji og Ástrali. í aftari röð eru, frá
vinstri: Theódór Ásgeirsson, læknir, Kristján Björn Þórðarson, myndlistarmaður, Sigurjón
Þórðarson, kokkur og annar tveggja leiðangursstjóra á vegum ferðaskrifstofunnar Ultima
Thule og Baldvin Kristjánsson, hinn leiðangursstjórinn. Fremri röð frá vinstri: Árni Sæberg,
Ijósmyndari, Chris Tulloch, útilífskennari frá Ástralíu, Yngvi Kristinn Jónsson, tannlæknanemi,
Björn Markússon, leiðsögumaður, Peter Wisshalk, verkfræðinemi frá Þýskalandi og
Bandaríkjamaðurinn Raj Kumar Bonifacius, tenniskennari, sem er búsettur á íslandi.
Kajak-leiðangur
á Suður Grænlandi
a áningastaðir
,Niaqornarssuk
Kirkjuspíran
í" 1590
V Ulamertorsuáq
” ! ,■
Pétursvik
Tasiusaq®;
10. L
nótt^j/
Nanortalih
'’Stœkkað
svœði
KAFFIHLÉ í miðjum Álftafirði á
leið inn fjörðinn.
fimm til sex vindstig beint í fangið.
Vel hvítnaði í báru og ferðahraðinn
datt snögglega niður. Menn héldu
vel hópinn og reyndu að halda sig
eins nálægt landi og kostur var. Eins
manns bátarnir tóku talsverðan sjó
inná sig að aftan, og þrisvai' þurfti að
fara í land og losa bátana.
Stalch'að var við um þrjúleytið,
menn hvíldu sig og gæddu sér á
heitri súpu. Nokkuð vel hafði miðað
með tilliti til veðurs. En áfram skyldi
haldið; reyna átti að ná nesi yst í
firðinum fyrir myrkur. Það tókst og
um sjöleytið fundu leiðangursmenn
litla sandfjöru framarlega á nesinu
sem lendandi var í. Fallegt tjald-
stæði fannst og þegar hópurinn hafí^
slegið upp tjöldum stóð á endum að
kokkurinn hafði útbúið indverskan
eplarétt með hrísgrjónum. Þegar
lagst var til hvflu áttu menn þá einu
ósk að veðrið yrði gott að morgni og
hún rættist. Þegar fyrsti maður opn-
aði augun árla blasti við honum
spegilsléttui' sjór, sólin var að gjæg-
ast upp fyrh' fjallsbrún og góðviðris-
ský voru á himni. Veðrið lofaði vissu-
lega góðu fyrir róðurinn. Haft var á
orði hversu draumfarir manna hefðu
verið miklar um nóttina, sem aðrar
nætur í ferðinni. Mönnum þótti
raunar með ólíkindum hversu*"
draumar þeirra voru skýrir - en
töldu líklegustu ástæðu þess kyrrð-
ina og hve vel þeir næðu að slaka á
úti í náttúrunni.
Þessa morgunstund voru fastir lið-
ir á dagskrá eins og venjulega; góður
gi'autur á boðstólum og heitt kaffí.
Yfirleitt höfðu læknirinn og frændi