Dagblaðið Vísir - DV - 14.03.1983, Blaðsíða 13

DV. MÁNUDAGUR 14.MARS1983.
13
Lanasjóðurmn lifi
1 efnahagsáætluninni er lagt til aö
skattar veröi lækkaöir um tvo millj-
aröa í þessu ári, aöallega óbeinir
skattar. Þetta myndi slá á móti verö-
hækkunum og vinna gegn verðbólgu.
En skattar veröa ekki lækkaöir
nema ríkisútg j öld verði dregin
saman. Hvar á aö skera niður?
Stóraukinn
sparnaður
Aöur en því er svarað er nauösyn-
legt aö kynna fleiri hugmyndir, sem
voru þarna á feröinni. Tií dæmis er
lagt til aö nýr sparnaöur einstakl-
inga allt aö 10 þúsundum króna a
árinu 1983 hjá hverjum framteljanda
veröi frádráttarbær viö álagningu
tekjuskatts.
Þessi sérstaka hvatning gæti
tvöfaldaö sparnaö hjá innlánastofn-
unum á árinu og skapað þeim grund-
völl til aö sinna eftirspurn eftir láns-
fé á markaönum.
Þess vegna var í þeim
hugmyndum sem Verziunarráöiö
lagöi fram á viðskiptaþingi taliö
raunhæft aö leggja til aö framlög
ríkissjóös til ýmissa sjóöa á árinu
1983 yröu skorin niöur um 700
milljónir króna.
Þarna er að sjálfsögöu ekkí veriö
aö leggja til aö sú starfsemí, sem
þessir sjóöir eiga aö fjármagna, eigí
aö leggjast niöur.
Þarna er heldur ekki veriö aö tína
tiltekna sjóöi út úr heldur er niöur-
skuröur hlutfallslega jafn á alla
línuna, sem helgast af því aö þessir
sjóöir þurfí ekki a framlögum ríkis-
ins aö halda til þess aö fjármagna
starfsemi sína.
Samkvæmt tillögum viðskiptaþings mun LiN hafa skilyrði til að starfa eftir sem áður og námsmenn eiga
fieirikosta vöi, segir greinarhöfundur.
Fimmta viðskiptaþing Verzlunar-
ráös Islands var haidiö 16. febrúar
síöastliöinn. Þar var lögö fram
áætlun um alhliða aögeröir í efna-
hagsmálum undir heitinu: Frá
orðum til athafna. Þessi áætlun, sem
ekki var endanlega afgreidd á
þinginu, komst í sviösljósiö i síöustu
viku vegna ranghermis í ályktun
ÆSI um aö í tillögunum fælist beint
eöa óbeint aö leggja ætti Lánasjóö
ísl. námsmanna niður. Fjarri fer því.
Þeir sem skoöa báöar hliðar málsins
sjá aö veriö er aö bjóöa upp á slétt
skipti aö því er varðar fjáröflun.
VERZLUNARRÁO
(SLANDS
VIÐSKIPTAÞING 83
Kjallarinn
Kjartan Stefánsson
S/éttskipti
Meö stórfenglegum skattalækk-
unum og hvetjandi aðgerðum til
sparnaöar eiga sjóöir eins og LIN aö
geta fjármagnað starfsemi sína a
frjálsum lánamarkaði og sinnt þvi
hlutverki aö lána fé. LIN mun því
hafa skilyrði til aö starfa eftir sem
áöur og námsmenn eiga fleiri kosta
völ. Munurinn er sá aö lánastarfsemi
veröur fjármögnuö af frjáisum
sparnaði innanlands og eftir öörum
viöurkenndum leiðum, sem lána-
stofnanir hafa til aö afla fjár, en ekkí
meö ríkisframlögum.
Ekki er gert ráö fyrir aö haldiö
veröi áfram aö afla fjár til þessara
sjoöa meö því aö leggja skatta ofan á
vöruverð, — sem meöal annars
námsmenn borga sjalfir. Fyrri
leiöin er mun geöþekkari auk þess
sem hún heldur vöruverði niöri.
