Dagblaðið Vísir - DV - 07.12.1984, Blaðsíða 18

18
DV. FÖSTUDAGUR 7. DESEMBER1984.
Menriing
Menning
Menning
Menning
„Eg vildi bara Þórberg”
Gylfi Gröndal:
VIÐ ÞÓRBERGUR.
Setberg, 1984.
Margrét Jónsdóttir hefur veriö þjóö-
sagnapersóna eina þrjá eöa fjóra
síðustu áratugi, ekki aðeins fyrir þaö
aö hún var eiginkona Þórbergs, þó aö
þaö hafi vafalaust veriö kveikjan,
heldur fyrir eigin geröarþokka, sem
ekki lét aö sér hæöa. Hún átti það
meira aö segja til aö stela senunni frá
meistaranum, en þaö sáu menn líka,
aö þá var fáum betur skemmt en hon-
um sjálfum. Vmsar sögur voru sagöar
til gamans en ætíö í elskusemi um þau
hjónakornin, t.d. gekk þaö eitt sinn
staflaust, aö Þórbergur heföi ekkert
getaö skrif aö í æöri stíl ein tvö eða þr jú
ár, af því aö hann haföi meira en nóg
aö gera sem hjálparkokkur Margrét-
ar og ritari viö kökubækur hennar.
Þetta var svona viöleitni manna til
þess aö taka undir viö Þórberg sjálfan

\
I. O. G. T.
ALMENNUR
BORGARAFUNDUR
um stefnuna í áfengismálum
veröur haldinn laugardaginn 8. desember nk. aö Hótel Loft-
leiðum, Kristalsal, og hefst kl. 14.00.
Frummælendur veröa:
Páll Sigurðsson ráöuneytisstjóri.
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson borgarfulltrúi.
Lárus Ögmundsson deildarstjóri.
Guömundur J. Guömundsson, form. Verkamannasambands
Islands.
Fundarstjóri verður Páll V. Daníelsson.
Stórstúka íslands.
Átak gegn áfengi.
Bókmenntir
Andrés Kristjánsson
í hans stíl. En allir vissu að þetta var
perluhjónaband á sína vísu, og þegar
meistarinn var allur geröu menn sér
ljóst, aö þjóöin átti Margréti ómældar
þakkir að gjalda fyrir þaö sem hún
haföi verið Þórbergi Þórðarsyni.
En þetta haföi henni tekist af því aö
hún var sjálf mikillar og óvenjulegrar
gerðar, átti þetta ólgandi lífsfjör, eitil-
höröu hreinskilni, listatök á Lífsgamn-
inu og auövitaö margt, margt fleira,
og þess vegna varö lífið hérna megin
Þórbergi þetta ágætis kompaní viö
Margréti meöan hann beiö eftir hinu.
Þannig varö Margrét stór af sjálfri
sér í félagi viö Þórberg. Hún er því enn
4 15 V/fclV
JÓLABLAÐ - 96 SÍÐUR — ÓBREYTT VERÐ!
SÍÐASTA VIKA VAR METSÖLUVIKA!

* *
★ ♦ *
meðal efnisí
ÞESSARI VIKU:
GREINAROG VIDTOL.
4 Hvernig ris hús úr rústum? Kíkt
r rusiuin_______í tv*r íbúöir i húsi viö
Karastig .em var nsestum riEiö möur og byggt upp aö nyju.
12 Jólasnyrting — b*öi tyrirtvitugaog iertuga.
„ Myndlistarkonan Gerl, - v,»ul vi# Gerlu sam W«r >U6,6,
ströngu aö undanförnuviö leikmynda- og bumngagerö.
18 Heima er best á jólunum — eöa hvaö?
22 Jólaspiliö ómissandi.
28 Jólaleikir fyrir alla fjölskylduna.--
36 Jólaföndur — jólagjafir.
44 Geföumérgottiskóinn.____________—
46 JólatiskanersannköUuölúxustiska.
52 Jólahennsókn til Más Egilssonar og CSninar Steingruns-
dóttur. eigenda Kosta Boda.
66 Daliogdiskódrottningin. ______________
76 Vinsælustu sápuóperurnar á yídeóleigunum.
SOGUR:
24 Jólasmásagan: 12viöborÖiö. ----- --------------
58 VIKAN og tilveran: Dularfulli kunningi minn. London.
60 Willy Breinholst: I þa gömlu gOOu daga þeg.r m.Our b,r
viröingu fyrir yfirboöurum sínum. —*--------
6» Framhaldssagan: Astir Eirunu — 8. hluti.
