Dagblaðið Vísir - DV - 28.10.1982, Side 14

14
Viðskipti
Viðskipti
Viðskipti
DV. HMMTUDÉGUR28. OKTOBER1982.
Vanskil aukast og
greiðslur erfiðari
— erfiðara en áður fyrir fólk að standa við f járskuldbindingar sínar, segir Helgi
Bachmann, forstöðumaður hagdeildar Landsbankans
„Við teljum að ekki fari á milli
mála að skil almennings og fyrir-
tækja verða þeim erfiðari með
hverjum mánuðinum sem líður,”
sagði Helgi Bachmann, forstöðu-
maður hagdeildar Landsbanka
íslands, í viðtali við DV.
Hann sagði ennfremur að
merkja hefði mátt þróun í þessa
átt allt þetta ár að minnsta kosti.
Hins vegar væri það ekki svo að
fjöldi lána í vanskilum hefði
aukist í Landsbankanum.
Almennt væru þau ekki látin
liggja í vanskilum heldur semdu
skuldunautar við bankann og
samningar væru endurnýjaðir. Af
þessum sökum væri ekki svo
glögglega hægt að lesa þessa
þróun út úr skýrslum.
Helgi Bachmann sagði að ljóst
væri að nú væri erfiðara fyrir fólk
að standa viö fjárskuldbindingar
sínar en áður. Um ástæður þessa
sagði hann að þær hlytu aö vera
þær að greiðslugeta almennings
fari minnkandi.
Frá mörgum fyrirtækjum
berast þær fregnir að vanskil við-
skiptavina meö afborganir hafi
sjaldan eða aldrei verið meiri og
segjast gamalreyndir kaupsýslu-
menn ekki muna annað eins
ástand. Bendir þetta að sjálfsögðu
til minnkandi greiðslugetu. Þó má
minna á að fyrirtæki hafa mjög
aukið tUboð sín um afborgunar-
kjör á undanfömum misserum.
Samfara auknum afborgunarvið-
skiptum hljóta auðvitað að koma
aukin vanskU.
Ráðstefna um starfshætti Verðlagsráðs
landbúnaðarins verður haldin í vor:
Þá fengjum við mjólkinni
ausið í brúsa og sm jör-
klípuna beint í höndina
— ef sama stöðnunin ríkti í markaðsmálum
mjólkur og nú ríkir f markaðsmálum
lambakjötsins
Hópur nýlenduvörukaupmanna,
kjötiðnaðaraðila og manna úr
veitingarekstrinum víðs vegar á
landinu hyggst efna til ráðstefnu að
Hótel Bifröst í vor til þess að móta
heildarstefnu um afurðasölumál
landbúnaðarins. Vonast þeir til að
með því móti fái þeir frekar hnikað
starfsháttum Framleiðsluráðs land-
búnaðarins og þá einkum hvað
lambakjötið áhrærir.
I máli þeirra aðila sem DV ræddi
við kom fram aö þrátt fyrir stöðug
vandamál við að selja kindakjötið
innanlands og þrátt fyrir sívaxandi
hrikalegar niöurgreiðslur á umfram-
framleiðslunni til útflutnings, sýndi
ráðið ekki minnsta lit á að koma til
móts við áðumefnda aðila, hvað þá
neytendur sjálfa.
Til hliðsjónar ne.fndu þeir sem
dæmi Mjólkursamsöluna í Reykja-
vík og Osta- og smjörsöluna, sem
með árvekni, stöðugum tilraunum til
að þjóna neytendum sem best og
mjög góðri þjónustu við kaupmenn
og veitingamenn hefðu náö þeim
Kaupmenn segja að gæði kjötsins séu stórlega rýrð i meðförum frá upphafi og
þvi sé ógjörningur að auka neyslu á þvi innanlands.
árangri að auka neyslu þessara
afurða stórlega á hvert mannsbarn á
ári.
Sögðu þeir að ef sama áratuga
stöðnunin hefði t.d. ríkt í mjólkur-
málum og ríkt hefur í kindakjöts-
málunum færi maður nú út í
mjólkurbúð með brúsann sinn, fengi
þar ausiö í hann og smjörklípuna í
höndina.
