Dagblaðið Vísir - DV - 07.02.1984, Qupperneq 10

10
DV. ÞRIÐJUDÁGÚR 7. FEBRÚÁR1984.
Útlönd
Útlönd
Útlönd
Útlönd
Umsjón: Guðmundur Pétursson
Sa/tbragð er af þjóðmá/aumræðunni i Va/etta, höfuðborg Möltu, enda er hún umgirt söltum sjó á þrjá
vegu.
Hart deilt á ólýðræðisleg
vinnubrögð Möltustjórnar
Tveim árum eftir þingkosningam-
ar umdeildu á Möltu sitja stjórn-
málaflokkar eyjarinnar báöir enn á
sárshöfði þar sem hæst ber ásakanir
Ihaldsflokksins í stjórnarandstöð-
unni á hendur ríkisstjóm Verka-
mannaflokksins um að luma á ráða-
gerðum til þess að koma á flokksein-
ræðiá Möltu.
Allar götur frá því 1981 hefur flokk-
ur kristilegra demókrata borið
Verkamannaflokknum á brýn aö
reyna að grafa undan lýöræöi eyjar-
innar. Stjóm Dom Mintoffs forsætis-
ráðherra hefur ítrekað harðneitað
þessum sakargiftum og bendir á að
málfreisi, prentfrelsi og önnur
mannréttindi séu vandlega tryggð í1
stjórnarskránni.
Þessar ásakanir hafa samt blossað
upp aftur vegna ummæla sem,
Carmelo Mifsud Bonnici aðstoðarfor-
sætisráöherra viðhaföi nýlega. Bonn-
ici, sem er 50 ára lögfræðingur, þykir
h'klegastur flokksbræöra sinna til
þess að taka viö af hinum 67 ára
gamla Mintoff þegar hinn síðar-
nefndi dregur sig í hlé.
Það var á fundi með Verkamanna-
flokknum sem Bonnici sagði: ,,Sá
tími kann að renna upp að unnt verði
aö stjóma Möltu með einum flokki,
stjórnarflokknum.” — Á öðrum
fundi með stærstu verkalýðssamtök-
um Möltu sagði Bonnici ennfremur
að alþýða Möltu „mundi draga í efa
nytsemi tveggja flokka kerfis þar
sem annar flokkanna legði ekki sitt
afmörkum.”
Aðstoðarráðherrann var þarna að
víkja að því að hægri flokkurinn hef-
ur haldið að sér höndum í þinginu í
mótmælaskyni við þaö sem hægri-
menn kalla óréttláta útkomu úr þing-
kosningunum í desember 1981. Þar
fengu hægrimenn fleiri atkvæði en
Verkamannaflokkurinn fleiri þing-
sæti. — Þetta eru einu flokkamir á
Möltu, sem hefur búið við tveggja
flokka kerfi síðan Bretar veittu eyj-
unni sjálfstæði 1964.
Mifsud Bonnici aðstoðarráðherra
gerði hægrimönnum einnig gramt í
geöi þegar hann sagði að f lokkur sinn
hlyti að einbeita sér meira aö þvi að
skapa atvinnu fyrir þær 10 þúsundir,
sem ganga atvinnulausar á Möltu
(8,8% vinnuaflsins), en hugsa um að
vera svo lýðræðislegur. Sagði hann
að lýðræði í sjálfu sér væri ekki at-
vinnuskapandi eins og sæist í hinum
lýðræðissinna vestrænu ríkjum þar
sem 20 milljónir manna væru at-
vinnulausar.
Kristilegir demókratar, sem lúta
forystu lögfræðingsins Edward
Fenech Adami (51 árs), hafa eins og
áður segir illa unað við úrslit hlut-
fallskosninganna um 65 sæti þings-
ins. Segja þeir að breytingar á kjör-
dæmaskipaninni hafi leitt til þessara
óréttlátu úrshta og að síðan hafi
Verkamannaflokkurinn stööugt unn-
ið að því að grafa undan lýðræöinu.
Þeir hafa margkrafist nýrra þing-
kosninga en Verkamannaflokkurinn
hefur jafnharðan vísað þeirri kröfu á
bug.
Dom Mintoff forsætisráðherra
segir mannréttindi tryggð i
stjórnarskránni en fékk þó fieiri
þingsæti útá færri atkvæði.