86 Jólabamasaga: ÆvintýriOumhvítaiólasveimnn,
FAsffRLlÐlR,___________________----------------------—
8 Mvndirlesenda._________________________________
32 JólaeldhúsVlKUNNAR: Jólamorgunveróur.
3, Vísifid,: Keisar, þjóósógunnar tfprUPP *grof.nnl.---
65 Draumar. --------------------------------
76~FJöÍskyIdumál: Hvemiglíöurþérivinnunni.--------------
92 Popp: QfvirkinnGiorgioMoroden^^^^^^^^^^^^
MISSIÐ EKKI AF
JÓLAVIKUNNI!
Auglýsingin þín skilar
Vikan, auglýsingar.
* 4- *
3fe
sér í Vikunni.
forvitnileg persóna, oröin hálfníræö.
Bókarefni — jú ætli ekki þaö. Enginn
hefur þurft aö segja Gylfa Gröndal
þaö, þegar hann gekk til fundar viö
hana og bað um spjall og fékk svariö:
„Og þaö er aldrei aö vita nema ég geti
logið einhverju í þig. ”
Og nú er bókin þeirra komin út. Hún
er engin handaskömm. Gylfi hefur
ekki sest meö neinu húsbóndavaldi
gegnt Margréti, heldúr brynjast auö-
mýkt og alúö. Eg kann aö vísu ekki
mikil skil á tungutaki Margrétar, en ég
er illa svikinn ef það kemur ekki prýöi-
lega í gegn í bókinni. Þaö sýnir sam-
kvæmnin allt til loka. Þetta er ekki
aðeins bráöskemmtileg bók heldur líka
stórfallega skrifuö. Þótt bókin heiti Viö
Þórbergur, eins og vel hæfir, þá er
Margrét svo sem ekki alltaf utan í Þór-
bergi. Hún kann frá mörgu öðru fólki
aö segja og þaö tæpitungulaust, og þó
að hún segi þaö fullum hálsi, aö hún
hafi ekki viijað neitt nema Þórberg,
þykir henni líka vænt um f jölda annars
fólks, ekki síöur það sem hún segir til
syndanna ómyrkum oröum.
Þessi bók er ekki nema rúmar 200
bls. og letur gisið, auk þess mikil
víðátta undir myndum, en samt segir
hún frá ótrúlegum f jölda atvika og er
því „löng” í þess orðs besta skilningi.
Þarna kemur afarvel aö gagni hinn
setningastutti og málskrafslausi frá-
sagnarstíll Gylfa. Þetta er alltaf sam-
tal, en Gylfi kann þá list aö láta glitta í
spurningarnar, svo að þær eru ætíö
nærstaddar, þótt þær þurfi ekkert rúm
á pappírnum. Kaflarnir eru stuttir og
bera lýsifyrirsagnir, oft forvitnilegar
eöa jafnvel svolítið kitlandi.
Þaö er rétt sem Margrét segir
snemma í spjallinu, að þarna er „eng-
in ævisaga sögö, hvorki mín né Þór-
bergs”. En víöa er komið viö. Mætti
jafnvel segja að farið sé úr einu í annað
og mörgu ægi saman. En samt missa
þau Gylfi og Margrét aldrei af línunni,
sem heldur öllu saman. Þau eru satt að
segja óteljandi þessi skemmtilegu
atvik og hnyttnu oröaskipti, sem fljúga
þarna upp í fangið á lesandanum.
Ymislegt skýrir og skilgreinir betur
myndina, sem viö eigum af Þórbergi,
og aö því leyti er bókin ómetanlegt
framlag. Þaö er til aö mynda ekki
ónýtt að fá á blað lýsingu Margrétar á
sálufélagi Þórbergs við þá Vilmund
landlækni, Nordal, Kristin E., Ragn-
ar í Smára, Matthías, séra Áma,
Skottu og Lillu Heggu, svo aö nokkrir
séu nefndir.
