Dagblaðið Vísir - DV - 19.07.1989, Blaðsíða 6

6
MIÐVIKUDAGUR 19. JÚLÍ 1989.
Fréttir
Uppgötvun íslenskra aðila:
Aðferð fundin til að
hreinsa olíu úr sjó
- uppgötvaðist fyrir tilviljun
Blaóamaður og Ijósmyndari frá DV fylgdust með i gær þegar Magnús Finn-
bogason sýndi hvernig efnið leyndardómsfulla sogaði Esso super smurolíu
i sig á um 10 mínútum. Magnús byrjaði á aö hella olíunni i plastbakkann
og lét hana dreifa úr sér að börmunum. DV-myndir Brynjar Gauti
Nokkrir aðilar hér á landi hafa
fundið upp aöferð til að hreinsa upp
ohu úr sjó. Tildrög uppgötvunarinn-
ar voru að mennirnir, sem eru að
vinna viö hönnun nýrrar tegundar
af báti, voru að rannsaka áhrif olíu
og lýsis á sjólag með tilliti til björgun-
ar sjómanna úr lífsháska.
Vegna tilviljunar fór ákveðið efni
•út í olíublandað vatnið hjá þeim -
ohuflekk sem verið var að gera til-
raunir meö. Efnið samlagaðist ol-
íunni og sogaði í sig en hélt vatninu
frá sér. Þegar efnið var hreinsað upp
úr vatninu var olían horfin af yfir-
borðinu. Efnið minnir á svamp-
kennda teninga og við þá er blandað
ákveðnu duftefni. Þaö þarf að liggja
í 20-30 mínútur á ohunni og getur þá
hreinsun hafist.
Rannsóknaþjónustan við Stangar-
hyl 7 hefur að undanfornu rannsak-
að virkni efnisins á gasohu og liggja
niðurstöður fyrir: Ef aðferð þessari
er beitt verður aðeins um 0,4% og
niður í 0,26% olíunnar eftir á yfir-
borðinu.
Eftir um 10 mínútur hreinsaði Magn-
ús teningana sem olian hafði sogast
í upp úr bakkanum. Eftir var aðeins
hreint og tært vatn eins og í byrjun.
Einn lítri af Esso smurolíu hafði nú
aðlagast teningunum og var það
sett í poka með þéttriðnum net-
spaða.
Þegar oltan hafði breitt úr sér setti Magnús „efnið“ út í. Bráðlega byrjuðu
teningarnir að gulna - olian var að byrja að samlagast þeim.
Efnið hreinsað upp með háf-
um eða dælum
Magnús Finnbogason, sem fyrstur
uppgötvaði aðferðina við að nota efn-
ið, sagði í samtali við DV aö hægt sé
að dreifa því yfir olíuflekki á sjó með
dælum eða blásurum og nota svo
þéttriðna háfa til að hreinsa það upp
úr sjónum, t.d. innan hafnar. Að-
spurður sagði Magnús að sáralítið
vatn sogaðist í efnið. Þegar búið er
að hreinsa efnið og olíuna upp úr
sjónum er hægt aö pressa olíuna úr
því og sett í skilvindu - þá er olían
nothæf aftur.
„Ef um ohu er að ræða, t.d. á
strandstaö, og ekki hægt að dæla efn-
inu yfir frá bátum koma þyrlur til
greina við dreifingu“, segir Magnús.
„Eftir að olían hefur aðlagast efninu
helst hún lengi í því - þess vegna
gefst tími til að meta aðstæður og
aðferðir th aö ná því upp.
Sé hins vegar um stóra olíubrák
að ræða á rúmsjó verður að nota
báta til að dæla eða blása efninu yfir
ohusvæðiö. Meö sömu dælúm á svo
að vera hægt að soga efnið upp og
settur er nokkurs konar „olíuveiö-
ari“ á þann enda sem sogar efnið
upp. Væri þá efninu dælt í plastílát,
sérstakan bát eða pramma,“ sagði
Magnús.
Við tilraunirnar á virkni efnisins
hefur verið notuð steinolía, dísilolía,
smurolía, úrgangsolía og lýsi - allt
með góðum árangri. Vatnið og sjór-
inn hefur verið hreinn og tær eftir
notkun efnisins.
