Morgunblaðið - 30.05.1999, Blaðsíða 22

«*
4
Elíza María Ceirsdóttir, 23 ára, er söngkona í Bellatrix (áður Kolrassa krókríðandi)
og hefur nýlókið ndmi í Söngskólanum í Reykjavík.
„Framtíðin í hœttu“
- segir Elíza María Geirsdóttir, söngkona í Bellatrix.
„Hg byrjaði að fikta við reykingar þeg-
ar ég var sextán ára. Ég var aðallega
að reyna vera töff, öðruvisi, en í raun
var ég mjög ósjálfstæð. Lét undan
þrýstingi þess hóps sem ég umgekkst.
Þetta var ekki sérlega vel heppnað. Ég
held að hópþrýstingur sé ein aðalá-
stæðan fyrir þvi að mjög margir byrja
að reykja, þótt fólk fatti það ekki fyrr
en eftir á. Svo þróaðist þetta. Ég hef
nú aldrei fílað það mjög vel að reykja
og reykti aðallega þegar ég fór út að
skemmta mér eða á kaffihús. Ég reykti
mjög lítið á milli, allavega aldrei
heima hjá mér. Ég hef bara ekki haft
lungun í þetta. Eftir að ég byijaði að
spila mikið með hljómsveitinni og hóf
nám í Söngskólanum áttaði ég mig á
því að þetta gengi ekki saman. Reyk-
ingarnar minnka úthaldið í röddinni
og þær geta minnkað tónhæðina auk
þess sem þeim fylgja hósti, kvef, slím-
myndun og allt þetta drasl sem maður
þarf ekkert á að halda. Fyrir mér var
þetta mjög einföld ákvörðun þegar ég
loksins áttaði mig. Ég reykti kannski
ekkert að ráði, en ég fann að það
hafði samt áhrif. Ég varð veik í fyrra,
fékk kvef ofan í lungun og þá var það
bara takk fyrir bless, ekki aftur. Ég
held að þetta snúist bara um að taka
ákvörðun og það skiptir máli að hún
komi frá hjartanu. Þetta var farið að
hafa áhrif á framabraut mína - fram-
tíð mína, þannig að 1 raun var þetta
ekkert rosalega erfitt.
Ég fæ einstaka sinnum fiðring, en það
er algjörlega þess virði að sleppa
þessu alveg. Ég finn það bara þegar ég
fer út að skemmta mér og á kaffihús
hvað ég er miklu hressari. Ég hef
betra lyktarskyn, finn meira bragð,
það er betri lykt af mér, lif mitt er í
raun allt annað eftir að ég hætti að
reykja."
G.B.
Við erum reyklaus!
Húsavíkurkaupstaður
Bæjarskrifstofur
Garðabær
Bœjarskrifstofur
Austur-Hérað
Bæjarskrifstofur
Seyðisfjörður
Bæjarskrifstofur
Bergdal ehf.
Sveitarfélagið Hornafjörður
Bœjarskrifstofur
Við erum reyklaus
KAUPÞING
>
>
Er „tabú“ að deyja af
völdum reykinga?
Best geymda leyndarmál Íslandsí
Á íslandi eru um þrjúhundruð og
sextíu dauðsföll á ári af völdum reyk-
inga. Þetta er líklega best geymda
leyndarmálið á landinu. Dánarvottorð
eru þannig gerð að einungis má setja
inn eina dánarorsök, t.d. krabbamein
í lungum, hjartaáfall, heilablóðfall
o.s.frv. Vottorðin má sannarlega end-
urskoða en almenningur ber einnig
ábyrgð á að viðhalda þessum feluleik.
Daglega birtist fjöldi minningargreina
i Morgunblaðinu. Fólk hefur ýmist
látist af náttúrulegum ástæðum, slys-
förum eða alvarlegum veikindum.
Þrátt fyrir að nánast einn missi lífið á
dag af völdum reykinga hér á landi,
deyr nánast enginn af völdum reyk-
inga ef mið er tekið af greinunum.
Þar er talað um „alvarlegan eða ill-
kynja sjúkdóm" svo tekið sé dæmi.
Hvers vegna ætli það sé? Hr einhver
skömm sem fylgir því að hafa látist af
völdum reykinga? Má ekki tala um
það? Við heyrðum af konu sem
minntist á reykingar sem dánarorsök
í minningargrein og hún fékk heldur
betur að heyra það frá fjölskyldunni.
í landi þar sem keyptir eru 60.000
sígarettupakkar á dag og tæplega
28% þjóðarinnar reykja er skrítið að
það sé „tabú“ að deyja af völdum
reykinga. Aðstandendur, vinir,
vandamenn - það er engum greiði
gerður með því að viðhalda þessum
feluleik. Við viljum ekki öðrum það
mein sem sorg ótímabærs dauðsfalls
ber með sér. Hluti af forvörnum,
ykkar hluti, getur verið að koma út
úr skápnum með orsök dauðsfallsins,
segja frá henni og hætta feluleiknum.
