Dagblaðið Vísir - DV - 09.12.1982, Blaðsíða 13

DV. FIMMTUDAGUR 9. DESEMBER1982.
13
Frá flokksraðsfundinum. — "Og undir öllum þessum gunnfánum sundurlyndis ætlar formaðurinn i
baráttusæti."
„A sama fundinum og formaðurinn til-
^ kynnir að hann ætli í baráttusæti er sam-
þykkt stjórnmálaályktun sem að stórum hluta
til beinist í raun gegn efsta manni listans.”
inn í stjórnmálin eftir sendiherratíö
sína og nokkur embættisstörf aö
henni lokinni og Geir tók viö völdum í
flokknum. Við hvert einasta prófkjör
og á öllum landsfundum hefur hann
skotiö upp kollinum.
Urðu kenningar
banabiti formannsins?
Oþægö dr. Gunnars Thoroddsens
og fylgisveina hans við flokksforyst-
una hafa kallað á sterk viðbrögö hins
hlýðna flokksmanns. í hvert skipti
sem blásið hefur verið til atlögu milli
flokksforystunnar og Gunnars hafa
þægir flokksmenn flykkst undir
merki forystunnar, því aldrei mátti
spyrjast aö hún lyti í lægra haldi
fyrir óprúttnum uppreisnarmönn-
um. Afleiðingin hefur oftast orðið sú
að formaðurinn hefur staðið keikur í
stafni aö lokinni orrustu sem sigur-
vegari.
Við síðasta prófkjör varð svo
skyndilega breyting á. Formaöurinn
hrapaði niður í sjöunda sæti á fram-
boöslista í höfuðvígi flokksins, þar
sem hann hafði gegnt borgarstjóra-
embætti með miklum sóma í langan
tíma. Hvað gerðist? Getur verið að
ein aöalástæðan fyrir óförum for-
mannsins í prófkjörinu hafi einmitt
verið sú að Gunnar var ekki lengur
með í slagnum? Aö þeir fjölmörgu
flokksmenn, sem trúðu því allan tím-
ann að átökin væru um menn en ekki
stefnu og voru fyrir löngu orðnir
hundleiðir á látunum, hafi einfald-
lega látið formanninn róa af því að
hann hafi verið önnur aðalorsök óró-
ans sem angraði þeirra friðsama
hugarheim síðustu árin? Með öörum
orðum aö kenningar f ormannsins um
orsök átakanna hafi orðiö banabiti
hans sjálfs þegar hann átti að standa
með pálmann í höndunum? Auðvitaö
eru skýringarnar miklu fleiri en það
er freistandi að álíta aö þessi hafi
reynst býsna þung á metunum.
Eftir prófkjör
Margt hefur komiö venjulegum
áhorfanda á óvart eftir prófkjör
sjálfstæðismanna í höfuöborginni.
Ohætt er aö fullyrða að flestir hafi
búist við því að formaðurinn segöi af
sér og beitti sér fyrir því að ný for-
ysta yrði valin. Það fór á aðra leiö.
Hann ætlar aö sitja sem formaður og
leggja höfuð sitt á hinn pólitíska
höggstokk með því aö sitja í sjöunda
sætinu.
Vissulega ber þessi afstaöa keim
af karlmennsku. En margt annað,
sem geröist samhliða, ber ekki keim
af neinu nema fávisku. Áfram er
tönnlast á því að þessi ríkisstjórn sé
eina orsök sundurlyndis í flokknum.
