Morgunblaðið - 11.05.2000, Qupperneq 12

12 FIMMTUDAGUR 11. MAÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Þröngur fjárhagur ástæðan fyrir sumarlokun fæðingardeildar í Neskaupstað
A ekki að skerða öryg’g’i
barnshafandi kvenna
ÞRÖNGUR fjárhagur er þess vald-
andi að loka þarf fæðingardeildinni
í Neskaupstað í sumar, að sögn
Einars Rafns Haraldssonar, fram-
kvæmdastjóra Heilbrigðisstofnun-
ar Austurlands. Hann segir jafn-
framt að lokunin eigi ekki að skerða
öryggi barnshafandi mæðra í fjórð-
ungnum, þó svo að þjónustan verði
skert.
Lokun fæðingardeildarinnar var
mótmælt á dögunum í bréfi til Heil-
brigðisstofunar, þar sem m.a. er
bent á að verið sé að skerða öryggi
barnshafandi kvenna á Austurlandi,
þar sem að ekki sé annars staðar
fullkomin skurðstofa með sérfræð-
ingum á vakt allan sólarhringinn.
Fæðingardeildin verður lokuð í sex
Eigendur tíkurinn-
ar Lady Queen
höfða skaðabótamál
Krefjast
2,2 millj-
óna króna
EIGENDUR tíkurinnar Lady
Queen, þær Dagbjört og
Kristín Olsen, hafa höfðað
skaðabótamál gegn fyrrver-
andi nágranna sínum fyrir að
hafa ráðist á Dagbjörtu, tekið
af henni hundinn og drepið
hann í maí árið 1997. Krefjast
þær samtals 2,2 milljóna
króna, auk dráttarvaxta, í
bætur vegna hundsins og
vegna afleiðinga árásarinnar
á Dagbjörtu.
I júní árið 1998 var maður-
inn dæmdur í Hæstarétti til
greiðslu 200 þúsund króna
sektar vegna atburðarins.
Dagbjört krefst tæplega
1,5 milljóna króna í þjáning-
ar-, miska- og örorkubætur
vegna árásarinnar. Krafist er
400 þúsund króna í skaðabæt-
ur vegna hundsins og auk
þess 350 þúsund króna í
miskabætur.
Mæðgurnar segjast geta
lagt fram gögn sem sýni að
þær hafi hvorki brotið gegn
lögum um hundahald né ögr-
að öðrum íbúum hússins, eins
og gengið var út frá í dómi
Hæstaréttar.
vikur frá 19. júní til 1. ágúst, en
fæðingardeildin á Egilsstöðum
verður opin á sama tíma.
„Við erum bara að hagræða,
þetta er hreinlega sparnaðarráð-
stöfun til að mæta þröngum fjár-
hag. Þetta hefur tíðkast á fæðingar-
deildinni á Egilsstöðum í nokkur
sumur en ég vonast til að þetta
verði tímabundið bragð á Norðfirði.
Við erum bara nákvæmlega undir
sömu sök seldir og aðrir sem stýra í
heilbrigðiskerfinu að við höfum
ekki nægfiegt fé til að gera allt og
þetta var lagt til af stjórnendum
spítalans," segir Einar Rafn.
Fæðingardeildin í Fjórðungs-
sjúkrahúsinu í Neskaupstað er
mest sótt af konum úr Fjarðabyggð
VALGERÐUR Sverrisdóttir iðnað-
ar- og viðskiptaráðherra hefur
veitt Metani hf. leyfi til raforku-
framleiðslu með notkun hauggass.
Samkvæmt orkuiögum þarf leyfi
og af svæðinu frá Fáskrúðsfirði að
Stöðvarfirði. Einar Rafn telur að
ekki sé verið að skerða öryggi
barnshafandi kvenna og að öryggis-
þátturinn sé ekki verri en víðast
annars staðar á landinu. Hann segir
þessa ráðstöfun fyrst og fremst
skerða þjónustu fyrir konur sem
annars hefðu fætt í Neskaupstað,
og að þær verði að velja um að fara
til Egilsstaða, á Landspítalann eða
til Akureyrar. Þótt deildinni sé lok-
að verður barnshafandi konum
áfram tryggt óskert eftirlit.
Bitnar mest á íbúum
Neskaupstaðar
„Við teljum að öryggi sé ekki
skert en þetta er hins vegar skert
ráðherra til að reka 200 til 2.000
kW raforkuver, en raforkuver Met-
ans hf. verður 1.000 kW.
