Morgunblaðið - 13.02.1999, Qupperneq 10

10 LAUGARDAGUR 13. FEBRÚAR 1999
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Karlanefnd efndi til kappræðna um karlamál í Ráðhúsi Reykjavikur
Talsmenn flokkanna boða
12 mánaða fæðingarorlof
Morgunblaðið/Kristinn
FYLGST með kappræðum um karlamál. Lengst til vinstri er Valdimar Jóhannesson, sem kvartaði yfir því
að fulltrúar Frjálslynda fiokksins skyldu ekki fá tækifæri til að vera með framsögu á fundinum.
Nær eitt hundrað
manns, bæði konur og
karlar, sátu líflegan
kosningafund á vegum
karlanefndar Jafnrétt-
isráðs á fimmtudags-
kvöld. Arna Schram
fylgdist með.
FÆÐINGARORLOF og hugsan-
leg lenging þess í tólf mánuði var
meðal þess sem rætt var um á kosn-
ingafundi á vegum karlanefndar
Jafnréttisráðs í Ráðhúsi Reykjavík-
ur sl. fimmtudagskvöld. Yfirskrift
fundarins var Kappræður um karla-
mál og snerist m.a. um tillögur
karlanefndar um að stefnt verði að
lengingu fæðingarorlofs í tólf mán-
uði. Af þeim yrðu fjórir mánuðir
bundnir fóður, fjórir mánuðh- móð-
ur en fjórum geti foreldrar skipt
eftir hentugleika. Framsögumenn
fundarins komu frá fjórum stjóm-
málaöflum, og voru þeir Ami M.
Mathiesen, þingmaður Sjálfstæðis-
flokks, Hjálmar Amason, þingmað-
ur Framsóknarflokks, Rannveig
Guðmundsdóttir, þingmaður og for-
ystumaður Samfylkingarinnar í
Reykjaneskjördæmi, og Svanhildur
Kaaber, varaformaður Vinstri
hreyfingarinnar - græns fram-
boðs. Þau þrjú síðastnefndu lýstu
því afdráttarlaust yfir á fundinum
að þeirra flokkar myndu beita sér
fyi-ir tólf mánaða fæðingarorlofi á
næsta kjörtímabili kæmust þeir í
stjórnarmeirihluta.
Ólafur Þ. Stephensen, foi-maður
karlanefndar Jafnréttisráðs, sagði í
upphafí fundar að jafnréttisum-
ræðan hefði hingað til að mestu
snúist um stöðu kvenna. „Það er
hins vegar viðurkennt í auknum
mæli að á sumum sviðum standa
karlar höllum fæti og að jafnréttis-
baráttan sé ekki togstreita á milli
kynjanna heldur séu karlar og kon-
ur saman í þessari baráttu og að
aukið jafnrétti gagnist þeim báð-
um;“ sagði hann.
Árni tók íyrstur til máls af frum-
mælendum og kvaðst gera ráð fyr-
ir því að nýjar og vel útfærðar til-
lögur um fæðingarorlof yrðu lagð-
ar fram á landsfundi Sjálfstæðis-
flokksins í mars nk. Hann sagðist
hins vegar velta því fyrir sér hvort
fæðingarorlof væri ekki verkefni
sem aðilar vinnumarkaðarins ættu
að geta tekist á við í samningum
sín í milli. Ekki síst þar sem um
mikla fjármuni fyrir þá væri að
ræða. Hann sæi því fýrir sér að að-
ilar vinnumarkaðarins hefðu frum-
kvæði að lausn þessara mála, sem
síðar yrðu lögfest á Alþingi. „Ef
þetta reynist hins vegar aðilum
vinnumarkaðarins ofviða af ein-
hverjum ástæðum held ég að þetta
sé það mikilvægt mál að hið opin-
bera verði að takast á við það og
finna lausn á því sjálft," sagði hann
og taldi þó vænlegra að finna
„markaðslausn á málinu í stað rík-
issjóðslausna“.
Hjálmar lagði áherslu á að jafn-
réttismál væru fjölskyldumál og
kvaðst styðja hugmyndir karla-
nefndar um lengingu fæðingaror-
lofs. Hann sagði að sá stuðningur
væri ekki eingöngu vegna réttinda
barna til að njóta návistar við báða
foreldra sína heldur einnig vegna
jafnréttis beggja kynja. Því væri
ástæða til að lengja fæðingarorlof-
ið en um leið deila því á milli
beggja aðila.
