Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1992, Blaðsíða 69

HIÐ FÉLAGSLEGA RÝMI AÐ GRANASTÖÐUM
73
andi Sama t.d. eru lifnaðarhættir þeirra nú, ekki mikið eldri en frá 16. öld. Jafnvel er
hægt að draga í efa að Samar hafi verið til á víkingaöld, sjá t. d. K. Odner 1983.
3. Ef hægt er að tala um vistfræðilegan og félagslegan arf, er rökrétt að nefna einnig trúar-
legan arf. Þessir þrír þættir samanlagðir eru þá hinn menningarlegi arfur.
4. Hér verður ekki gerð nákvæm grein fyrir sjálfum uppgreftinum né nákvæmlega fjallað
um skálann eða önnur hús að Granastöðum. Bíður það betri tíma. Frumniðurstöður
rannsóknanna eru birtar í Súlum 1989, sjá Bjarni Einarsson 1989. I grein höfundar í
Viking 1992 er gerð nákvæm grein fyrir jarðhýsi því sem grafið var að Granastöðum.
5. Skrautsteinar eru taldir fallega vatnssorfnir steinar, oftast bergtegundir svo sem ópal
eða jaspis. Þeir eru ekki í húsum að Granastöðum af náttúrulegum ástæðum, þeir eru
þangað komnir af mannavöldum.
6. Hrafntinnuflögurnar eru slegnar af mönnum og hafa verið notaðar sem verkfæri, sjá t.
d. Bjarni Einarsson 1989.
7. Jarðhýsinu má skipta í tvennt. Syðri hluta þess túlka ég sem svefn- og hvíldarstað og
nyrðri hlutann sem matreiðslu- og vinnustað.
8. Með heilum bæjum á ég við að skáli, gripahús sem og önnur hús séu rannsökuð og að
þau séu samtíða. Aðeins þannig er hægt að gera sér grein fyrir skipan húsanna
innbyrðis.
Heimildir
Arwill-Nordbladh, E. 1991 The Swedish Image of Viking Age Women: Stereotype, General-
isation, and Beyond. Social Approaches toViking Studies. Ed. R. Samson. Glasgow.
Bailey, D.W. 1990 The Living House: Signifying Continuity. The Social Archaeology of Houses.
Ed. R. Samson. Edinburgh University Press. Oxford.
Bertelsen, R. 1991 A North-East Atlantic Perspective. Acta Archaeologica. Vol. 61- 1990. Ed. K.
Randsborg. The Norse of the North Atlantic. Presented by G.F. Bigelow. Kobenhavn.
Bjarni Einarsson, 1989 Jaðarbyggð á Eyjafjarðardal. Víkingaaldarbærinn Granastaðir. Forn-
leifarannsóknir á skála, jarðhýsi og öðrum tilheyrandi fornleifum sumrin 1987 og 1988.
Súlur. Norðlenskt tímarit. XVI, árg. 29. hefti. Akureyri.
Bjarni F. Einarsson, 1992 Granastaðir-grophuset och andra islándska grophus i ett nordiskt
sammanhang. Deras funktion och betydelse i kolonisationsförloppet i Island. Viking.
Tidskrift for norron arkeologi. 1992.
Bjarni F. Einarsson, 1993 The Settlement of Iceland; a Critical Approach. Granastadir and the
Ecological Heritage. (I prentun).
Buckley, W. 1968 Society as a Complex Adaptive System. Modern Systems Research for the
Behavioral Sciences. Ed. Buckley, W. Chicago.
Canter, D. 1991 Social past and social present. The archaeological dimension to environmental
psychology. Social space. Human Spatial Behaviour in Dwellings and Settlements. Proceedings of
an Interdisciplinary Conference. Odense University Studies in History and Social Sciences
vol. 147. Ed. O. Gron, E. Engelstad & I. Lindblom. Odense University Press. Odense.
Conkey, M.W. 1991 Contexts of Action, Contexts for Power: Material Culture and Gender in
the Magdalenian. Engendering Archaeology. Women and Prehistory. Ed. J.M. Gero & W.
Conkey. Oxford.
Egidius, H. 1979 Termlexikon. Psykology, Pedagogik, Psykoterapi. Tredje upplagan. Lund.
Engelstad, E. 1991 Gender and the use of houshold space. An ethnoarchaeological approach.
Social space. Human Spatial Behaviour in Divellings and Settlements. Proceedings of an Inter-
disciplinary Conference. Odense University Studies in History and Social Sciences vol.
147. Ed. O. Gron, E. Engelstad & I. Lindblom. Odense University Press. Odense.