„Þetta er í fyrsta sinnsem virkj-
analeyfi er veitt fyrir raforkufram-
þjónusta og við gerum okkur grein
fyrir því.
Komi eitthvað upp á hjá fólki í
þessum fjórðungi er það flutt til
Neskaupstaðar, þar sem skurðstof-
an er til staðar. Og sumir eiga allt
að tveggja klukkutíma akstur þang-
að með sjúkrabíl. Svo dæmi sé tekið
er 45 mínútna akstur af fæðingar-
deildinni á Egilsstöðum til Nes-
kaupstaðar.
Þetta er ekki minna öryggi en
víðast hvar tíðkast á þessu landi.
En að sjálfsögðu er erfitt að skerða
það sem menn eru vanir. íbúar
Neskaupstaðar, sem búa við hliðina
á spítalanum, finna mest fyrir
þessu. Aðrir hafa orðið að sætta sig
við þessa ráðstöfun um áratugi."
leiðslu, sem ekki kemur frá hefð-
bundinni auðlind," sagði Valgerður
og benti á að þetta væri einnig í
fyrsta sinn sem rusli væri breytt í
rafmagn hér á landi.
Efast um
gagnsemi
DNA-skrár
lögreglu
PÉTUR Hauksson, formaður Mann-
vemdar, lýsir yfir efasemdum sínum
um gagnsemi DNA-skrár á afbrota-
sviði sem ríkislögreglustjóra er ætl-
að að færa samkvæmt tillögum
nefndar á vegum dómsmálaráðherra.
í nýútkominni skýrslu nefndarinn-
ar er lagt til að hér á landi verði hafin
kerfisbundin skráning upplýsinga
um erfðagerð, fenginna úr lífsýnum
sem tekin hafa verið þágu rannsókn-
ar opinberra mála. Með notkun slíkr-
ar DNA-skrár er talið að lögregla
geti aukið möguleika sína á saman-
burðarannsóknum sem væri til þess
fallið að auðvelda rannsókn tiltek-
inna alvarlegra afbrota, s.s. í kyn-
ferðisbrota-, líkamsárása- og
manndrápsmálum.
Nefndin leggur m.a. til að upplýs-
ingar um DNA-snið þeirra sem hafi
hlotið refsidóma fyrir nauðgun,
manndráp eða líkamsárás, verði
skráðar í DNA-skrána og ennfremur
snið þeirra sem ekki verður refsað
vegna ungs aldurs en ríldssaksóknari
telur upplýst að hafi framið slík brot.
Tilgangslaust að skrá DNA-
upplýsingar bama og unglinga
„Þar er um að ræða böm og ungl-
inga sem ekki eru sakhæf og ég tel að
það þjóni engum tilgangi að skrá
DNA-upplýsingar um þau. Slík
skráning getur leitt til misnotkunar
seinna meir,“ segir Pétur. „Það er
líka lagt til DNA-upplýsingar um
ósakhæfa, geðsjúka afbrotamenn
verði skráðar í DNA-skrána og ég
spyr hvort ástæða sé til að mismuna
sýknuðum einstaklingum með slík-
um hætti og hvort það hafi nokkur
varnaðaráhrif eða auðveldi að glæph'
upplýsist. Uppljóstrun glæpa þess-
ara örfáu ósakahæfu einstaklinga
byggist ekki á DNA-sniði þeirra.“
---------------------
Tvö tilboð
í brýr á
Skógasandi
TVÖ tilboð bárust Vegagerðinni í
gerð brúa yfir Skógá og Kverná, sem
báðar eru á Skógasandi. Lægra til-
boðið barst frá Klakki ehf. í Vík í
Mýrdal og hljóðar það upp á tæplega
43,2 milljónir króna, en hærra tilboð-
ið er frá Guðgeiri Þorlákssyni í
Reykjavík og hljóðar upp á tæplega
48,1 milljón króna. Kostnaðaráætlun
Vegagerðarinnar hljóðar upp á rúm-
ar 46 milljónir.
Brúin yfir Skógá er á hringvegin-
um og verður 30 metrar á lengd, en
brúin yfir Kverná er á Skógavegi og
verður 12 metra löng, báðar tvíbreið-
ar. Ekki hefur verið tekin ákvörðun
um það að hvoru tilboðinu verður
gengið.
Metan hf. fær leyfí iðnaðarráðherra
Morgunblaðið/Þorkell
Valgerður Sverrisdóttir, iðnaðar- og viðskiptaráðherra, afhendir Jóni Atla Benediktssyni, stjórnarformanni
Metans hf., leyfi til raforkuframleiðslu. Aðrir í sljóm fyrirtækisins eru Ogmundur Einarsson, framkvæmda-
stjóri fyrirtækisins, og Jón Gauti Jónsson.
