Dagblaðið Vísir - DV - 05.08.1987, Blaðsíða 13

MIÐVIKUDAGUR 5. ÁGÚST 1987.
13
Magn eða gæði
Um næstkomandi áramót rennur
út gildistími núverandi fiskveiði-
stefiiu. Kvótakerfið hefiir nú verið í
gildi frá upphafi árs 1984 og hefior
sem betur fer tekið nokkrum breyt-
ingum. Samt sem áður eru á því
ýmsir gallar. Kvótakerfið hefúr
komið misjafrilega við verstöðvar á
landinu og eins báta frá sömu ver-
stöð. Á viðmiðunarárunum frá 1981
til 1983 var afli góður við suður-
ströndina en lakari við Breiðafjörð
og þar fyrir norðan.
t
Skreiðarárin
Á viðmiðunarárunum voru svo
kölluð „skreiðarár" en þá skipti
minnstu hvemig aflinn var þegar
komið var með hann til hafiiar. Bát-
ar við Suðurland vom með mikið
af netum og fiskuðu þar af leiðandi
Kjallariim
Egill Egilsson
stýrimaður
KjaUarinn
Sigurjón Egilsson
blaðamaður
mörg tonn en gæði vom ekki að
sama skapi mikil. Sjómenn við
Breiðafjörð, þar sem við þekkjum
best til, hafa aldrei fallið í þá gryfju
að hrúga netum í sjó og hugsa meira
um magn en gæði. Bátar, sem róa
frá höfhum við Suðurland, hafa þess
vegna fengið meiri kvóta en bátar
annars staðar frá. Því má segja að
þeir sem skilað hafi verra hráefni
hafi verið verðlaunaðir með stærri
kvóta. Hefúr það leitt til þess að
einungis fækkað netum um helgar
heldur em flestir bátanna með tölu-
vert færri net en lög og reglur kveða
á um. Þegar þetta vinnur allt saman
skilar það sér í auknum gæðum, sem
þegar hefur sýnt sig.
Fangar viðmiðunaráranna
Með þessum orðum er ekki verið
að segja að sjómenn við Suðurland
séu verri menn en aðrir heldur hitt
að þeir em fangar viðmiðunarár-
„...þeir sem skilað hafa verra hráefni hafa
verið verðlaunaðir með stærri kvóta.“
„Þegar fiskveiðistefna verður mótuð verður brýnt að viðmiðunarárin verði ekki höfð til hliðsjónar lengur."
þeir eiga fullt í fangi með að fiska
upp í kvótann sinn. Til að halda sín-
um stóra kvóta em þeir neyddir til
að vera með mikið af netum í sjó en
það leiðir til lélegra hráefnis. Þess
vegna em viðmiðunarárin keðju-
verkandi og gera mönnum erfitt fyrir
að komast frá kraftafiskiríi. Þegar
það dugar ekki til þá hefur verið
leitað til báta annars staðar að af
landinu til að fiska það sem á vantar
svo vinnslan fái það hráefni sem
reiknað var með.
„Mánudagsfiskur“
Á vertíðinni 1986 vom bátar, sem
róa á Breiðafirði, með besta mat
allra vertíðarbáta og undrar engan
sem til þekkir. Þar hafa allflestir
tekið upp þann sið að fækka netum
stórlega í sjó um helgar, þannig að
hinn svokallaði „mánudagsfiskur"
er nánast óþekktur þar. Þessir sömu
sjómenn em margir hveijir famir
að blóðga fisk strax og hann kemur
um borð í þvottakör og ísa í kör.
Sjómenn við Breiðafjörð hafa ekki
anna. Þá fiskuðu þeir mikið, enda
var takmarkið þá að fiska sem mest,
allt fór í skreið. Vegna hinna stóm
kvóta eiga þeir erfitt með að aðlag-
ast breyttum og nýjum viðhorfúm.
Það er engum greiði gerður með því
fyrirkomulagi sem nú er við lýði og
allra síst sjómönnum, þeir þurfa að
leggja á sig meiri vinnu án þess
að það skili sér í auknum tekj-
um.
Kvóta áfram,
breytta viðmiðun
Kvótakerfið hefur óneitanlega
leitt margt gott af sér eins og gæði
bátafisks frá Breiðafirði og Vest-
fjörðum undanfarin ár sýna best.
Þegar fiskveiðistefha verður mótuð
verður brýnt að viðmiðunarárin
verði ekki höfð til hliðsjónar lengur.
Nær væri að mið yrði tekið af afla-
verðmætum og þá um leið gæðum
aflans á kvótaárunum, þannig að
þeir sem best hafa aðlagast breyttum
aðstæðum fái notið þess.