Áfram er tönnlast á því að sveitar-
stjórnarkosningarnar hafi verið sig-
ur stjórnarandstöðunnar í Sjálf-
stæðisflokknum, enda þótt svo stutt
sé síðan aö allir muna að ekki var aö
ráði minnst á ríkisstjórnina í Mogga
gamla síðustu dagana fyrir kosning-
ar en öll áhersla lögð á að flokkurinn
gengi samstilltur til kosninga. Og
síðast en ekki síst er samþykkt
stjómmálaályktun sem er í fullu
samræmi við bófahasarinn miili
Gunnars og Geirs. Fyrri hluti hennar
er bullandi skammir um ríkisstjórn-
ina sem eigi sök á öllu því sem illa fer
í þjóðfélaginu. Um leið er ályktunin í
raun heiftarleg árás á efsta mann
framboðshsta flokksins í Reykjavík,
Albert Guömundsson guöföður ríkis-
stjórnarinnar sem studdi hana í
gegnum þykkt og þunnt á meðan hún
horfði sljóum augum á aUt fara úr
böndunum, og gekk ekki í Uð meö
stjórnarandstöðunni fyrr en ríkis-
stjórnin tók loksins á sig smávegis
rögg. Það er því í raun allt gert sem
unnt er í ályktuninni til þess að ögra
þeim mönnum sem stutt hafa ríkis-
stjórnina.
Og undir öUum þessum gunnfán-
um sundurlyndis ætlar formaðurinn í
baráttusæti! Skyldi öUum fylgis-
mönnum Alberts og Gunnars þykja
taka því að sjá til þess að hann fari
inn á þing?
Stærsti flokkur þjóðarinnar gengur
til kosningaán þess að geta svarað því
svo óyggjandi sé, hver eigi aö leiöa
hannaðkosningumloknum. Eghygg
að sUkt sé fátítt í íslenskri stjórn-
málasögu. Víst er aö um það verður
spurt hvort væntanlegur leiðtogi sé
talsmaður leiftursóknar eða frjáls-
lyndis og tregt kann að verða um
sannfærandi svör.
Er þá um raunverulegan skoðana-
ágreiningaðræða? Mérsýnist aðsvo
sé. Til þess bendir meðal annars sú
staðreynd að mjög hart var lagt aö
Geir að segja ekki af sér embætti for-
manns. „Hans” menn voru einfald-
lega ekki tilbúnir meö formannsefni.
Þeir sem vildu ganga hreint til verks
í flokknum og velja nýja forystu uröu
undir og verða líklega lengi í skamm-
arkróknum, nema því aðeins að þeir
sigri á næsta landsfundi, sem ólík-
legt er, því þar ræður flokksmaskín-
an vaU meirihluta fuUtrúa. Voldugar
ættir og áhrifakUkur, sem ráðið hafa
fjármagnsstreymi og stærstu fyrir-
tækjum landsins, hafa taUð Geir
gegnan fulltrúa sinn. Þær vilja engu
hætta og sætta sig ekki viö neinn
vafagemlmg í formannssætið. Þær
vUja vinna nokkurn tíma tU þess aö
finna erfðaprinsinn og því sannfærðu
þær formanninn um að hann þyrfti
aö sitja lengur. Afleiöingin kann að
verða færri þingmenn enn um sinn
og dapurlegri endir á formennsku
ágæts manns en verða þyrfti, en ööru
eins hefur verið fórnað ef langtíma-
markið hafa verið í hættu.
Magnús Bjamfreðsson.
• „Eg fæ ekki séö mun á því að rifta kjara-
samningum með lagasetningu og því að
einhverjum öðrum samningum væri rift á
sama hátt, t.d. samningum sem fólk gerir þeg-
ar það kaupir hús eða bíl.”
séð að bráðabirgöalögm stemmi
stigu fyrir verðbólgu, áhrif þeirra
verða þorrin um það leyti sem þessi
vetur verður á enda. Burgeisastéttin
veröur þá kannski eitthvað betur sett
en verkafólk miklu lakar, það fólk
sem þarf að vinna nærri fimm og
hálfa viku í þegnskylduvinnu vegna
áhrifa bráðabirgðalaganna.
Vafasamar afsakanir
Afsakanirstjómarherranna vegna
minnkandi þjóðarframleiðslu, nú á
þriðja mesta aflaári í sögu þjóðar-
innar, em nokkuð vafasamar.
Benda má á að áriö 1979 var spáð
1,3% aukningu þjóðartekna það ár,
en nú í dag er taliö að aukningin hafi
verið4,4% árið 1979.
