Morgunblaðið - 15.03.2000, Qupperneq 4

4 MIÐVIKUDAGUR15. MARS 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Símalausir
og borða hrein-
dýrapizzur
Viðræður Samtaka atvinnulifsins og VMSÍ hjá sáttasemjara
Byijað á að ræða allt
annað en launaliðinn
Miklar
skemmdir af
völdum elds
EFRI hæð húss við Suðurlandsveg í
Hveragerði skemradist mikið í
bruna í fyrrinðtt og er að öllum lík-
indum ónýt.
Lögreglunni á Selfossi barst til-
kynning um eldsvoðann á fjórða
timanum í fyrrinótt er vegfarandi
gerði viðvart. Húsið var mannlaust.
I húsinu var áður veitingastaður-
inn Húsið á sléttunni og stóðu yfir
endurbætur á byggingunni.
Lögreglan á Selfossi fer með
rannsókn á tildrögum brunans, en
ekki er talið ólíklegt að kveikt hafi
verið í húsinu.
---------------
Sex sakborn-
ingar áfram
í gæslu
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavíkur
úrskurðaði sex sakborninga í Stóra
fíkniefnamálinu í áframhaldandi
gæsluvarðhald til 26. apríl í gær að
kröfu ríkissaksóknara. Þrír sak-
borninganna kærðu úrskurðinn til
Hæstaréttar.
Alls sitja níu manns í gæsluvarð-
haldi vegna rannsóknar málsins og
verða þeir þrír sem eftir eru færð-
ir fyrir dómara í dag, miðvikudag,
og þess krafist að gæsluvarðhald
þeirra verði markað jafnlöngum
tíma og hjá hinum sex.
SAMNINGANEFNDIR Samtaka
atvinnulífsins (SA) annars vegar og
Verkamannasambandsins (VMSI)
og Landssambands iðnverkafólks
hins vegar hittust á fundi hjá ríkis-
sáttasemjara í gær. Annar fundur
hefur verið boðaður kl. 10 í dag.
Þetta var fyrsti fundur aðilanna
eftir að deilu þeirra var formlega
skotið til sáttasemjara 21. febrúar
sl. Atkvæðagreiðsla um verkfalls-
boðun er hafin meðal aðildarfélaga
VMSÍ og verður talið 21. mars nk.
Verði boðunin samþykkt er ljóst að
verkfall skellur á um næstu mán-
aðamót.
Fundur deiluaðila hófst kl. 13 í
gær og stóð í fjórar klukkustundir.
Var að mestu farið yfir þau efnisat-
riði sem til umræðu verða næstu
dága óg form viðræðnanna, að sögn
fulltrúá deiluaðila.
„Ásáttir um ákveðin
vinnubrögð“
Bjöm Grétar Sveinsson, formað-
ur VMSÍ, sagði við Morgunblaðið að
Morgunblaðið/Aldís Hafsteinsdóttir
fundurinn hefði verið ágætur, menn
hefðu orðið ásáttir um ákveðin
vinnubrögð. „Öllum er ljóst að mjög
mikið ber á milli í launaliðnum og
því er í raun ekki nokkur leið að
meta horfurnar. Við höldum okkar
striki í atkvæðagreiðslum félaganna
og það segir sína sögu,“ sagði Björn
Grétar.
Ari Edwald, framkvæmdastjóri
SA, sagði að niðurstaða fundarins
hefði orðið að hefja vinnu um alla
liði hugsanlegs samnings, aðra en
launaliðinn. „Kröfur VMSÍ í launa-
liðnum em langt utan við það sem
að okkar mati kemur til greina að
semja um. Því töldum við rétt að
verja næstu dögum í að ræða öll
önnur efnisatriði og reyna að ná ein-
hverri lendingu í þeim efnum,“ sagði
Ari.
Aðspurður hvort atkvæðagreiðsla
um verkfall setti ekki sinn svip á
viðræðurnar, sagði Ari: „Ég tel ekki
eðlilegt að félögin setji málið í þenn-
an farveg á þessu stigi. Að mínu viti
væri nær að menn kæmu af alefli að
STÓR hluti íslendinga hefur ekki
aðgang að síma en pizzur með
hreindýrakjöti eru í sérstöku
uppáhaldi meðal þjóðarinnar.
Þetta er staðhæft í bandarískri
fræðibók um stjórnun sem notuð
er við kennslu í námskeiðinu
Stjórnun II við viðskiptadeild Há-
skóla Islands.
