Eimreiðin - 01.07.1895, Blaðsíða 75

155
skurðinn. En meinið stendur opt í sambandi við svo mikilsvarðandi líffæri, að
ekki er út í það leggjandi að skera það burt, og er þá engin líknar von.
Nú hafa menn — á líkan hátt og blóðvatnið við barnaveiki er til orðið
(sjá Eimr. i. h.) — með því að spýta vökva, er stafaði frá krabbameini, inn undir
hörund á dýrum og taka þeim svo blóð eptir vissan tíma fengið blóðvatn, sem
samkvæmt skýrslu tveggja franskra lækna, Richet og Hericourt, hefur læknað 2
sjúklinga, er höfðu krabbamein. Meðali þessu er spýtt inn í meinið eða inn
undir hörundið nálægt því. Af því meðalið er svo lítið reynt, er ekki að svo
stöddu hægt að leggja dóm á, að hve miklum noturn það rná verða. Aðrir
læknar, Emmerich og Scholl, hafa til innspýtingar við krabbameini notað blóðvatn,
sem hefur inni að halda eiturefni, er bakteríutegund sú myndar, sem veldur
heimakomunni. Þeir þóttust einnig sjá bata af notkun þess. G. Br.
Islenzk hpingsjá.
JURTAGRÓÐUR ÍSLANDS. Stefdn Stefdnsson kennari á Möðruvöllum
hefur nýlega skrifað ritgerð um gróðrarfar í Vatnsdalnum (Fra Islands V'axtrige U
i »Vidensk. Meddel. fra den naturh. Forening«). Þótt hjer sje eigi rúm til að
skýra frá efni þessarar ritgerðar, — enda er vonandi, að Stefán gefi löndum sínum
kost á að kynnast því, — þykir þó hlýða, að vekja athygli Islendinga á henni,
bæði af því, að hún er það fyrsta, er ritað hefur verið um gróðrarlag á Islandi,
en þó eigi síður hins vegna, að gróðrarlýsing landsins hefur svo afarmikla þýðingu.
Svo er með jurtirnar sem dýrin, að þær þurfa að berjast fyrir lífinu, og
gengur baráttan misjaínlega sem vænta má. Sumar sigra, sumar falla; sumar
verða stórar og þriflegar, aðrar smáar og pervisalegar. Jurtin er bundin við þann
stað, sem hún vex á, og verður því að geta lagað sig eptir þeim lífsskilyrðum,
er veðurfar og jarðvegur bjóða henni, ef hún á að geta þrifizt. Jurtin getur
ekki hlaupið úr einum stað í annan eins og dýrin og leitað sjer fanga, þar sem
bezt kann að vera, heldur er hún bundin við sama blettinn og getur aðeins
valið úr því, sem þar finnst. Veðráttan hefur mjög mikil áhrif á gróðurinn, og
'má yfir höfuð að tala bezt sjá það af samanburði á gróðri heitu landanna og
heimskautalandanna. Jurtir köldu landanna eru á ýmsan hátt lagaðar eptir
hinni köldu veðráttu. Þó er það mismunandi, hverjar tegundir þola bezt langan
vetur og stutt og kalt sumar. Það er og mjög mismunandi, hvaða jarðvegur á
bezt við hverja tegund, og má sem dæmi nefna túnin og mýrarnar. Það veit
hvert barnið, að á þeim er mikill munur, en í hverju sá munur er fólginn og
af hvaða rótum hann er runninn, vita færri. Til þess að fá viðunanlega þekk-
ingu á gróðri landsins, þarf því að rannsaka, aö hverju leyti liinar ýmsu tegundir
hafa lagad sig eptir lifsshilyröum þeim, er fyrir hendi eru. Það þarf að rannsaka
nákvæmlega, við hvaða kjör jurtirnar eiga að búa á hverjum stað (veðráttu, jarð-
veg o. fl.), og hvaða jarðvegur eigi bezt við hverja tegund. Og eigi verður þekking
á gróðrarlaginu fullkomin, fyrri en menn þekkja gróðrarsögu landsins, en til þess
þarf nákvæmlega að rannsaka mólagið í mýrunum.
Þegar vjer þekkjum til hlítar, Við hvaða kjör hinn íslenzki gróður á að búa,
bæði hvað snertir veðráttu og jarðveg, þá getum vjer sjeð, hvað er skaðlegt og
hvað er hollt fyrir hann, og þá fyrst getum vjer farið að bæta gróðurinn, en fyr