Við höfum val - nýtum það, öðrum
sem víti til vamaðar.
C.B.
„Menn róa á röng mið“
- segir Sigmundur Einarsson sem rekur reyklaust kaffihús
og reyklausan skemmtistað á Akureyri.
Sigmundur, GuSbjörg og synir þeirra Jósef Peyr og Hólmar á reyklausa kaffihúsinu,
Bldu könnunni.
„Ég hafði gengið með kaffihús í koll-
inum frá árinu 1967 og nafngiftin er
jafngömul hugmyndinni," segir Sig-
mundur Einarsson matreiðslumaður
en hann og eiginkona hans, Guðbjörg
Inga Jósefsdóttir, eiga Bláu könnuna
- að margra mati eitt glæsilegasta
kaffihús landsins og þótt víðar væri
leitað. í sama húsnæði er skemmti-
staður þeirra, Græni hatturinn, en
báðir staðimir em reyklausir. Að auki
reka hjónin blóma- og gjafavömversl-
un í húsinu.
„Það má segja að 30 ára draumur hafi
ræst þegar Bláa kannan var opnuð
3. júli í fyrra. Viðtökumar vom strax
framar vonum og það hafa aldrei
skapast vandræði þótt staðurinn sé
reyklaus. Fólk hefur verið mjög
jákvætt og það er gífurlegur munur að
vinna i reyklausu umhverfi. Líðan
starfsfólks er betri og öll þrif mun
auðveldari. í apríl þurfti ég að fara í
blaðaviðtal á Pizza ‘67 en þar var varla
líft vegna reykjarmakkar. Þeim, sem
koma á Græna hattinn, finnst ekkert
tiltökumál þótt þeir þurfi að fara út að
reykja.
Fólk hefur á orði hversu mikill munur
það sé að koma heim eftir að hafa ver-
ið á skemmtistað og þurfa hvorki að
reykhreinsa fötin né vera angandi af
reykingalykt. Ég er ekki viss um að
það hefði þýtt að opna reyklausan
skemmtistað fyrr.
Síðustu þrjú árin hefur orðið svo mik-
il hugarfarsbreyting hjá landsmönn-
um gagnvart reykingum. Reykinga-
menn eru farnir að sýna mun meiri
tillitssemi en áður og reykja oftast úti
á svölum heima hjá sér eða í aðeins
einu herbergi. Annars er ekki svo
langt síðan reykingar voru leyfðar í
innanlandsflugi og siðan öðrum meg-
in í vélunum. Öllum þykir nú sjálf-
sagt að lagt sé blátt bann við reyking-
um í flugvélum.
Ef eitthvað er slæ ég mér upp á þvi að
reka reyklaust kaffihús og skemmti-
stað þótt margir hafi verið vantrúaðir
á að grundvöllur væri fyrir því. Þeir
sem reka veitinga- og kaffihús virðast
ekki átta sig á því að rúmlega 70%
fullorðinna reykja EKKI en þeim virð-
ist vera meira í mun að eltast við hin
30%. Og þeir ná varla nema til 5%
þess hóps. Það væri nær að fara að
vilja meirihluta þjóðarinnar. Að böm-
um meðtöldum eru reyklausir um
85% landsmanna þannig að markaðs-
lega eru menn að róa á röng mið.
I New York óttuðust menn að aðsókn
á veitingahús myndi minnka þegar
þeim stöðum, sem höfðu færri en 35
borð, var gert að vera algjörlega
reyklausir. Óttinn var ástæðulaus því
aðsóknin jókst.”
Þ.Þ.
Við erum reyklaus
n
ÖSSUR
Ef þú reykir ekki:
1. Dýpri og betri svefn.
2. Hressari á morgnana.
3. Hreinni fingur og munnur.
4. Betra bragð- og lyktarskyn.
5. Heitari fætur og hendur.
6. Hreinni veggir, loft og gluggatjöld.
7. Meira úthald.
8. Ferskari andardráttur sem gerir
þig meira aðlaðandi.
9. Betri húð.
10. Meiri tími og peningar til að gera
skemmtilega hluti.
11. Hvftari og heilbrigðari tennur.
12. Meira sjálfstraust.
13. Betra kynlíf.
14. Meiri aðdáun frá bömum,
foreldrum, fjölskyldu og vinum
15. Nýtur betur lífsins í heilnæmu
andrúmslofti.
16. Betra samband við aðra.
17. Frábært framlag til skaðlauss
umhverfis.
18. Frjálsari einstaklingur.