Morgunblaðið - 30.07.1999, Blaðsíða 8

8 FÖSTUDAGUR 30. JÚLÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
ENGAR áhyggjur elskurnar mínar, strákurinn kemur til með að meika það.
MANUEL Cutillas með 20 pundarann, Svartistokkur í baksýn.
Mikill
stórlax í
Grímsá
TUTTUGU punda hængur
veiddist í Svartastokki í Grímsá
fyrir nokkrum dögum og er það
fyrsti laxinn sem nær þeirri
þyngd sem veiðst hefur í ánni í
allnokkur ár. Það er mikil
breyting frá því sem áður var,
er Grímsá var ein af helstu
stórlaxaám þessa lands. Fyrir
nokkrum árum veiddi Kolbeinn
heitinn Ingólfsson 24, 24 og 20
punda hænga á lokadegi vertíð-
ar þrjú ár í röð, si'ðan hafa slík-
ir fiskar aðeins sést í ánni, t.d.
undir brúnni við Fossatún, en
ekki veiðst.
Haraldur Stefánsson slökkvi-
liðsstjóri á Keflavíkurflugvelli
var leiðsögumaður kúbanska
veiðimannsins Manuels Cutillas
sem laxinn veiddi á dögunum.
Haraldur er kunnur stanga-
veiðimaður og er m.a. höfundur
Black Sheep ílugunnar og fleiri
flugna sem kenndar eru við
sauðkindina, en Black Sheep er
einmitt ein af mögnuðustu
veiðiflugum þessa lands. Hann
sagði í samtali við Morgunblað-
ið í vikunni, að mikið væri af
óvenjustórum laxi í Grímsá í
sumar. „Það er bæði meira af
góðum tveggja ára físki, 12-14
punda, í sumar og einnig þess-
um stóru boltum eins og Manu-
el veiddi. Svartistokkur er
þekktur stórlaxastaður og
þennan dag sá ég vel ofan í
hann og það voru hrikalegir
laxar þarna, þó nokkrir. Ég lét
Manuel kasta eins og menn
gerðu hér áður fyrr og mér til
mikillar furðu og gleði þá
skaust þessi bolti upp úr djúp-
inu og negldi fluguna. Karlinn
var með Green Butt númer 10
og það gekk vel að ná laxinum,"
sagði Haraldur.
„Það er mikið af þessum
stóru núna og miklu víðar en í
Svartastokki. Það eru til dæmis
boltalaxar við brúna hjá Fossa-
túni og um daginn sá ég bók-
staflega torfu af svona bolta-
fiskum, 40-50 stykki, í efra
Garðafljóti. Þeir hafa verið
tregir að taka til þessa og er-
lendu veiðimennirnir eru auk
þess svo margir með smáflugur.
Þeir fá frekar smærri laxa með
þeim búnaði, missa gjarnan
þessa stdru ef þeir taka. Ég
gæti trúað því að þessir stóru
boltar færu að taka þegar
haustar, þá dreifa þeir sér og
helga sér bæli og hrygnur.
Verða árásargjarnir,“ sagði
Haraldur enn fremur.
Ráðstefna um steinsteypu
Steinsteypa
í þróun
DAGANA 4. til 6.
ágúst nk. verður
haldin á Grand
Hótel í Reykjavík ráð-
stefna um steypurann-
sóknir á Norðurlöndum.
Ráðstefnan hefst með
ávarpi umhverfisráð-
herra, Sivjar Friðleifs-
dóttur. Alls verða flutt
120 erindi á ráðstefn-
unni, þar af 12 íslensk.
Leó Jónsson hefur leitt
íslenska hópinn sem
staðið hefur að undir-
búningi ráðstefnunnar.
Hann var spurður hver
væri tilgangur ráðstefn-
unnar?
„Hann er í fyrsta lagi
að kynna þær steypu-
rannsóknir sem eru í
gangi á Norðurlöndun-
um og gefa jafnframt
sérstaklega ungu rannsóknar-
fólki tækifæri til þess að koma
saman og kynna sínar rannsókn-
ir og hitta fólk á sama sviði og
heyra hvað það er að gera. Til-
gangurinn er einnig sá að skapa
tengsl milli rannsóknarfólks á
Norðurlöndum og annars staðar
í heiminum."
- Verða fyrirlesarar eingöngu
frá Norðurlöndum?
„Nei, ekki eingöngu en í 95
prósent tilvika. Þeir sem ekki
eru frá Norðurlöndum tengjast
þeim hins vegar á einhvern
hátt.“
- Hvað er „heitasta“ efni ráð-
stefnunnar?
