Dagblaðið Vísir - DV - 08.06.1990, Blaðsíða 9

jOfiföjí ÍTJÍÖ5 Jt K''ÍDA.öI'IT2tyil
FÖSTUDAGUR 8. JÚNÍ lí)90.
8
• ”9
Útlönd
Nýstjórn
í ísrael
Yitzhak Shamir, sem veriö hefur
forsætisráðherra ísraels til bráöa-
birgða, hefur nú myndaö hægri
stjórn sem mótfalhn er tillögum
Bandaríkjamanna um friðarviðræð-
Shamirs og Verkamannaflokksins
féli í mars síðastliðnum eftir að
Shamir neitaði að samþykkja tillögu
utanríkisráðherra Bandaríkjanna
um viðræöur milh ísraela og Palest-
Tæpum sólarhring áður en frestur til stjórnarmyndunar rann út tókst Sham-
ir að tryggja sér stuðning klerkaflokka og öfgasinnaðra hægri manna i ísra-
el. Símamynd Reuter
gærkvöldi með stuðningi klerka-
flokka og öfgasinnaðra hægri manna
tæpum sólarhring áður en frestur til
stjórnarmyndunar rann út. Blaða-
fulltrúi stjórnarinnar sagði í gær-
kvöldi að um væri að ræða framtíð-
arstjórn nema eitthvað óvænt kæmi
fyrir. Samkomulagið um stjómar-
samstarf hafði þó ekki verið undirrit-
að snemma í morgun.
Heimildarmenn innan Lákud-
flokksins sögðu í gærkvöldi að Ariel
Sharon, fyrram vamarmálaráð-
herra, sem hlynntur er búsetu gyð
inga á herteknu svæðunum, yrði
húsnæðismálaráðherra. Myndu þá
mál innflytjenda verða á hans
könnu. Búist er við að 150; þúsund
sovéskir gyðingar komi til ísraels á
þessu ári. Heimildarmenn sögðu
einnig að Moshe Arens, sem nú er
utanríkisráðherra, yrði hklega varn-
armálaráðherra.
Á meðan stjórnarmyndunarvið-
ræðurnar fóru fram í gærkvöldi
söfnuðust tugir manna saman fyrir
utan skrifstofu forsætisráðherrans
og kröfðust breytinga á því kerfi sem
veitir htlum flokkum oddaaðstöðu.
Yfir hálf mihjón ísraela hefur undir-
ritað beiðni th forsetans um að
stjórnmálakerfmu verði breytt.
Reuter
Þróun:
Hinn mannlegi þáttur
Láfslíkur Brasihubúa eru 65 ár. Þar
í landi eru 22 prósent fuhorðinna
ólæs. í Costa Rica er ævhengd aftur
á móti 75 ár og þar er aðeins sjö pró-
sent ólæsi meðal fuhorðinna. Hvað
sem þessu líður er Costa Rica fátæk-
ari þjóð en Brasilía, samkvæmt opin-
berum tölum sem byggja á þjóðar-
framleiðslu á mann en það er sá
mæhkvarði sem oft er notaður th að
bera saman efnahagslega stöðu
þjóða. Kaupmáttur launa, að teknu
thhti th verðlags, var að meðaltali
4.300 bandarískir dollarar á hvern
íbúa í Brashíu árið 1987 en 3.800 doll-
arar í Costa Rica. En dreifing fjár-
magns er ójafnari í Brasilíu en í
Costa Rica og fátækt þar því mun
útbreiddari. Með aht þetta í huga
spyr greinarhöfundur forystugrein-
ar í tímaritinu The Economist, hvor
þjóðin er „fátækari"?
í nýlegri skýrslu, sem gefin var út
á vegum Sameinuðu þjóðanna, og ít-
arlega er skýrt frá í The Economist,
er reynt að meta og bera saman lífs-
kjör þjóða á annan hátt en aha jafna.
Þar er 130 þjóðum, með yfir eina
mhljón íbúa hverri, raðað niður á
grundvehi hinna mannlegu þátta
þróunar, lífslíka, læsi og kaupmátt-
ar, og þeim gefin stig. I ljósi þessa
mælikvarða - óhkt því þegar einung-
is er tekið mið af þjóðarframleiðslu
á mann - eru lífskjör í Costa Rica
betri en í Brashíu. Og samkvæmt
þessum mæhkvarða standa átján
þjóðir framar Bandaríkjunum.
Helstu gahar shks mælikvarða að
mati greinarhöfunda Economist eru
að hann er huglægur og margt það
sem með réttu er tahð mikhvægt fyr-
ir lífsgæði er ekki talið með. Má þar
til dæmis nefna mannréttindi og pól-
itískt frelsi. Gahar koma einna helst
í ljós þegar litið er til kommúnista-
ríkjanna og þeirra þjóða sem nýverið
hafa kastað af sér oki þess stjórnkerf-
is en í shkum ríkjum eru tölur um
þjóðarframleiðslu næsta einskis
virði, segja greinarhöfundar einnig.