Eftir kosningamar sniögengu
hægri þingmennimir þingfundi. Síð-
ar var þeim bönnuð seta á þinginu
samkvæmt þingreglum um að sér-
hver þingmaður sem vanræki að
sækja þingfundi missi sæti sitt ef
hann hefur ekki fengið leyfi þingfor-
seta til eða verið löglega forfallaður.
I apríl í fyrra greiddi fulltrúadeild-
in atkvæði málamiðlunartillögu sem
miða átti að því að ná samstarfi við
stjómarandstöðuna. Kallaði Mintoff
þá viðleitni „eftirgjöf til þess að
bjarga lýðræðinu”. Hófust þá við-
ræður flokkanna um breytingar á
stjórnarskránni sem hægrimenn
töldu algert frumskilyröi fyrir sam-
starfi. Snöggt varð um þær viðræður
því að upp úr þeim slitnaði í júlí þeg-
ar sprengjur voru sprengdar
skammt frá heimilum háttsettra
opinberra embættismanna. Þær oUu
engu tjóni á mönnum en Mintoff hélt
því fram aö fylgismenn kristilegra
demókrata heföu komið vítisvélun-
umfyrir.
I nóvember síðasta kastaði fyrst
tólfunum þegar lögreglan, sem lýtur
stjórn Mintoffs (sem um leiö er inn-
anríkisráðherra), gerði húsleit í
aðalskrifstofum kristilegra demó-
krata í Pieta (skammt utan viö
höfuðborgina Valetta). Fundust þar
haglabyssur og íkveikjusprengjur. I
húsleit í verslun um sjö km frá fann
lögreglan nokkru síðar vélbyssur.
Hið opinbera sagði aö vopnin tU-
heyrðu fylgismönnum kristilegra
demókrata en leiðtogar stjómarand-
stöðunnar sögðu að þeim hefði veriö
alls ókunnugt um þetta vopnasafn. —
Stjóm Mintoffs studdi ótrauð lög-
regluna í þessum aðgeröum og bar af
henni ásakanir um aö vopnunum
hefði verið komiö þar fyrir af henni
sjálfri eöa útsendurum vinstri-
manna.
KristUegir demókratar hafa mjög
gagnrýnt rUcisútvarp Möltu sem þeir
segja vilhallt stjóminni í fréttaflutn-
ingi. Hrundu þeir af staö herferð fyr-
ir því að neytendur sniögengju vömr
auglýstar í útvarpi og sjónvarpi. Frá
henni var síðan horfið núna 1. janúar
síöasta sem byrjun á þvi að opna
dymar fyrir uppvakningu viöræðn-
anna frá því í fyrrasumar um breyt-
ingar á stjórnarskránni.
Þá hafa hægrimenn einnig legiö
Verkamannaflokknum á hálsi fyrir
póUtískar embættaveitingar og
mannaráðningar í opinber störf og
segja að flokksskírteini í
Verkamannaflokknum sé hærra
metið en prófskírteini. I gagnrýni á
lögregluna er því haldið fram, að
fólk sem tekið sé fyrir pólitískar
óeirðir sæti barsmíðum í varöhaldi.
— Stjórnvöld hafa sömuleiðis boriö á
mótiþví.
WÖRNER RÁÐHERRA
SLAPP MEÐ SKREKKINN
Manfred Wörner varnarmáiaráðherra flaug áður herþotum og þótti
ekki gjarn á mistökin þá.
Manfred Wömer, lögfræðingur,
stjómmálamaður og æfður herþotu-
flugmaður, slapp naumlega fyrir
hom út úr fjögurra vikna hneyksUs-
máli. Margsinnis þótti horfa til þess
að hneyksUð mundi kosta hann emb-
ættið sem varnarmálaráðherra
Vestur-Þýskalands.
Þessi snaggaralegi hálfsköllótti
maöur var á tíu árum skólaöur í
þetta embætti af flokksbræðrum sín-
um, kristilegum demókrötum. Hann
bauðst tU þess aö segja af sér vegna
meðhöndlunar sinnar á afsögn Giint-
er Kiesslmgs hershöfðingja, en Kohl
kanslari neitaði að taka slíkt tU
greina. Hefur Kohl margvitnaö í
annars ágætan ferU Wömers og bor-
ið hönd fyrir höfuö honum.
Jöröin tók að brenna undir fótum
hins 49 ára gamla Wömer þegar vitni
byrjuðu aö draga til baka fyrri
vitnisburði sína um að þau þekktu
Kiessling hershöfðingja aftur sem
einn af fastagestum kynviUingakrár-
innar „Tom-Tom” í Köln. Þar með
þóttu brostnar forsendumar fyrir
brottvikningu hershöfðingjans.
