Dagblaðið Vísir - DV - 11.09.1987, Blaðsíða 14

14
FÖSTUDAGUR 11. SEPTEMBER 1987.
Frjálst,óháÖ dagblaö
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGOLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, SlMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJALSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 600 kr.
Verð I lausasölu virka daga 60 kr. - Helgarblað 75 kr.
Vaðið fyrir neðan sig
í lítilli og yfirlætislausri frétt í síðustu viku var þess
getið að Jón Sigurðsson viðskiptaráðherra hefði fengið
áframhaldandi leyfi frá störfum sem forstjóri Þjóð-
hagsstofnunar. Hér á árum áður kipptu menn sér ekki
upp við slík tíðindi, enda var þá minna svigrúm í þjóð-
félaginu og venja að hver sæti sem fastast í feitum
embættum fram á grafarbakkann. Þess eru dæmi að
ráðherrar geymdu sér bankastjórastöður, prófessors-
embætti og forstjórastöður um lengri tíma meðan þeir
sátu á ráðherrastól.
Á síðari árum hefur þeirri skoðun vaxið fiskur um
hrygg að ráða eigi menn til opinberra starfa til skamms
tíma í senn og það er beinlínis tekið fram í stjórnarsátt-
mála núverandi stjórnar að stefnt skuli að slíku fyrir-
komulagi og æviráðning afnumin. Hugsunin á bak við
þessa stefnuyfirlýsingu er væntanlega sú að menn sitji
ekki of lengi til að forðast stöðnun.
Ákvörðun Jóns Sigurðssonar viðskiptaráðherra að
geyma sér forstjórastöðuna í Þjóðhagsstofnun gengur
þvert á þessa stefnu.
En hún er einnig gagnrýnisverð um fleira. Þjóð-
hagsstofnun er og á að vera hafin yfir pólitík. Hlutverk
hennar er að vera hlutlaus aðili í stjórnkerfinu, sem
leggur mat á peninga- og efnahagsþróun, án tillits til
ríkisstjórna. Upplýsingum hennar á að vera treystandi
jafnt fyrir stjórn sem stjórnarandstöðu, hagsmunasam-
tök og allan almenning. Stjórnmálaskoðanir eru
Þjóðhagsstofnun óviðkomandi sem og forstjóra hennar
hverju sinni. Þetta er lykilatriði, enda væri lítið gagn
að henni ella.
Að mörgu leyti hefur vel tekist til með þessa stofn-
un. Jón Sigurðsson hefur veitt henni forstöðu og gert
það vel, enda er enginn vafi á því að Jón hefur áunnið
sér traust og virðingu sem kom honum og flokki hans
vel þegar hann ákvað að leggja embættismennskuna til
hliðar og snúa sér að stjórnmálaafskiptum. Um það er
allt gott að segja.
Nú er Jón Sigurðsson orðinn þingmaður fyrir Al-
þýðuflokkinn og ráðherra að auki og hann verður
auðvitað að taka afleiðingunum af þeirri ákvörðun
sinni. Hann er ekki lengur hlutlaus embættismaður og
verður það ekki aftur. Bæði af siðferðilegum og pólitísk-
um ástæðum verður ekki séð að hann eigi afturkvæmt
í Þjóðhagsstofnun, jafnvel þótt hann láti af þing-
mennsku í áranna rás. Að minnsta kosti ekki ef
Þjóðhagsstofnun á að standa undir nafni og vera óum-
deild, hlutlaus og traustvekjandi stofnun. Maður, sem
hefur haft afskipti af stjórnmálum alla leið upp í ráð-
herrastól, á ekki erindi í forstjórastöðu hennar.
Núverandi ríkisstjórn hefur umboð til að sitja að
völdum í fjögur ár. Jón Sigurðsson hefur alla burði til
að sitja á þingi mun lengur ef hann sjálfur kýs. Það
ber ekki vott um bjartsýni eða framavonir á vettvangi
stjórnmálanna ef Jón þorir ekki að sleppa forstjórastöð-
unni og ætlar að geyma sér hana um ótiltekinn tíma
ef ske kynni að honum fataðist flugið í atkvæðaveiðun-
um. Það er gott að hafa vaðið fyrir neðan sig en er
ótækt og óviðeigandi þegar Þjóðhagstofnun á í hlut
annars vegar og stjórnmálamaður hins vegar, sem er
búinn að segja skilið við hlutleysið.
Jón Sigurðsson á að skilja sinn vitjunartíma. Hann
á að segja upp starfi sem hann gegnir ekki lengur og
getur ekki gegnt framar. Ekki einu sinni þótt hann
hafi vantrú á að hann nái kjöri aftur.
Ellert B. Schram
„Þá er rétt að benda á að sjálfsagt er að bæta kjör launafólks áður en erlent verkfólk er flutt inn svo nokkru
nemur.“
Kjaramál
Nú, þegar líða fer á samningatíma
milli ASI-félaga og atvinnurekenda,
verða launamál meira í brennidepli.
Nú er nýlokið stormasömum fundi
formannaráðstefnu VMSÍ. Það hlýt-
ur að vera öllum verkalýðssinnum
hryggðarefni hvemig honum lauk.
