Dagblaðið Vísir - DV - 29.07.1985, Blaðsíða 13

DV. MÁNUDAGUR 29. JULl 1985.
13
Kennarar og
fræösluyfirvöld
I DV 17. júlí sl. birtist grein eftir
hæstaréttarlögmann, Harald
Blöndal, þar sem hann fer nokkrum
orðum um tittnefndan einkaskóla.
Hér verður einkarekstur ekki gerður
að umræðuefni. Heldur vil ég gera
athugasemdir við ýmsar hroka-
kenndar og villandi fullyrðingar
hansumkennara og starf þeirra. '
Sjúkleg tilhneiging
Haraldur gefur m.a. í skyn að
kennarar standi svo fjarskalega illa
að vígi i kennslu sinni, aö eðlilegt sé
að menn vilji leita annað með
kennslu fyrir böm sín. Af honum má
skilja sem svo, að kennslan sé svo
léleg að það skipti nemendur sára-
litlu að missa úr rúmar þrjár vikur
sl. vetur. Loks kemur fram hjá Har-
aldi sú sjúklega tilhneiging, sem
reyndar einkennir allt of mörg
skoðanasystkin hans, að ræða um
kennara og vinstri menn saman
sem einhverja allsherjarþjóðfélags-
kvilla. I lok greinar Haralds má lesa
þessi gáfulegu orð: „Andstaðan við
Tjarnarskólann er vitanlega byggð á
því einu að kennarar og vinstri menn
óttast að reynslan af skólastarfinu
þar verði einkaskólunum í hag.”
Eg fagna því, að lögmaðurinn skuli
koma auga á, að líklega verði skóla-
starfið árangursríkara i einka-
skólunum, skólum með vel launaða
réttindakennara. Hins vegar vil ég
vara Harald við þessum
alhæfingum, sem getið er hér að
framan. Honum væri nær að skoða
nokkra grunnskóla, kynna sér allar
aðstæður þar og bera þær saman.
Hætt er við, að hann upplifði þar
ýmsar napurlegar staðreyndir, sem
ekkert eiga skylt við skort á færni
eöa vilja kennara til að mennta
nemendur. Ef Haraldur telur fræðslu
í grunnskólum ábótavant, sem er
reyndar mín skoöun einnig, þá er
skýringa að leita hjá fræðsluyfir-
völdum.
I flestum grunnskólum landsins
ríkir nefnilega skipulagsleysi og
hringlandi, sem má rekja beint til
stjórnleysis í menntamálum. Fyrst
vil ég nefna virðingarleysi fyrir
réttindum og kjarakröfum kennara.
Sérstaklega vil ég benda á nauðsyn
þess, að lögvemda kennarastarfið.
Veit Haraldur t.d., að í grunnskólum
Kjallarinn
„Kennarar eiga ekki að taka við ásökunum um glundroðann sem
hundruð manna á vegum menntamálaráðuneytisins hafa þegið laun
fyrir að skapa með alls kyns tilraunastarfsemi, ferðum til útlanda og
árangurslitlum rannsóknum."
Q „Ef Haraldur telur fræöslu í
grunnskólum ábótavant, sem er
reyndar mín skoöun einnig, þá er skýr-
inga aö leita hjá fræðsluyfirvöldum. ”
MEYVAIMT
ÞÓRÓLFSSON
KENNARI
starfar fjöldi fólks við kennslu, sem
er alls ekki kennarar og hefur margt
enga getu eða menntun til að kenna?
Hér á ég við fóik eins og nýstúdenta,
mislukkaða bifvéiavirkja,
húsmæöur og kollega Haralds, sem
hafa ekki náö frama í frumskógi
spillingarinnar. Eg held við þurfum
ekki hæstaréttarlögmann til að rang-
túlka fyrir okkur árangurinn af slíku
fyrirkomulagi.
Vantar skýrar reglur
Síðan vil ég nefna þá staðreynd, að
það vantar ákveðnar línur frá
fræðsluyfirvöldum um það hvers er
krafist af kennurum. Ég tel að
kennarar eigi ekki að þurfa að taka
ákvarðanir um, hvort þeir kenni
landafræöi og Islandssögu eða lími
saman ímyndaö skipafélag og ferðist
til Póllands með nemendur. Otrúlega
Utill hluti starfandi fólks við kennslu
hefur þekkingu til að velja hæfilegt
námsefni, kenna þaö og meta síðan
námsárangur nemenda eftir því. Samt
er til þess ætlast allt fram á níunda
námsárið. Þá loksins koma ákveðin
fýrirmæli frá fræðsluyfirvöldum um
námsefni til prófe. Loksins eftir níu ára
dvöl nemenda í skólakerfinu sýna yfir-
völd áhuga á að meta stöðu þeirra með
svokölluöum samraemdum prófum, sem
flestir hljóta að kannast við.
