Dagblaðið Vísir - DV - 05.02.1987, Side 15

FIMMTUDAGUR 5. FEBRÚAR 1987.
15
Mér varð óglatt
Yfirgengileg ósvífni
Margt hefur maður séð á prenti
um dagana en aldrei hef ég augum
litið aðra eins ósvífni og fram kemur
í viðtali við forsætisráðherra, Stein-
grím Hermannsson, í Tímanum þann
30. jan. síðastliðinn.
Ekki er nóg með að flokkur Stein-
gríms hafi í áratugi haft foiystu um
að halda Suðumesjasvæðinu af-
skiptu um alla fyrirgreiðslu heldur
hefiir Steingrímur sjálfur leitt þessa
stefnu undanfarin ár og í tíð hans
sem sjávarútvegsráðherra má segja
að boginn hafi endanlega brostið.
Til 1959 hafði verið algjört bann á
að hingað kæmi nýtt fiskiskip. Það
leystist þegar mhinihlutastjóm Al-
þýðuflokksins komst til valda en
tímabundið þó því aftur komst
Framsókn til áhrifa.
Hraðfrystihús Keflavíkur
Þegar HK hóf göngu sína, sem
hlutafélag í eigu Kaupfélagsins, gat
það ekki fengið leyfi til að byggja
bát. Þess í stað mátti það sjá um
útborgun í nýja báta fyrir ýmsa utan
af landi sem í staðinn lofuðu að
leggja upp hjá HK 2-3 vertíðir sem
svo var staðið misvel við.
Meðal þessara báta vom Dalröst
og Langanes frá Seyðisfirði, Þorleif-
ur Rögnvaldsson, Ólafsfirði, o.fl.
Fyrir kom að Suðumesjamenn
hreinlega keyptu leyfi af „spekúlönt-
um“ frá landsvæðum sem vom í
náðinni samkvæmt Framsóknar-
stefiiunni. Lengi var því um kennt
að HK væri ekki í náðinni af því
að kratar vom þar við stjóm. Þar
kom að það breyttist en dugði þó
ekki. HK er nefhilega á Suðumesj-
um. Eitthvað lagaðist viðhorfið þó
þegar framkvæmdastjóranum, sem
fiá upphafi hafði barist við Fram-
sóknarkerfið, var bolað frá og í
staðinn tekinn SÍS-gæðingur, marg-
reyndur í að koma fyrirtækjum á
Kjallaiinn
Ólafur Björnsson
útgerðarmaður
hausinn - að sjálfsögðu sendi SÍS
okkur hann.
Hvernig skal bjarga HK ef vilji
ertil?
í mörg ár hefur umræðan um að
bjarga HK staðið. Á sama tíma og
dótturfyrirtæki SÍS hafa dælt millj-
ónatugum í Þorlákshöfii, Homa-
fjörð, Djúpavog, Patreksfjörð og
Gmndarfjörð hefúr nær ekkert verið
gert fyrir HK. Ein aðaluppspretta
SÍS til að fjármagna slíka endurreisn
er Reginn h£, útibú SlS í Aðalverk-
tökum, sem mokað hefúr milljóna-
gróða af starfseminni hér í leiðinni.
Reginn hf. hefur ekki lagt eina
krónu í HK enn sem komið er. Stein-
grímur talar nú um að Aðalverktak-
ar eigi að leggja fram fé í HK eftir
að bæjarstjóm Keflavíkur benti
honum á þann möguleika síðastliðið
sumar.
Olíufélagið hf. fær meginhluta af
sínum hagnaði af viðskiptum hér í
heiðinni. Það hefur víða komið til
hjálpar en ekki hér við HK.
Þetta em þeir ásamt SÍS sem rök-
rétt væri að legðu fram það hlutafé
sem HK verður að fá ef það á að
halda áfram starfsemi og auk þess
þarf að skipta þar um alla stjómend-
ur.
Keflavíkurbær hefur þegar gefið
þeim 4,6 milljónir króna fyrir kofa-
drasl sem kosta mun stórfé að rífa.
Það ætti að nægja sem framlag bæj-
arbúa því þrátt fyrir allt tal um
atvinnuaukningu af starfsemi HK
þá er það nú svo að fátt sjómanna
og ekkert yfirmanna á togurum HK
hefur búsetu hér. Ekki einu sinni
framkvæmdastjórinn nýi hefur séð
„sóma“ sinn í að búa hér.
Vandamál í sjávarútvegi
Steingrímur segir: „Fiskvinnsla
hér hefur á undanfömum árum dreg-
ist aftur úr.“ Hveijir hafa farið með
sjávarútvegsmál á íslandi þessi ár
sem Steingrímur er að tala um? Er
það ekki hann sjálfúr og svo vara-
form. flokks hans, Halldór Ásgríms-
son? Þingmenn stjómarliðsins hafa
svo sem ekki haft orð á sér fyrir að
standa í ístaðinu fyrir okkur hér á
Suðumesjum, en hvers slags ráð-
herrar em það sem „gleyma" heilum
landshlutum séu þeir ekki jafnframt
þingmenn þeirra? Er ekki þessi
þankagangur dæmigerður fyrir
framsóknarmenn í báðum stjómar-
flokkunum?