Wömer ráöherra taldi að Kiessling
gæti oröið skotspónn fjárkúgara ef
hann væri kynvUUngur í laumi. Taldi
ráðherrann hættu á að hernaðar-
leyndarmál yrðu kúguö út úr þessum
aðalfuUtrúa yfirmanns NATO-herja.
„KiessUng-hneyksUð” breyttist
þar með fljótlega í „Wörner-hneyksl-
ið” í umræðu manna, því að mönnum
þótti hraklega farið með einn af virt-
ari hershöfðingjum Þjóðverja, fjög-
urra stjömu hershöfðingja, út af
ekki meira tUefni. Ráðuneytið, æðsta
stjórndeild hersins, þótti rúið trausti
í samskiptum við foringja hersins,
Wörner kominn út í kviksyndi og
Kohl kanslari í vanda staddur vegna
árása stjómarandstööunnar og úlf-
úðar hinna hægrisinnaöri banda-
manna í ríkisstjórninni, sem voru
kristUegir sósíalbandalagsmenn
Franz-Josef Strauss. — Strauss hafði
uppi yfirlýsingar í f jölmiðlum um að
mannaskipti þyrfti í stjóminni og lét
í veðri vaka að hann gæfi sjálfur kost
á sér í vamarmálaráðherrastólinn.
Kohl viðurkenndi opinberlega að
mistök heföu átt sér stað og hét því
að reyna að bæta úr þeim. I miðri síð-
•ustu viku veitti hann Kiessling hers-
höfðingja fulla uppreisn æru. Bauð
hann honum hans fyrra starf aftur
hjá NATO, sem KiessUng afþakkaði
af heUsufarsástæðum.
Auk þess sem mönnum þótti
Wörner hafa gerst sekur um bráð-
ræði í brottvikningu hershöfðingjans
fannst þeim honum hafa orðið á póli-
tísk reginskyssa, þegar hann hafði
kvatt tU einn af helstu ráðgjöfum
kanslarans tU að vera viðstaddur
viðtal við svissneskan útgefanda
kynviUingablaðs, sem flaug gagn-
gert tU þess frá Zúrich tU Bonn. —
Kohl var þá dagana staddur í opin-
berri heimsókn í Israel, þar sem lítið
þótti mega út af bregða. Er sagt að
hann hafi orðið æfur þegar hann
heyrði að embætti hans hefði þannig
verið dregiö rnn í málið.
Strax árið 1972 fengu menn auga-
stað á Wömer sem hugsanlegum
varnarmálaráðherra ef hægri flokk-
arnir kæmust í stjóm. Wörner stund-
aöi laganám í Heidelberg, París og
Múnchen og skrifaði doktorsritgerð
um „Meðferð sakamála yfir dátum á
yfirráðasvæði bandamanna”. —
Hann varð hinn opinberi talsmaður
stjórnarandstöðunnar í vamarmál-
uml975.
Þaö lá því beinast við að Wömer
yröi vamarmálaráöherra þegar
Kohl myndaöi stjóm í október 1982.
Vamarmálaráðuneytinu í Bonn hefur
haldist Ula á ráðherrum. Síðan það
var stofnað 1955 hafa þrír þeirra
neyðst til að segja af sér. AUir hafa
þeir lent í alvarlegum opinberum
deUum við háttsetta foringja í hem-
um.
Fyrir tveim mánuðum sagði Wöm-
er viö blaðamenn: „Mér hefur tekist
aö draga varnarmálaráöuneytið út
úr forsíðufyrirsögnum blaðanna.” —
Það hljómar kaldhæðnislega þegar
þaöerrifjaöuppídag.
I síöustu viku birti eitt þýsku blað-
anna skopmynd af Wömer, sem var í
líki myndastyttu nýreistrar ofan á
brotunum úr minnisvörðum um fyrri
vamarmálaráðherra, sem neyðst
höfðu til að segja af sér.
Þótt Wörner sé undir verndarhendi
Kohls kanslara er hann ekki alveg
sloppinn út úr eldUnuhni. Síöar í
þessari viku verður hann aðalvitniö
sem mæta þarf fyrir rannsóknar-
-nefnd þingsms varöandi KiessUng-
málið. Þarf ekki að búast við því að
honum verði vægt.