Morgunblaðið - 06.04.2000, Page 64

64 FIMMTUDAGUR 6. APRÍL 2000
MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
Fækkun umferðarslysa
MARGIR munu
sjálfsagt velta fyrir sér
eftir hin alvarlegu um-
ferðarslys og mikla
fjölda umferðaróhappa
sem orðið hafa hér á
landi undanfamar vik-
ur, hvað sé að og hvað
þurfi að gera til úrbóta.
Eitt af því fyrsta sem
kemur í hugann er öku-
hraðinn. Þó að við höf-
um ágæta vegi og mikið
af bundnum slitlögum á
■>f)eim eru þeir yfirleitt
svo mjóir að ekki er
hægt að mætast á þeim
þar sem ökutæki er
kyrrstætt á vegkantin-
um. Á langflestum vegum er ak-
brautin á bilinu 5-7 metrar á breidd
og litlar eða engar axlir á þeim og sjá
Karl Gústaf
Ásgrímsson
því allir að ekki er mik-
ið pláss afgangs þegar
stórir bflar, 2,50-2,60
m. á breidd, eru á ferð
og þurfa að mæta öðr-
um. í umferðarlögum
er ákveðinn hámarks-
hraði en sagt er að rík-
islögreglustjóri hafi
ákveðið að lögreglu-
menn hafi ekki afskipti
af ökutækum nema
þau séu á meiri hraða
en 14 km yfir löglegum
hámarkshraða. Er
þetta rétt? Af hverju er
ekki farið að lögum?
Ég tel fulla ástæðu til
að’ framfylgja lögum,
en vitað er að því alvarlegri verða
slysin við árekstur eftir því sem
hraðinn er meiri. Full ástæða er til
að lækka hámarkshraða hér á landi
því við Islendingar virðumst ekki
ráða við þennan mikla hraða á svo
mjóum vegum. Það virðist sem við
getum ekki haft hugann við akstur-
inn og sjáum ekki aðra í umferðinni
þótt gott skyggni sé. I umferðarlög-
um og reglugerðum eru ákvæði um
það hvernig skuli aka og ef allir fara
eftir þeim verða ekki slys eða óhöpp.
136.gr. umferðarlaga eru ákvæði um
að akstur skuli miða við aðstæður,
færð, veður, umferð, ástand vegar og
fleira. Einnig að enginn megi aka
hraðar en svo að hann hafi fullt vald
á bifreiðinni og geti stöðvað á þeim
hluta vegar sem hann sér yfir hindr-
unarlausan. I 37 gr. er getið um há-
markshraða og er hann miðaður við
bestu aðstæður og ber ökumönnum
að draga úr hraða ef aðstæður
versna, t.d. færð, veður, ástand veg-
r
Tanaka
UMGERÐISKLIPPUR
THT 1800 fyrir garð- og
sumarbústaðaeigandann

Garðyrkjumenn landsins
nota Tanaka klippur
eht
THT 262 fyrir
otvinnumanninn
VETRARSOL
Hamraborg 1-3, norðanmegin
S. 564 1864
HÖNNUN / SMÍÐI / V 1 Ð G E. R Ð 1 R / ÞJÓNUSTA
Sérhæfð Katlaþjónusta
Eftirlit, viðhald og ráðgjöf
• Héðinn býður viðskiptavinum sínum sérhæfða katlaþjónustu.
• Sérfræðingur með fullkomnustu mælitæki til ketilstillinga
er til þjónustu reiðubúinn.
• Bjóðum reglubundið eftirlit, viðhald og ráðgjöf.
Reglubundið
viðnald eykur
hagkvæmni
Með reglubundinni stillingu og
fyrirbyggjandi viðhaldi á kötlum
næst hámarks rekstraröryggi.
Fjárfestingar í búnaði minnka
og rekstrarkostnaður lækkar.
