Dagblaðið Vísir - DV - 31.08.1982, Blaðsíða 12

12
DV. ÞRIÐJUDAGUR 31. ÁGUST1982.
DAGBLAÐiÐ-VISÍR
Útgáfufólag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjómarformaður og útgáfustjóH: SVEINN R. EYJÓLFSSON.
Framkvœmdastjóri og útgáfustjórí: HÖRÐUR EINARSSON.
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM.
Aðstoðarritstjórí: HAUKUR HBLGASON.
Fréttastjórí: JÓNAS HARALDSSON.
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON.
Ritstjóm: SÍÐUMÚLA 12-14. SÍMI 86611. Auglýsingar: SÍÐUMÚLA 33 SIMI 27022.
Afgreiðsla, óskríftir, smóauglýsingar, skrifstofa: ÞVERHOLT111. SÍMI 27022.
Sími ritstjómar 86611.
Setníng, umbrot, mynda- og plötugerð: HILMIR HF., SÍÐUMÚLA 12.Prentun: ÁRVAKUR HF.,
SKEIFUNN119.
Áskriftarverð ó mánuði 120 kr. Verð i lausasölu 9 kr. Helgarblað 11 kr.
Betrumbæturá vísitölu
Ríkisstjórnin stefnir aö því aö taka upp nýtt vísitölu-
kerfi samkvæmt tillögum svokallaörar vísitölunefndar.
Nýja vísitalan viröist um margt geta orðið heppilegri en
hin gamla. Stjórnarandstæöingar ættu ekki að leggja hér
stein í götu.
I yfirlýsingu ríkisstjórnarinnar segir: ,-,AÖ undan-
gengnum frekari viðræöum viö aöila vinnumarkaðarins
veröi tekiö upp nýtt viðmiöunarkerfi fyrir laun, meö hliö-
sjón af hugmyndum viðræöunefndar um vísitölumál,
þannig aö veröbætur á laun veröi greiddar samkvæmt
nýju viðmiðunarkerfi eftir 1. desember 1982.” Hvaö þýöir
þetta? Hvað leggur vísitölunefndin til?
Núgildandi vísitölukerfi er og hefur lengi verið óhæft.
Því veldur fyrst og fremst að þaö miöar viö neyzlu fólks
eins og hún var fyrir hátt á annan áratug. Fólk eyðir nú til
dæmis tiltölulega lægra hlutfalli af tekjum sínum til
kaupa á matvælum en þá var. Ríkisstjórnir hafa nýtt sér,
aö matvælin vega of þungt í vísitölunni. Þannig hafa þær
meö niöurgreiðslum á matvælum getað lækkaö launin á
sér ódýran hátt. Þær hafa sparaö sér mikið fé í kaup-
greiðslum meö „billegum” niðurgreiðslum.
Nú liggur á borðinu nýleg neyzlurannsókn. Því verður
unnt að taka í notkun vísitölugrundvöll, sem er miklu
réttari en sá, sem til þessa hefur gilt. Svikamylla niður-
greiöslnanna ætti þá aö veröa úr sögunni. Þess er aö
vænta, að nýjasta neyzlurannsóknin verði grundvöllur
hins nýja vísitölukerfis. Raunar er fráleitt, hve lengi
hefur dregizt aö nota þessa neyzlurannsókn í vísitölunni.
Vísitölunefnd hefur orðiö sammála um nokkur atriði
nýrrar vísitölu. Athyglisvert er, aö Þröstur Ölafsson
aðstoðarráöherra á sæti í nefndinni fyrir Alþýðubanda-
lagið og stendur að tillögunum. Því eru vonir til þess, að
launþegasamtökin fallist á breytingarnar.
Nú er fariö aö tala um aö styðjast viö „lífskjaravísi-
tölu” í staö vísitölu framfærslukostnaöar. Slík hugtök eru
einskis nýt nema menn grannskoði, hvaö í þeim felst.
Til bóta væri, ef tillit væri tekið til beinna skatta í nýju
vísitölunni. Þar er nú aðeins reiknað með óbeinum
sköttum. Afleiðingin hefur orðið, að ríkisstjórnir hafa
daufheyrzt við tilmælum um lækkun beinu skattanna.
Tekjuskatturinn er ranglátur skattur eins og nú er komið.
Hann er fyrst og fremst skattur á launþega. „Breiðu bök-
in” komast gjarnan undan honum. Tekjuskattinn til ríkis-
ins ætti að afnema en láta fólk frekar greiða óbeina
skatta, sem mæla eyðsluna.
Ætlunin er að taka í vísitölunni tillit til opinberrar þjón-
ustu. Eins og nú er felst ranglæti í að verðbætur hækki ef
stjórnvöld auka þjónustu til dæmis sjúkrahúsa og afla til
þess tekna með sköttum. Aukin þjónusta á sjúkrahúsum
ætti auðvitað ekki að leiða til kauphækkunar fyrir al-
menning.
Ennfremur hefur margs konar vandi falizt í því kerfi,
að hækkun orkuverðs leiðir til kauphækkunar. Ríkis-
stjórnir hafa þess vegna látið vera að leyfa Hitaveitu
Reykjavíkur að hækka gjöld sín eins og þarf. Slíkt er
neytendum ekki til hagsbóta, þvert á móti getur
afleiðingin orðið skortur á heitu vatni á Reykjavíkur-
svæðinu næsta vetur. Nú mun ætlunin að breyta vísitölu-
kerfinu svo að þeirri vitleysu linni.