I þessum tiliögum er veriö aö
höggva á ríkisforsjána án þess að
skeröa möguleíka námsmanna til að
afla sér lána. Þetta heföi einhvern
tíma veriö kallaö slétt skipti á mali
þeirra, sem nú gagiirýna Verzlunar-
ráöiö.
Kjartan Stefánsson.
Þaö er ástæðulaust að gera ráö fyrir
því aö rök Norðmanna og félaga
þeirra, Perúmanna, Rússa og Japana,
fyrir áframhaldandi hvalveiðum
þeirra séu sterkari en afstaöa Norð-
manna fyrir ofveiöi á Noröurlandssild-
inni íslensku. Eg hef trú á því aö okkar
réttur, okkar veiöimáti og okkar mála-
fylgja sé önnur og eigi aö vera önnur
en þeirra þjóöa, sem nú hafa mótmælt
hvalveiðibanninu.
Þessar þjóöir, aö undanskildum
Perúmönnum, hafa um áraraðir sótt
stóran hluta sjávarfengs sins út um öll
heimsins höf og þar af leiðandi veitt úr
flökkustofnum og úthafsstofnum ántil-
lits til hagsmuna þeirra þjóöa, sem
nytjuðu þessa stofna á heimamiöum.
Fáar þjóöir munu eiga jafnmikiö undir
því aö vel takist til um stjórnun veiða
úr flökkustofnum og við íslendingar.
Loönan, laxinn, karfinn og kolmunn-
inn, allt eru þetta fisktegundir sem við
getum veitt innan okkar fiskveiðilög-
sögu, en þessir fiskistofnar halda sig
einnig utan hennar og í fiskveiðilög-
söguannarra ríkja.
Nýsamtök
Alþjóðahvalveiðiráðiö hefur starfaö
frá 1946. Ymislegt bendir til þess að
hlutverki þess sé nú senn lokið. Ef svo
fer, veröa sjálfsagt stofnuð ný samtök
á grundvelli hafréttarsáttmála
Sameinuöu þjóöanna. I slíkum
samtökum hljótum viö að taka þátt. Á
undanförnum árum hefur okkur tekist
aö helga okkur rétt til nýtingar 200
mílna landhelgi viö landiö. Á þeim
vettvangi vorum viö forystuþjóð. Við
stóöum að undhbúningi og samþykkt á
hafréttarsáttmála Sameinuöu þjóð-
anna. Viö hljótum aö halda fram sömu
stefnu og hingaö til og sækja rétt okkar
til aö nýta auölindh hafsins aö því
marki sem alþjóðareglur og lög leyfa.
Þessum sömu alþjóðalögum og reglum
þurfum viö aö beita fyrir okkur til að
tryggja þaö að við verðum ekki beitt
órétti af öðrum þjóöum, sem vilja
veiða fiskistofna sem viö teljum okkar.
Aðvörun
Því er gjarnan haldiö fram aö af-
staöa okkar, sem ekki vildum mót-
mæla hvalveiðibanninu, hafi fyrst og
fremst mótast af því aö við hefðum
látið undan hótunum náttúruvemdar-
samtaka, bandarískra og danskra
þingmanna og jafnvel bandarísku
ríkisstjórnarinnar.
Það væri rangt aö bera á móti því að
bréfaskriftir og athafnh nefndra aðila
hafi haft einhver áhrif á skoðanir
einstakra þingmanna. Það er
jafnrangt að kalla þetta einu nafni
hótanh. Hér var um að ræða aövaranh
og vamaöarorð, ásamt því sem
sjálfsagt má kalla hótanir.
Þaö væri ekki vel farið, ef þingmenn
tækju ekki mark á aðvörunum og
vamaðarorðum viö ákvarðanatekt.
Því er eins farið í þessu máli sem
öörum. Ef ekki á að taka mark á
aðvömnum vegna þess aö hótanh eru
hafðar í frammi frá öörum, er engum
meiri greiði gerður en þeim sem
hótanirnar hefur í frammi.