„Ætli það sé ekki umhverfis-
væn steypa - sem kallað er
green concrete. Það má einnig
nefna að sjálfútleggjandi steypa
skipar þarna stóran sess.“
- Hvað er sjálfútleggjandi
steypa?
„Það er steypa sem er nánast
eins og þykkur vökvi, það mætti
ímynda sér t.d. síróp, eins og
sírópi er hellt í mót leggst steyp-
an út í allar glufur en ekki þarf
að berja í mótin.“
- Er steypa með mjög marg-
víslegu móti?
„Steypa er tiltölulega flókið
efni þótt að við íyrstu sýn virðist
þetta vera einfalt. Sumir segja
að steypa sé í raun lifandi efni
því hún er alltaf að breytast í ár-
anna rás. Styrkur hennar breyt-
ist t.d. og hún breytist að ýmsu
öðru leyti. Allar þessar rann-
sóknir beinast að því að skoða
alla þá þætti sem hafa áhrif á
þróun steypunnar."
- Við höfum öll heyrt minnst á
alkaliskemmdir. Er búið að
koma alveg í veg fyrir slíkt í
steypunni sem framleidd er í
dag?
„Já, talið er að búið sé að
koma í veg fyrir það. í fyrsta
lagi með kísilblöndun sements
og með notkun óalkalivirkra
efna. En það þýðir
samt ekki að búið sé
að koma í veg fyrir
steypuskemmdir. Oft
á tíðum rugla menn ___________
saman alkaliskemmd-
um og steypuskemmdum vegna
frosts. Það eru í raun og veru
þær skemmdir ásamt skemmd-
um vegna járna í steypu sem
verið er að glíma við í dag.“
- Eru slíkar skemmdir a 1-
gengar?
„Það hefur dregið úr frost-
skemmdum en þær eru enn til
staðar. Þær koma m.a. vegna of
mikillar vatnsblöndunar í
steypuna. Skemmdir vegna
járna koma fram sem ryðtaum-
Leó Jónsson
►Leó Jónsson er fæddur 6.
apríl 1958 á Akranesi. Hann
lauk stúdentsprófi frá Mennta-
skólanum á Akureyri 1978 og
prófí í verkfræði frá Háskóla
Islands 1983. Mastersprófí
lauk hann frá Danmarks
Tekniske Hojskole árið 1986.
Hann hefur starfað sem verk-
fræðingur hjá Ós húseiningum
og síðar hjá Pípugerðinni sem
framkvæmdastjóri. Leó er
kvæntur Rögnu Haraldsdóttur
lögfræðingi og eiga þau þrjú
börn.
Steypa er
alltaf að
breytast
ar utan á húsum og þær stafa af
því iðulega að járn eru of utar-
lega í steypunni.“
- Hvað er það nýjasta í
steypuþróun?
„Það er fyrrnefnd sjálfút-
leggjandi steypa."
- Hvað með umhverfisvænu
steypuna - hvernig erhún?
„Menn eru að reyna að fram-
leiða umhverfisvæna steypu á
tvennan hátt. I fyrsta lagi með
því að nota ýmis úrgangsefni,
svo sem gler, afganga úr glerull-
arverksmiðum og steinefnaiðn-
aði, í steypuna og hins vegar
með því að breyta framleiðslu
sements en framleiðsla sements
er orkufrekasti þáttur stein-
steypunnar. Á ráðstefnunni
verða m.a. kynntar danskar
rannsóknir á þessum þáttum."
- Er eitthvað fleira á dagskrá
ráðstefnunnar en fyrirlestrar?
„Já, það fer fram steypu-
keppni þar sem við reynum að
blanda saman gamni og alvöru.
Markmiðið er að búa til sem
sterkustu steypuna, sem jafn-
framt flýtur á vatni.“
-Er ekki óalgengt að steypa
fljóti á vatni?
„Jú, einn af ókostum
steypunnar (eða kostum) er
hversu þung hún er.“
-Hvað þarf að gera til þess
að framleiða steypu
sem flýtur?
„Það þarf að nota
mjög létt fylliefni en
létt fylliefni eru gjam-
an veik. Það þarf því
að velja slíka blöndu af mikilli
kostgæfni.“
- Eru það sömu mennirnir
sem búa til nýjar gerðir steypu
og það sem úr henni er svo gert?
„Svo er að jafnaði ekki. Þess
má geta að inngangsfyrirlestur-
inn á ráðstefnunni fjallar
einmitt um hvernig hægt sé að
bæta tengsl verkfræðinga sem
hanna mannvirki og þeirra verk-
fræðinga sem vinna að framþró-
un steypunnar sjálfrar.“