Dagblaðið Vísir - DV

Ulloq
Ataaseq assigiiaat ilaat
Tidligere udgivet som

Dagblaðið Vísir - DV - 06.07.1988, Qupperneq 15

Dagblaðið Vísir - DV - 06.07.1988, Qupperneq 15
MIÐVIKUDAGUR 6. JÚLÍ 1988. 15 greinarhöfundur m.a. Suðvestanrokið á landinu í júní hafa hrellt Sunnlendinga með slag- viðri. Fjölmiðlar fyrir sunnan kvarta og kveina hástöfum enda er sunnlenskt slagveður, rokið og rigningin, eitthvert mest þreytandi veður sem hugsast getur. ... og moldrok á Mývatnsör- æfum Við myndum verða glöð hér fyrir norðan að fá eitthvað af þessari vætu, núna þegar „Mývatnssveitin mun víst fokin, mestöll niöur í Kelduhverfi", eins og segir í vís- unni. Annar eins uppblástur hefur ekki þekkst í manna minnum. Kindur og heiðargæsir hafa lítið að segja á móts við rokið. Börðin eyðast svo metrum skiptir um hverja helgi. Landauðn vofir yflr. Náttúruöflin óviðráðanlegu Þetta eru náttúruöflin. Viö getum harla lítið ráðiö við hvenær er þurrt og hvasst. Við getum harla lítið ráðið við meinta eyðingu skóg- ar fyrr á öldum. Skógarkjarrsrómantíkin hjálpar ekki. Við horfumst í augu við stað- reyndir dagsins í dag, staðreyndir sumarsins 1988, Forfeðumir verða ekki sóttir til saka né þeir vaktir upp frá dauðum til að bæta ráð sitt. Við verðurm sjálf að berjast viö náttúruöflin með öllum tiltækum ráðum þrátt fyrir að „þjóðargjöfin" KjaUarinn Ingólfur Á. Jóhannesson landvörður i Mývatnssveit svonefnda frá 1974 sé löngu uppur- in og orðin að brandara innan um flugstöövar-, ráðhús- og Kringlu- byggingar. En áuðvitað mega landsbyggðin og öræfin fiúka upp ef tekst að koma skuldum lands- manna í steinsteypu og lúxus. Af manna völdum En það fýkur kannski fleira upp. Samræmist t.d. sú landauðnar- stefna ferðamennsku að láta upp- blástur viðgangast? Ég veit það satt best að segja ekki. En ég veit að landauðn af völdum ferðafólks er ónauðsynleg. Þrátt fyrir það er slík landauðn umtals- verð og það er veruleg ásókn í það af hálfu þeirra sem flytja ferða- menn til og frá landinu og um landið að opna umferð til fleiri staða á hálendinu til að traðka út. Hið opinbera horfir á þetta næsta aðgerðalítiö hvort sem þaö heitir Ferðamálaráö eða Náttúruvemd- arráð sem bæði væla yfir peninga- leysi, enda svo sannarlega satt að þessi ráð em alvarlega fiársvelt. Malbikaðir göngustígar og gróðurvernd Auðvitað er það ekki ferðafólkið sem einstaklingar sem eru neinir sökudólgar þótt það hafi átt þátt í því að troða niður gróður við Gull- foss eða í Dimmuborgum. Ef ein- hver er sekur um svaðið þá em það þeir sem fluttu ferðafólkið þangað. Viltu skattleggja ferðamennina? verður kannski einhverjum á aö spyrja. Á að fara að selja aðgang að okkar helgustu náttúruminjum? Svarið er einfalt: Það kann að vera eina leiðin til að bjarga þessum til- teknu stööum og mörgum fleiri að selja að þeim aðgang svo að hægt sé að malbika þar göngustíga. Mal- bik og gróðurvemd fara nefnilega svo ágætlega saman. Malbik fýkur ekki og þaö er auðveldara að ganga á þvi en á möl eða mold. Við verð- um að skilja að landið er viðkvæmt og gróðurvinjarnar þola ekki tugi þúsunda fólks á ári án þess að það láti á sjá. Gullgrafaraæði Við eigum að geta ráöið við ferða- mennskuna í landinu en til þess veröa þeir aðilar, opinberir og aðr- ir, sem að þessum málum vinna, aö vinna saman og markvisst að því að koma í veg fyrir slys. Flestar hálendisvinjar eru afar viökvæmar og það er brýnt að takmarka um þær umferð. Ferðaskrifstofur þurfa að venja sig á að fara að til- mælum landvarða og skýlausum ákvæðum friölýsingar en á hvoru- tveggja skortir verulega. Ófriðlýsta staði þarf líka að umgangast sem friðlýstir væru. Að sjálfsögðu eiga þessi ummæli ekki við nema um fáar af þeim ferðaskrifstofum sem