Fylkir - 01.01.1927, Blaðsíða 73

Horfurnar.
The wealth of nations depends on their
expending less than their income.
Adam Smith.
Auðlegð þjóðanna er undir því komin, að
þær eyði minna fé, en tekjur þeirra nema.
Af ofanbirtu yfirliti í blaðinu Vörður, um fjárhag ríkissjóðs á um-
liðnu ári og af orðum fjárm.ráðhersa Jóns Þorlákssonar sjálfs, í ræðu
hans í neðri deild við fyrstu umræðu fjárlagafrumvarpsins fyrir árið
1928 )sjá 7. tbl. Varðar 7. s. 1. Febrúar) má ráða, að fjárhagsástand
ríkissjóðsins geti orðið enn alvarlegra áður næsta ári lýkur og jafnvel
fyrir lok þessa árs, nema við því sé gert tafarlaust.
í lok nýnefndrar ræðu^ farast fjármálaráðh. þannig orð:
»Afkoma atvinnuveganna og bankanna á liðna árinu felur þannig,
eigi síður en afkoma ríkissjóðs sjálfs, í sér sterka aðvörun um það, að
fara nú einstakleg'a gætilega með fjármálin, þangað til þessi kreppa
er liðin hjá. Skal eg svo enda mál mitt með þeirri einlægu ósk, að Al-
þingi megi takast að leysa af hendi með fullum heiðri hið vandasama
starf sitt á þessu sviði.«
Ástæður fjármálaráðh. getur maður séð af nýnefndu yfirliti og af
skýringum fjárm.ráðh. á hinni miklu hækkun gjaldanna á s.l. ári.
Gjöldin urðu n.l. 12429000 kr., en höfðu verið áætluð 10317732 kr. j
mismunur því rúml. 2 milliónir kr. Hinsvegar urðu tekjurnar einnig
talsvert hærri á árinu en áætlað hafði verið, og það svo mikið, að
tekjuhalla varð afstýrt. En ræðum. tekur það fram, að upphæðir hinna
einstöku tekju og gjaldliða geti þó »tekið einhverjum breytingum áður
en gert verður upp til fullnaðar, »því að innborgunum og útborgunum
er ekki lokið enn þá.«
Þeir tekjuliðir, sem mest hafa farið fram úr áætlun eru þessir:
Tekju- og eignaskattur um 400000 kr., tóbakstollurinn 685000 kr.,
verðtollur 492000 kr., póst- og símatekjur hvort um sig um 200000 kr.«
»Þá eru gjaldliðir, sem farið hafa fram úr áætlun, alls um 1470000 kr.,
5