Bætt nýting um 5%
sýnist ekki mikil. Hún verður
það hins vegar ef hún er sett í
samhengi við þær 600 milljónir
króna sem fiskimjölsiðnaðurinn
á íslandi brennir olíu fyrir á ári.
Leitum
bestu lausna
Þegar kemur að endumýjun og
uppbyggingu katla tryggjum við
hagkvæmustu lausnir hverju
sinni. Þærfelast í sérþekkingu
og öflugri tæknideild ásamt
samvinnu við norska fyrirtækið
Peder Halvorsen A/S kjelefabrikk
og þá sem nota katla við rekstur.
Héðinn hf.
Stórás 6 • 210 Garöabæ
Slmi 569 2100
Fax:569 2101
www.hedinn.is
Tölvupóstur: hedinn@hedinn.is
Slys
Full ástæða er til að
lækka hámarkshraða
hér á landi, segír Karl
Gústaf Ásgrímsson, því
við Islendingar virð-
umst ekki ráða við
þennan mikla hraða á
svo mjóum vegum.
ar, umferð og fleira. Þetta virðast
ökumenn almennt ekki gera.
Oft heyrist það þegar slys hefur
orðið að bílar hafi rekist saman þeg-
ar annar fór yfir á rangan vegarhluta
eða ökumaður hafi ætlað að aka fram
fyrir annan. Þama eru töluverðar
vísbendingar um orsakir slysa á veg-
um í dreifbýli; þær era ekki vegurinn
heldur ökumenn. Það era ökumenn
sem fara ekki að lögum eða aka ekki
eftir aðstæðum. Kyrrstæður hlutur
veldur ekki árekstri heldur sá hlutur
sem er á hreyfingu og því er ekki
hægt að kenna vegi eða vegakerfi
um árekstra eða slys. Ekki er það
vegurinn sem fer undan bflnum þeg-
ar ekið er útaf, ekki er það kyrrstæð-
ur hlutur á vegi sem hleypur í veg
fyrir bflinn þegar ekið er á hann og
svona mætti lengi telja. Má því full-
yrða að það er oftast ökumaður, einn
eða fleiri, sem gerir eitthvað rangt
eða ræður ekki við hraðann ef slys,
árekstur eða annað umferðaróhapp
verður, en slys á vegum vegna nátt-
úrahamfara svo sem flóða og hvass-
viðris ræður enginn við. Bflar geta
staðið ólöglega en kyrrstæðir aka
þeir ekki á þó að þeim sé oft kennt
um þegar óhapp verður í nágrenni
þeirra.
Ég hef mestan hluta starfsævi
minnar verið í eða við umferð og er
sannfærður um það að flest óhöpp
eða slys sem verða í umferðinni megi
rekja til of mikils hraða, miðað við
aðstæður. Nú liggur fyrir Alþingi
eða verður lagt fram framvarp um
að allir bflar megi aka á sama hraða á
vegum í dreifbýli. Ætlast er til að
stærstu bílarnir megi þá aka á 90 km
hraða, því ekki er lagt til að minnka
hraða. Hafa menn gert sér ljóst hvað
gerðist ef stór vagnlest sem vegur
milli 40 og 49 tonn, eins og stærstu
ökutækin era núna, lendii- í árekstri?
Gera menn sér ljóst hvað höggið
verður mikið við árekstur ef bæði
ökutæki era á 90 km hraða eða meiri
og hvað höggið yrði miklu minna ef
hraðinn væri milli 70 og 80 km?
Ef einhver vilji er til að fækka al-
varlegum umferðarslysum þarf að
lækka hámarkshraða og beita viður-
lögum og fjársektum við brotum á
umferðarlögum. Lækkun hraða þýð-
ir að verið er aðeins lengur á milli
staða en er það ekki tilvinnandi ef
hægt er fækka dauðaslysum og ör-
kumlafólki eftir umferðaslys. Er
ekki betra að vera aðeins lengur á
milli staða og sleppa með minnihátt-
ar áverka ef lent er í óhappi í stað
þess bíða bana eða örkumlast eins og
líkur eru á þegar ekið er á yfir
hundrað km. hraða? Við eigum ekki
að bera saman ökuhraða á hrað-
brautum erlendis þar sem ekið er á
aðskildum brautum og á okkar mjóu
vegum þar sem umferð er alls staðar
á móti og margar einbreiðar brýr.
