Morgunblaðið - 13.01.2000, Side 47

MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
FIMMTUDAGUR 13. JANÚAR 2000 47
Lénsveldi Halldórs og
7 7
LIU-herranna riðar til
falls, segir Sverrir Her-
mannsson. Svívirðileg-
asta rangsleitni, sem um
getur frá tímum dönsku
einokunarverzlunarinn-
ar, er senn á enda kljáð.
hópnum. Að sinni getur sá maður
prísað sig sælan og hlakkað til þegar
mamma fer að skipta búinu og sonur-
inn ei’fir einn milljarð eða svo. Verður
er verkamaðurinn launanna, enda
hefir Halldór mulið undir útgerðar-
fyrirtæki fjölskyldu sinnar tíu þús-
und tonn af þorskígildum með fram-
kvæmd fiskveiðilaga Kristjáns í LÍÚ.
Að sinni - en nú eru blikur á lofti.
Dómstólar landsins eni komnir að
þeirri niðurstöðu að ekki samrýmist
stjórnarskránni að fjölskylda Hall-
dórs og örfáir aðrir lénsherrar sölsi
undii- sig það sem lögum samkvæmt
er sameign allrar þjóðarinnar: Sjáv-
arauðlindina íslenzku.
Lénsveldi Halldórs og LÍÚ-heir-
anna riðar til falls. Svívirðilegasta
rangsleitni, sem um getur frá tímum
dönsku einokunarverzlunarinnar, er
senn á enda kljáð.
Enginn skyldi halda að endalok
þjófakerfisins verði átakalaus. Þess
eru engin dæmi í endilangri verald-
arsögunni að sérhagsmunir hafi verið
látnir lausir án baráttu og oftar en
ekki blóðugrar baráttu. Til þess mun
ekki draga á íslandi, þótt brýna megi
deigt jám svo bíti.
Viðhorf varðhunda fiskveiðikerfis-
ins koma því engum á óvart. Þeir
munu í lengstu lög verja hagsmuni
sína með kjafti og klóm. Enda þykj-
ast þeir eiga það inni hjá stjórnvöld-
um að þörfum þeirra sé sinnt, þar
sem þeir hafa reitt af hendi lungann
úr herkostnaði núverandi stjórnar-
heiTa í stjómmálaumsvifum síðasta
ái-atugar.
Viðbrögð forsætisráðherrans ís-
lenzka við vestfirzkum Vatneyrai’-
dómi em hinsvegar sorgleg og ugg-
vænleg. Vegna gamals og gróins
dálætis undirritaðs á manninum
mátti hann vart vatni halda þegar
Davíð Oddsson tók að viðra hug-
myndir sínai' í viðtali við Heimdelling
í fréttaþætti á dögunum, og kom til
hugar: Svona gera menn ekki! Og
allra sízt fomáðamenn þjóðar. Öllu
var þar öfugt snúið. Orðasukk um að
héraðsdómurinn myndi hafa í for með
sér hmn efnahagslífsins ef staðfestur
yrði í Hæstarétti, algert stjómleysi
upphefjast í fiskveiðimálum og fiski-
skipafloti veraldar sigla á Islandsmið
er kannski bjóðandi þeim heimskasta
í hópnum en öðram ekki. Að vísu var
sem vilja hafa augun opin. Hinir em
því miður ennþá miklu fleiri sem tma
í blindni á forsjá lærisveina Hannesar
Hólmsteins, frjálshyggjupostula, og
stíga dansinn í Hrana af mikilli list.