Menntamálaráðuneytiö er mikiö
bákn og á vegum þess starfa tugir '
nefnda og starfshópa svo ekki sé
nefnd hin virðulega skólaþróunar-
deild. Einhver í öllum þessum skara
hlýtur að hafa tíma til að skoða þessi
mál og taka á sig ábyrgðina. Það
furðulega er, að það virðist nefnilega
enginn vilja bera ábyrgð á neinu.
Kennarar eiga eðlilega að fá skýr
fyrirmæli ofan frá um það hvemig
þeir eiga að starfa og yfirvöld eiga
að fylgjast grannt með því starfi
gegnum öll aldursstig grunnskólans
meö samræmdu námsmati.
Kennarar eiga ekki að taka við
ásökunum um glundroðann sem
hundrað manna á vegum mennta-
málaráðuneytisins hafa þegið laun
fyrir að skapa með alls kyns til-
raunastarfsemi, ferðum til útlanda
og árangurslitlum rannsóknum.
Ef Haraldur vill raunverulega
bæta menntun í landinu, þá á hann að
beita sér fýrir eftirfarandi: 1. Að
enginn geti starfað sem kennari
nema hann hafi réttindi til þess. 2. Að
kennarar fái laun í samræmi við þá
ábyrgð og menntun sem starfið
krefst. 3. Að ábyrgir aðilar i mennta-
málaráðuneytinu ákveði hvemig
skólastarfiö eigi að ganga fyrir sig,
setji um það skýrar reglur og sjái til
þess að þeim sé framfylgt á viðun-
andi hátt.
Mey vant Þórólfsson.
Umferöin og ár æskunnar
Arið 1979 ákvaö allsherjarþing
Sameinuðu þjóðanna aötileinka æsk-
unni árið 1985 undir kjörorðunum:
„Þátttaka, þróun og friður”. Sam-
kvæmt samþykkt S.Þ. var einkum
nefndur aldurshópurinn 15—24 ára
en það er algeng aldursskipting i
skýrslugerðhjá alþjóðastofnunum.
í daglegri umfjöllun hjá okkur á
Islandi hafa ekki verið nefnd skýr
mörk, viljum við ekki öll vera og
erum kannski æskufólk? Nokkuð
hefur verið f jallað um ár æskunnar í
fjölmiðlum og þá einkum hvernig
bæta megi stööu og réttindi æsku-
fólks til hinna ýmsu mála og hver sé
framtíðarsýn þess. íslendingar eru
yfirleitt sammála um að margt sé i
góðu lagi heima fyrir og nefnd eru
m.a.: heilbrigðismál, skólamál, at-'
vinnumál og frelsi einstaklingsins til
eigin ákvarðanatöku. Á ári æsk-
unnar verður okkur þess vegna tíðar
hugsaö til annarra þjóða, s.s. í
Afríku og Asíu.
Spyrnum við fótum
Eitt mál hefur helst til lítið verið
fjallað um á ári æskunnar, sem
snertir verulega íslensku þjóðina.
Það eru umferðarmálin og fylgi-
fiskur þeirra, umferðarslysin. Dag
hvern, ár hvert, er umferöin snar
þáttur í samskiptum okkar við annaö
fólk og því mætti ætla að umferðar-
málin væru sameiginlegt áhugamál
allra. Á einum degi skarast
hagsmunir fjöldans i umferðinni, má
þar t.d. nefna þá sem eru á leið til
vinnu, á leið i skóla eða aö reka eitt-
hvert erindi. Sumir akandi, aðrir
gangandi og enn aðrir hjólandi, en öll
höfum við það að markmiði að
komast sem fljótast yfir. En hefur
þú, lesandi góður, hugleitt öll um-
ferðarslysin sem verða á degi
hverjum? Hefur þú hugsað um þann
fjölda sem slasast meira og minna
eða hugsaö til aðstandenda þeirra
sem látast? Er ekki tími til kominn
að spyrna við fótum? Ef við höfum
það að leiðarljósi að lenda ekki í ill-
deilum við samferðafólk okkar á lífs-
brautinni þá má með sömu rökum
Kjallarinn
BJÖRNM.
BJÖRGVINSSON
FULLTRÚI HJÁ
UMFERÐARRÁÐI
örugglega fækka umferðarslysum á
akbrautinni.
