Dagblaðið Vísir - DV - 08.12.1983, Blaðsíða 12

12
DV. FIMMTUDAGUR 8. DESEMBER1983.
Frjálst, óháð dagblað
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLM1ÐLUN HF. !
Stjómarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON.
Framkvæmdastjóri og útgáfustjúri: HÖRÐUR EINARSSON.
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM.
Aðstoóarritstjóri: HAUKUR HELGASON.
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON ogÓSKAR MAGNÚSSON.
Auglýsingastjórar: PÁLLSTEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON.
Rrtstjóm: SlÐUMÚLA 12—14. SÍMI 84A11. Auglýsingar: SÍÐUMÚLA 33. SÍMI 27022.
Afgreiðsla, áskriftir, smáauglýsingar, skrifstofa: ÞVERHOLTI11. SÍMI 27022. I
Sími ritsljómar: 86Ó1I.
Setning, umbrot, mynda-og plötugerð: HILMIR HF., SÍÐUMÚLA12. P rentun:
Árvakur hf., Skeifunni 19.
Áskriftarverð á mánuöi 250 kr. Verð í lausasölu 22 kr.
Helgarblað 25 kr.
Tíupútnamenn rufu friðinn
Neytendum verður jafnan óglatt, þegar Framleiðslu-
ráð og aðrar einokunarstofnanir landbúnaðarins tjá ást
sína á þeim. Svo er einnig nú, þegar ráðið hyggst taka upp
framleiðslustjóm á eggjum, auðvitað í þágu neytenda.
I Tímanum benti greindur framsóknarmaður nýlega á,
að neytendur hafa ekki beðið um fyrirhugaðar aðgerðir
Framleiðsluráðs. Hann benti líka á, að markmið
búskapar geti aldrei orðið annað en að sinna þörfum neyt-
enda.
Hann sagði: ,,Sé einhver þörf fyrir eggjadreifingar-
stöð, er það ekki vegna þess að neytendum þyki verðlagið
á eggjum of hátt, ekki vegna þess að kvartað hafi verið
yfir gæðum á íslenzkum eggjum og ekki vegna þess að
kvartað hafi verið yfir eggjadreifingunni. ”
Hins vegar hafa neytendur oft haft ástæðu til að kvarta,
yfir vörum, sem eru undir einokunarvæng Framleiðslu-1
ráðs. Skemmt kjöt hefur verið hakkað ofan í neytendur og
svokölluð nýmjólk oft verið tíu daga gömul og fúl.
Reynsla þjóðarinnar af svokallaðri framleiðslustjórn í|
landbúnaði er með endemum. I reynd miðar hún meðalj
annars að framleiðslu mjólkur sem lengst frá markaði
þéttbýlisins. I því skyni er beitt verðjöfnun á mjólkur-
flutningum. |
Framleiðslustjómin byggist á, að hinn endanlega
reikning er hægt að senda neytendum og skattgreiðend-
um, jafnvel þótt undanrenna ofan í sunnlenzka kálfa sé
flutt norðan úr landi á flutningskostnaði, sem er hærri en
söluverðið.
Elskhugar neytenda í Framleiðsluráði hafa líka misst á
prent hugsjónir sínar um, að egg skuli aðeins framleidd á
svokölluðum lögbýlum. Þannig eiga kinda- og kúabændur
að taka við af núverandi iðnrekendum í greininni.
Þessir makalaust fallega hugsandi einokunarsinnar
hafa líka misst á prent hugsjónir sínar um svokallað bú-
mark í eggjaframleiðslu. Það felur í sér, að stórtæk fram-
leiðsla víki fyrir tíupútnaútgerð við annað hvert f járhús í
landinu.
Launamenn landbúnaöarkerfisins keppast um að lýsa
yfir, að þeir stefni ekki að einokun á eggjamarkaðnum.
En Framleiðsluráð hefur samt ekki veitt Vallá, Holtabúi,
Reykjagarði og Nesbúi heildsöluleyfi.
Úr því að ráðið getur ekki stillt sig um að reyna að
bregða fæti fyrir þessa stórframleiðendur, sem framleiða
ódýrari egg en aðrir, ber alþingi skylda til að taka leyfis-
veitingavaldiö af ráðinu og það í grænum hvelli.
Annað vald ber einnig að taka af einokunarstofnunum
landbúnaðarins. Það er valdið til að taka kjarnfóðurgjald
af duglegum framleiðendum og nota það í þágu hinna,
sem eru dragbítar. Slík skömmtun er gerspillt.
Ekkert er sjálfsagðara en að tíupútnamenn fái að setja
upp eggjadreifingarstöð. Öfrávíkjanleg skilyrði eru þó,
að ekki verði notað til þess fé úr kjarnfóðursjóði og að
ekki verði hindruð umsvif hinna, sem fást ekki til að vera
ómagar á neytendum og skattgreiðendum.
Kominn er tími til, að neytendur og skattgreiðendur
taki í karphúsið stjórnmálaflokka á borð viö Alþýðu-
bandalagið og Sjálfstæðisflokkinn, sem þora ekki á lands-
fundum að álykta gegn fyrirhuguðum eggjaglæp Fram-
leiðsluráðs.
Þá er einnig kominn tími til, að neytendur og skatt-
greiðendur skeri ekki aðeins upp herör gegn eggjaeinok-
uninni fyrirhuguðu heldur einnig allri núgildandi einokun
í landbúnaði. Þaö er Framleiðsluráð, sem hefur rofið
friðinn. Jónas Kristjánsson.