á íslandi stunda sinn rekstur. Þau eiga ekki síst við um erlendar ferðaskrifstof- ur og erlent starfsfólk þeirra sem þekkir illa íslenska náttúru. En þetta á líka við um íslenska rútu- bílafyrirtækið sem sendir leiðsögu- fólk sitt á Dale-Carnegie námskeið en ekki á þar til gert námskeið fyr- ir leiðsögumenn svo að leiðsögu- fólkið þekkir ekki einu sinni grundvallaratriði friðlýsingar. Ferðamálaráð og Náttúruvemdar- ráð mættu hka gjarna gera eitthvað í því að láta taka meira mark á sér og fylgja skorinorðri og ákveðinni stefnu gegn gullgröfurum ferðabis- nessins. Ingólfur Á. Jóhannesson „Auövitað er það ekki ferðafólkið sem einstaklingar sem eru neinir sökudólg- ar þótt það hafi átt þátt í því að troða niður gróður við Gullfoss eða 1 Dimmu- borgum.“ Grasrótarútvarpið Rót hefur aö undanfómu verið að festast í sessi sem glöggt sést á verulegri leng- ingu útsendingartíma og mun meiri fiölbreytni í dagskrárgerð. Þrátt fyrir að Morgunblaðið - lík- lega einhver mesti fiölmiðlarisi á jarðarkringlunni miðað við fólks- fiölda - hafi lagt sig fram um að koma pólitískum öfgastimpli á út- varpsstöðina hefur mikill fiöldi ópóhtískra almannasamtaka og trúfélaga tekið þátt í dagskrárgerð- inni og látið staksteinagjamm og leiðarabofs úr Aðalstræti sem vind um eyru þjóta. Af fiölmörgum ópólitískum dag- skráraðilum nefni ég hér Krísuvík- ursamtökin, Sjálfsbjörg, Samtök um jafnrétti milh landshluta, al- þjóðleg ungmennaskipti, esperant- ista, mormóna og Baháísamfélagið. Einnig hafa fiórir af þeim sex stjórnmálaflokkum sem sæti eiga á Alþingi verið með þætti á útvarpi Rót. Vaxandi hlustun Útvarp Rót hefur ekki tekið þátt í hlustendakönnunum þeim er aðil- ar auglýsingamarkaðarins standa fyrir, að nokkru leyti vegna þess hve óheyrilega dýrt ér að vera þar með og að nokkru leyti vegna efa- semda um aðferðir þær og hug- myndafræði sem kannanir þessar byggjast á. Það er þó ljóst að hlust- un á útvarp Rót hefur stöðugt auk- ist og er orðin veruleg þegar í hlut eiga „léttir blandaðir þættir“ eins og miðdegisþátturinn Skráargatiö, svo ekki sé minnst á jafnfágætt úrvalsefni og viðtalsþætti Einars Ólafssonar rithöfundar við Brynj- ólf Bjarnason fyrrv. ráðherra. Mjög óbrigöult merki um umtalsverða hlustun er það hversu margir hringja inn í beinar útsendingar. Á Útvarpi Rót bregst það ekki að Rótin KjaUarinn Jón Rúnar Sveinsson, stjórnarformaður Rótar hf. fiöldi fólks hringir um leið og það er fært í tal. Hlustendahópur „Rót- arinnar" er nú orðinn síst minni en hinna stöðvanna. Af áhugaverðum efnispunktum útvarps Rótar vil ég sem dæmi nefna eftirfarandi: * Léttur morgunþáttur, Forskot. * Miðdegisþátturinn Skráargatið. * Lestur íslendingasagna. Sem stendur er verið að lesa Brennu- Njáls sögu. * Lestur úr íslenskum þjóðsögum og ýmislegt um dulræn efni, sem íslendingar virðast hafa ótæm- andi áhuga á. festir * UpplesturúrritverkumÞórbergs Þórðarsonar. * Sérstakir þættir fyrir börn og unglinga þar sem lögð er áhersla á þátttöku bæöi barnanna og unglinganna sjálfra. * Klassísktónlist,ca.5klst.áviku. * Þættir með þungarokki og ný- bylgju í umsjá ungra áhuga- manna. í báðum tilvikum er um að ræða tónlistarform sem að mestu er úthýst hjá öðrum út- varpsstöðvum í landinu. Tónhstarflutningur af hljómplöt- um (sem sumir vilja kalla síbylju) hefur aukist nú með sumrinu, m.a. vegna þess að sum þeirra samtaka sem þátt taka í dagskrárgeröinni eru komin í hálfgert sumarfrí. í tónlistarvali er þó leitast við að leika einkum tónlist af vahdaðra taginu sem oftast verður útundan hjá öðrum stöðvum. Útvarp fyriralla Útvarp er ekki bara móttökutæki heldur líka senditæki. Almenning- ur á íslandi leit til skamms tíma upp til þeirra þjóðfrægu manna og kvenna