I bókinni, sem ber heitið Man-
agement, eftir Robert Kreitner,
(gefin út í Boston árið 1998), er
tekið dæmi af vandamálum sem
fyrirtækið Domino’s pizza stend-
ur frammi fyrir í hinum ýmsu
löndum við að ná til viðskiptavina
og hefur dæmi sem tekið er af
pizzusölu á Islandi vakið undrun
því að leysa málin við samninga-
borðið í stað þess að setja átök af
stað.“
Fleiri aðilar ræða málin
í húsakynnum sáttasemjara
komu fleiri aðilar til viðræðna í gær.
Fulltrúar Alþýðusambands Austur-
lands ræddu sérkjarasamning í
loðnuverksmiðjum á Austurlandi við
fulltrúa SA og hið sama gerðu full-
trúar Vöku á Siglufirði og fleiri fé-
laga á Norður- og Austurlandi
vegna SR-mjöls. Arangur af þeim
fundum mun ekki hafa orðið teljandi
og hefur ekki verið boðað til annars
fundar.
Deilu flugvirkja hjá Flugleiðum
og SA hefur verið skotið formlega til
sáttasemjara og hittust deiluaðilar á
fundi í gær án þess að lausn fengist.
Annar fundur hefur ekki heldur ver-
ið boðaður í þeirri deilu.
Samninganefnd Rafiðnaðarsam-
bandsins hitti samninganefnd SA
aftur að máli í gær, en nokkur skrið-
ur virðist kominn á þær viðræður, ef
meðal viðskiptafræðinema, en þar
segir: „Á íslandi, þar sem stór
hluti þjóðarinnar nýtur ekki
símaþjónustu, hefur Domino’s
tekið upp samstarf við bflabíó í
Reykjavík til að nálgast við-
skiptavini. Bíógestir sem fá löng-
un til að panta sér pizzu með
hreindýrapylsu (sem er vinsæl
bragðtegund þar) blikka stefnu-
ljósi og starfsmaður bíósins kem-
ur og færir þeim þráðlausan síma
svo þeir geti pantað sér pizzu,
sem þeir fá svo afhenta í bflinn,“
segir þar.
Tekið er fram í lok kaflans að
heimildin sé sótt í dagblaðið Wall
Street Journal.
marka má orð Guðmundar Gunnars-
sonar, formanns RSÍ, í Morgunblað-
inu í gær um að líkur á samkomulagi
væru sjötíu á móti þrjátíu. Þeim við-
ræðum hefur ekki verið formlega
skotið til sáttasemjara, en sú verður
líklega raunin náist ekki einhver
niðurstaða fyrir eða um næstu helgi,
eftir því sem samningamenn
hermdu Morgunblaðinu í gær.
Níu mál á borði sáttasemjara
Alls hefur nú verið skotið til form-
legrar meðferðar sáttasemjara níu
vinnudeilum. Auk þeirra sem áður
er getið, er deila Bifreiðastjórafé-
lagsins Sleipnis og atvinnurekenda,
og tvær deilur flugvirkja til; annars
vegar gegn Flugfélagi íslands og
hins vegar gegn fjármálaráðherra
f.h. ríkissjóðs vegna Landhelgis-
gæslunnar. Deilu mjólkurfræðinga
og SA hefur einnig verið skotið til
embættis ríkissáttasemjara og
sama gildir um kaupskipadeilu Sjó-
mannafélags Reykjavíkur vegna
farmanna.
Formaður Landssamtaka sauðfjárbænda um fjölgun sauðfjár frá 1995
Eina leiðin til að
auka tekjur er
að fjölga fénu
AÐALSTEINN Jónsson, formaður
Landssamtaka sauðfjárbænda,
segir að eini möguleiki sauðfjár-
bænda til að auka tekjur af búskap
sínum sé að fjölga sauðfénu. Þenn-
an kost hafi margir bændur valið á
allra síðustu árum, en kindum hef-
ur fjölgað hér á landinu um 40.000
fjár síðan 1995. Guðni Ágústsson
landbúnaðarráðherra segist gera
sér vonir um að sú fækkun sauð-
fjár sem að er stefnt í sauðfjár-
samningnum nái fram að ganga
þar sem atvinnuástand í landinu sé
mun betra nú en 1995.
„Það er enginn framleiðsluhemill
í sauðfjárræktinni í dag. Menn eru
frjálsir að því að búa með þá bú-
stærð sem hverjum og einum hent-
ar. Eini möguleiki bænda til að
auka tekjumar af búskapnum er
að fjölga fénu,“ sagði Aðalsteinn.
