Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1903, Blaðsíða 5

henni, sem ekki fnndust. Hægðarleikur var að setja brotin sarnan og
kom þá fram aflöng hella nteð óreglulegum röðum. Lengdin var mest
35 þuml., breiddin mest 27 fmml., þiktin mest 8 þuml. nálægt miðju,
enn frá miðjunni þintist hellan út til raðanna, sem vóru hvassar viðast
hvar. Ifirborð hennar, sem upp hafði snúið í grjótbálkinum, var víða ó-
sljett, og nálægt miðju sást óreglulegur bolli (a), 2'/s þutnl. á dipt og að
þvermáli 4^/2 þuml. langsetis eftir hellunni enn 63/4 þuml, þegar mælt
var urn helluna þvcra. Verið getur að litill bolli óreglulegur að lögun og
svipaður þessum hafi verið, þar sem b stendur á mindinni — þar virtist
vanta nokkrar flísir. Neðra iíirborð bellunnar virtist vera nokkru
sljettara.
Þess skal enn getið, að efra ifirborð hellunnat virtist bera merki
þess, að á þvi hefði brunnið eldur mikill; það var svartleitt að lit og á
brotunum sást, að litur þessi náði l/i—1 þuml. inn í steininn. Enn um
það verða jarðfræðingar að dæma, hvort þessi litur hefur komið á stein-
inn af því, að eldi hefnr verið kint á honum, eða af náttúrunnar völdum.1
I grend við Hörgsdal eru varla neinir stórir steinar, heldur verður að
flitja þá að sjer langar leiðir, ef á þarf að halda.
Litli bollasteinninn var geimdur hjá Arna bónda (sbr. mindablað
VII, 5. mind). Hann var hjer urn bil 8 þuml. að þvermáli og 3 þuml-
ungar á þikt um miðjuna. Bollinn, sem í hann var klappaður, var mjög
reglulegur, 1 þuml. á dípt og 3 þumh að þvermáli. Skirsla bóndans um
steinana hafði þannig reinst rjett i öllum aðalatriðum.
Við reindum nú að finna, hve langt gólfskánin næði og hvort vegg-
ir væri í kring um haua, og hvort nokkrar leifar stæðn eftir óhaggaðar af
grjótbálki þeim, sem bóndinn hafði fundið og tekið upp að nokkru.
Eins og sést á mindablaði VI, i. mind, vóru grafnar grafir þvert og endi-
langt firir utan hlöðuna, og sömuleiðis voru þeir partar hlöðunnar rifnir
niður, sem helst þóttu líkur til, eftir því sem á rannsóknina leið, að und-
ir væri eitthvað merkilegt eða athugavert.
Því miður hafði heigarður staðið, þar sem nú var suðurendi hlöðunn-
ar, og þar suður af, og sömuleiðis var nú mikjuhaugur firir utan suðvest-
urhorn hlöðunnar, og sagt var, að smiðja, sem reist var um 1820, hefði
áður staðið út frá landsuðurhorninu.2 Jarðvegurinn suður og útsuður frá
hlöðunni var því ekki líklegur til mikils árangurs. Samt sem áður ljetum
við þetta eitki aftra okkur frá að grafa þar sem annars staðar, og kom sá
1) Síðan þetta var ritað; hefur jarðfræðingurinn cand. mag. Helgi
Pjetursson skoðað helluna, og er það skoöun hans, að svarti liturinn á efra
borði hennar stafi af því, að eldi hafi verið kint á henni.
2) Mindablað VI, l. og 3. mind, þar sem stafurinn L stendur.