Dagblaðið Vísir - DV - 01.10.1982, Blaðsíða 13

DV. FÖSTUDAGUR1. OKTOBER1982.
13
Menning Menning Menning Menning
Þýskur strengjakúltúr
Hápunktur-
inn var
konsert-
þáttur
Áskels
Mássonar
Tónleikar Sinfóníuhljómsveitar íslands á UNM
í Háskólabíói 25. september.
Stjórnandi: Guðmundur Emilsson.
Einleikari: Roger Carlsson.
Efnisskrá: Edward Reichel: Configurations,
Karin Rehnqvist: Strðk, Áskell Mósson:
Konsortþáttur fyrir litla trommu og hljómsveit,
Hans Gefors: Slits, Esa-Pekka Salonen: Giro,
Jan Sandström: Éra.
Þá var aö því komið á Tónlistar-
hátíö norrænna ungmenna aö menn
fengju aö heyra hvemig ungskáldin
setja saman fyrir heila hljómsveit.
Efnisskráin var sömu merkjum
brennd og á kammertónleikum há-
tíöarinnar — býsna sundurleit og
verkin misjöfn. Eðlileg útkoma eins
og aö vali verka er staðiö, þ.e.
jafnvægis í byggö Noröurlanda gætt
einsogkosturer.
Dagskráin hófst meö laglegu verki
eftir Danann Edward Reichel, þar
sem hann raöar saman stefjum líkt
og aö þræöa tölur upp á band án þess
að því er virðist að gera nokkra til-
raun til að vinna neitt úr þeim frek-
ar. En verkið var laglegt engu að
síður. Næst kom þokkalegt, en frem-
ur rislítið strengjaverk eftir Karinu
nokkra Rehnqvist úr Svíþjóö. Strok
hét stykkið, en reyndist ekki síður
plokkaö en strokiö.
Aö elda veislumat
úr Irtlu efni
Konsertþáttur fyrir litla trommu
og hljómsveit, var sannarlega há-
punktur þessara tónleika. Áskell
hristir oröið fram úr penna sínum
hvert verkið ööru betra. I fyrra klarí-
nettukonsertinn og nú Konsertþátt
fyrir litla trommu. Nú kann manni
aö þykja sem möguleikar f jölbreytni
í litlu trommu einleik séu næsta tak-
markaöir. Fyrir flesta er þaö svo en
mönnum meö slagverksþekkingu Ás-
kels, hafandi snillinga eins og Roger
Carlsson til aö flytja verkið, verður
ekki skotaskuld úr því aö elda veislu-
mat úr litlu efni. Þaö er næsta
athyglisvert hvernig Áskell, á köfl-
um, beitir hljómsveitinni eins og
hljómrænu slagverki á móti litlu
trommunni. Konsertþátturinn er vel
lukkað verk — raunar með því
athyglisverðasta, sem fram hefur
komið upp á síökastiö.
Óþægilegur
samanburður
Verkin, sem á eftir komu hlutu því
óþægilegan samanburö viö snilldar-
stykki Áskels. I Slits eftir Hans
Gefors (og þá flýgur manni í hug,
hvort hann hafi haft samnefnda
kvennapönkhljómsveit í Englandi í
huga viö nafngiftina) gerist næsta
lítiö á löngum köflum. Gott ráö hefði
verið að klippa drjúglangan bút úr
miðjunni og skeyta endana saman,
svo aö úr fengist heillegt verk. Meö
verkum Esa — Pekka Salonen og
Jans Sandström fór þetta þó stig-
batnandi, þótt ekki nálgaðist þaö
hápunktinn fyrir hlé.
Hljómsveitarstjórn Guðmundar
Emilssonar var lipur og átakalaus.
Guömundur sækir stift á brattann í
stjórn sinni og veröur gaman að
fylgjast með ferli hans. Rétt er og. aö
geta þess að Sinfóníuhljómsveitin
sýnist ætla aö mæta í finu formi til
vetrarstarfsins.
EM.
Tónlist
Eyjótfur Melsted
Tónloikar Stuttgarter Solisten f Norrœna hús-
inu 24. september.
Efnisskrá: Johann Sebastian Bach: Ricercare
úr „Musikalisches Opfer”, AmokJ Schönberg:
Verklárte Nacht, op. 4, Johannes Brahms:
Strengjasextett op. 18.
