Morgunblaðið - 16.01.2000, Qupperneq 50

50 SUNNUDAGUR 16. JANÚAR 2000
MORGUNBLAÐIÐ
HUGVEKJA
ÍDAG
Þingvellir - Þar var kristin trú lögtekin á Jónsmessu
skirara árið 1000.
Tíminn hann er fugl
sem flýgur hratt
Menn deila um það hvort árið 2000 er
síðasta ár tuttugustu aldar eða fyrsta ár
nýrrar, segir Stefán Friðbjarnarson.
Um eitt er þorri þjóðar sammála, að árið
2000, þetta stóra afmælisár kristnitöku í
landinu, er dýrmæt gjöf, eins og raunar
öll ár sem við þiggjum úr hendi for-
sjónarinnar.
Hver þjóð, sem í gæfu og gengi vill búa,
á puð sinn og land sitt skal trúa.
(Ur aidamótaljóðum Einars Bene-
diktssonar á morgni 20. aldar.)
SVO margt er sinnið sem skinn-
ið, segir fomt íslenzkt spakmæli.
Þvi hefur jafnvel verið haldið
fram að ekki sé hægt að finna tvo
menn, hvað þá fleiri, í milljörðum
mannkyns, sem sammála séu um
eitt og allt. Hvarvetna heims um
ból deila menn og um sitt hvað,
bæði í ræðu og riti, stundum má-
lefnalega, stundum fjarri því. ís-
lendingar eru engir eftirbátar í
deiluefnum, þótt vart séu þeir
þrasgefnari en gengur og gerizt.
Og hér sem annars staðar deildu
menn og deila af miklum móði,
mælsku og innlifun, um það, hvort
árið 2000 sé síðasta ár tuttugustu
aldar eða upphafsár nýrrar.
Þær deilur vóru trúlega ekki
jafnaðar yfir kampavínsglösum
áramótanna. Um hitt ættu menn
að geta verið sæmilega sáttir að
árið 2000 gegnir stóru hlutverki í
íslands sögu. Þá eru þúsund ár
liðin frá því að íslenzk þjóð lögtók
kristinn sið á Lögbergi við Öxará
á Þingvöllum. Það var á Jóns-
messu skírara árið 1000, þegar sól
skín allan sólarhringinn, sem Is-
lendingar tóku ákvörðun um að
gangast Kristi á hönd og hafa „ein
lög og einn sið“ i landi sinu. Þessi
merkasta löggjöf Islands sögu
hefur mótað til góðs og farsældar
viðhorf okkar og þjóðmenningu
frá þeim tíma og allt til okkar
daga. Megi svo ætíð vera.
Um það var og trúlega sátt á
áramótum, að „tíminn hann er
fugl sem flýgur hratt“. Fugl sem
flýgur fyrr eða síðar úr hendi sér-
hvers okkar. Árið 1999 er flogið úr
hendi okkar í aldanna skaut. Og
það kemur aldrei til baka. Þúsund
ára afmælisár kristnitöku í land-
inu, árið 2000, er gengið í garð.
Veri það velkomið. Það er okkur
gefið eða léð, eins og öll önnur
æviár. Það er síðan okkar, bæði
sem einstaklinga og heildar, að
móta árið og nýta vel. Það er okk-
ar að hlúa að þessu ári og rækta
það. Það verður garðurinn okkar
næstu 12 mánuði.
Maðurinn hefur sigrazt á
margri þraut, meðal annars fjar-
lægðum rúmsins. Fjarskipta- og
samgöngutækni hans hefur fært
áður fjarlæg lönd í nábýli. Þorpið
jörð er hugtak, sem menn hefðu
ekki tekið sér í munn við upphaf
20. aldarinnar, en er nú tungu-
tamt. Hugur mannsins, „herra
jarðarinnar", beinist jafnvel að
öðrum plánetum, sem eru, eins og
jörðin, hluti af óravíddum al-
heimsins. Já, framfarir á 20. öld-
inni hafa verið það miklar og örar
að með ólíkindum verður að telja.
