Dagblaðið Vísir - DV - 08.06.1990, Blaðsíða 28

36
FÖSTUDAGUR 8. JÚNÍ 1990.
BEYGJA A
Á MALARVEGI! «ikerdar
Gamlir
Fyrr ívikunnivarégaö vitna til
tveggja manna í þessum pistlum
sem báöir hafa leitaö eftir einhverju
samhengi í sögu íslenskra fiölmiöla
á undanfórnum áratugum þó háttur
þeirra hafi veriö ólíkur.
Ég ætla ekkert að minnast frekar
á þessa menn eða alla hina sem eru
þessa dagana að reyna að finna ein-
hvern þráð í sögu íslenskra blaða
ogljósvakamiðla þvi þeir hafa allir
komÍ8t að sömu niðurstöðu, meíra
eða minna. Hún er sú að smátt og
smátt hafi íslenskir fjölmiðlar orðið
sjálfstæöari og þjónað lesendum
sínum frekar en flokksformönnum
og allt stefni í aö hér blómstri öfiug
blöð og ljósvakar sem séu óháöir
stjómmálaflokkum og öllum sjóö-
unum, stofhunum og ráðuneytun-
sópar sópa rótt
umþeirra.
í dag vil ég nefnilega vera þeirrar
skoðunarað Indriða G.-sindrómið
eigi eftir að verða ríkjandi í tjöl-
miðlasögunni á næstu áratugum.
Smátt og smátt mimu flokksblöðin
færast nær uppruna sinum og leita
til gamalla sópa því þeir sópa þó
rétt. Ötvarpsráö mun halda áfram
að efla með sér gamlan kjark og
segja fréttamenn Ijúga ef því sýnist
svo. Ríkisstyrkir til fiokksblaðanna
verða tvöfaldaðir á hverju ári eins
og undanfarin ár þangað til enginn
mannlegur máttur getur komið
þeim á hausinn jafnvel þó enginn
kaupi þau ótilneyddur, Þau verða
borin út í allar ríkisstofnanir, heim
til ríkisstarfsmanna og ættingja
þeirra. Undir dynjandi húrrahróp-
um flokksblaðanna og ríkisfjölmiöl-
anna munu stjórnvöld síðan vinna
hvern varnarsigurinn á fætur öðr-
um; hvert fyrirtæki verður varið
falli og hverri byggð hlift við
minnstubreytingum. Þjóölegir
íhaldsmenn allra flokka munu sam-
einast og vetja sovétið þó annars
staðar séu menn að svíkjast undan
merkjum.
Gunnar Smári Egilsson
Meiming
Þeir fengu þann gula á Helga Helgasyni. Efri röð frá vinstri. Emil Anders-
en, Theódór Ólafsson, Sveinn Matthiasson, Matthías Ingibergsson, Júlíus
Hallgrímsson, Sigurður Jóelsson, Jón Þórðarson, Arnmundur Þorbjörnsson
og Bjarnhéðinn Elíasson. Fremri röð. Þórður Stefánsson, Hallgrímur Þórðar-
son, Páll Guðjónsson, Brynjólfur Einarsson bátasmiður, Guðjón Magnús-
son, Ármann Bjarnason, Magnús Stefánsson og Ingólfur Matthíasson.
DV-mynd Ómar
Tilkyimingar
Menningarsamtök Sunnlend-
inga
verða stofnuð í Skálholti laugardagirm
9. júní. Hefst dagskrá kl. 14 í Skálholts-
kirkju. Dagskrá verður í höndum Sunn-
lendinga. Þórður Tómasson flytur ávarp.
Ámesingakórinn syngur irndir stjóm
Lofts S. Loftssonar og Skólakór Hvera-
gerðis undir stjóm Margrétar Gunnars-
dóttur. Helga Ingólfsdóttir og Elin Guð-
mundsdóttir munu leika á sembala og
Eyvindur Erlendsson les ljóð. Skálholts-
biskup, Jónas Gíslason, flytur ávarp.
Málverkasýning Gunnars Amar Gunn-
arssonar verður opnuð og mun Hildur
Hákonardóttir kynna verkin. Smfnfund-
ur samtakanna verður haldinn kl. 16.30
í húsakynnum Skálholtsskóla.