Embættismenn-
imir í launþega-
hreyfingunni
— þeir eru búnir
að vera
Næstu dagana fara aö hef jast hefö-
bundnar einskis nýtar samninga-
viðræður milli atvinnurekenda (með
ríkisstjómina að bakhjarli) og emb-
ættismannakerfis launþegahreyfing-
arinnar. Viðbrögð þessa embættis-
mannakerfis viö kjaraskerðingunum
að undanfömu hafa veriö hvíslingar
og þögul mótmæli, orð en engar
athafnir. Og þannig hefur það lengi
verið, eða allt síðan forysta laun-
þegasamtakanna hætti aö taka afl
sitt frá launafólki og varö að emb-
ættismannakerfi sem þiggur bitlinga
tilveru sinnar frá stjómmálaflokk-
unum. Auövitað vilja allir þessir ein-
staklingar yel. En þeir sitja pikkfast-
ir í máttleysisviöjum þess kerfis sem
hefur gleypt þá og geta ekki meira.
Þeirembúnirað vera.
Þá er komiö aö okkur, þessum ræf-
ils almennu félögum, sem aldrei
nennum að mæta á sýningarfundi
embættismannakerfisins. Möguleiki
okkar felst í því að breyta þessum
fundum í sýningarfundi á óskum
okkar, áliti og kröfum okkar.
Útsöluprís á vinnuaflinu
Almennt launafólk á sér tvö aðal-
markmið sem því eru sameiginleg
þrátt fyrir ólíkar skoðanir á ýmsu.
Hið fyrra er aö vinna þess skapi því
áhyggjulausa afkomu — eðlileg
peningaráð, gott húsnæði án óhóf-
legrar skuldabyrði, félagslegt
þjónustuöryggi án þrúgandi skatta
o.s.frv. Hér skipta launataxtarnir
því aðeins máli að þeir séu settir í
samhengi við afkomuna í heild. Og
þá skoðun skulum við ekki láta frá
okkur taka aö íslenskt þjóðfélag er
nógu ríkt af efnislegum gæöum og
mannlegu atgervi til þess að hér eigi
allir aö geta komist vel af.
En ráðamenn sífra. Ráöamenn
'kveina. Þeir reyna að koma því af
sér og yfir á okkur að við „höfum lif-
aö um efni fram”. Hvílík firra!
Auðvitað skiptast á skin og skúrir.
Og nú sem stendur ge'ngur á með
skúrum svo aö þeir sem hafa rekið
fyrirtæki sín með mestri óforsjálni
eiga á hættu að vökna meira en þeir
þola. En hvar sér högg á vatni hjá
þeim sem mestum fjármunum velta
og mestar eignir eiga?
Eru SlS og Seðlabankinn kannski
að fara á hausinn? Nei, vð skulum
ekki hafa neitt samviskubit. Jafnvel
50% hækkun rauntekna okkar mundi
ekki ógna þessum eða öðrum risum.
En hún mundi sennilega setja í hættu
OGNÚÁAÐ
SKIPA NEFND
Undanfarið hefur umræða um
eiturlyf orðiö býsna hávær í
þjóðfélaginu. Astæðan til þess er lík-
lega sú að enginn getur lengur lokað
augunum fyrir því gífurlega vanda-
máli sem þau eru orðin hérlendis, og
hafa þó margir rembst viö það árum
saman að komast hjá því að sjá þaö.
Raunar hafa eiturlyfin hlotið nýtt og
„virðulegra” heiti i umræðunni en
áður fyrr, því nú heita þau fíkniefni,
væntanlega til þess að fólki hrjósi
ekki eins hugur við að neyta þeirra.
Ekkert nema það
sem vita mátti
Þaö er vissulega ekkert fyndið né
skemmtilegt við þessa umræðu. En
ég get ekki að því gert aö mér finnst
allt að því grátbroslegt að sjá upp-
hlaup alls kyns aðila nú út af því
hvernig ástandið er orðiö. Ætli þaö
séu ekki liöin ein fimmtán ár síðan
Kristján Pétursson tollvörður sat við
eldhúsborðið heima hjá mér og sagði
nákvæmlega fyrir um hvemig
þróunin myndi verða ef ekkert'
raunhæft yrði gert í málunum. Svo
nákvæmlega lýsti hann henni að ef
hann heföi látið mynda sig með
kristalkúlu væri hann væntanlega
talinn í röð meiriháttar sjáenda og
spámanna. Þó sagði Kristján ekkert
nema það sem hann haföi lært af
samskiptum sínum við eiturlyfja-
neytendur og löggæslumenn
erlendis. Um svipað Ieyti gengu ýms-
ir aðrir mætir menn fram fyrir
skjöldu og vöruðu viö því sem var aö
gerast. Þar man ég einkum eftir dr.
Vilhjálmi Skúlasyni, sem var þá
óþreytandi í því að útskýra á vísinda-
legan hátt hver áhrif hinna ýmsu
eiturlyfja væru og hvemig neytendur
þeirra leituöu sífellt eftir sterkari og
hættulegri eiturlyfjum.
En þessir menn töluðu fyrir dauf-
um eymm. Það var ákveöið að þetta
vandamál væri ekki til hérlendis, og
það sem meira var: að það yrði ekki
til. Kristjáni var ýtt frá löggæslu-
störfum á þessu sviði. Otal sögur
Kjallari
á fimmtudegi
Magnús Bjamf reðsson
vom spunnar upp um harðræði hans
við „blásaklaust” fólk og málin vom
fengin í hendur meiri „kunnáttu-
mönnum” á þessu sviði. Nú kann vel
aö vera að Kristján hafi einhvern
tímann hlaupið á sig í störfum sinum
á þessu sviði, því maöurinn er bæði
kappsfullur og skapmikill. Vafalítið
er líka að honum hljóp enn meira
kapp í kinn vegna þess aö hann sá
hvað verða vildi, að menn vildu bíða
andvaralausir þess sem hann vissi
að myndi koma. En svo mikið er víst