Eimreiðin - 01.01.1919, Blaðsíða 26
26
[EIMRF.IÐIN
Töfratrú og galdraofsóknir.
Eftir Magnus Jónsson.
II.
Grundvöllur töfratrúar miðaldanna:
Heimsskoðunin.
Victor Rydberg hefir ritað bók er heitir: Medeltidens
Magi. Þar er gerð grein fyrir heimsskoðun miðaldanna
svo meistaralega, að það væri heimska að vilja prófa að
gera það betur. Eg tek því upp mikið af þeim kafla
hér. Alt, sem merkt er með »gæsalöppum«, eru hans orð.
»Eftir heimsskoðun miðaldanna er jörðin miðdepili al-
heimsins.
»Sjálf er hún kyr, og kringum hana hvelfast tíu hi'mnar.
Allir hreyfast þeir nema sá ysti.
»Þessi ysti kyrri himinn lykur um alt sköpunarverkið
og er eins og landamærin milli þess og hins óendanlega
óskapnaðar-tóms. Hann heitir eldhiminn, og af platónsku
heimspekingunum var hann kallaður heimur frummynd-
anna. Þar uppi, »í því ljósi sem enginn maður fær til
komist« situr guð sjálfur, hin hátignarfulla þrenning, og
upp til hans hljómar sönglist hinna niu himna i sætu
samræmi, eins og lofsöngur heimsins til skapara sins.
»Næst eldhimninum er kristallshimininn eða »hið fyrsta
hreyfanlega« (primum mobile). Fyrir neðan hann hvelfist
aftur fastastjörnuhimininn eða festingin, þyngdarlaus og
gerður af því fínasta heimsefni. Ef vér hugsum oss engil
fara frá honum til jarðarinnar — miðdepils heimsins, þar
sem grófasta efnið hefir safnast — þá verður hann að
fara gegnum sjö himna enn, plánetuheiminn. Fyrst er
Satúrnusar-himinn, þá Juppíters, þá Marz; fjórði himininn,
sá sem í miðju er, heyrir sólinni til, drotningu plánetanna.
.Á þeim þrem liimnum, sem eftir eru, reika Venus, Merk-
úrius og Tunglið, sem mælir tímann með kvartilaskiftun-