Námskeið
Djúpslökun og lífeðli
Þann 14. júni nk. hefst í fræðslumiöstöð-
inni Frískandi kvöldnámskeið í djúp-
slökun og lífeðli. Námskeiðið stendur frá
kl. 20-23 og er í fimm kvöld. í námskeið-
inu er hvíldarþjálfun sovéska læknisins
dr. A.G. Odessky gerð ítarleg skil. Þessi
slökunaraðferð var sérstaklega hönnuö
fyrir geimfara og er talin meðal fremstu
aðferða til tauga- og vöðvaslökunar. Hún
byggist á áhrifamætti sjálfsefjunar, önd-
unartækni úr jóga og ákveðinni tónlist
sem hefur sjálfkrafa slökun í for með
sér. Á námskeiðinu era einnig kenndar
Tombóla
Nýlega héldu þessar stúlkur, þær Anna
Dóra og Eva Hrönn, tombólu til styrktar
Hjálparsjóði Rauða kross íslands. Alls
söfnuöu þær 2.347 krónum.
lífeðlisæfmgar Alexanders Lowen en þær
þykja henta vel til að auka orku og vellíð-
an. Námskeiðinu fylgir slökunarsnælda.
Leiðbeinandi námskeiðsins er Gunnhild-
ur H. Axelsdóttir. Hún hefur lokið námi
í lífeðlissálfræði við Center for Biosynt-
hesis og hefur víðtæka reynslu á sviði
mannræktar. Skráning og upplýsingar
hjá Frískandi, s. 680020 og 671168 á kvöld-
in.
Fjölmiðlar
Fréttir
Andlát
Sigrún Ólafsdóttir, Álftagerði, lést á
sjúkrahúsi Skagfirðinga aðfaranótt
6. júní.
Hulda Skaftadóttir lést á heimili
sínu, Suðurhólum 24, þann 2. júní.
Guðmundur Trausti Sigurðsson,
Hafnarbraut 22, Hólmavík, lést
mánudaginn 4. júní.
Jarðarfarir
Jón Torfi Jóhannsson, Mjóanesi í
Þingvallasveit, verður jarðsunginn
frá Bústaðakirkju þriöjudaginn 12.
júní kl. 13.30.
Guðný Kristjánsdóttir, Eyrarvegi 16,
Gnmdarfirði, verður jarðsungin frá
Grundarfjarðarkirkju laugardaginn
9. júní kl. 14.
Ása Gunnarsdóttir lést 31. mai. Hún
fæddist 13. nóvember 1926, dóttir
hjónanna Gunnars Ólafssonar og
Ásu Kristínar Jóhannsdóttur. Ása
starfaði hjá Sjúkrasamlagi Reykja-
víkur sl. 25 ár. Eftirlifandi eigin-
maður hennar er Baldvin Ámason.
Útfbr Ásu verður gerð frá Bústaða-
kirkju í dag kl. 13.30.
Skipsfélagar af Helga VE - talið frá vinstri. Sigurður Jóelsson, Ármann
Bjarnason, Sveinn Matthiasson, Emil Andersen og Ingólfur Matthíasson.
DV-mynd Ómar
Líkan frægra afla-
skipa í byggðasaf n
Vestmannaeyja
Ómar Garðarsson, DV, Vestmannaeyjum:
Byggðasafninu hér í Eyjum áskotn-
aðist nýlega líkan af tveimur þekkt-
um Vestmannaeyjabátum, Helga
Helgasyni VE og Helga VE, sem
Grímur Karlsson úr Njarövíkum
smíðaði. í tilefni þess fékk Sigmund-
ur Andrésson safnvörður til sín í
byggðasafnið sjómenn, sem verið
höfðu á þessum bátum.
Helgi Helgason var smíðaöur fyrir
Helga Benediktsson, útgerðarmann í
Eyjum, og hleypt af stokkunum 1947.
Báturinn var 189 tonn og stærsti tré-
bátur sem smíðaðnr hefur verið á
íslandi. Brynjólfur Einarsson báta-
smiður gerði teikninguna og var yfir-
smiður. Helgi Ben. gerði bátinn út í
mörg ár frá Eyjum og varð hann
frægt aflaskip. Fyrsti skipstjóri á
Helga Helgasyni var Arnþór Jó-
hannsson, mjög kunnur aflamaður
og faðir bridgespilaranna kunnu
Arnar og Harðar Arnþórssona.
Helgi var líka smíðaður í Eyjum
fyrir Helga Ben. Gunnar Marel Jóns-
son í Slippnum geröi skapalón af
bátnum sem Brynjólfur smíðaði eft-
ir. Honum var hleypt af stokkunum
1939 og var 115 tonn. Helgi fórst við
Faxasker 7. janúar 1950 og með hon-
um 11 menn. Báturinn var að koma
frá Reykjavík þegar slysið varð.