Frásagnir Margrétar af dulrænni
reynslu hennar eru mikiö ívaf í bók-
inni. Þessi dulrænu fyrirbæri eru af
mörgu tagi og gerast jafnt í hugai'-
heimi sem eldhúsinu. Ymislegt er
býsna áþreifanlegt, svo sem þegar ein-
hver ósýnileg vera hitaði kaffiö handa
Þórbergi. En þaö er annars sama hvar
boriö er niöur í bókinni. Þaö er veisla á
hverri blaösíöu — og stundum margar
kökusortir. Margrét segir, aö áratug-
urinn síöan Þórbergur lést séu henni
glötuö ár. Þó segist hún ekki kvarta
yfir neinu, því aö hún lifir í glaðri til-
hlökkun um nýtt brúðkaup með Þór-
bergi og endar bókarspjalliö við Gylfa
með þessum oröum:
„Þaö var bjargföst sannfæring Þór-
bergs, aö þegar hann burtsofnaöi úr
þessum heimi, mundi hann samstundis
vakna til nýs lífs á öörum staö. Eg trúi
því líka. Eg er viss um, að viö hittumst
aftur hinum megin, og hann tekur vel á
móti mér, þegar minn tími kemur.
Eftir því bíð ég og hlakka til”.
Þaö er ekki ónýtt að endurheimta
þannig æsku sína í ellinni, þótt fæturnir
séufarniraðbila.
Myndaefni bókarinnar er mikið og
fjölskrúöugt og vel til þess vandað. Eg
nefni sérstaklega allar dráttmyndirn-
ar af Þórbergi, verk ágætra lista-
manna. Þaö er fengur að því aö hafa
þær þarna í samfylgd og gaman að
bera þær saman.
Þess er vert aö geta hve bók þessi er
fallegur prentgripur, þótt hún sé engin
skrautskrína. Og nafnaskrá fylgir —
að sjálfsögöu.
Vanti ykkur skemmtilega bók, góðir
hálsar, þá er hún hér.
A.K.
Fífldjarfur
barnaleikur
Sjáðu, Madditt, það snjóar!
Eftir Astrid Lindgren, myndir eftir lion Wik-
land, Þuríður Baxter þýddi.
Útgefandi: Mál og menning, 1984.
Madditt og Beta systir hennar eru
uppátektasöm stelpustýri, afkvæmi
skáldkonunnar Astrid Lindgren sem
mun einhver ástsælasti barnabóka-
höfundur sem nú er uppi. Sjáöu,
Madditt, það snjóar! segir frá fyrsta
snjónum á Sólbakka og undirbúningi
jólanna. Þar skiptast auðvitaö á skin
og skúrir. Madditt fær kvef og getur
ekki farið í bæinn aö kaupa jólagjafir
eins og Beta, en fær í staöinn að baka
piparkökur þegar hún hressist.
Þaö er einmitt í bæjartúrnum sem
helsta ævintýri bókarinnar gerist.
Beta stendur auövitaö í ströngu viö
innkaupin en svo veröur hún aö bíöa'
fyrir utan leikfangabúðina meöan Alla
vinnukona kaupir jólagjöfina handa
henni. Og þrátt fyrir fögur loforö um
að halda kyrru fyrir á gangstéttinni
við búðargluggann stenst Beta ekki þá
freistingu að fá sér ókeypis far með
sleða eins bóndans sem brugðið hefur
sér í kaupstaðinn. Gústi litli Sveins
kallar hana nefnilega smábarn og
hrópar aö hún þori örugglega ekki að
standa aftan á hestasleða.
Dirfska Betu dregur hins vegar dilk
Bókmenntir
Solveig K. Jónsdóttir
á eftir sér því bóndi á heima langt úti
í sveit, eins og bændum er titt, og
þegar hann verður var viö laumufar-
þegann setur hann krakkakrílið bara
af einhvers staöar langt úti í skógi.
Mannfýlan hefur líka drukkið sig fulla
í kaupstaöartúmum og sér ekki betui
en krakkinn geti gengið heim rétt einí
og hann gat hengt sig aftan á sleðann
En maður verður ekki stór af því að
gera hættulega hluti og í skóginum
kemst Beta aö því hvað fífldirska getur
kostað.
Sagan af uppátækjum stelpunnar
Betu getur án efa vakiö marga litla
ofurhuga til umhugsunar og hentar
ágætlega börnum fram til 10—11 ára
aldurs. Sjáðu, Madditt, þaö snjóar! er
öll litprentuð og myndir Ilon Wikland
ákaflega rórnantískar og heillandi.
Þýöing Þuríöar Baxter er slétt og felld
og um snilli Astrid Lindgren þarf
enginn aö efast.
-SKJ.