Skilur mest 0,4% olíunnar eft-
ir
„Við settum upp tilraun hér og við
höfum sannreynt að þetta efni sogar
ohu í sig - það skilur aðeins 0,4% og
minna eftir,“ sagði Ásta Guðmunds-
dóttir hjá Rannsóknarþjónustunni,
umsjónarmaður tílrauna á efninu
sem sogar ohu í sig. Þetta var verk-
efni sem kom snögglega upp þegar
aðilarnir, sem uppgötvuðu þessa
virkni, báðu okkur um að rannsaka
það. Að öðru leyti fáumst við við
matvæla- og fóðurransóknir. Ég er
að leggja lokahönd á þessar rann-
sóknir en ég veit ekki hvert fram-
haldið verður," sagði Ásta.
-ÓTT
Starfsmenn JFE í Bolungarvík luku nýlega við að setja upp ratsjárkúlu á
Bolafjalli. Bæjarstjórnin hefur nú lagt fram kröfu um að Nató leggi slitlag
á veginn upp á fjallið. DV-mynd BB, ísafirði.
Bolungarvík:
Deilt um slitlag
upp Bolafjall
Vilborg Davíðsdóttir, DV, ísafirði:
Sjö manna hópur frá ratsjárstofn-
un og skrifstofu vamarmáladeildar
utanríkisráöuneytisins kom th fund-
ar við bæjarráö Bolungarvíkur í síð-
ustu viku til aö ræða þau mál sem
upp hafa komið vegna framkvæmda
mannvirkjasjóös Nató við gerð rat-
sjárstöðvar á Bolafjalli. Aðalmálið,
og það sem mest var rætt, var sú
krafa bæjarsfjórnar að lagt verði
bundið shtlag á veginn sem lagður
hefur verið upp á Bolafjall.
Rökin fyrir þessari kröfu eru þau
aö umferð um veginn valdi rykmeng-
un í Þverárveitu sem er annað af
Magnús Jóhannesson siglingamálastjóri:
„Höfum
að sjá
Við höfum óskað eftir því að fá
að sjá meira af því hvernig þetta
efni virkar. Hins vegar hvílir mikil
leynd yfir því þannig að viö eigum
dálítið erfitt með að tjá okkur um
rnálið," sagði Magnús Jóhannesson
siglingamálastjóri í samtali viö DV.
„En við höfum vissulega áhuga á
því og það er fróðlegt aö heyra að
einhver hefur fengið að sjá hvernig
það virkar.
Magnús Finnbogason hefur feng-
ið hjá okkur sýnishorn af svoköll-
áhuga á
meira“
uðum gleypiefnum svo hann geti
gert samanburð á þeim og því sem
hann er að fást viö. Sú aðferð er
þekkt að nota efni sem gleypa í sig
olíu en ekki vatn. Hins vegar er
mér ekki ljóst hvort þessi aðferð
tekur þeim fram. Gæöi gleypiefna
eru mikiö metin eftir því hve vel
þau geta haldið vatni frá sér. En
við höfum vissulega áhuga á að sjá
hvað um er að ræða,“ sagði Magn-
ús.
-ÓTT
tveimur vatnsbólum bæjarins og er
í 50 metra fjarlægð frá nýja veginum.
Settur var á stofn starfshópur
vegna þessa máls með fulltrúum frá
báðum aöilum og á hann aö skila til-
lögum að lausn þess fyrir bæjar-
stjómarfund þann 17. ágúst nk. Full-
trúar vamarmáladeildar segjast ekki
aö óathuguðu máli geta falhst á þessa
kröfu og eru rök þeirra helst þau að
80% af umferö um veginn sé ekki
tengd ratsjárstöðinni á neinn hátt og
því óeðhlegt að mannvirkjasjóður
Nató greiöi fyrir slitlag á veginum.
„Við munum ekki gefa neitt eftir í
þessu máli,“ sagði Olafur Kristjáns-
son bæjarstjóri í samtali við DV en
hann á sæti í starfshópnum fyrr-
nefnda. „Bæjarstjórnin er einhuga
um þetta mál. Hlíðardalur er allur
eitt vatnsöflunarsvæði fyrir Bolvík-
inga og við veröum auðvitað að setja
fram mjög stífar kröfur um verndun
þess,“ sagði Ólafur.
