Eimreiðin - 01.07.1895, Side 76

156
ekki. Því að ætla sjer að fara að bæta eitthvað, áður en menn vita, hvað að
er, er ekki hyggilegt. Það verður þúsund sinnum dýrara, heldur en að láta
rannsaka það fyrst og finna, hvar skórinn kreppir að. Meðan vjer þekkjum eigi
til hlítar gróður landsins, kjör þau, er hann á við að búa, o. s. frv., eru allar
gróðrartilraunir með útlendar jurtir á sandi byggðar.
Þar eð kviktjárrækt er aðalatvinnuvegur landsbúa og hún stendur og fellur
rneð gróðri landsins, þá er það skylda íslendinga, að leggja meira kapp á gróðrar-
rannsóknir heima, en gjört hefur verið. Það er ekkert efamál, að það mun bera
hundraðfaldan ávöxt.
Ritgerð Stefáns er fyrsta sporið í þá áttina, en þau eru æðimörg sporin,
sem þarf að stíga, unz vjer getuni sagt, að vjer þekkjum gróður landsins. H. J.
GRÍMUR THOMSEN: LJÓÐMÆLI. Nýtt safn. 1895 (með mynd höf.).
Þetta safn Gr. Th. er miklu stærra en hið fyrra. í því eru 2 bálkar af kvæðurn,
frumortum og þýddum. í frumortu kvæðunum birtist skáldið í hinni alkunnu
mynd sinni, hvort sem hann yrkir um viðburði úr fornsögum vorum eða um
útlenda menn eða ýmislegt, sem að honum kemur í svipinn. Þar er mart mæta
vel ort, og framsetningin opt einkennilega smellin, lunderni og tilfinningar mjög
skýrar; það er ekki rúm til að fara frekar út i þetta, en ekki geturn vjer nóg.
samlega mælt með kaupum á kvæðakveri þessu hjá löndum vorum. Þýddu
kvæðin eru flest útlögð úr grísku, en þar er mart að að finna, einkum þó hvað
herfilega íslenzka bragi skáldið hefur stundum leyft sjer að klæða hin fögru
grísku kvæði í. Ef ekki er hægt að þýða þau öðruvís, er bezt að ganga frá þvi.
Og ekki getur kornið til nokkurra mála, að þessar þýðingar stöðvi »það frum-
hlaup», sem eptir höf. viðgengst nú á íslandi »gegn grískum bókmenntum og
grískri tungu-<. Þetta er þess utan rangt, það er ekki bókmenntir Grikkja, sem
haft er á móti, það er hin gagnslausa grískukennsla við latínuskólann, sem menn
vilja hafa burt og það sem fyrst. Höfundinum skýzt mjög skírleikur, er hann
jafnar (i formálanum) íslenzku að fornu og nýju við forngrísku og nýgrísku.
Þar er engin eða svo að segja engin líking á milli. F. J.
SIGURÐUR BREIÐFJÖRÐ: ÚRVALSRIT, búin til prentunar eptir (!) Einar
Benediktsson. Khöfn 1895. Það var vel til fallið að gefa út heildarlegt safn af
kvæðum S. Br., og á því útg. þökk skilið fyrir að hafa orðið til þess. Vjer sjáum
ekki betur, en að valið hafi tekizt vel yfir höfuð, en eins og gengur, má ýmislegt
að því finna. Útg. hefur skrifað formála um Sig. Br. sem skáld. Eptir að búið
var að skrifa jafnnákvæma ævisögu S. Br. sem Æviminning Jóns Borgfirðings,
var það eptir að lýsa skáldskap Sig., og einkum að sýna, hver áhrif útlendur
skáldskapur hafði á hann. Þetta hefur útg. ekki borið við að gera, og er það
hin mesta furða. Afleiðingin er t. d. sú, að útg. prentar þýdd kvæði, sem væru
þau frumort (t. d. Fjöllin á Fróni, sem svo að segja er þýtt orði til orðs, og
svo er um mart fleira). Sumt í þessum formála, t. d. bls. XII (Kristnin o. s. frv.
5. L að neð.) —XIII (öll), er oss með öllu óskiljandi; þar er ekki eitt orð af
þekkingu talað. — Þótt þessir gallar sje á, viljum vjer óska þess, að landar vorir
taki þessari bók vel og láti S. Br. njóta fornrar hylli.
Bæði þessi kver eru kostuð af Hegel.
F. J.