Ekki segja þeir afleiðingar
þessarar stöðnunar heldur láta
standa á sér því um árabil hafi ekki
tekist að koma kindakjötsneyslunni
innanlands yfir um það bil 50 kíló á
mann á ári, hvað sem niðurgreiðsl-
um og útsölum liði. Telja væntan-
legir ráðstefnumenn ekki óvarlegt aö
áætla að með skynsamlegum vinnu-
brögðum, sem þeir sjálfir hafi marg-
bent á en ekki sé hlustað á, væri
leikandi unnt að auka neysluna um
10 til 15 kíló á mann. Væri þá
útflutningsvandinn úr sögunni og
neytendur, kaupmenn og síðast en
ekki síst bændur ánægðir með stöðu
mála.
Innkaupastofn-
anir 2-4% dýrari
en aðrir
—kaupsýslumenn kvarta yfir
viðskiptaþvingunum þeirra og
opinber fyrirtæki hóta viðskipta-
banni séu þau kraf in um dráttarvexti
Aukakostnaður af, viðskipt-
um, sem fara í gegnum Inn-
kaupastofnun ríkisins og Inn-
kaupastofnum Reykjavíkur-
borgar, er talinn vera um 2 til
4% af heildarverði, samkvæmt
niðurstöðum athugana Verslun-
arráðs íslands.
Fer þessi niðurstaða alveg
þvert á tilgang með innkaupa-
stofnununum en hann er sá að
innkaup opinberra aðila verði
sem hagkvæmust.
Athygli vekur, að í niðurstöð-
um nefndar þeirrar sem kannaði
mál þetta á vegum Verslunar-
ráðs skýrir frá kvörtunum kaup-
sýslumanna um að þeir séu
beittir viðskiptaþvingunum af
hálfu innkaupastofnananna.
Einnig segir að „þetta eigi því
miður oft við um viðskipti opin-
berra aðila við einkafyrirtæki.
Opinber fyrirtæki, sem krafin
eru um dráttarvexti vegna van-
skila, hóta að beina viðskiptum
sínum tU annarra aðila”.
Ennfremur segir í niðurstöð-
um nefndarinnar: „Innkaupa-
stofnanir setja engin skilyrði um
að erlendir bjóðendur hafi um-
boðsmenn hér á landi, sem geti
veitt eðlilega þjónustu og kaup-
andi geti leitað til. Innkaupa-
stofnanir eiga að kynna sér
hvort innlendir bjóðendur hafi
tilskilin leyfi til viðskipta.”
Stefna Verslunarráðs Islands
er sú að innkaupastofnanir verði
lagðar niður en opinberum fyrir-
tækjum verði falin innkaup á
eigin ábyrgð.
Flotinn minnkar
og yngist um leið
Mikill samdráttur hefur verið í
flutningum farmskipaflotans það
sem af er árinu. Hann dróst sam-
an um 12 prósent tU ágústloka og
er ekki að sjá breytingu á því á
næstunni. Farmskipaflotinn er
um 50 skip um þessar mundir og
er ljóst að ef svo heldur fram sem
horfir mun flotinn eitthvað
minnka á næstunni þótt einhver jir
aðUar í óreglubundnum siglingum
muni vafalítið reyna fyrir sér á
erlendum mörkuðum fyrst um
sinn í von um að ástandið hér lag-
ist innan tíðar.
Á síðari hluta nýliðinsáratugar
yngdist flotinn verulega upp og æ
fleiri nútímaleg skip bættust í
hann um leið og gömul og óhag-
kvæm skip voru seld. Þessi þróun
hefur hins vegar staðið í stað síð-
ustu tvö árin og er meðalaldurinn
nálega ellefu og hálft ár.
Meðalaldur skipa Eimskips er
rétt liðlega 10 ár, SIS um 11,5 ár,
Nesskips um 11 ár, Ness tæp tíu
ár, Hafskips tæplega 12,5 ár,
Skipafélagsins Víkna 10 ár og Sjó-
leiða 15 ár.