Rusli breytt í rafmagn
Hannes Guðmundsson segir samning Öldungs um einkarekið hjúkrunarheimili hagstæðan fyrir rrkið
Hærri greiðslur
vegna meiri krafna
EINKAREKIÐ hjúkrunarheimili er
hagstæður kostur fyrir ríkið, að mati
Hannesar Guðmundssonar fram-
kvæmdastjóra Securitas, en fyrir-
tækið á 85% í Öldungi hf. sem gert
hefur samning við ríkið um byggingu
og rekstur einkarekins hjúkrunar-
heimilis við Sóltún. Þá segir hann að
hærri greiðslur fyrir hvem sjúkling
miðað við önnur hjúkrunarheimili
skýrist af því að ríkið geri mun meiri
kröfur til einkarekins heimilis.
í utandagskrárumræðum á Al-
þingi á þriðjudag var samningurinn
nokkuð gagnrýndur og lagt til að
Ríkisendurskoðun yrði falið að
kanna samninginn, þar sem nýja
heimilið fengi hærri greiðslur fyrir
hvem sjúkling en önnur hjúkrunar-
heimili hafi í dag. Hannes segir slíka
könnun sjálfsagða og segist taka
undir með heilbrigðisráðherra, sem
fagnaði slíkum hugmyndum.
Hann segir jafnframt að forráða-
menn á Grund, sem mótmæltu
samningnum, ættu að fagna honum.
Svo virðist sem að Grund og Hrafn-
ista séu rekin með tapi og telur
Hannes að samningur Óldungs hf.
við ríkið hljóti að verða til þess að
greiðslur til þeirra verði lagfærðar
og að verkefnið muni vinna með
þeim sem fyrir eru á þessum mark-
aði.
„Hins vegar varðandi það að
þama sé verið að greiða meira en til
annarra, þá skýrist það að öllu leyti
af því að kröfumar sem gerðar era
til reksturs þessa heimilis era rneiri
en kröfur til annarra heimila. Og í
því liggur í raun skýringin á þessum
mismun. Mitt mat er það að þetta sé
góður samningur fyrir ríkið. Ríkið er
að fá mikla þjónustu og mjög gott
hjúkrunarheimili fyrix' þennan pen-
ing.“
Mannúðarsjónarmið áfram
höfð að leiðarljósi
Að sögn Hannesar verða 80 fer-
metrar á bak við hvern vistmann í
heildarbyggingunni og segist hann
telja víst að hjá öðram hjúkranar-
heimilum séu talsvert færri fermetr-
ar á bak við hvern vistmann, allt nið-
ur í 40 fermetra. Þá séu gerðar stífar
kröfur til umönnunarþátta og að fag-
fólk verði í hverju starfi. „í öllu
þessu verkefni eru mjög stífar kröf-
ur frá hendi ráðuneytisins sem ná til
allra þátta.“
I umræðum á Alþingi kom fram í
málflutningi stjómarandstæðinga að
með samningnum væri verið að
hverfa frá þeirri stefnu að mannúð-
arsjónarmið væra ráðandi um um-
önnun aldraðra og við tækju hagnað-
arsjónarmið. Hannes segir það
íráleita yfirlýsingu að verið sé að
hverfa frá mannúðarsjónarmiðum.
„Við skulum átta okkur á því að á
þessu heimili mun starfa fagfólk.
Eitthvað af því fagfólki mun koma
frá öðram stofnunum í samskonar
rekstri, og halda menn að þetta fólk
hafi ekki lengur mannúðarsjónarmið
í sinni umönnun að leiðarljósi? Það
er alveg fráleitt að halda því fram að
það gerist. Það er nánast ekki svara-
vert.“
Hannes segist viss um að með
einkaframkvæmd muni koma fram
ákveðnar nýjungar varðandi rekstur
hjúkrunarheimila. „Með þessu mun
nást eitt fram sem er mjög mikil-
vægt. Það mun nást samanburður á
milli einkarekins hjúkranarheimilis
og annarra heimila. Þá verður það
mælt með þeim tækjum sem land-
læknir og ráðuneytið hafa, bæði með
könnun hjá vistmönnum og ættingj-
um þeirra. Þá mun koma í ljós hver
hefur á réttu að standa í þessu sam-
bandi, og ég er sannfærður um að við
komum vel út úr þeim samanburði."