Dagblaðið Vísir - DV - 26.02.1983, Blaðsíða 8

8
DV. LAUGARDAGUR 26. FEBRUAR1983.
Aksturseiglnlelkar
bfla og hiólbardar
Aksturseiginleiki bíls er afstætt hug-
tak. Meö afstæöi er átt við aö mat á
eiginleikunum getur veriö mismun-
andi eftir því hvaöa forsendur eru
notaöar. Viö getum tekiö sem dæmi
aksturseiginleika jeppa, þeir kunna aö
vera mjög ákjósanlegir utan alfara-
leiðar en afleitir á hraöbrautum, og á
móti getur dýr sportbíll veriö eins og
hugur manns á hraöbrautinni þótt
hann sé óþægilegri farkostur á malar-
vegi en góöur jeppi. Þótt hér sé um
dálítið öfgakennt dæmi aö ræöa ætti
þaö þó aö sýna aö notagildi og aksturs-
eiginleikar eru samverkandi þættir.
Þegar kemur aö venjulegum fólks-
bílum, einkabílum, er unnt aö bera
saman aksturseiginleika þeirra og
meta út frá sömu forsendu. Því fer þó
fjarri aö bíll, sem lenti þannig neöar-
lega á listanum, þyrfti að vera lakari
frá sjónarmiði eigandans, — þaö fer
einfaldlega eftir því til hvers og
hvernig bíllinn er notaöur.
Þeir bílar sem eru taldir einna
skemmtilegastir í akstri, t.d. í borgar-
umferö, geta haft slaka aksturseigin-
Ieika og því fengiö vonda dóma hjá
gagnrýnendum. I þessum efnum
veröur hver aö sníöa sér stakk eftir
vexti, t.d. verður varla viö því búist aö
bíll, sem kostar nýr um 40 þúsund
krónur, hafi sömu aksturseiginleika
upp á aö bjóöa og bíll sem kostar 140
þúsund, enda gildir í bílum eins og
annars staðar aö gæöi kosta peninga.
Hjólbarðarnir
skipta mestu máli
Það er dálítið furöulegt hve tak-
markaður skilningur viröist vera á
mikilvægi hjólbaröanna í sainbandi
viö aksturseiginleika bíla. Ohætt er aö
fullyröa að ekkert hefur jafnmikíl
áhrif á þaö hvernig bíll bregst viö í
akstri en hjólbarðarnir og jafnframt er
þaö staöreynd aö öryggisþáttur hjól-
baröanna veröur aldrei ofmetinn. Þá
er dálítiö undarlegt aö sjá rándýra og
vandaða bíla, bíla sem eru þekktir
fyrir góða aksturseigínleika, á slétt-
slitnum hjólböröum. Bíll, sem þannig
er búinn, hefur ekki aksturseiginleika
á viö þaö sem lélegast er taliö aö öðru
jöfnu fyrir utan aö vera hættulegur
ökumanni og umhverfi.
Sá sem vill tryggja fullkomna
aksturseiginleika þarf aðhafa vakandi
auga meö hjólböröunum. Réttur þrýst-
ingur, samkvæmt því sem framleið-
andi bílsins gefur upp, er ráðandi um
það hvernig bíllinn lætur aö stjórn og
hann getur einnig ráöiö því hver
ending baröanna verður. Þegar velja á
nýja hjólbarða er rétt aö velta fyrir sér
algengustu gerðum, kostum þeirra og
göllum. I grófum dráttum má segja að
algengustu geröir hjólbaröa séu þrjár:
Krossbundnir baröar (Bias/belted) oft
meö glertrefjum (fiberglas), þver-
bundnir baröar meö Rayon striga
(Radial) og þverbundnir baröar meö
stálbelti (Steel-belted Radial).
Jan P. Norbye hefur skrifaö um bíla
lengst af í Popular Science, auk þess
aö vera höfundur margra víölesinna
bóka um bíla. I bók sinni „Chassis
tuning” (útg. Speedsport) birtir hann
samanburð á kostum þessara þriggja
gerða hjólbaröa.
Hann gefur stig fyrir mismunandi
kosti og er útkoman á þessa leið:
Bias/Belted _ _ , Steel
ix-L . . Rayon Radial ' _ .. ,
(fiberglas) Belted Radial
Rásfesta
Hljóðdeyfing
Hægaksturseiginleikar
Hraðaksturseiginleikar
Hraðakstursmörk
Hraðakstursstjórn
Lipurð í bilastæði
Hliðarskriðþol
Veggrip í bleytu
Bensíneyðsla
Ending munsturs
Samtals stig
110 125 140
100 100 + 100 +
90 90 85
100 125 125
125 140 140
110 125 140
90 85 80
120 150 180
110 125 125
105 110 115
150 180 200
1210 1355 1430
Eins og sjá má eru stálbeltabarð-
arnir meö hæstu stigatölu nema í
tveimur greinum, hægaksturseigin-
leikum (þeir eru haröari) og í lipurö
við aö leggja í stæði. Þessi stigatafla
getur komið aö góöum notum þegar
velja á baröa sem henta notkun bíls og
kröfum eigandans.
Slitíhjóla-og
stýrisbúnaði
Hönnun stýris- og hjólabúnaöar
gerir ráö fyrir aö afstaða hjóla sé stillt
samkvæmt tilmælum framleiöanda.
Hjólhalli og millibil framhjóla þarf aö
vera rétt stillt til þess aö aksturseigin-
leikar séu viöunandi. Slit í stýris-
endum breytir stillingu millibils og slit
í spindilkúlum breytir stillingu hjól-
hallans. Allt slit spillir því aksturs-
eiginleikum og getur auk þess orsakaö
ótímabært slit á hjólbörðum. Auk þess
aö draga úr aksturseiginleikum bílsins
getur slit í hjóla- og stýrisbúnaði valdiö
slysum þar sem hættan á, aö stýris-
búnaðurinn veröi skyndilega óvirkur,
eykst með vaxandi sliti. Það aö bíll sé
nýskoðaður er engin trygging fyrir því
aö stýris- eöa hjólabúnaður sé í full-
komnu lagi. Bifreiöaeftirlit ríkisins er
ekki búiö tækjum til þess aö fram-
kvæma öryggisskoöanir og því full
ástæða til aö benda bíleigendum á aí
leita til viðurkenndra verkstæöa og
láta yfirfara framvagn og höggdeyfa
um leiö.
Einföld aöferð til þess aö fá vísbend-
ingu um slit eöa ranga stillingu á hjóla-
búnaöi er aö skoöa hjólbarðana. Með
því aö mæla dýpt munstursins, t.d.
meö skíömáli eöa vírstubbi, má sjá
hvort baröarnir slitna jafnt til hvorrar
hliöar og á hvoru hjóli. Sé munstriö
t.d. dýpra á ytri brún hægra framhjóls
en á því vinstra er ástæða til aö láta
athuga slit og stillingu framhjólanna.