Eitt má nefna til viðbótar sem mælir
með lækkun hraða, það er að vegir
endast skemur ef hraði er mikill og
þá sérstaklega á stóram ökutækjum;
eða af hverju er Vegagerðin að tak-
marka hraða á þungaflutningum og
er þá oft miðað við 30 km og jafnvel
allt niður í 5 km hraða.
Margir hafa talað um að bæta öku-
kennslu, sem ráð til fækkunar slys-
um, en nær það tilgangi eins og nú er
háttað. Ökunemi lærir að aka ná-
kvæmlega eftir umferðarreglum og
er prófaður samkvæmt því, en svo
þegar hann kemur einn út í umferð-
ina ræður hann ekki við bflinn því
hraðinn er miklu meiri en hann er
vanur. Það getur ekki verið gott fyr-
ir nýliða að þurfa að byrja ökuferil
sinn með því að reyna að aka á mun
rneiri hraða en honum var kennt til
þess fylgja umferðinni.
Þetta virðingarleysi fyrir reglum
um ökuhraða skapar virðingarleysi
fyrir öðram greinum umferðarlaga
eins ogvíða másjá.
Höfundur er eftirlaunaþegi, fyrrv.
bifreiðaeftirlitsmaður.
INNLENT
Fræðsla um
heilsu og hamingju
á efri árum
FÉLAG eldri borgara í Reykjavík
og nágrenni stóð í fyrra fyrir fyrir-
lestraröð með fræðslu um ýmislegt
sem gæti skapað fólki betri heilsu á
efri áram. Fræðsluerindi voru flutt
af ýmsum sérfræðingum heilbrigðis-
mála og vora fundimir vel sóttir og
oft fullt hús í hinu nýja húsnæði fé-
lagsins í Ásgarði í Glæsibæ.
Nú er ætlunin að efna til fram-
halds á þessari starfsemi og hafa
verið fengnir ýmsir fyrirlesarar.
Næstu fyrirlestrar verða sem hér
segir:
Laugardaginn 8. aprfl kl. 13-15:
Algengustu krabbamein. 1. Krabba-
mein í blöðruhálskirtli, Eiríkur
Jónsson, yfirlæknir, 2. Krabbamein í
brjóstum, Helgi Sigurðsson, yfir-
læknir og 3. Almennt um krabba-
mein hjá eldra fólki.
Laugardaginn 15. apríl kl. 13-15:
1. Sykursýki, Ástráður Hreiðarsson,
yfirlæknir, 2. Sjónskerðing aldraðra,
Guðmundur Viggósson, yfirlæknir
og 3. Hjálpartæki fyrir sjónskerta.
Það era allir velkomnir að hlusta á
þessa fyrirlestra og leggja spurning-
ar fyrir fyrirlesara. Þeir verða
haldnir í Ásgarði.
Námskeið í tai
chi-leikfími
TAI chi-kennarinn Khinthitsa
heldur námskeið fyrir byrjend-
ur og lengra komna dagana 7.-
10. apríl nk. í húsnæði Styrktar-
félags lamaðra og fatlaðra, Háa-
leitisbraut 11-13.
Námskeiðið hefst föstudaginn
7. apríl kl. 18. Khinthitsa hefur
kennt tai chi-leikfimi i 22 ár í
London og víðar í Evrópu.
Hann kom fyrst til Islands fyrir
14 árum á vegum Kramhússins
og hefur nú síðustu þrjú ár ver-
ið með 2-3 námskeið á ári.
Frekari upplýsingar gefur
Guðný í Kramhúsinu.