„Nú rjúka þeir upp“
Ég hef í gegnum tíðina ekki
ástundað að veija þingmenn okkar,
síður en svo. En of langt er hægt
að ganga. Út yfir tekur þegar ráðist
er að þeim úr þeirri átt sem síst
skyldi. Steingrímur segir, þar sem
hann talar um sölu á Gaut GK, sem
Samvinnuhreyfingin var að kaupa
af Suðumesjum. „Nú ijúka þeir upp,
þessir menn (þingm. Rn.), þegar enn
einn togarinn er að hverfa frá Suður-
nesjum. Þeir hefðu þurft að grípa til
aðgerða miklu fyrr.“ Ég get svo sem
tekið undir að þingmenn okkar hafa
verið slakir í kjördæmapotinu. En í
þessu tilfelli og ýmsum öðrum eiga
þeir málsbætur.
Það sem skiptir sköpum varðandi
kaupin á Gaut GK til Grundarfjarð-
ar er að þar er lagt fram fé frá Regin
hf. og Olíufélaginu hf. til þess að fjár-
magna kaupin.
Það era einmitt félögin sem ættu
að láta HK hafa forgang. I fyrsta
lagi af því að nær allan sinn gróða
hafa þau af þessu svæði. I öðra lagi
að starfsemin, sem þeir hafa gróðann
af hér í heiðinni, hefúr veitt bæði
HK og annarri atvinnustarfsemi á
Suðumesjum harða og kostnaðar-
sama samkeppni um vinnuafl sið-
ustu áratugi. Á þann þátt er aldrei
litið þegar rætt er um vandamálin
hér.
Kvótinn
Steingrímur segir: „Verið getur að
kvótakerfinu verði haldið áfram en
það verður endurbætt." Þessu lýsti
hann reyndar yfir í viðtali við Víkur-
fréttir síðastliðinn vetur en kom svo
af fjöllum þegar bæjarráð Keflavíkur
hermdi þau ummæli upp á hann.
Útgerð á Suðumesjum hlýtur að
leggjast niður að óbreyttu kvóta-
kerfi af þeirri einfoldu ástæðu að
aðrir landshlutar, sem hafa miklu
meiri kvóta, hljóta að vera í miklu
betri stöðu til þess að borga hátt
verð fyrir fiskiskip, að viðbættri
sérstakri fyrirgreiðslu SlS-fyrirtækja
þegar þau eiga í hlut sem oftast er.
Núverandi kvótaskipting er því ein-
mitt skipulegt fyrirkomulag til þess
að leggja útgerð hér í rúst. Þar með
er allt útlit fyrir að tveir framsókn-
ar-sjávarútvegsráðherrar komi í
verk því sem byggðastefiian lagði
granninn að, það er að flytja alla
útgerð og fiskvinnslu af þessu svæði.
Aö lokum
Ég hef fengist við útgerð og fisk-
vinnslu í Keflavík síðustu þijátíu ár.
Lengst af talið að við værum gætnir
í fjárfestingum og staðið vel að
rekstri enda vanskil óþekkt lengst
af.
Um áramótin 1981-1982 áttum við
94% i fyrirtæki okkar. Um siðustu
áramót var eign okkar í fyrirtækinu
komin niður í 10-15%. Við ákváðum
því að selja allt áður en við þyrftum
að standa frammi fyrir því að svíkja
okkar viðskiptamenn endanlega um
fé.
Þetta er öðra fremur reynsla okkar
af tveimur framsóknarsjávarútvegs-
ráðherram í röð - þeim Steingrími
Hermannssyni og Halldóri Ásgríms-
syni með tilheyrandi fylgifiskum í
kerfinu. Vel gætum við fengið þann
þriðja ef marka má ástir Steingríms
og Þorsteins.
Er það furða að mér verði bumb-
ult þegar höfuðpaurinn boðar nú
frelsun sjávarútvegs á Suðurnesjum
þegar hann biðlar til okkar um at-
kvæði.
Mér dettur í hug setning úr biblíu-
‘sögunum sem hljóðaði eitthvað á
þessa leið: „Allt þetta skal ég gefa
þér... Ólafur Bjömsson
„Um áramótin 1981-1982 áttum við 94% í
fyrirtæki okkar. Um síðustu áramót var
eign okkar í fyrirtækinu komin niður í 10
-15%.“
Laun heimsins eru
íslendingar geta verið óttalega
mótsagnakenndir. Þegar talað er um
stjómmálaleiðtoga minnast nær all-
ir á það hversu sköralegir Bjami
Benediktsson og Ólafur Thors hafi
verið og að stjómmálaleiðtoga nú-
tímans vanti þennan skörungsskap.