í erindi sínu sagði Rannveig
Guðmundsdóttir að íslenska samfé-
lagið væri ótrúlega ófjölskyldu-
vænt, ekki síst í ljósi þess hve ís-
lenskar fjölskyldur hefðu verið
barnmargar í gegnum tíðina. „Það
er alveg ljóst að jafn réttur karla
og kvenna næst ekki fyrr en hér
verður rekin almennileg fjöl-
skyldupólitík." Rannveig benti því
næst á að Samfylkingin hefði mót-
að stefnu um tólf mánaða fæðing-
arorlof á fullum launum og að for-
eldrar ættu að skipta því orlofi með
sér. Feður ættu þó að hafa sjálf-
stæðan rétt til þriggja mánaða
fæðingarorlofs en geti tekið allt að
sex mánuði. „Samiylkingin mun
beita sér fyrir samráði við aðila
vinnumarkaðarins [um framgang
þessa máls], sérstaklega við sam-
tök launafólks og önnur stjórn-
málasamtök eftir því sem unnt
verður.“
„Vinstri hreyfingin - grænt
framboð styður eindregið tólf mán-
aða fæðingarorlof,“ sagði Svanhild-
ur Kaaber m.a., en velti því hins
vegar fyi'ir sér hvemig setja ætti
fram hugmyndir um skiptingu þess
milli foreldra. „Ég held að það sé
mikilvægt að ákvarðanir um skipt-
ingu séu ekki bundnar ofan frá
með einhverju valdboði heldur gef-
ist fólki kostur á að ræða og ákveða
hvemig því hentai' best að skipt-
ingin sé, en ég held að sex mánuðir
fyrir móður og barn sé lágmark."
Á eftir Svanhildi kom Valdimar Jó-
hannesson, talsmaður Frjálslynda
flokksins, sem var gestur á fundin-
um, og sagði að jafnréttismál væru
mjög mikilvæg, en að sínu mati
væra þau mjög vanrækt af stjórn-
völdum.
I umræðunum á eftir framsögu-
erindum var m.a. rætt um hvort
rétt væri að gera prófanir á öllum
nýfæddum börnum til að sanna
faðernið. Frammælendumir vora
allir á því að ekki bæri að lögfesta
slíkar prófanir, en hins vegar væra
þær sjálfsagðar í þeim tilvikum þar
sem ágreiningur væri um faðernið.
„Ef upp rís einhver vafí á að eyða
öllum vafa,“ sagði Hjálmar m.a.
„Eyða honum vegna meintra og
ómeintra feðra en ekki síst vegna
barnanna." Þá var enn frekar rætt
um lengingu fæðingarorlofs, fjöl-
skylduhlutverk karla og aukna
möguleika barna til að umgangast
báða foreldra sína.
Góð við-
brögð við
fjársöfnun
GÓÐ viðbrögð hafa verið við
fjársöfnun handa fjölskyldu í
Grafarvogi en móðirin er alvar-
lega krabbameinsveik og faðir-
inn hefur ekki getað unnið
vegna erfiðra aðstæðna fjöl-
skyldunnar. Þau eiga þrjú
börn.
Séra Vigfús Þór Ámason,
prestur í Grafarvogssókn, seg-
ir viðbrögð góð og hafa komið
frá öllu landinu. Vildi hann
koma þakklæti á framfæri.
Minna má á að söfnunarreikn-
ingur er í Búnaðarbanka Is-
lands, 0324-26-830, og notuð er
kennitala Grafarvogskirkju,
520789-1389.
Þorsteinn Pálsson
Mikilvægt að
viðhalda rétti
til nýtingar
auðlinda
ÞORSTEINN Pálsson sjávarút-
vegsráðherra segir að mikilvægt sé
að við viðhöldum rétti okkar til þess
að nýta allar auðlindir sjávar, þar á
meðal sjávarspendýr, en tímasetn-
ingar séu mikilvægar í þeim efnum
og hafa verði heildarhagsmuni í
huga.
Þorsteinn sagði aðspurður um
þau mótmæli sem fram hafa komið
að undanförnu vegna þingmannatil-
lögu um að hvalveiðar hefjist á nýj-
an leik að menn hefðu rétt til að
mótmæla.
Vandmeðfarið mál
Aðspurður hvort hann teldi koma
til álita að íslendingar hæfu hval-
veiðar á nýjan leik sagði hann að
ákveða þyrfti þann tíma. „Þetta er
mjög vandmeðfarið mál. Það er
mikilvægt að við viðhöldum rétti
okkar til að nýta allar auðlindir
sjávarins og þar á meðal sjávar-
spendýr, en tímasetningar era mik-
ilvægar í þessu málL Það verða
menn að hafa í huga og reyndar
heildarhagsmuni þegar ákvörðun
verður tekin. Að því mun auðvitað
koma, en það þarf að nýta rétt lag,“
sagði Þorsteinn.
Athugasemd
Athugasemd frá Guðmundi
E. Sigvaldasyni
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi athugasemd frá Guð-
mundi E. Sigvaldasyni, íyrrverandi
forstöðumanni Norrænu eldfjalla-
stöðvarinnar:
„Frétt á baksíðu Morgunblaðsins
hinn 11. febrúar fjallar um kynferð-
islega áreitni, sem kona varð fyrir á
vinnustað. Nauðsyn krefur að upp-
lýsa að vinnustaðurinn er Norræna
eldfjallastöðin og umrætt óheillamál
hefur dregið á eftir sér dilka af
ýmsu miður geðslegu tagi. Þeir sem
lesa frétt Morgunblaðsins með
skertri athygli kynnu að halda að
forstöðumaður stofnunarinnar væri
flæktur í málið sem gerandi, en
vandlegri lestur sýnir að svo er
ekki. Frétt blaðsins byggir á viðtáli
við lögmann stúlkunnar, sem í hlut
á, en vísvitandi gloppur í frásögn
hans gefa tilefni til alvarlegra at-
hugasemda. I úrskurði Kæranefnd-
ai' jafnréttisráðs segir: „Með hlið-
sjón af þeim flóknu aðstæðum sem
forstöðumaður NE stóð frammi fyr-
ir frá því hann fékk vitneskju um
háttsemi NN í desember 1995, þeim
skamma tíma sem leið frá því hann
ritaði bréf sitt 26. febrúar 1996 og
þar til XX hvarf af landi brott og að
XX kærði sig ekki um að stjórn NE
yrði tilkynnt um málið, verða við-
brögð forstöðumanns ekki talin fela
í sér slíkt athafnaleysi að stofnunin
teljist hafa brotið gegn 6. gr. jafn-
réttislaga."