Loks er ætlun nefndarinnar að fækka verðbótatíma-
bilum, þannig að hækkanir komi til á 4ra eða 6 mánaða
fresti í stað 3ja mánaða.
Haukur Helgason.
Ný flugstöð á
Keflavíkurflug-
velli er óþörf
in sé nógu stór, að hvorki slökkviliðiö
á Keflavíkurflugvelli né Flugleiðir
skuli hafa séð ástæðu til að dreifa
lendingum og brottförum véla meira
á sólarhringinn en gert er.
Þaulreyndur starfsmaður Flugleiða
erlendis hefur sagt mér, að oft sé
beinlínis hyllst til þess aö afgreiöa
fleiri flugvélar í einu en þörf er á.
Klukkan 6 á morgnana kemur flug-
vél frá Ameríku og stefnir til Luxem-
borgar. Með henni er oftast lítill hluti
farþega á leið til Norðurlanda, og þá
munar ekki mikið um aö hinkra svo
sem klukkutíma eftir morgunvélinni
sem þangað fer. Slík klukkutíma
seinkun væri líka til mikilla þæginda
fyrir aðra farþega til Norðurlanda,
sem eru auðvitað miklu fleiri en eru
látnir rífa sig á fætur upp úr fjögur
um nóttina, til þess að hægt sé að af-
greiða báðar vélarnar (eöa fleiri)
samtímis! Þeir sem þannig stjóma
málum vallarins ættu ekki aö kvarta
undan þrengslum og heimta höll fyrir
Kvenfrelsi og sósíalismi:
aðir. Annars vegar er þaö hin efna-
hagslega greining á kapítalísku sam-
félagi, þ.e. andstæða fjármagns og
vinnu, uppsöfnun arðs og umfram-
framleiðslu og flæði fjármagns. Hins
vegar er um að ræða félagslega
hlutann, þ.e. kenninguna um stétt-
irnar tvær. Efnahagslegi þátturinn
er í megindráttum í fullu gildi, einnig
frá sjónarhóli femínistá, það sem
fyrst og fremst er gagnrýni vert er
hvemig Marx, Engels, Bebel og síð-
ari tima sósíalistar hafa búiö til úr
efnahagskenningunni félagslegt
módel sem á að taka til nánast allra
þátta mannlífsins, bæði kvenna og
karla. Efniviðurinn í módeli þessu
(kennisetningu) er afar einhæfur,
framleiðsluhættir og framleiðsluaf-
stæður kapítalísks samfélags. Þar
verður því ekkert rúm fyrir kúgun
annars kynsins á hinu og kvennapóli-
tikin þar með læst inni í stéttapóUtík-
inni og sem viðhengi við hana.
„Táraffóð'og
barnadauði
En lítum nánar á kenningar þýsku
félaganna þriggja, Karls Marx,
„Engin kvennabarátta án stétta-
baráttu, engin stéttabarátta án
kvennabaráttu.” Þetta er ein helsta
fullyrðingin sem liggur til grund-
vallar sósíalskri kvennabaráttu og á
rætur að rekja til kenninga hinna
elstu sósíölsku feðra, Marx, Engels
og Bebels. Nokkur sannleikur er
fólginn í fullyrðingu þessari en ekki
nándar nærri allur og fyrir kvenna-
pólitíska baráttu er slagoröið ekld
aðeins ófullnægjandi heldur getur
það einnig veriö villandi a.m.k. sé
þess ekki jafnframt gætt að skil-
greina vel og nákvæmlega hvað átt
er við. Ég held einmitt að ein
ástæðan fyrir veikri stöðu kvenna-
hreyfinga hér á landi sé skortur á
fræðilegri umfjöllun og oftrú margra
kvenna á fræðikenningum karía
(bæði sósíalista og annarra) um
kvennakúgun. Konur verða sjálfar
að fara að taka á þeim málum og
skilgreina pólitíska hugmyndafræði
út frá eigin sjónarmiðum. Það er
mikil vinna og erfið en því fyrr sem
konur hefjast handa því betra.
Einhæft módel
Eigi að skoða fræðikenningu Karls
Kjallarinn
Helga Sigurjónsdóttir
Marx út frá kvennapólitísku sjónar-
miði (femínísku sjónarmiði) verður
aö greina á milli tveggja meginþátta
hennar sem þó eru mjög samanflétt-
Sumir halda því fram, að það sé
brýn nauðsyn að .reisa sem fyrst
stóra flugstöð á Keflavíkurflugvelli.
Aðrir segja, að talsvert minni stöð
mundi duga, og mætti reisa hana í
áföngum.
Mín skoðun er allt önnur. Það er
engin þörf á nýrri flugstöð á
Keflavíkurvelli um fyrírsjáanlega
framtíð.
Þrengsli?
Menn halda því fram, að flugstööin
sé of Htil og að þar verði oft óhæfileg
þrengsli. Þetta er fjarstæöa. Ég hef
orð hins reyndasta flugstjóra fyrir
því, að sá troöningur, sem verður
mestur á Keflavíkurflugstöðinni, sé
ekki í líkingu við þaö sem verður á
bandariskum flugvöllum, aö ekki sé
talaö um þá bresku, til dæmis
Heathrow. Engum heilvita manni
dettur nefnilega í hug að byggja slík
hús svo stór, að þar verði ekki þröng
á þingi, þegar allra mest er um að
Páll Bergþórsson
vera; þaö væri hið mesta bruðl, jafin-
vel þótt ríkar þjóðir eigi í hlut. Það er
reyndar sönnun fyrir því að flugstöð-