sem unnu við að tala í út- varp. Fræg er sú saga að fréttaþul- ir breska ríkisútvarpsins hafi jafn- an farið í sparifótin þegar þeir lásu fréttimar. Ein ánægjulegasta reynslan af starfi útvarps Rótar hingað til er sú mikla virkni sem skapast hefur rætur í kringum dagskrárgerðina. Dag- skráraðilar skipta tugum og á veg- um hvers aðila tekur fiöldi manns þátt í útsendingum, þannig að á örfáum mánuðum skipta þær radd- ir sem heyrst hafa á útvarpi Rót hundruðum. Nákvæm talning hef- ur ekki farið fram en ég yrði satt að segja ekkert hissa þótt þær los- uðu þúsundiö. Fólk snarar sér inn í hljóðstofu eins og það er klætt og margur maðurinn, sem fór inn með hjartslátt yfir því að þurfa í fyrsta skipti á ævinni að tjá sig í beinni útsendingu, hefur farið út með orð á vörum í þá veru að þetta sé bara ekkert mál! Fjarlægðin milh flytjenda efnis og hlustenda Rótarinnar er með öðrum orðum mjög lítil, þeir eru í rauninni jafningjar, hlustandinn getur hvenær sem er pantað tíma og tekið sjálfur að sér þátt. Þessi beina þátttaka hlustenda kemur vel fram í vikulegri tórúistarget- raun í miðdegisþætti Útvarps Rót- ar. Vinningurinn í getrauninni er eigin þáttur sem hinn heppni hlust- andi sér um. Nokkrir mjög góðir þættir hafa orðið til á þennan hátt, ég minnist sérstaklega eins þar sem vinningshafar buðu upp á lestur úr 2.500 ára gömlum fagurbók- menntum Forn-Grikkja. Utvarps- stöð, sem umgengst lúustendur sína eins og vitibornar manneskjur en ekki eins og „hausa“ til þess aö selja auglýsendum, er sannarlega kærkomin nýung í ljósvakasam- keppninni. Eflum Útvarp Rót! Útvarpsstöðin Rót er eitt af því fáa jákvæöa sem komið hefur út úr afnámi einkaréttar ríkisút- varpsins á ljósvakafiölmiðlun. Eft- ir tveggja ára reynslutíma blasir það við að ríkisútvarpið hefur misst stóran hluta tekna sinna sem óhjákvæmilega hefur leitt af sér niðurskurð á innlendri dagskrár- gerð, fréttaþjónustu og menningar- efni. Ekki var þó úr háum söðli að detta hvað þessa hluti áhrærði. Fjármagn, sem áður rann til ríkis- útvarpsins, fer nú einkum í að fiár- magna sjónvarpsstöð er virðist hafa það sem höfuðmarkmið að innlima ísland endanlega inn í bandaríska menningarlandhelgi, og útvarpsstöð sem gerst hefur brautryðjandi æsifréttamennsku á öldum ljósvakans. Sú útvarpstöðv- anna, sem í upphafi fór af stað með fríska fréttamennsku og vandaöa fréttatengda þætti, virðist nú berj- ast í bökkum og er að verða að nær algerri síbyljustöð. Mín niðurstaða er því sú aö rétt hafi verið að aflétta ríkiseinokun á rafsegulöldunum en hins vegar hefði ríkisútvarpið átt að hafa einkarétt á birtingu auglýsinga. Á þann hátt hefði rekstur almenn- ingsútvarpsstööva á borð við Rót verið gerður mögulegur en fiár- plógsfyrirtæki sem byggja tilveru sína á lágmenningarefni heföu ekki getað grafið undan ríkisútvarpinu eins og raunin er orðin. Vilt þú, lesandi góður, efla raun- verulegt frelsi á öldum ljósvakans? Vilt þú jafnframt stuðla að lýðræð- islegri, upplýstri og opinni umfiöll- un um þjóðfélagsmál? Þú vilt kannski meira að segja eiga kost á auknu framboði á menningarlegu útvarpsefni, bókmenntum og hst- um? Leiðin til þess að geta gert þetta liggur um útvarp Rót. Stöðin hefur að undanfórnu verið að styrkjast fiárhagslega en þó vantar enn tilfinnanlega ýmsan tækjabún- að. Því er stuðningur hlustenda ákaflega velkominn, annað hvort með kaupum á hlutabréfum í stöð- inni eða með því að þeir gerist áskrifendur. Jón Rúnar Sveinsson „Mín niðurstaða er sú að rétt hafi ver- ið að aflétta ríkiseinokun á rafsegulöld- unum en hins vegar hefði ríkisútvarpið átt að hafa einkarétt á birtingu auglýs- inga.“

x

Dagblaðið Vísir - DV

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.