I upphafi tónlistarvertíöar, sem er
eins og skotiö sé úr fallbyssu meö
hvorki meira né minna en fjórtán
tónleikum á framlengdri viku, ræöur
æskan ríkjum. En svo, eins og fleyg-
ur inn í ungmennahátíöina, kemur
vel þekktur tónlistarhópur sunnan úr
Þýskalandi aö flytja okkur list sína.
Þeir félagar munu vera á tónleika-
Flytjendur: Helga Ingólfsdóttir og Hafliði Hall-
grfmsson.
Efnisskrá: Strönd, útsetningar fslenskra þjóö-
laga og Solitaire, eftir Hafliða Hallgrfmsson.
Þaö er hlutskipti þess sem um
lifandi músík skrifar að lýsa list
augnabliksins. Um endurtekningu í
sömu mynd verður aldrei að ræða.
Sjaldnast á viðkomandi þess kost aö
heyra ný verk aftur, fyrr en aö
löngum tíma liðnum, og þá gjarnan
meö öörum flytjendum. Það gafst
því næsta óvenjulegt tækifæri á
sunnudag að hlýöa á nær óbreytta
frumflutningsdagskrá frá í Skálholti
nokkrum vikum áöur.
Ljóðræn náttúrulýsing
Eins og mann grunaöi átti nafn-
Lokatónleikar UNM f Menntaskólanum við
Hamrahlfð 26. september.
Flytjendur: Hljómsveit UNM.
Stjórnandi: Arthur Weisberg.
Einleikari: Diane Kennedy.
Efnisskrá: Aaron Copland: El Salón Mexico,
Jakob Druckman: Concerto for Viola and
Orchestra, Bóla Bartok: Hljómsveitarkonsert.
Á sunnudagskvöld dró að lokum
UNM-hátíöarinnar, sem fram hjá
fæstum hefur fariö, sem á annaö
borö fylgjast meö samtímamúsík. Á
þeim tónleikum, sem á undan fóru
var framleiðsla ungskáldablóma
Norðurlanda kynnt. Á lokatónleikun-
um hins vegar var engin ungskálda-
framleiösla á dagskrá, heldur settist
fullskipuö hljómsveit hátíöarinnar
ferö um Norðurlönd og í sjálfu sér
felst í því mikil viöurkenning aö
Island skuli ekki skiliö út undan nú,
eins og oft vill veröa þegar
„Skandínavíuferöir” eru skipulagð-
ar fyrir þekkta listamenn.
Vönduð vinnubrögð
Ekki var í því minni fengur aö hér
á tónleikunum léku þeir sextetta,
sem eru heldur af sjaldgæfari endan-
um á okkar tónleikaskrám.
Ricercare merkir leit eöa rannsókn.
giftin Strönd við bústað þess, sem
verkiö er tileinkað. Strönd er ljóöræn
náttúrulýsing, hrein prómgrammús-
ík, þótt nútimaleg sé. Svo ótrúlega
vildi til að flutningur verksins naut
sín öllu betur í Bústaöakirkju en
Dómkirkjunni í Skálholti. Hljómur-
inn var þurrari og hlaöinn leikur
sembalsins kom aðgreindari og
skýrari til eyrna áheyrandans.
Þannig getur maöur stundum ofmet-
iö hinn sérstaka ægihljóm Skálholts-
dómkirkju.
Cellóeinleiksverkiö Solitaire naut
sín aftur á móti ekki á sama hátt og
viö frunilutninginn í Skálholti. Ekki
er það fyrir tilstilli flytjanda heldur
aöstæöna. Leik flytjendanna legg ég
niður og lék verk manna, sem eitt
sinn voru ungir og skálduöu þá líka
frumleg verk.
Vandiað
hnoða velsaman
Það er vandleyst verkefni aö
hnoða saman hljómsveit á einni viku
með fólki, sem kemur sitt úr hverri
áttinni og strengjablómi íslenskra
ungmenna aö leggja heiminn aö
fótum sér suöur í Belgrad. Arthur
Weisberg hefur unnið þrekvirki.