Enda þótt ekki sé ljóst nú hver
breyting verður á þjóðarframleiðslu,
þá er hitt ljóst, að verðbólga verður
þetta árið miklu meiri en upp er
gefið, eins og jafnan áður. Stafar það
af lögbundinni fölsun og skerðingu
framfærsluvísitölunnar og . órétt-
látum útreikningi lánskjaravísitölu.
Eðlilegast væri að miða við seðla,
mynt og veltiinnlán og draga frá því
aukningu þjóðartekna þegar verð-
bólga er mæld.
risið upp og mótmælt, þótti
Guðrúnu Helgadóttur sæma að
segja að mótmælin væru forms-
atriði. ..."
„Óskalistinn"
Ríkisstjórnin tók upp á óskalista
sinn, þann sem fylgdi bráöabirgða-
lögunum, frumvarp þaö sem þeir
Gunnar Már Kristófersson og Karl
Steinar Guðnason hafa flutt
nokkrum sinnum á Alþingi um aö
laugardagar teljist ekki orlofsdagar
og er þaö aðeins viðurkenning á stað-
reynd sem löngu er orðin og sumir
hafa þegar náö. Frumvarp ríkis-
stjórnarinnar nær hinsvegar ekki
eins langt með starfsaldurs- og
aldurshækkanirá orlofshlutfalli.
Viö óskalista ríkisstjórnarinnar
má og gera þá athugasemd að opin-
ber útgjöld til kjarajöfnunar era
hlutfallslega minni hér en annars
staðar á Norðurlöndum. Fyrir-
greiðsla til húsbyggjenda er minni
og óhagstæðari hér og kaupmáttur
launa hefur fylgt þjóðartekjum lakar
hér en í nágrannalöndum.
„Hjáleigufólkið"
Segja má að verkalýðshreyfingin
hafi risiö upp sem ein heild og mót-
mælt bráðabirgðalögunum og
ýmsir forastumenn hreyfingarinnar
hafa gefið út stórorðar yfirlýsingar.
Þannig sagði formaður Verka-
mannasambandsins: „Við munum
ekki þola veröbótaskerðinguna
eina”. Eins sagði hann viö sama
tækifæri: „Þaö er eitt og annað
hægt”. Hann sagðist líka setja skil-
yröi fyrir stuöningi viö bráöabirgöa-
lögin. Vonandi er hann búinn aö
kynna stjórnarherrunum þessi
skilyröi sín. Kannski hafa þeir þá um
leið frætt hann á því hvenær þau tutt-
ugu mál, af tuttugu og einu sem enn
eru eftir á óskalista ríkisstjórnarinn-
ar, verða lögð fyrir Alþingi.
Þegar verkalýðshreyfingin hafði
risiö upp og mótmælt þótti Guðrúnu
Helgadóttur, alþingismanni og
öreiga, sæma að segja að mótmælin
væru formsatriði, og Svavar Gests-
son ráöherra túlkaði þau sem stuön-
ing og skilning. Hví létu þau hjúin
ekki duga að reka útúr sér tunguna og
segja ulla bara, fyrst þau kusu aö
haga sér eins og götustrákar? Þau
heföu átt að muna þaö sem stendur í
stefnuskrá flokksins þeirra:
„Verkalýðsstéttin er ekki heldur til
þess kölluð að bera ábyrgð á gróða-
starfsemi einkaframtaksins.”
Hugsunarháttur og afstaða til
verkalýðsstéttarinnar virðist
áþekkur hjá ríkisstjórninni og at-
vinnurekendum, þar ætti kannski
best við sem Guömundur Daníelsson
segir í bók sinni í f j allskugganum:
„Mundi Ulfhéðinn nokkumtíma
láta sér detta það í hug? svoleiðis
stráklingur alinn upp í kaupstað?
mundi svoleiðis kaupstaðarstrákl-
ingur og heldrimannaafsprengi
nokkurntíma láta sér detta í hug að
hjáleigufólkið í Fellsmýrinni heföi
munnogmaga”.
Hreinn Eriendsson
formaður Alþýðusambands
Suðurlands.