Sigurjón Egilsson
Egill Egilsson stýrimaður
Nauðsynlegir
kálfar
Við lærum aldrei af mistökum annarra, því miður. Það er aöeins eitt ráö
i umferðinni og þaö er aö halda þeim hraða og þeim reglum sem aöstæö-
ur og skynsemi leyfa.“
Fyrir nokkrum dögum kom ég heim
úr nokkurra vikna úthaldi við veiðar
ásamt nokkrum félögum og átti það
að heita sumarfrí en mér fannst það
vera hið versta púl: sjóstangaveiði,
vatna- og laxveiði - hamast frá
morgni til kvölds og fiskamir taldir
í hundruðum. Var svo komið að ég
var farinn að sjá fiska fyrir mér á
nætumar og reyndar var fiskur í
hvert mál þannig að ekki var einu
sinni hvíld í hádeginu. Þetta leiddi
hugann að því hversu mikil guðs-
blessunin er hjá okkur, að við
skulum hafa tækifæri til þess að
vera eins nátengd náttúrunni og
uppruna okkar og raun ber vitni.
Við getum ekið í fimm mínútur út
úr þéttbýli og þá tekur við stórbrot-
ið landslag og dýralíf.
Kálfarafýmsu tagi
Þrátt fyrir alla fjölmiðlaumræðuna
í landinu, sem fjarstýrt er af skrif-
stofum fjölmiðlanna í Reykjavík,
virðist samt vera að mikið af hugtök-
um okkar leiti í upprunann, þ.e.a.s.
til sveitarinnar. Þegar ég kom heim
úr veiðiferðinni sá ég DV með flenni-
fyrirsögn neðst á forsíðu sem
hljómaði þannig: „16 síðna ferða-
kálfur fylgir þessu blaði“. Ég veit
hvað átt er við, þ.e. að blaðauki
fylgdi blaðinu, en orðið „ferðakálf-
ur“ virðist hafa náð festu í vitund
manna og hefur víða sést. Kálfar af
þessu tagi, tölvukálfar, matkálfar og
stjómmálakálfar, hafa undanfarið
Kjallaiiim
Friðrik Brekkan
blaðafulltrúi
verið áberandi, sérstaklega stjóm-
málakálfamir nú eftir allt kosninga-
umstangið, en það er nú önnur saga.
Það er hægt að spinna utan um orð
eins og þessi endalausar setningar
og vísa til þess sem við heyrum í
daglega lífinu, eins og að hlutimir
sú að fara í hund og kött, að ein-
hver gaggi eins og hæna, læðist eins
og mús eða gangi um eins og svín.
Það er gott á meðan málvitund okk-
ar leitar eftir samlíkingum á þennan
hátt en er ekki komin af stað inn í
tuttugustu og fyrstu öldina.
Svipaðar setningar gætu þá verið
þannig að einhver sé hljóðlátur eins
og diskdrif eða snöggur eins og leysi-
geisli.
Glannaskapur veldur slysum
Hvað sem öllum hugleiðingum um
ferðakálfa líður og þó að mesta
ferðahelgin sé yfirstaðin er nauðsyn-
legt að menn fái sem gleggstar
leiðbeiningar og sem mesta aðstoð
við að komast heilir á leiðarenda,
hvort sem er á landi, í lofti eða á
sjó. Glannaskapur er þvi miður það
sem flestum slysum veldur og skal
ég hér minnast á tvö atriði sem áttu
sér stað með dags millibili. Ég var
við veiðar í á einni við Blönduós og
í túnjaðrinum við bæ einn við á
þessa hrapaði lítil flugvél með hiylli-
legum afleiðingum eins og kunnugt
er. Skyggni var slæmt en eflaust
hefur einhver galsi ráðið för í þetta
hinsta sinn hinna ungu manna. Þótti
mér hinn mesti hryllingur að sjá
þessa flugvél í maski, flugvél sem í
voru fjórir ungir og lífsglaðir menn.
Var ég með hugann við þetta daginn
eftir að þetta átti sér stað og ókum
við þá rétt við Blönduós á um 80
kílómetra hraða í bfl. Fram úr okkur
þutu að því er ég hélt tvær eldflaug-
ar en í ljós koma að það voru tveir
ungir menn að „leika sér“ á um 200
kílómetra hraða á mótorhjólum. Ég
stöðvaði bifreiðina því þetta fékk svo
á okkur sem í henni vorum. Hversu
skammt nær ekki minnið, hversu
langlífar eru fréttir, hversu djúpt
rista þær? Okkur hryllti við þeirri
hugmynd að líta hinum megin við
hæðina þar sem ungu mennimir á
„eldflaugunum" voru væntanlega ef
eitthvað hefði farið úrskeiðis.
Allt fór vel hjá þeim í þetta sinn
en svona dæmi eru alltof algeng. Við
lærum aldrei af mistökum annarra,
því miður. Það er aðeins eitt ráð í
umferðinni og það er að halda þeim
hraða og þeim reglum sem aðstæður
og skynsemi leyfa. Förum varlega
og hugum að ferðakálfinum en hann
geymir eflaust margar nytsamlegar
ábendingar til þess að forða okkur
frá því að keyra eins og beljur á
svelli.
Friðrik Ásmundsson Brekkan
„Kálfar af þessu tagi, tölvukálfar, matkál-
far og stjórnmálakálfar, hafa undanfarið
verið áberandi, sérstaklega stjómmálakál-
farnir, nú eftir allt kosningaumstangið,“