Dagblaðið Vísir - DV - 22.08.1986, Blaðsíða 10

10
FÖSTUDAGUR 22. ÁGÚST 1986.
Útlönd r
Lúxemborgarar Irtt ginnkeyptir til
þjónustu í minnsta Natóhemum
Vegna legu sinnar á landamærum evrópskra stórvelda hafa Lúxemborg-
arar löngum mátt sætta sig við átroðsiu erlendra herja í landi sínu. í
síðari heimsstyrjöld var hertogadæmið innlimað í Þýskaland Hitlers og
þúsundir Lúxemborgara sendir á vígstöðvarnar i stríði Hitlers gegn
bandamönnum.
Höll erkihertogans í Lúxemborg þar sem dátar standa einnig vörð.
Hertoginn í Lúxemborg ræður yfir
smæsta heraflanum í NATO. Sá her
er aðeins 496 menn. Þegar hann
tekur þátt í heræfingum Atlants-
hafsbandalagsins þarf hann að fá
lánaðan herbúnað hjá bandamönn-
rnn sínum. Ef Lúxemborgarher
þyrfti að bregða undir sig betri
fætinum, þar sem átök hefðu brot-
ist út annars staðar í Evrópu,
kæmist hann ekki þangað nema að
fá lánuð flutningatæki.
Taka háskólana og banka-
starfið framyfir
Lög þessa furstadæmis takmarka
heraflann við 430 óbreytta dáta og
130 foringja. Um þessar mundir
vantar sextíu upp á að sú tala sé
fyllt. - „Lúxemborgarar hafa aldrei
verið tiltakanlega herskáir. Á frið-
artímum eins og núna leiða þeir
naumast hugann að því þótt þeir
séu reiðubúnir til að berjast ef á
landið yrði ráðist," segir ráðuneyt-
isstjóri hermála, Michel Rob
hershöfðingi.
En jafnvel ævintýraþrá, vonir um
utanferðir og vissa um öruggan
feril í borgaralegu starfi að lokinni
herþjónustu stenst ekki samkeppni
við erlenda háskóla eða banka-
starf.
Framlög til hermála 1,2%
af þjóðartekjum
Árlega er varið 2,6 milljörðum
Lúxemborgar-franka til hermála
(sem samsvarar 2,4 milljörðum ísl.
króna). Það eru aðeins 1,2% af
þjóðarframleiðslunni. Það gerir
ekki meira en standa undir kaup-
um á jeppum, flutningabílum,
handvopnum og skriðdrekabönum.
- Island er eina NATO-ríkið sem
eyðir minna til hermála.
Undanfarið hefur Lúxemborg
sent aðeins 180 menn til heræfinga
sem efnt hefur verið til í Noregi og
í Danmörku. Það er ekki nema
helmingur þess mannafla sem þeim
er ætlað að senda. Og þegar þeir
hafa verið komnir á staðinn hafa
þeir orðið að fá lánaðan búnað hjá
heimamönnum. Hefur Lúxemborg-
arstjórn í huga að fá leigðan
bílakost hjá Norðmönnum til þess
að leysa þennan vanda.
Hafa engan flugvélakost
nema farþegavélarnar
Lúxemborg hefur gengist undir
að leggja til 350 menn, ef þörf
krefði til aðstoðar í norðurhluta
vamarsvæðis bandalagsins. Þeir
ættu að vera hluti af sérstökum
auðhreyfanlegum liðsafla, sem ætl-
unin er að geti skotist með engum
fyrirvara hvert þangað sem átök
brytust út. En að koma Lúxem-
borgarmönnum þangað gæti orðið
vandi. - „Við höfum ekki flutn-
ingavélar svo að annaðhvort yrðu
mennirnir að fara með áætlunar-
flugi, eða við að fá farþegavélar
leigðar. Og ekki höfum við nein
farartæki til samgangna í snjóaó-
færð,“ segir hermálaráðherrann,
Marc Fischbach.
Herinn aðeins 42 ára gamall
Her furstadæmisins á sér ekki
lengri sögu en aftur til síðari heim-
styrjaldar. Þó er saga furstadæmis-
ins krydduð mörgum ófriðar- og
innrásardæmum. Þeir hafa þolað
innrás Spánveija, Frakka, Austur-
ríkismanna, Belgíumanna og
Þjóðverja. Hlutleysi Lúxemborgar
er orðið hefðbundið. 140 manna
sjálfboðaliðasveitir þeirra stóðust
auðvitað ekki skriðdrekasveitum
þriðja ríkisins snúning þegar nas-
istar réðust yfir landamærin 1940
og lögðu landið undir sig. Þúsund-
ir ungra Lúxemborgara voru sendir
til að beijast fyrir Þjóðverja á aust-
urvígstöðvunum í Rússlandi.
Sumir þeirra hlupust þó undan
merkjum Þjóðverja og gengu í lið
með Rússum og hundruð komust
undan til þess að taka upp neðan-
jarðarbaráttu með andspyrnu-
hreyfingu Belga og Frakka eða
berjast með Bretum, eins og feður
þeirra höfðu gert 1914.
Það var 1944 að útlagastjórn
Lúxemborgar, sem sat í London, lét
herboð út ganga og mælti með her-
skyldu og þar með var fyrsti
fastaher furstadæmisins stofnaður.
Árið 1967 var herskylda lögð af og
í hernum var fækkað úr 2500
manna liðsafla og niður fyrir fimm
hundruð. - Ef Lúxemborg sendi
sinn fulla kvóta til Norðurlanda
yrðu næsta fáir eftir til að verja
heimalandið eða flutningaleiðir til
Þýskalands sem er annað aðal-
hlutverk Lúxemborgarhers innan
NATO. Til vara væri unnt að kveða
til lögregluna og sextíu manna
varalið sem hlotið hefur grundvall-
ar herþjálfun, en hefur enga
reynslu í átökum og enga bardaga-
þjálfun.
Aðalhlutverk á friðartímum
er heiðursvörður
Aðalhlutverk hersins á friðartím-
um liggur í æfingum í fjalllendinu
og hjálparstarfi, auk öryggisvörslu,
lífvörslu og heiðursvarðstöðu við
hertogahöllina. í lögreglu landsins
eru ekki aðrir teknir en þeir, sem
gegnt hafa herþjónustu. Sömuleið-
is er það skilyrði fyrir starfsráðn-
ingu hjá póstinum. Raunar er það
svo að fyrrverandi hermenn eru
látnir ganga fyrir við ráðningar í
öll störf á vegum þess opinbera.
Foringjar eiga góða möguleika á
stöðuhækkunum, en vinnutíminn
getur verið langur og ýmsir aðrir
annmarkar eru á framabrautinni.
Það er enginn flugher eða sjóher.
Aðeins létt fótgöngulið.
Engar konur í herþjón-
ustunni
Þótt skortur sé á sjálfboðaliðum
í herinn hefur ekki verið gripið til
þess að taka konur f herþjón-
ustuna. Hefur það mál verið tekið
upp hjá framkvæmdaráði Evrópu-
bandalagsins sem Lúxemborg er
aðili að. Er það mál rekið á grund-
velli þess hvort í því birtist
mismunun kynjanna. 1 bígerð er
samning nýs lagafrumvarps sem
gerir ráð fyrir að konur gegni her-
þjónustu.
Umsjón: Guðmundur Pétursson