Hjá Umferðarráði fer fram skrán-
ing umferðarslysa. Þessi skráning
nær til alls landsins og er unnin upp
úr skýrslum lögreglunnar. Þegar
litið er á þessar skýrslur og aldurs-
hóparnir bornir saman þá kemur í
ljós að aldurshópurinn 15—24 ára er í
mestri hættu í umferðinni.
Ef við athugum töflu I þá sést hve
gríðarlegt skarð umferðarslysin
höggva í aldurshópinn 15—24 ára.
Töflunni er skipt í þrjá aldurshópa,
hóp A (14 ára og yngri), hóp B (15-24
ára) og hóp C (25 ára og eldri). Ef
árin eru borin saman þá sést aö árið
1983 eru því sem næst jafnmargir
sem slasast í aldurshópnum 15—24
ára og í hinum hópunum til samans.
Gefum okkur að hópur A hafi deili-
töluna 14, hópur B deilitöluna 15 og
hópur C deilitöluna 50 og deilum í
árið 1984. Þá verður útkoman sú að
hópur A hefur 9,5 slys pr. aldursár,
hópur B 21,7 slys pr. aldursár og
hópur C 5,8 slys pr. aldursár. Sam-
kvæmt því er fólki á aldrinum 15—24
ára hættast við meiðslum í umferð-
inni.
Litum á töflu II yfir aldur öku-
manna sem lenda í umferðar-
óhöppum. Hópur X sem heíur u.þ.b.
10 ökuleyfisár (létt bifhjól og
dráttarvélar) lendir í jafnmörgum
óhöppum og hópur Y sem hefur
u.þ.b. 50 ökuleyfisár. Þetta sýnir
svart á hvítu að aldurshópnum 15—
24 ára er hættast við aö lenda i um-
ferðaróhöppum.
Hvers vegna þarf unga fólkið og
ættmenni þess að færa svo miklar
fómir í umferðinni? Unga fólkið sem
á alla framtíðina fyrir sér. Nefndar
Ég tel og fullyrði reyndar að ein
meginorsök þess að svo mörg ung-
menni slasast í umferðarslysum sé
skortur á sjálfsgagnrýni og auk þess
£ „í tilefni af ári æskunnar skora ég
á allt æskufólk að taka höndum
saman og reyna að fækka umferðar-
slysum.”
eru nokkrar ástæður fyrir því að svo
margir slasast úr þessum hópi.
Meðal annars að flestir öölast ýmis
ökuleyfi á þessum aldri og einnig
losnar um viss bönd sem tengja ein-
staklinginn við heimilið. Þessi tvö
atriði saman þýða að þessi aldurs-
hópur er mest á ferli í umferðinni pr.
sólarhring. Samkvæmt þessu er álit
sumra að það sé ekkert óeðlilegt að
þessi aldurshópur lendi í flestum um-
ferðarslysum. En þarf svo að vera?
Eg tel að svo sé ekki. Hinn mannlegi
þáttur á hér stærstan hlut að máli.
óhemju mikið álit á eigin ágæti sem
bílstjóra. Dómgreindarleysið hjá
sumum ungmennum er oft ótrúlegt
og nægir að nefna þá ranghugmynd
að hægt sé aö stöðva bifreið „á
pur.ktinum” þegar greitt er ekið.
1 tilefni af ári æskunnar skora ég á
allt æskufólk að taka höndum saman
og reyna að fækka umferðarslysum.
Fækkum þeim það mikið að þessi ár
verði ekki hættulegustu árin í lífi
hvers ungmennis.
Björn M. Björgvinsson
Tafla II Hópur X Hopur Y
yngri er 25 ára og
Árið 24 ára eldri
1982 403 386
1983 366 328
1984 370 447
Tafla 1 Arið Hópur A 14 ára og ynqri Hópur B 15-24 ára Hópur C 25 ára og eldr i
TMÖ slasaóir 140 306 265
látnir 2 12 11
1981 slasaðir 154 336 241 ■
látnir 3 11 10
1982 slasaðir 143 351 274
látnir 2 10 12
1983 slasaðir 110 305 216
látnir 2 8 8
1984 slasaðir 134 326 264
látnir 2 10 11
1985 slasaöir 136 326 264
x) látnir 2 10 11
Aldur ökumanna sem aðild áttu að umferðarslysum samkvsemt skýrsl-
um lögreglu.
Aldursskipting þeirra sem slösuðust eða létust í umferðarslysum síð-
astliðin 5 ár samkvæmt skýrslum lögreglu.
x) spá samkvæmt meðaltali siðustu 5 ára