Sundrungin eða öllu heldur sam-
takaleysið á launþegahreyfingunni
hefur sannarlega skaðað launafólk
nóg þó það bætist ekki ofan á að
stærsta og að mörgu leyti sterkasta
sambandið sé klofið í herðar niður.
Tortryggni
gagnvart fiskvinnslufólki
Ég hef lengi álitið að það væri
nauðsynlegt að fiskvinnslufólk
semdi sér og semdi sjálft. Ég get
ekki séð að það geti ekki verið sem
deild í VMSÍ. Það geta þó verið
annmarkar á því sem ég þekki ekki.
I hverjum samningum á eftir öðrum
er á það bent að ekki megi semja
hærra því þá heimti fiskvinnslufólk-
ið bónusinn í ofanálag. Þannig
myndast togstreita milli þess og ann-
ars erfiðisvinnufólks. Það einkenni-
lega er að tortiyggnin virðist meiri
gagnvart fiskvinnslufólki en t.d. iðn-
verkafólki. Ef þetta fólk getur náð
sér upp þá á það að vera hinum að
meinalausu. En ég verð að segja eins
og er að ég skil ekki það að setja
lágmarkslaunin í einar 32 þúsundir
í þessari dýrtíð. Þama er verið að
tala um íúllvinnandi fólk. Það þýðir
ekki íyrir mig að vitna í kaupmáttar-
aukningu eftir útreikningum kjara-
rannsóknameíhdar. Þær tölur eru
vægast sagt blekking og í raun og
vem hrein fölsun meðan jafiistórir
hópar em ekki með í þeirra könnun-
um og verið hafa. Ég held það sé
mál til komið að ASÍ hætti að styðja
kjararannsóknanefhd á meðan hún
er svo gott sem afgreiðslustofnun
fyrir VSI. Og nú hamast atvinnurek-
endur við að tilkynna að þeir ættu
ekki að viðurkenna rauðu strikin
og vitna þá óspart til kjararann-
sókna. Það fólk sem vinnur á lægstu
töxtunum hefur ekkert af auknum
kaupmætti að segja. Það rétt skrimt-
ir. Þessi lágu laun em blettur á
siðmenntuðu þjóðfélagi.
En nóg um þetta í bili.
Kaldar
kveðjur
Þrátt fyrir nýútkomna skýrslu Iðn-
tæknistofhunar um að framleiðni
hafi hvergi, svo vitað sé, hlotið með-
mæli þeirra sem best þekkja vinnu-
Kjallarirm
Aðalheiður
Bjarnfreðsdóttir
alþingismaður
fyrir Borgaraflokkinn
markaðinn og er í vitund almenn-
ings leikur að tölum er nauðsynlegt
að hún sé meira rædd af þeim sem
málið þekkja.
í fyrsta lagi er hér gróflega sneitt
af erfiðisvinnufólki, einkum fisk-
vinnslufólki og sveitafólki, og það
talið sýna léleg vinnubrögð. Þetta
em óneitanlega kaldar kveðjur nú
þegar víða vantar fólk til erfiðis-
vinnu og er undrunarefhi að ríkis-
stjóm íslands skuli snara út
nokkrum milljónum -í -einhvers kon-
ar verðlaun fyrir skýrslugerðina.
I öðm lagi em það ekki ný vísindi
heldur gömul sannindi að of langur
vinnudagur langtímum saman dreg-
ur úr vinnuafköstum fólks en þess
virðist lítið getið. Nær virðist að
leita sannleikans á Islandi en reika
um Japan og fomar endur Mesópót-
amíu, óskild þjóðfélög með ólíka
lifnaðarhætti.
í þriðja lagi er áður vitað að aukin
atvinnuþátttaka kvenna á mestan
þátt í aukinni framleiðni þrátt fyrir
að konur verði einnig að sinna heim-
ilisstörfum og margar auk þess vinna
á fleiri en einum vinnustað vegna
lélegra launa. Það út af fyrir sig
ætti að vera umhugsunarefhi fyrir
ríkisstjóm sem hampar fjölskyldu
og jafnréttismálum.
Þá er rétt að benda á að sjálfsagt
er að bæta kjör launafólks áður en
erlent verkafólk er flutt inn svo
nokkm nemur. Því verður ekki trú-
að að hægara sé að leysa húsnæðis-
vanda þeirra en Islendinga.
Leiguhúsnæði
fyrir verkafólk
Þá skal einnig haft í huga að nú
er mjög knúið á um að lífeyrissjóð-
imir, sem eru- eign launamanna,
leggi meira til húsnæðismála og það
þó húsnæðiskerfið sé þegar hmnið
að mati sumra aðstandenda ríkis-
stjómarinnar. Athugandi væri hvort
lífeyrissjóðimir gætu ekki í sam-
vinnu við atvinnuvegina byggt
leiguhúsnæði fyrir verkafólk og þar
með tryggt þeim atvinnuvegum, sem
líf þjóðarinnar byggist á, vinnuafl í
framtíðinni.
Aðalheiður Bjarnfreðsdóttir
„Ég held það sé mál til komið að ASÍ
hætti að styðja kjararannsóknanefnd á
meðan hún er svo gott sem afgreiðslu-
stofnun fyrir VSÍ.“