En maðurinn er víðsfjarri því að
ráða við tímann. A vegi tímans
fær enginn að staldra við. Þaðan
af síður að hverfa til hins liðna til
að nýta betur tækifæri, sem ekki
var hirt um þegar þau buðust. Og
áður en varir er ungur maður al-
dinn. Árin, sem léð vóru, horfin.
Tökum í ljósi þessa á móti nýju ári
sem dýrmætri gjöf, fullir þækk-
lætis, og nýtum það af hyggindum
og með góðhug.
Flestar framfarir 20. aldar hafa
bætt og fegrað mannlífið. Við lif-
um áratugum lengur en lan-
gömmur okkar og langafar.
Heilsufar og aðbúð öll er til muna
betri en fyrr á tíð. En sumt hefur
því miður þróast á verri veg. Það
er enn sem fyrr dimmt á dökkum-
iðum mannlífsins: eiturlyf,
hryðjuverk, hungur, hemaðará-
tök og fleiri bölvaldar. Og mörg
eru mýrarljósin, sem leiða í villur
og ógöngur. Margir eru svo upp-
teknir í dansinum kringum gull-
kálfinn að þeir mega ekki vera að
því að lifa, þ.e. njóta heilbrigðs
fjölskyldulífs, lista og menningar,
dásemda umhverfis og náttúm.
Löngu orktar hendingar Einars
skálds Benediktssonar lýsa vel
því argaþrasi sem of mikið er af í
nútíma samfélagi:
Mér finnst þetta líf allt sem uppgerðarasi
og erindisleysa með dugnaðarfasi!
Á þúsund ára kristniafmæli, á
afmælisárinu 2000, er vert að
huga að þeim verðmætum, sem
bezt tryggja hamingju og heill
okkar sem einstaklinga og þjóðar,
okkar kristnu menningar- og
trúararfleifð. Hún er hornsteinn
framtíðarfarsældar. Bezta gjöfin
til okkar sjálfra á þessu merka af-
mælisári, til samfélags okkar og
barna okkar, er að slá skjaldborg
um kirkjuna okkar, þjóðkirkjuna
okkar, sóknarkirkjuna okkar, og
þann boðskap sem hún stendur
fyrir. Um leið og við óskum hvert
öðm gleði- og gæfuríks nýárs
skulum við gera orð Einars skálds
Benediktssonar til þjóðarinnar á
morgni 20. aldarinnar að leiðar-
Ijósi okkar inn í framtíðina.
Hver þjóð, sem í gæfu og gengi vill búa,
á guð sinn og land sitt skal trúa.
VELVAKANDI
Svarað í síma 569 1100 frá 10-12 og 13-15
frá mánudegi til föstudags
Flótti Finns
ÞEGAR augljóst var orðið
að Framsókn var á áfram-
haidandi niðurleið vegna
óviturlegs sérhagsmuna
málflutnings og vinnu-
bragða á Alþingi og ríkis-
stjórn, þá tók Finnur
landsstjórnarmaður iðnað-
ar- og bankamála að ókyrr-
ast og átta sig á, að ekki
yrði álitlegt og gaman fyrir
hann, sem framámann í
Framsókn, að fylgjast með
þegar talið yrði upp úr
kjörkössum eftir næstu al-
þingiskosningar. Því væri
ráðlegt að forða sér í tíma
úr pólitísku stólunum í
mjúka, örugga stólinn í
svarta og skothelda húsinu
við Amarhól. Þar hafði
hann sem bankamálaráð-
herra lengi haft í geymslu
feitt embætti. Aðrir yrðu
bara að þola hina komandi
rassskellingu Framsóknar.
En rökin handa landslýðn-
um: Jú, hann væri orðinn
45 ára og því tímabært að
breyta til og hætta í pólitík
í góðu samráði við fjöl-
skylduna. Er eitthvað sem
skýrt getur þetta „hola“
háttalag og málflutning?