í skýrslu Sameinuðu þjóðanna er
Japan efst á blaði með alls 0,996 stig.
Þar í landi, árið 1987, voru til að
mynda lífslíkur 77 ár og níutíu og
níu prósent fuhorðinna voru læs árið
1985. Því næst kemur Svíþjóð, þá
Sviss og í fjórða sæti er Holland.
Bandaríkin, sem eru í öðru sæti sé
miðað við þjóðarframleiðslu, eru í
nítjánda sæti í ljósi þessa mannlega
mælikvarða, með 0,961 stig. Þar eru
lífshkur 76 ár en fjögur prósent fuh-
orðinna eru ólæs. Þróun er komin
skemmst á veg í Níger í Vestur-
Afríku sem fær ahs 0,116 stig. Árið
1987 voru lífslíkur 45 ár en ólæsi var
86 prósent áriö 1985.
Nelson Mandela, leiðtogi Afríska þjóðarráðsins, og Francois Mitterrand,
forseti Frakklands. Símamynd Reuter
Suöur-Afríka:
Neyðarlögum
aflétt
Forseti Suður-Afríku, F.W. de
Klerk, thkynnti í gær að neyðarlög-
um hefði verið aflétt í þremur af íjór-
um héruðum landsins. Þar með hef-
ur forsetinn tekið skref í áttina að
friðarviðræðum við fulltrúa blökku-
manna í landinu en afnám laganna
var eitt af því sem Afríska þjóðarráð-
ið krafðist af stjómvöldum í Suður-
Afríku áður en fuhtrúar þess setjast
að samningaborðinu. En leiðtogi
ráðsins, Nelson Mandela, sem nú er
á ferðalagi í Evrópu, segir þetta skref
ekki nógu stórt.
í ræðu á þingi tilkynnti De Klerk
að í öllum héruðum að Natal-héraði
undanskhdu hefði neyðarlögum ver-
ið aflétt. Forsetinn sagði að næsta
skref væri undir Afríska þjóðarráð-
inu komið og fordæmdi það sem
hann kallaði ístöðuleysi ráðsins í
mörgum mikhvægum málum varð-
andi framtíð þjóðarinnar. „Nú er
rétti tíminn fyrir Afríska þjóðarráðið
að skýra frá afstöðu þess th mikil-
vægustu málanna," sagði de Klerk í
ræðu sinni. Þessi ummæh forsetans
um Afríska þjóðarráöið eru þau
hörðustu sem hann hefur haft.
Mandela sagði í gær að þó fréttin
um afnám laganna hefði kætt sig
myndi áframhald neyðarlaga í Na-
tal-héraði ekki stöðva ofbeldið sem
þar hefur geisað. í Natal hafa eitt
þúsund manns látist frá ársbyrjun í
átökum.
Mandela, sem í gær var í Frakk-
landi, lagði að leiðtogum Evrópu-
bandalagsins að aflétta ekki við-
skiptaþvingunum sem þjóðimar
hafa beitt stjórnvöld í Suður-Afríku.
Leiðtoginn mun ferðast th allra
landa bandalagsins og leggja áherslu
á þá afstöðu Afríska þjóðarráðsins
að ekki sé tímabært að afnema refsi-
aðgerðirnar.
Þó Mandela hafi verið vel tekið í
Frakklandi hét franski forsetinn,
Mitterrand, ekki aðstoð th haráttu
Mandela fyrir áframhaldandi refsi-
aðgerðum. Ráðgjafar forsetans lögðu
áherslu á að leiðtogar bandalags-
þjóðanna verði að taka ákvörðun
varðandi afstöðu bandalagsins th
refsiaðgerðanna. EB setti viðskipta-
bann á Suður-Afríku fyrir fimm
árum.
Reuter
FERÐUMST UM ISLAND
RUTUDAGUR
I UMFERÐARMIÐSTÖÐINNI

: . r .
I
A MORGUN
0PIÐ KL. 10 - 18
Félag sérleyfishafa
Stærsta rútusýning á íslandi með um 40 rútum af öllum gerðum og stærðum. Nýjar rútur, antik rútur, háar, langar, litlar og stórar
rútur, fjallabílar, torfærutröll.
Yfirgripsmesta ferðakynning sem haldin hefur verið með um 30 aðilum er kynna ferðalög um okkar eigið land.
Skemmtiatriði allan daginn: Brúðubíllinn mætir á staðinn fyrir börnin kl. 15.00, fallhlífarstökk Flugbjörgunarsveitarinnar kl. 14.00,
lúðrasveit leikur kl. 10.00, harmóníkuleikur, rútusöngvar og ýmsar óvæntar uppákomur, ferðagetraunir með góðum vinningum í
gangi allan daginn. Síðast en ekki síst ókeypis skoðunarferðir um Reykjavík allan daginn.