Sú sögulega staðreynd blasir við að
það var sjávarútvegur, sem var und-
irstaða framfærslu íslenzku þjóðar-
innar á þeiiri öld sem nú er senn á
enda. Á lýðveldistímanum var það
sjávarafli sem var forsenda íslenzku
þjóðlífsbyltingarinnar, sem svipti
þjóðinni úr sámstu örbirgð til þess að
verða í fremstu röð velmegunar í ver-
öldinni. Lengst af þeim tíma ríkti hér
ekkert kvótakerfi fiskveiða. íslenzka
framfarabyltingin náði fram, ekki
þrátt fyrir að hér gilti ekki slíkt kerfi,
heldur vegna þess fyrst og fremst að
gripdeildarmennirnir höfðu ekki
komið ár sinni fyrir borð fyrr á öld-
inni. Þess vegna em fáryrði forsætis-
inoiiuiJtuio um au uci íaii <
kol ef þjófakerfið verður aftengt
hrein öfugmæli og að engu hafandi.
Þein-a vegna koma undirrituðum les-
anda ævisögu Jónasar Hallgrímsson-
ar þessar hendingar í hug:
„Þegar þú kemur þar í sveit
sem þrímennt er á dauðri geit,
og tíkargöm er taumhaldið
og tófuvömb er áreiðið,
ogöllusnúiðöfugtþó
aftui- og fram í hundamó,
svo reiðlagið á ringli fer
og rófan horfir móti þér - “
„Eigi veldur sá er varir“, enda
kann svo að fara að deiga jámið bíti ef
enn verður lengi brýnt.
Höfundur er alþingismaður og for-
maður Frjálslynda flokksins.
Lénsveldið hrynur
I ÆVISÖGU Steingríms Her-
mannssonar, fyrrverandi forsætis-
ráðherra, segir svo á bls. 289: ,Að-
dragandi þess að sett var á kvótakerfi
í sjávarútvegi á íslandi er saga sem
ekki hefur verið skráð þótt undai'legt
megi virðast. Þegar hagsmunaaðilar í
útgerð (leturbr. mín) höfðu komið sér
saman um nýtt fiskveiðistjórnunar-
kerfi treystu stjómmálamenn sér
ekki til að ganga gegn þeirri niður-
stöðu. Halldór Ásgrímsson studdi
stefnu LÍÚ og féllst á rök útgerðar-
manna fyrir kvóta á skip.“
Á bls. 288 stendur: „Kvótakerfmu
var komið á með hraði um áramótin
1983G34. Það var sett á fót án þess að
umtalsverð umræða færi fram á vett-
vangi stjórnmálanna eða í sjávarút-
vegsráðuneytinu. Þegar ég yfirgaf
ráðuneytið grunaði mig ekki hversu
skammt væri í að Kristján Ragnars-
son hefði sitt fram.“
Þá hafa menn það svart á hvítu sem
löngum hafði legið granur á. Illvíg-
asta gripdeildarkerfi íslandssögunn-
ar var komið á fót af sægreifunum
sjálfum, enda vom hæg heimatökin
þar sem sjávarútvegsráðherrann,
Halldór Ásgrímsson, átti heima í
þeim sálfræðibrögðum
beitt fyrr á öldinni með
góðum árangri af marg-
frægum mönnum - en
leiðum að líkjast.
En flestum þessum
fullyrðingum er öfugt
farið. Haldi svo fram
sem horft hefir undan-
farin ár mun lunginn úr
landsbyggðinni fara í
eyði og afleiðingin ótrú-
leg sóun verðmæta. Is-
lands auður verða að
þjófstolnu fé í örfárra
manna höndum. Sjávar-
útvegurinn skilinn eftir
Sverrir
Hermannsson
á örskömmum tíma
með óviðráðanlegan
skuldaklafa þegar
sægreifarnir hafa selt
og ráðstafað veiðiheim-
ildum sem eigin eign í
verzlunarhallir og verð-
bréf í Sviss. Engin end-
urnýjun mun verða í ís-
lenzkri útgerð, stéttin
öllum lokuð nema erf-
ingjum þýfisins.
Brottkast sjávarafla
halda áfram fyrir tugi
milljarða króna árlega.
Þetta er sú mynd
sem blasir við þeim,
Hagsmunagæzla