Dagblaðið Vísir - DV - 02.04.1987, Blaðsíða 14

14
FIMMTUDAGUR 2. APRÍL 1987.
Frjálst.óháð dagbiað
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUB HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, SlMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: HILMIR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 550 kr.
Verð I lausasölu virka daga 55 kr. - Helgarblað 65 kr.
Kosningasamningar
Ríkisstjórnin gerir nú hvern kosningasamninginn af
öðrum við opinbera starfsmenn. Hækkanir eru langt
umfram það, sem launafólk almennt varð að sætta sig
við í samningunum í desember síðastliðnum. Nú eru
landsfeðurnir í kosningaham, enda leikur allt á reiði-
skjálfi. Nú er talið unnt að bjóða lægst launuðu sjúkra-
liðum 35 prósent hækkun. Kennarar fengu fyrr í vikunni
miklu meiri hækkun en hinir almennu kjarasamningar
fólu í sér.
Þetta er mikið hættuspil. Búast má við, að samning-
ar við opinbera starfsmenn verði á næstunni í þessum
dúr. Þetta þýðir stóraukinn halla á ríkisbúskapnum,
sem er á kúpunni fyrir. Margir munu láta sér það í léttu
rúmi liggja, þótt í raun sé um að ræða eitt hið mikilvæg-
asta af þjóðfélagsmálunum. Hallinn þýðir auknir
skattar eða/og aukin lántaka erlendis, auknar skuldir
þjóðarbúsins. En sumir þeir, sem láta sig hallann litlu
skipta, ættu að hugsa um aðrar afleiðingar gerða síð-
ustu daga. Verðbólgan mun vaxa strax í ár. Hafi menn
áhyggjur af launum kennara, hvað þá um fólk í fisk-
vinnslu og almennt launafólk í þessu landi? Vita menn
ekki, að hinn almenni launþegi hefur gert samninga til
næstu áramóta? Hann fær engar kosningahækkanir nú.
En auðvitað mun almennt launafólk koma á eftir. Kröf-
ur þess verða næst meiri en ella, sem nemur þeirri
viðbót, sem opinberir starfsmenn fá nú. Það þýðir, að
þjóðarsáttin er gjörsamlega brostin. Nú stefnir í verð-
bólgu. Allar líkur eru til þess, að um næstu áramót
munu menn vera að semja um kaup, sem keyrir verð-
bólguna til dæmis upp í 60 prósent.
Vissulega skapaðist neyðarástand á sjúkrahúsum.
Verkfall kennara bitnaði á fjölda skólafólks. En í þess-
um málum reyndi á forystu stjórnvalda. Vafalaust hefði
mátt komast hjá þessu með meira samningastarfi fyrir
löngu. Uppsagnir fólks í heilbrigðisstétt mátti sjá fyrir
hálfu ári. Nú hafa stjórnvöld bugazt. Hinu mikla starfi,
sem unnið hafði verið fyrir forystu aðila hins frjálsa
vinnumarkaðar, Alþýðusambands og Vinnuveitenda-
sambands, hefur verið kastað fyrir róða á nokkrum
dögum. Fulltrúar vinnumarkaðarins sjá þetta glöggt
eins og kemur nú fram í ummælum sumra þeirra. Þetta
eru kosningasamningar. Nú er fórnað fyrir hylli opin-
berra starfsmanna næstu vikur. Ekki er horft til
framtíðarinnar.
Sú ríkisstjórn, sem verður við völd um næstu ára-
mót, þegar almennir kjarasamningar verða að nýju á
dagskrá, skyldi ekki öfunduð af hlutskipti sínu eftir
þetta.
Lægstlaunaðir kennarar og hinir launalægstu í heil-
brigðisstétt þurftu að fá kjarabætur eins og annað
láglaunafólk hafði fengið í desembersamningunum, og
kannski ívið meira. Það fólk hafði dregizt nokkuð aftur
úr. En það er móðgun við láglaunafólk á almennum
vinnumarkaði að brjóta þjóðarsáttina um launakjör
með þeim hætti, sem nú er gert.
Ymislegt fer úrskeiðis í því umróti, sem nú er í stjórn-
málum. Taugar landsfeðra eru þandar. Því gera þeir
glappaskot.
Þeir virðast ekki hafa orku til að hugsa um, að
kannski verða það þeir sjálfir, sem þurfa síðar að
hreinsa til í efnahagsmálum.
Þeir muna bara eftir kosningunum.
Haukur Helgason.
„Vegirnir eru lífæðar byggðanna og greiðar samgöngur eru nauðsynleg forsenda nútímalifshátta."
Stórvirki
Á síðasta ári lauk fyrsta fjögurra
ára tímabili langtímaáætlunar í
vegagerð. Við lok á því tímabili er
eðlilegt að menn líti til baka og virði
fyrir sér þann árangur sem náðst
hefur. Að mínu áliti höfum við unn-
ið stórvirki í vegagerð á síðustu
fjórum árum. Þetta blasir raunar við
augum allra sem ferðast um land
okkar og njóta þess að aka um sí-
fellt batnandi vegakerfi. Úrtölu-
menn og bölsýnisdýrkendur reyna
þó að telja fólki trú um að lítið hafi
verið aðhafst. Þeir þrástagast á að
ekki hafi verið staðið að fullu við
þá fyrirætlan að verja 2,4% af þjóð-
arframleiðslu til vegagerðar á þessu
tímabili. Þeir láta í veðri vaka að
litlu skipti þótt þjóðarframleiðslan
hafi farið stórum vaxandi hin síðustu
tvö árin og þannig orðið næsta
óraunsæ viðmiðun miðað við það
sem gert var ráð fyrir í upphafi.
