Eimreiðin - 01.01.1919, Blaðsíða 3

EIMREIÐIN]
SKIFTING LÁÐS OG LAGAR
3
oft býsna óreglulegir, en heildarmyndin er þó ótviræð í
þessu efni. Sama er og að segja um flest höfín. En sá er
munurinn, að þessar tvær tegundir þríhyrninga snúa hvor
gagnstætl annari, og er það eðlilegt, þar sem þeir fleygast
hverir á milli annara. Land-þríhyrningarnir eru breiðastir
að norðan og mjókka suður, eins og t. d. Norður-Ameríka,
Suður-Amerika, Afríka, Indlöndin o. fl. En höfin mjókka
norður, svo sem Kyrrahafið, Indlandshafið og Bengals-
flóinn. Atlantshafið sýnist vera undantekning frá þessari
reglu. En nú vita jarðfræðingar, að til skamms tíma var
iandbálkur einn mikill frá Skotlandi um Færeyjar og ís-
land til Grænlands, og þá hefir Atlantshafið einnig verið
þríhyrningur mjóstur nyrst. Menn hafa fyrir æva löngu
veitt því eftirtekt, að næstum því allir skagar liggja í
suður, eru breiðastir nyrst og enda í mjódd syðst. Jót-
land og Labrador sýnast vera undantekningar frá þessu,
en svo er í rauninni ekki, því að báðir þessir skagar
mjókka suður, þó að forlögin hafi fest þá við megin-
land að sunnan, en ekki að norðan, eins og aðra skaga.
Ef vér nú lítum enn á jarðlikanið, þá sjáum vér, að
iöndin mjrnda nálega samfeldan hring umhverfis norður-
heimskautið, og er það eðlileg afleiðing þess, að þau eru
breiðust nyrst. Eina bilið, sem nokkuð kveður að, er þar,
sem landbálkurinn um ísland hefir sokkið í sæ. Frá
þessum landahring liggja svo landseparnir suður í hafið.
— Á hinn bóginn mynda höfin samfeldan hring um
suðurheimskautið og mjókka svo norður á milli megin-
landanna.
Þá er enn eilt eftirtektarvert. Það er það, að lönd og
höf eru andspænis hvort öðru á hnettinum. Ef vér velt-
um jarðlikaninu á borði, þá er ávalt sjór upp þegar land
er niður og gagnstætt, nálega hvernig, sem vér veltum
hnettinum. Ástralía er andspænis Norður-Atlantshafinu,
Evrópa og Afríka eru andspænis Kyrrabafinu miðju,
Norður-Ameríka andspænis Indlandshafinu og parti Kyrra-
hafsins, Suður-heimskautslandið andspænis Norður-ís-
hafinu o. s. frv. Eina undantekningiu, sem nokkuð kveður
að, er sú, að syðsti halinn af Suður-Ameríku er and-
*1