Vegna ástandsins nú eru óvenju-
mörg íslensk farmskip á söluskrá,
einkum eldri, smærri og óhentugri
skipin. Hér er ekki einblínt á
möguleika til gámaflutninga, því
ýmis smærri skip, sem ekki henta
til þeirra flutninga, geta hentað
mjög vel til mjöl-, skreiðar- og
saltfiskflutninga.
I ljósi þessara staðreynda spá
helstu hugsuðir skipafélaganna að
á næstunni muni fækka í þessum
flota á þann hátt að meðalaldur
skipanna muni lækka og uppistaða
flotans verði hentugri skip en nú
eru, þegar á heildina er litið.
Til fróðleiks birtum við svo
samantekt Sjávarfrétta um
flutningamagn félaganna á
síðasta ári í tonnum. Til þess að
fyrirbyggja misskilning um
stæröarhlutföll sýna tölur þeirra
félaga sem leggja höfuðáherslu á
stykkjavöruflutning, sem eru
Eimskip,. Hafskip og Skipadeild
SlS að verulegu leyti lægri tonna-
tölu en umsvif þeirra fyrirtækja
eru, í samanburði við óreglu-
bundnu heilfarmafyrirtækin.
Eimskip fluttu á síöasta ári 646
þúsund tonn, Nesskip um 20 þús-
und tonn, Skipadeild SIS 228 þús-
und tonn, Hafskip 180 þúsund tonn,
Nes 28 þúsund tonn, Sjóleiðir 20
þúsund tonn, en tölur liggja ekki
fyrir frá Víkum.
JensValdimars-
son kaupfélags-
stjóri á Patreks-
firði
Jens Valdimarsson hefur
tekið við starfi kaupfélags-
stjóra hjá Kf. Vestur-Barð-
strendinga á Patreksfirði.
Hann stundaði nám í Dan-
mörku 1967 til 1973, í kjöt-
iðnaði og matvælatækni.
Síðan var hann verkstjóri
Fiskvinnslunnar hf. á
Bíldudal og Norðurtanga
hf. á Isafiröi. Jens er 34 ára
að aldri.
Sigurður
Kristjánsson
kaupfélags-
stjóri á Selfossi
Sigurður Kristjánsson
hefur verið ráðinn kaup-
félagstjóri Kaupfélags
Ámesinga á Selfossi frá og
með 1. janúar næstkom-
andi. Hann er 41 árs og út-
skrifaðist úr Samvinnuskól-
anum árið 1962. Sigurður
starfaði síðan hjá Sam-
bandinu, m.a. í hagdeild, á
Lundúnaskrifstofu og í
skipadeild þar til 1976.1 árs-
byrjun 1977 geröist hann
kaupfélagsstjóri hjá Kf.
Dýrfirðinga á Þingeyri.
' " >
Utanríkisvið-
skiptiívið-
skipta-eða
utanríkisráðu-
neyti?
1 síðustu skýrslu utanrík-
isráðherra til Alþingis
komu fram ákveðnar skoð-
anir þess efnis aö stefna
bæri að þvi að öll utanríkis-
viðskipti landsins ættu að
heyra undir utanríkisráðu-
neytið. Sagði í skýrslu ráð-
herra efnislega að slíkt væri
bæði eðlilegra og hagkvæm-
ara en núverandi fyrir-
komulag þar sem sérstakt
viðskiptaráðuneyti fer með
utanríkisviðskiptin að
mestu auk annarra mála-
flokka.
Frá þessu var skýrt á
viðskiptasíðu DV á sínum
tíma. Mál þetta hefur nú
aftur komist í sviðsljósið
vegna fregna frá Svíþjóð.
Eitt fyrsta verk hinnar
nýju stjómar jafnaðar-
manna undir forustu Olof
Palme var að tilkynna að
viðskiptaráðuneyti þar yrði
lagt niður og verkefni þess
á sviði utanríkisviðskipta
yrðu færð undir hatt utan-
ríkisráðuneytisins.
V
Viðskipfi
Ólafur Geirsson