Vist er rétt að nokkuð skortir á
það fjármagn sem upphaflega var
ætlað til þessara framkvæmda. Hitt
skiptir þó meginmáli að litlu munar
að þeim verkefrium hafi verið lokið
sem að var stefiit á því tímabili sem
nú er liðið og sums staðar hefur
unnist betur en áætlað hafði verið.
Ef nánar er litið á fjármagnshlið
þessara mála er talið að á fyrsta
tímabili langtímaáætlunar hafi verið
varið til nýrra framkvæmda um 78%
af því fjármagni sem upphaflega var
gert ráð fyrir og til sumarviðhalds
um 86% af því fjármagni sem lang-
tímaáætlun gerði ráð fyrir. Samtals
vantar því liðlega l'A milljarð kr.
miðað við upphaflegar áætlanir um
fjármagnsútvegun. Sé á hinn bóginn
litið á hvemig verkin hafa þokast
áfram er talið að ekki skorti nema
100-200 millj. kr. til þess að þau séu
í jafnvægi við það sem áætlanir
stóðu til um.
Hér er sannarlega mikill munur
á. Þetta er að vísu vandmetið til
fúlls, m.a. vegna þess að þó að nokk-
uð vanti á að öll verk hafi verið
unnin, sem áætlað var að vinna á
fyrsta tímabili langtímaáætlunar,
hafa á móti önnur verk komist í
framkvæmd sem ætlað var sam-
kvæmt fyrri áætlun að vinna á öðru
KjaUaiinn
Pálmi Jónsson
alþingismaður fyrir
Sjálfstæðisflokkinn
lega hversu miklu munar með hverju
árinu sem líður.
Við sem fáumst við stjómmál ætt-
um ekki endilega að kvarta undan
því að ýtrasta fjármagni skuli ekki
hafa verið varið til þessara verkefiia
heldur ættum við að lofa þá fram-
kvæmd verka sem komast áfram og
er lokið fyrir stórum minna fé en
upphaflega var áætlað. Það er þetta
sem hefur gerst. Hagsýni og spam-
aður, samfara miklum framkvæmd-
um, einkenna að mínum dómi fyrsta
tímabil langtímaáætlunar sem lauk
um síðustu áramót. Fyrir þetta eiga
þeir lof skilið sem fyrir málum hafa
staðið, allt frá æðstu stjómendum
til þeirra sem verkin hafa unnið.
Þeir sem ekki viðurkenna þetta og
tala í nöldurs- eða niðurrifstón em
tæpast líklegir til að gera betur.
„Á fyrsta tímabili langtímaáætlunar var
lagt bundið slitlag á stofnbrautir sem
nam alls 635 km en það er 154 km lengra
en áætlanir sögðu til um.“
og þriðja tímabili langtímaáætlunar.
Ennfremur hefur verið farið fram
úr áætlunum fyrsta tímabils við
lagningu bundins slitlags sem svarar
til 150-200 millj. kr. framkvæmda-
kostnaðar.
Á fyrsta tímabili langtímaáætlun-
ar var lagt bundið slitlag á stofn-
brautir sem nam alls 635 km en það
er 154 km lengra en áætlanir sögðu
til um. Auk þess var lagt bundið slit-
lag á þjóðbrautir sem nam alls 136
km á fyrsta tímabili en um það stóðu
litlar áætlanir við upphaf langtíma-
áætlunar. Heildarlengd bundins
slitlags var í árslok 1986 orðin 1423
km eða sem nokkum veginn sam-
svarar hringveginum. Þar af eru að
vísu 233 km einbreiðir eða 3,8 m á
breidd. Framfarir hafa verið miklar.
Við sem oft förum um vegina gleðj-
umst yfir hverjum kafla sem lagður
er bundnu slitlagi. Við sjáum greini-
Land okkar er stórt og strjálbýlt
og það a.m.k. sums staðar býsna erf-
itt til vegagerðar. Vegimir em
lífæðar byggðanna og greiðar sam-
göngur em nayðsynleg forsenda
nútímalífshátta. Við eigum vissulega
ærin verk að vinna á þessu sviði og
ég tel að okkur beri hiklaust að
halda áfram framkvæmdum við
vegagerð með sambærilegum þrótti
og gert heíúr verið á síðasta áætlun-
artímabili.
Ég sé ástæðu til að flytja hæstvirt-
um samgönguráðherra þakkir fyrir
ötula baráttu fyrir auknum og bætt-
um framkvæmdum við vegagerð á
íslandi á síðari árum. Við sem tíðum
erum á ferð á vegum landsins höfum
fundið framfarimar. Með nýrri
vegaáætlun, sem samþykkt hefur
verið, er að því stefrit að þær haldi
áfram.
Pálmi Jónsson
í vegagerð