Sauðfjárbændur ábyrgjast sjálf-
ir sölu á kindakjöti sem ekki selst
á innanlandsmarkaði. Vegna sam-
dráttar í neyslu kindakjöts og auk-
innar framleiðslu hefur reynst
nauðsynlegt að auka útflutnings-
skylduna. Hún var 15% árið 1998,
en var hækkuð upp í 25% í fyrra.
Bændur bera sameiginlega ábyrgð
á útflutningnum. Þó að aðeins 30%
sauðfjárbænda fjölgi fénu verða
hin 70% að taka á sig kostnað við
útflutning til jafns við þá sjálfa.
Verð fyrir útflutt
kjöt hefur hækkað
Aðalsteinn sagðist líta svo á að
ef sauðfjárbúskapur ætti að geta
þrifist hér á landi til framtíðar yrði
að byggja á sölu á erlendum mörk-
uðum. Ef það ætti að vera hægt
yrði að vera til staðar ákveðið
magn til útflutnings, t.d. 15% af
innanlandsmarkaði. Hann sagði að
nú fengjust 150-180 kr. fyrir kg af
lambakjöti á erlendum mörkuðum.
Þetta verð hefði verið 60-90 kr.
fyrir fimm árum. Verðið þyrfti
hins vegar að fara upp í 200-220
kr. til að vera viðunandi. Verið
væri að skoða hve margir bændur
uppfylltu skilyrði um lífræna fram-
leiðslu, en talið væri að hægt væri
að fá allt að 30% hærra verð fyrir
hana.
Samkvæmt nýja búvörusamn-
ingnum er áformað að ríkið kaupi
upp greiðslumark þannig að sauðfé
fækki um 45.000.
Betra atvinnu-
ástand nú en 1995
Aðalsteinn sagði að markmið
með þessu væri að færa stuðning
ríkisins við sauðfjárbændur á færri
bú þannig að hægt væri að bæta
stöðu þeirra sem starfa áfram í
greininni. Á því væri full þörf þar
sem meðaltekjur í atvinnugreininni
væru mjög lágar.
„Menn verða að hafa í huga að
atvinnuástandið í landinu er mun
betra núna en það var árið 1995.
Menn eiga því allt aðra möguleika
nú en fyrir fimm árum.
Nú er næg atvinna og eftirspurn
eftir fólki. Við gerum einnig miklu
hærra tilboð í uppkaup á greiðslu-
marki en var í gamla samningnum.
Ég á því von að einhver hópur
bænda vilji snúa sér að öðru,“
sagði Guðni Ágústsson landbúnað-
arráðherra þegar hann var spurð-
ur að því hvort líklegt væri að nýi
búvörusamningurinn leiddi til
raunverulegrar fækkunar sauðfjár.
Telur að margir
taki tilboði ríkisins
Guðni sagðist gera ráð fyrir að
nægilega margir bændur myndu
taka tilboði ríkisins um sölu á
greiðslumarki þannig að markmið-
ið um 45.000 fækkun sauðfjár næð-
ist. Hann sagðist ekki útiloka að
það næðist strax í haust en þá væri
verðið á greiðslumarki hæst.
„Með þessum búvörusamningi
erum við að reyna að skapa sveigj-
anleika og frelsi til þess að at-
vinnugreinin þróist. Það snýr að
því að menn eiga að gera ennþá
betur og geta þá stækkað bú sín ef
þeir vilja það,“ sagði Guðni.
Samiðn lýsir
eftir samn-
inganefnd
ríkisins
SAMIÐN mun hitta Samtök at-
vinnulífsins að máli í húsakynnum
sáttasemjara í dag. Samninganefnd-
ir málsaðila hittust einu sinni í síð-
ustu viku og segir á heimasíðu Sam-
iðnar á Netinu að fulltrúar félagsins
hafi þær ítrekað óskir sínar um
raunverulegar viðræður í stað enda-
lausra eldhúsdaga, eins og það er
orðað.
Samiðn hefur einnig fundað með
launanefnd Reykjavíkurborgar um
forsendur skammtímasamnings og
verður þeirri vinnu fram haldið í dag.
Minna hefur hins vegar farið fyrir
viðræðum ríkisins og Samiðnar um
nýjan Igarasamning. Á heimasíðu
Samiðnar er gengið svo langt að
auglýsa eftir samninganefnd ríkisins
sem ekkert hafi spurst til. Þar er
sagt að væntanlega verði það næsta
stórverkefni björgunarsveitanna að
leita nefndina uppi. „Nema hún sé að
sækjast eftir útnefningu til að
hreppa silfurlampann fyrir góðan
feluleik,“ segir ennfremur á síðunni.