Margir þekktir sjósóknarar frá Eyj-
um voru á þessum bátum sem áttu
eftir að setja mark sitt á útgerðar-
sögu Vestmannaeyja.
Carl Nielsen
Tónlist danska tónskáldsins Carls Nielsen var við-.
fangsefnið á tónleikum í Norræna húsinu í gærkvöldi
sem haldnir voru á vegum Listahátíöar í Reykjavík.
Flytjendur voru meðlimir Blásarakvintetts Reykjavík-
ur, Bemharður Wilkinsson, Daði Kolbeinsson, Einar
Jóhannesson, Joseph Ognibene og Hafsteinn Guð-
mundsson auk Bryndísar Höllu Gylfadóttur, Halldórs
Vilhelmssonar, Jónasar Ingimundarsonar, Richards
Kom, Sigríðar Jónsdóttur og Arnar Magnússonar.
Nielsen er þekktasta tónskáld Dana. Hann er hins
vegar ekki eina tónskáldið sem gert hefur garð Dana
frægan. Dietrich Buxtehude naut slíks álits í Evrópu
á sínum tima að Jóhann Sebastian Bach taldi sig ekki
fullnuma í list sinni fyrr en hann hafði farið nokkrar
þingmannaleiðir fótgangandi til aö hlýða á organleik
„hins mikla Dana“.
Það er skiljanlegt að Nielsen sé í hávegum hafður
af löndum sínum. En utan Norðurlanda er hann til-
tölulega lítið kunnur. Er það vegna þess að tónlist
hans stenst ekki samjöfnuð á alþjóðlegum mælikvarða
eða er um aö kenna ofurvaldi stórþjóðanna sem ráða
tísku og smekk og troða sínum mönnum ofan í heims-
byggðina, hvað sem tautar og raular? Ef til vill var
hægt að finna svar við þessu á tónleikunum í Norræna
húsinu.
Sum verkanna sýndu greinilega hve djúpum rótum
Nielsen stóð í þýskri rómantík. Sex söngvar op. 10 við
ljóð Ludvigs Holstein og Fantasistykker op. 2 fyrir óbó
og píanó em vandaðar og hugþekkar tónsmíðar manns
sem kann sitt fag en sýnir nánast enga viðleitni til að
standa á eigin fótum. Og ekki er feitara að þessu leyti
á Fantasistykke fyrir klarinett og píanó. Hins vegar
lét galdri slunginn flutningur Einars Jóhannessonar
á því verki það sýnast margfalt meira en það er. í
Canto serioso fyrir selló og píanó bryddir á sjálfstæðis-
viöleitni og sama má segja um Chaconne op. 32 fyrir
píanó. í síðara verkinu er þó blandað saman of mörg-
um ólíkum stíltegundum til þess aö hljómgangur Chac-
onnunar fái borið bygginguna uppi og hljómar verkið
heldur sundurlaust.
Nielsen getur ekki krafist sess í sögunni fyrir tón-
smíðar af því tagi sem nú hefur veriö rakiö. Hins veg-
ar kann öðra máli að gegna um Serenato in vano fyr-
Tónlist
Finnur Torfi Stefánsson
ir klarinett, fagott, horn, selló og kontrabassa. Hljóð-
færavalið er óvenjulegt og mjög dökkt að lit en tóna-
málið sýnir greinileg merki þess stíls sem Nielsen
þróaði og birtist fullmótaður í Blásarakvintettinum
op 43 en það var síðasta verkið á tónleikunum.
Blásarakvintettinn er saminn um svipað leyti og hin
þekkta fimmta sinfónía Nielsens. Tónamálið er tónalt
en útvíkkað smástígt á mjög persónulegan hátt. Fjöl-
röddun Nielsens í þessu verki er mjög vel gerð og sama
gildir um útsetninguna fyrir hljóðfærin. Verkið er
skemmtilegt áheyrnar og heldur athygli til enda. Er
Nielsen einn af þeim stóru? Til að svara því þarf að
líta til þess sem aðrir voru aö gera. Árið 1921 var
Vorblótið átta ára, Pierrot Lunaire níu ára, Alban
Berg var að ljúka Wozzeck og Anton Webern kominn
með nýjan skilning á eðli tímans í tónhst. Það er meira
en að segja það að standast þennan samanburð.
Flutningur hljómlistarmannanna á þessum tónleik-
um var yfirleitt mjög góöur og ánægjulegur vitnis-
burður um þær stöðugu framfarir sem eru að verða í
íslensku tónlistarlífi.