„Athafnaleysið" fólst í því að
kalla ekki til sálfræðinga eða að-
stoðarmenn af öðru tagi til að leita
sátta í málinu. Mat mitt á stöðunni
var að slíkt væri með öllu tilgangs-
laust og gerði aðeins illt verra mið-
að við aðstæður. Ragnar Aðal-
steinsson veit fullvel að hann fer
með afskaplega rangt mál þegar
hann talar um að „vinnuveitendum
sé gefinn kostur á að skjóta sér
undan ábyrgð með því að gera
kröfu um að kvörtun sé fundinn
farvegur, sem hvergi er kynntur."
Frá fyrsta degi umrædds máls lá
það ljóst fyrir að farvegur kvörtun-
ar var frá forstöðumanni til stjórn-
ar. Málið var hins vegar þannig
vaxið að XX gerði sér fulla gi-ein
fyrir því að ef stjórninni yrði til-
kynnt um málavöxtu þýddi það að
verkefni hennar undir leiðsögn NN
væri glatað. Hún kaus því að leita
allra leiða til að ljúka verkinu, en
varð þó að lokum að hverfa burt af
stofnuninni vegna síendurtekins
áreitis. Hún reyndi síðan að bjarga
verkefni sínu með því að eiga
bréfaskipti við þennan leiðbein-
anda, en varð þegar allt um þraut
að tilkynna mér formlega að öllu
sambandi við manninn væri slitið.
Nákvæmlega á þeim tímapunkti
sendi ég stjórn stofnunarinnar ýt-
arlega skýrslu um málið.“
MEÐ vísan til fréttar um nýlegt
álit Kæranefndar jafm'éttismála
varðandi meinta kynferðislega
áreitni á vinnustað, sem birtist á
baksíðu Morgunblaðsins, fimmtu-
daginn 11. þessa mánaðai’, hefur
undirrituðum lögmanni verið falið
að koma eftirgreindum atriðum á
framfæri við blaðið, en undirritað-
ur hefur gætt hagsmuna þess
manns, sem borinn hefur verið sök-
um um að hafa beitt umrædda
konu kynferðislegri áreitni á
vinnustað.
1. Umbjóðandi minn hefur frá
upphafi máls þessa staðfastlega
neitað þeim ásökunum sem á hann
hafa verið bornar af hálfu konunn-
ar og lýst sig saklausan af þeim.
2. Úmbjóðandi minn fær ekki
séð að nokkur þau gögn hafi verið
lögð fyrir Kærunefnd jafnréttis-
mála sem réttlætt geti niðurstöðu
nefndarinnar. Umbjóðandi minn
hafnar því með öllu, að fram sé
komin sönnun um það að hann hafi
viðhaft þá háttsemi sem hann hef-
ur verið sakaður um og fjallað var
um í nefndu máli fyrir Kæranefnd
jafnréttismála.
3. Umbjóðanda mínum var mein-
uð aðild að málarekstri konunnar
fyrir Kæranefnd jafnréttismála á
hendur vinnuveitanda hans. Hann
gat þar af leiðandi ekki haft nokk-
ur áhrif á meðferð málsins íyi'ir
kæranefndinni, t.d. hvaða vitni
væra leidd, hvaða spurningum
væri beint til aðila og vitna eða
með því að tala máli sínu með öðr-
um hætti fyrir nefndinni, ef frá er
talin skýrslutaka af honum, áður
en kæranefndin komst að niður-
stöðu sinni.
4. Umbjóðandi minn vill að síð-
ustu taka það fram, að máli þessu
er ekki lokið af hans hálfu, enda
telur hann að Kæranefnd jafnrétt-
ismála hafi sakfellt hann saklaus-
an, án tilhlýðilegrar ástæðu, án
fullnægjandi gagna, án þess að
hann ætti nokkra aðild að málinu,
án þess að hann gæti haldið uppi
vörnum af sinni hálfu og umfram
allt án þess að lögvarin mannrétt-
indi hans væra virt.
Umbjóðandi minn óskar eftir því
við Morgunblaðið, að framan-
greindar athugasemdir hans vegna
fréttar blaðsins frá í gær verði
birtar hið fyrsta í Morgunblaðinu.
Jóhannes Rúnar
Jóhannsson hdl.