Almenningur er undr-
andi yfir þessum cirkus
kringum iðnaðar- og
bankamálaráðherrann að
undanfomu, en um leið
áhyggjufullur yfir því að
ráðherrarnir og formenn
stjórnarflokkanna skuli
taka þátt í að gjöra fjölda
hæfra manna að fíflum með
því að fá þá til í alvöru að
sækja um seðlabanka-
stjóraembættið, sem svo
lengi hafði verið ómannað.
En það var bara allt í plati.
Hefði þó ekki átt og þurft
að vera ef umsóknirnar
hefðu verið faglega metnar
og sá hæfasti ráðinn. Þá
hefði vegna framtíðar eng-
um lögum þurft að breyta.
Nú virðist svo, því miður,
að skrípaleiknum eigi að
halda áfram á nýrri öld.
Er nokkuð sem til bjarg-
ar getur orðið gömlu Fram-
sókn? Fátt, en þó er glæta,
ef hin nýja „kvenlega
ásýnd“ flokksins hættir að
láta prakkara skipa sér fyr-
ir verkum. Ef sú, sem fer
með umhverfismál í ríkis-
stjórn, stendur við rúmlega
ársgamla yfirlýsingu sína
og ósk um lögformlegt um-
hverfismat í sambandi við
hugmyndina um virkjun
Eyjabakka er viðreisnar
von, en annars mun Fram-
sókn gamla „bijótast í
bjargarleysi“ í framtíðinni
og hverfa úr sögunni. Svo
einfalt og augljóst er það.
Ymsir glotta nú tilbúnir að
bjóða hinu tvístraða og ráð-
villta fylgi Framsóknar,
sem minnkar stöðugt, betri
og trúverðugri forystu.
Formaður Framsóknar
sagði eftir síðustu kosning-
ar er tap flokksins blasti
við: „Enn erum við samt í
lykilaðstöðu við stjórnar-
myndun." Er það þessi
„þumalskrúfa" sem nægt
hefur til að gera Finn að
seðlabankastjóra og fjölda
reyndra og hæfra manna
að fíflum?
Helga Ingibjargardóttir.
Léleg þjónusta
ÞAR sem kvörtun mín
vegna viðskipta við versl-
unina Monsoon sem birtist
í Velvakanda 14. janúar sl.
komst ekki rétt til skila vil
ég taka fram eftirfarandi:
Þegar ég kom með tösk-
una í verslunina og vildi fá
að skila og taka annað í
staðinn var útsalan byrjuð.
Mér var tilkynnt að ég gæti
skilað töskunni, sem var
ekki á útsölu, en ég yrði að
borga fullt verð fyrir þær
vörur sem ég fengi í stað-
inn, þó að þær væru komn-
ar á útsölu. Eg bað þá um
innleggsnótu sem ég gæti
notað þegar útsölunni væri
lokið en það var ekki hægt.
Eg keypti þá tvo trefla
fullu verði þótt þeir væru
komnir á útsölu. Ég
hringdi síðan og talaði við
aðstoðarverslunarstjóra og
sagði að mér fyndist þetta
ekki vera rétt og sagði hún
mér að þeir væru að gera
mér greiða (!) því að það
sem ég hefði fengið í jóla-
gjöf hefði átt að skipta milli
jóla og nýárs. Ég hringdi
síðan í Neytendasamtökin
og þar var mér sagt að
þetta væru furðulegir við-
skiptahættir.
Unnur Halldórsdóttir.
Morgunblaðið/Golli
Víkverji skrifar...
EGAR Víkverji brá sér í klipp-
ingu á dögunum varð hann
vitni að mjög svo lofsamlegum um-
mælum um lögregluna í Reykjavík.
Konan sem lét ummælin falla hafði
orð á því að þessi saga yrði að kom-
ast í blöðin. Það eru hæg heimatök-
in sagði hárgreiðslumeistarinn,
sjálfur Víkverji situr hér í næsta
stól.