Honum hefur tekist aö hnoöa saman
tiltölulega heilsteyptri hljómsveit
meö ungmennum, sem margt eiga
Nú er þaö svo að manni finnst vart
um leit eöa könnun í verkum
meistarans aö ræöa. Þar stendur
allt meitlaö og fullkláraö eftir
kúnstarinnar reglum. Og leikur
Stuttgarter Solisten er lika eftir
kúnstarinnar reglum. Þar kemur
ekkert á óvart. Aðalsmerki þeirra er
vönduö vinnubrögð í einu og öllu. Svo
vel er unnið að þegar aö tónleikum
kemur viröast þessir menn iöka sinn
makalaust fágaöa og agaða samleik
án minnstu fyrirhafnar. Verklarte
Nacht var í meöförum þeirra hreint
aö jöfnu. Hér eru á ferö slíkir úrvals
listamenn að góöur leikur er næsta
gulltryggður, þótt mismunur sé á í
hvert skipti.
Hrós fyrir smíðar,
ámæli fyrir klám
Mestum heilabrotum ollu undirrit-
uöum samt „útsetningar” Hafliöa á
íslenskum þjóðlögum. Hugleiöingar
um íslensk þjóölög væri nær aö nefna
iðju Hafliða. Þegar maöur hlýðir á
þessar gegnumvönduðu smíðar, þar
sem af fyllstu nærgætni er farið með
karakter lagsins og af smekkvísi tón-
sett, veröur manni hugsað til nýlegra
mála, þ.e. réttmætra ábendinga og
ólært, en eiga þaö sameiginlegt að
vera góður efniviður. En jafn sjálf-
sagt og það var aö æfa E1 Salón
Mexico, jafnóviturlegt var aö hætta
á aö leika verkið á tónleikum.
Leikurinn fór hreinlega í vaskinn.
Sýnir þaö og styrk viökomandi, aö
þau skyldu ekki missa móöinn og
sýna jafn ágætt f ramhald.
Vel smíðað
Alltaf er jafin ánægjulegt aö hlusta
á velgerða tónsmíö, og þaö er víólu-
konsert Druckmans vissulega. Og
ekki spillti góöur leikur einleikarans,
Diane Kennedy.
unaöslegt verk og alls ekki langdreg-
in, eins og stundum vill veröa og
Brahms-sextettinn kynngimagnaöur
íþeirra flutningi.
Stuttgarter Solisten bera meö sér
strengjakúltúr sem ræktaöur hefur
verið um aldir. Mennt, sem manni
finnst stundum gleymast í ein-
leikarauppeldi eins og þaö er stund-
að viö velflesta músíkháskóla nú orð-
iö. Þeir voru vissulega vel þeginn liö-
ur í kröftugum upptakti tónlistarver-
tíöar.
aðfinnslna Jóns Þórarinssonar um
meöferð þjóösöngsins og yfirklórs
hæstvirts menntamálaráöherra í
svörum sínum. Víst þarf vernd, og
hana góða. Enginn á að hafa leyfi til
aö fara ófrjálsum höndum um hug-
verk nokkurs manns. Hins verður
líka aö gæta aö ekki komi vemdin í
veg fyrir aö smíðaðar verði
listverkaperlur eins og þjóðlagahug-
leiöingar Hafliöa. En hann er
vandrataður meöalvegurinn, og
líkast til er réttlátust sú leiðin aö
smiðir fái notið góöra verkalauna, en
fúskarar ámæli fyrir klám. Svo
mikið er víst aö smiðnum Hafliöa ber
aö þakka fagurt handbragö.
Barók var svo leikinn með öllum
þekktustu agnúum og ambögum
skólahljómsveitarinnar, en þó var
einhver heillandi blær á öllu kraöak-
inu, sem helgaöist af því að líka var
vel gert. — Viku í viöbót, og þá heföi
ég fengið aö heyra trompet-sólóina,
sem glataöist, viökomandi taliö
stykkiö hljómsveitarkonsert, en ekki
konsert fyrir pákur og hljómsveit og
allir hinir, sem voru á öfugum
snúningi fengiö réttar gengjur. Og
þrátt f jtít allar ambögumar held ég
að árangurinn veröi að teljast góður.
Þannig varð lokakonsertinn að
Grand Finale á UNM.
EM
EM
Skálholtstónleikar skoðaðir aftur
Tónloikar í Bústaðakirkju 26. september.
EM
„Grand finale” á UNM