Nýlega var lokið við uppsetningu
ratsjárkúlunnar á Bolaíjalh og í sum-
ar verða sett upp sjö möstur. Áætlað
er að uppsetningu tækja og tölvu-
búnaðar verði lokið haustið 1990 en
óvíst er hvort sú áætlun stenst.
Sandkom dv
Engar
slorkerlingar
Sandkoms-
iiiariiivm.ii
snyrdvoru-
verslimáSuð-
urnesjum sem
aðsogn skipu
umcigcndura
dögunum.
Þessi snyrti-
_______________ vöruverslun
mun hafa heitið þvi einfalda og
bláttáfram nafhi, Snyrtivömverslun
Sigríðar Gunnarsdóttur. Nýju eig-
endumir skarta hins vegar nafhi sem
varla á sér hliðstæðu i íslenskum fy r-
irtækjaskrám. Fyrirtækið, sem tekur
við snyrtivöruversluninni,heitir
hvorki meira nó minna en Glæsilegar
orkuríkar islenskar aöalsmeyjar s/f.
Það em greinilega engar slorkerling-
ar sem þarna em á ferð.
Vinstri hringleið
Maðureinn
æhaðimeð
glæsivagnsinn
tilskoðunarí
Bifreiðaskoðun
íslandshf. fyrir
skömrau Kin
íverjarvöflur
komuámann-
innréttfyrir
amjuuu i’m ocin eitthvert ólag kom á
stýrisútbúnaðinn. Ólag þetta lýsti sér
þannig aö snúa þurfti stýrinu í fleiri
hringi th að komast í hægri beygju.
Maöurinn fór á verkstæði og þar var
honum tjáð að einhver bið yrði eftir
varahlutum svo hægt yröi aö gera
við bílinn. Einhverra hluta vegna
þurfti maðurinn skoðun strax og
verkstæðisformaðurinn lét þá þau
oröfallaaöhann gæti ai veg fariö
með bílinn í skoðun. Þeir skoðunar-
menn ækju bílunum ailtaf í vinstri
hring í nágrenni skoðunarstöðvar-
innar og þ ví myndi bilunin alls ekki
uppgötvast. Segir svo ekki meir af
manninum nema hvað hann hamast
á stýrinu í hvert skipti sera hann
þarf að beygja til hægri - með nýtt
skoðunarmerki í glugganum.
Vinnuok í EFTA
Þeirsemtil
eigaaðþekkja
segjaaöfull-
mikiðségertúr
formennsku
JónsBaldvins
Hannibalsson-
arutanrikis-
ráðherraíráð-
herranefnd
EFTA. Hafi allt tal um ráðstalanir
eins ogafleysingamenn ogstaðgéngla
vegna formennsku ráðherrans veriö
nánast út úrkortinu. Sandkomsrit-
ara var tjáð að aðalvinna formanns-
ins fælist í að undirbúa og stjóma
einum ráðherrafundi. Sæju elju-
samir skriffmnar EFTA um að halda
skjalavélinni gangandi burtséðftá
því hver væri formaður hveiju sinni.
„Var þetta nú allt og sumt?“ spyija
sjálfeagt einhveijir eftir allt írafárið
í kringum formennskuna.
Buxnalausar
Góðvinur
Sandkorns
hatöi samband
meöanvinnu-
deilaflugfreyja
ogFlugleiða
varenn óleyst.
Sáátliaöiarai
flugogvarekki
lausi viðað
innþarsem
hann sat og hugsaði um háloftin. Úr
þeim þönkum varð þetta til:
Gráan fiðring finn í taugum
er fiugvélln tekur bey gj urnar
því mér er boöið aö berja augum
buxnalausar freyjumar.
L.Þ. hafði síðan samband eftir
samningageröina. Hann átti bágt með
að trúa því að Flugleiðir hefðu verið
að sjá efUr buxum i stúlkumar held-
ur mundi málið vera að sokkabux-
urnar hcfðu ófyrirsjáanleg áhrif á
rekstur félagsins. Hann fór meö
þessa:
Hér verða menn að beita
réttum ráðum
og rekstrardeildin fær vist nóg
að hugs’um
því farþegunum fækkar sjálfeagt
bráðum
ef flugfreyjumar veröa nú í buxum
Umsjón: Haukur L. Hauksson