Sagan er á þessa leið. Konan og
eiginmaður hennar reka fyrirtæki
inn við Sund. Skömmu fyrir jól
gleymdu starfsmennirnir að
slökkva á kertaskreytingu í glugga.
Lögreglumenn á eftirlitsferð um
miðnættið urðu þessa varir. Lög-
reglan fór strax í málið, hafði uppi á
eigandanum og hringdi í hann
klukkan hálfeitt. Voru strax gerðar
ráðstafanir til að fara á staðinn og
slökkva á kertunum.
Víkverji er sammála því að þessa
sögu á að segja í blöðunum. Állt of
oft er lögreglan skömmuð fyrir það
sem miður fer í störfum hennar en
sjaldnar er minnst á það þegar lög-
reglumenn sýna alveg sérstaka ár-
vekni.
xxx
VÍKVERJI var á ferð á Akur-
eyri um jólin. Sérstaka athygli
vakti hve bærinn var fagurlega
skreyttur. Þess voru jafnvel dæmi
að heilu göturnar væri skreyttar á
hinn fagurlegasta hátt. Víkverji
hefur ætíð verið jólabarn og hann
gladdist yfir þessum glæsilegu
skreytingum. Þegar svo Víkverji
kom til Reykjavíkur milli jóla og
nýárs var ekki laust við að hann
yrði fyrir hálfgerðu kúltúrsjokki.
Jólaskreytingarnar þar voru bæði
færri og ekki nándar nærri eins
glæsilegar og íburðarmiklar. Það er
engin spurning að Akureyri stend-
ur vel undir nafninu jólabærinn.
xxx
EINN helsti samkomustaður Ak-
ureyringa er Ráðhústorgið.
Fyrir nokkrum árum voru gerðar á
torginu breytingar sem ekki hafa
lukkast vel að mati Víkverja. Torgið
er grátt og guggið og lýsing af svo
skornum skammti að segja má að
þar sé niðamyrkur eftir að rökkva
tekur. Nú hefur heyrst að gera eigi
breytingar á torginu og eru það
vissulega gleðitíðindi. Vonandi end-
urheimtir torgið þann sjarma sem
það hafði áður en ráðist var í breyt-
ingarnar síðast.
xxx
ITT af því sem ferðamaður
veitir athygli á Akureyri er
hve veitingamenningu hefur fleygt
þar fram á síðustu árum.
Bautinn hefur starfað í rúman
aldarfjórðung og verið í háum
gæðaflokki allan tímann. Greifinn
kom seinna og er einnig mjög gott
veitingahús. Smiðjan reið á vaðið
sem fínt veitingahús og stóð vel
undir því nafni. Síðan kom Fiðlar-
inn, sem er tvímælalaust í hópi
betri veitingahúsa landsins. Nýj-
asta veitingahúsið sem Víkverji
heimsótti á Akureyri heitir Bonzai.
Þangað var virkilega gott að koma.
Víkverji hefur hvergi fengið betri
Pekingönd en einmitt þar! Verðlag
á veitingahúsum á Akureyri er í
flestum tilvikum mjög sanngjarnt
og því vekur furðu að Akureyringar
skuli ekki fara meira út að borða en
raun ber vitni. En eflaust á það eftir
að aukast þegar fram líða stundir.
Þá eru ótaldir skyndibitastaðir
sem Víkverji getur því miður ekki
dæmt um og kaffihús, sem virðast
vera vel sótt. Mikið ber á skólafólki
á kaffihúsunum enda Akureyri orð-
inn einn helsti skólabær landsins
með tilkomu háskólans, sem tví-
mælalaust er mesta lyftistöng bæj-
arfélagsins á seinni árum.
xxx
AÐ lokum hefur Víkverji verið
beðinn að koma hugmynd á
framfæri fyrir einn af vinum sínum.
Hann vill að hið nýja tónlistarhús
verði reist í Viðey. Ætli sú staðsetn-
ing hafi einhvern tímann komið til
skoðunar?