En þegar Sverrir Hermannsson
menntamálaráðherra sýnir skör-
ungsskap og rekur óhæfan marrn úr
starfi þá er þjóðin tilbúin að skera
hann á háls.
íslendingar era svolítið veikir fyrir
trúðalátum í pólitík. Tökum Þor-
stein Pálsson sem dæmi. Undir
forystu hans hefur ríkisstjóminni
tekist að snarminnka verðbólgu.
Flestir virðast hins vegar búnir að
gleyma því. Undanfama mánuði
hafa menn miklu frekar skeggrætt
um það að Þorsteinn sé ekki nógu
„ákveðinn" sem leiðtogi Sjálfstæðis-
flokksins.
Svo kemur Þorsteinn heim frá
París, sparkar í afturendann á
nokkrum félögum sínum í póli-
tíkinni og segir sjómönnum að semja
sjálfir við útgerðarmenn. Fólk júblar
og fær gæsahúð af spenningi og
ánægju yfir skörungsskapnum. Samt
var þetta smámál miðað við allt ann-
að sem Þorsteinn hefur gert í tíð
ríkisstjómarinnar (og ríkisstjórnin
auðvitað með honum).
En þessi smáhristingur Þorsteins
út af sjómannadeilunni nægði til að
fylgi Sjálfstæðisflokksins jókst í ný-
legri skoðanakönnun DV.
Veiklyndi þjóðarinnar
Jón Baldvin Hannibalsson er lýs-
andi dæmi um veiklyndi þjóðarinnar
fyrir mönnum sem hafa hátt. Sam-
kvæmt könnunum á fylgi flokkanna
er Alþýðuflokkur Jóns Baldvins
ýmist næststærsti eða þriðji stærsti
flokkur landsins. Samt era sjö ár
KjaHaiiim
Ólafur Hauksson
útgefandi hjá Sam-útgáfunni
Undanfarin þrjú til fjögur ár hefur
ríkisstjómin fært íjölmargt til betri
vegar. Fyrst og fremst hefur verð-
bólga minnkað, úr 130% niður í
15-20%. Kaupmáttur hefur aukist
veralega. Bilar og bensín hafa lækk-
að í verði. Heildarskattbyrði hefur
minnkað. Almenningur getur notað
greiðslukort. Útvarpsrekstur hefur
verið gefinn frjáls.
En eykst fylgið út á þetta? Nei. ef
marka má skoðanakannanir, þá rétt
lafa stjómarflokkamir i sama fylgi
og þeir höfðu við síðustu alþingis-
kosningar.
Það virðist einu gilda þótt stjóm-
arflokkamir hefðu á þremur til
fjóram undanfömum árum leyst öll
vandamál þjóðarinnar. Þeir hefðu
ekkert grætt fylgi á því.
„Pólitíkin er skrítin tík. Stjórnmálaflokkar
virðast nær aldrei fá fylgi út á það sem
þeir gera vel heldur það sem heppnast illa
hjá öðrum.“
síðan Alþýðuflokkurinn var í stjóm,
og þá var stærsta afrek hans að
heimila ferðamönnum að taka bjór
með sér til landsins.
Jón Baldvin talar digurbarkalega
og segist geta leyst allan vanda, líkt
og skörangum sæmir. Fyrir bragðið
fær hann yfirleitt flest atkvæði í
könnunum um það hvem fólk vill
fá fyrir einræðisherra eða forsætis-
ráðherra.
Pólitíkin er skrítin tík. Stjóm-
málaflokkar virðast nær aldrei fá
fylgi út á það sem þeir gera vel held-
ur það sem heppnast illa hjá öðrum.
Jón Baldvin og flokkur hans njóta
fylgis núna vegna þess að hann hef-
ur verið duglegastur við að ala á
óánægju og búa til slagorð. Og Jón
Baldvin er sköralegur. Kjósendur
kunna að meta slíka menn. Það
skiptir minnstu máli hvort þeir geta
haldið utan um þjóðarbúið eða ekki.
Jón Baldvin hikar ekki þegar hann
er spurður hvað hann mundi gera
ef hann væri einræðisherra. Flestir
minni skörangar hefðu efasemdir um
réttmæti þess að hafa einræðisherra.
Það er leiðinlegt til þess að vita
að íslendingar skuli ekki geta hagað
vanþakklæti
sér í stjómmálum eins og öðrum
málum. Með öðrum orðum. að velja
þá aftur til forystu sem hafa staðið
sig vel. Slikt er gert í íþróttafélögum.
fyTÍrtækjum, hagsmunasamtökum
o.s.frv.
I staðinn gleymir fólk góða árangr-
inum og eltist við þá sem era mestu
trúðamir hverju sinni - og sýna
skörangsskap. Sverrir Hermannsson
er hins vegar undantekningin sem
sannar regluna í þeim efnum.
Ólafúr Hauksson
„Það er leiðinlegt til þess að vita að islendingar skuli ekki geta hagað sér
i stjórnmálum eins og öðrum málum.“