Það minnir nokkuö á Jón sterka í
Skugga-Sveini og aöra slíka afreks-
menn, þegar talaö er um aö þingmenn
hafi látið undan hótunum í þessu máli,
en aörir veriö þaö „sterkir” aö þeir
tímabær. Hættuástand vegna freðfisk-
markaöa okkar í Bandaríkjunum og
Evrópu vegna umræöu um
hvalveiðistefnu okkar er einnig liöið
hjá.
Á árunum 1976—'80 var hlutur
hvalveiðanna 0,19% af vergri
þjóðarframleiðslu, tekjur einstaklinga
og sveitarfélaga af þessum rekstri em
vemlegar. Ég skil það fólk, sem hér
hefur beinna hagsmuna að gæta.
Þaö þarf ekki mikinn afturkipp í sölu
fiskafurða, svo aö 0,19% af vergri
A „Það er miklu líklegra að þær þjóðir,
w sem stóðu að bannsamþykkt Alþjóðahval-
veiðiráðsins, verði okkur hliðhollari og taki rök
okkar gild fyrir áframhaldandi veiðum eftir
það að við teljum okkur ekki lengur sjálfkjörin
í hópi stórhvalveiðiþjóða eins og Japana,
Rússa, Norðmanna og Perúmanna.........”
létu ekki beygja sig. Eg taldi mig ekki
þaö „sterkan” að mér bæri ekki skylda
til að meta hvaöa leið væri líklegust til
að hvalveiöar hér viö land gætu haldiö
áfram og rekstur Hvals hf. og annarra
fyrirtækja í hvalvinnslu yröu fyrir sem
minnstum skakkaföllum. Mitt mat var
þaö aö við skyldum velja okkur nýja
bandamenn, ekki halda okkur i flokki
stórveiöiþjóða heldur leita banda-
manna meðal þeirra sem vilja fara
með gát. Við skyldum leita réttar
okkar án þess að hafa áður lýst því yfir
að viö vildum ekki hlíta meirihluta-
samþykkt þeirrar stofnunar, sem viö
þurfum aö leita úrskurðar til, Alþjóða-
hvalveiöiráösins. Ég trúi því aö þessi
afstaða muni í náinni framtíð tryggja
okkur áframhaldandi heimild til
hvalveiöa, ef viö höfum á réttu að
standa varðandi veiöimáta okkar og ef
við getum fært sönnur á aö ekki sé um
annað aö ræöa en eðlilega nýtingu
þeirra hvalategunda, sem við veiöum
og engin hætta sé á ofveiði þeirra.
öll stór orð um þaö aö hvalveiðar
stöðvist hér viö land eru vonandi ekki
þjóðarframleiðslu tapist. Hvert er það
sveitarfélag á Islandi, sem þá heföi
ekki beinna hagsmuna að gæta? Hvaö
þýddi veruleg sölutregða fiskafuröa
eöa markaðstap fyrir fólkið í Grundar-
firöi og Akranesi, reyndar fyrir fólk í
öllum sjávarbyggðum á Islandi? Svari
þvíhverfyrir sig.
Ýmsir boðendur mótmæla gegn
hvalveiðibanninu geröu lítiö úr þeirri
hættu sem steöjaði að sölu fiskafurða
og þeirri efnahagslegu hættu, sem viö
blasti, ef mótmælin næöu fram aö
ganga. Viö fáum sjálfsagt aldrei svar
viö því hvað gerst hefði á fiskmörkuð-
um okkar, ef við hefðum mótmælt
hvalveiöibanninu. Þaö eru „sterkir”
menn, sem skorast undan því aö taka
afstööu meö því fólki, sem á allt sitt
undir því að markaðir fyrir íslenskar
sjávarafuröir bregöist ekki, en miklast
af þeirri afstöðu að hafa ekki viljað
hlusta á varnaðarorö í sambandi viö
þann þátt þessa máls. Eg vildi ekki
ganga hnarreistur í þeim hópi.
Skúli Alexandersson
aiþingismaður.