Dagblaðið Vísir - DV - 11.07.1991, Blaðsíða 2

2
FIMMTUDAGUR 11. JÚLÍ 1991.
Fréttir
Kvennalistakonum gerð grein fyrir stöðunni í atvinnumálum:
Menn lengdu um stund í
snörunni með lánum
- segir Davíð Oddsson um björgunaraðgerðir síðustu ríkisstjómar
„Atvinnulíf landsmanna var á síö-
asta ári nánast rekið á núlli og það
finnst mér bera vott um afskaplega
lélegan búskap. Þessi staða getur
hvorki talist góður né farsæll grund-
völlur að efnahagslífi. Hinn bitri og
haröi veruleiki leiðir ennfremur í
ljós að á næstunni munu falla á ríkis-
sjóð milljarðar króna. vegna þeirra
lána sem ríkisstjórn Steingríms Her-
mannssonar endurlánaði til útflutn-
ingsgreinanna haustið 1988. Hún tók
milljaröa í erlend lán undir því yfir-
skyni að hagræðing í rekstri fyrir-
tækjanna myndi skila þessum fjár-
munum til baka. Þeir sjóðir sem
myndaðir voru með þessum hætti
standa nú öfugir. Það sem gerðist var
einfaldlega það að menn lengdu um
stund í snörunni en nú er hins vegar
komið að skuldadögunum,“ sagði
Davíð Oddsson eftir fund með full-
trúum Kvennalistans í gær.
Um miðjan júní síðastliðinn óskaði
Kvennalistinn eftir fundi með ríkis-
stjórninni til að ræða stöðu atvinnu-
mála og ábyrgðir ríkissjóðs vegna
lánveitinga til einstakra fyrirtækja.
Þessi fundur var síðan haldinn í
gær. Af hálfu Kvennalistans mættu
þær Kristín Ástgeirsóttir og Anna
Ólafsdóttir Björnsson á fundinn en
af hálfu ríkisstjómarinnar mættu
þeir Davíö Oddsson og Jón Sigurðs-
son. Að auki sátu fundinn Guðmund-
ur Malmquist, forstjóri Byggðastofn-
unar, og Þóröur Friðjónsson, for-
stjóri Þjóðhagsstofnunar.
Eftir fundixm sögðust þær Kristín
og Anna tiltölulega ánægðar með
skýringar ríkisstjómarinnar á þeim
erfiðleikum sem nú blasa við í at-
vinnumálum þjóðarinnar. Þær kváð-
ust hins vegar ekki hafa komið til
fundarins með fyrirfram mótaðar
skoðanir á því hvaö bæri að gera, til-
gangurinn hefði fyrst og fremst verið
að afla sér vitneskju um stöðuna.
Báðar tóku þær fram að þó þær
væru sammála mörgu af því sem
fram hefði komið á fundinum þá
væru þær ósammála öðru. þær sögðu
að á næstu dögum og vikum myndu
Kvennalistakonur fara yfir þau gögn
sem þær fengu á fundinum. Að þeirri
vinnu lokinni mætti búast viö tillög-
um frá þeim um aðgerðir.
-kaa
„Þetta er skjalamappa úr pappir með handfangi, mjög handhæg en ég
veit ekki hvað hún er endingargóð, ég hef ekki átt hana nema i mánuö.
Þetta er finnsk framleiðsla og er úr 100% endurunnum pappír,“ sagði Eiö-
ur Guðnason umhverfisráðherra um töskuna fínu sem hann fékk á umhverf-
isráðstefnu í Finnlandi. DV-mynd JAK
Menntamálaráöuneytiö:
Tveggja milljarða niður-
skurður í menntamálum
- segir Ólafur G. Einarsson
„Það eru engar einfaldar leiöir til
að ná fram tæplega tveggja milljarða
spamaði á sviði menntamála én þær
eru auðvitað til. Um næstu mánaða-
mót mun ég kynna fyrir samráðherr-
um mínum tillögur um hvað sé
„hægt“ að gera. Það er ljóst að þetta
næst ekki einungis með því að
þurrka út ný útgjöld heldur þarf að
breyta gildandi lögum varðandi ýmis
lögbundin verkefni. í þessu sam-
bandi er útilokað annað en að benda
á allt skólakerfið, jafnt leikskóla,
grunnskóla sem framhaldsskóla.
Einnig framlög til lista- og menning-
armála. Það verður síðan ríkisstjóm-
arinnar að ákveða hvort hún vill fara
þær leiðir sem við bendum á,“ segir
Ólafur G. Einarsson menntamála-
ráðherra.
Á fundi ríkisstjórnarinnar á
þriðjudagskvöldið var ákveðið að
fela ráöuneytunum að skera niður
tillögugerðir sínar vegna yfirstand-
andi fjárlagagerðar. Stefnt skyldi að
því að minnka fjárlagavandann um
eitthvað á þriðja tug milljarða þannig
aö fjárlagahalli næsta árs yrði ekki
meir en fimm milljarðar.
Á fundinum var meðal annars
ákveðið að menntamálaráðuneytið
gerði sjálft tillögur um tæplega
tveggja milljaöra niðurskurð á út-
gjöldum næsta árs. Fyrir fundinn
hafði ráðuneytið farið þess á leit aö
fá rúmlega 17 milljarða framlag úr
ríkissjóði á næsta ári eða um tveim
miHjöröum meira en fjárlög þessa
árs gera ráð fyrir.
-kaa
Sama reglan gildir hvort
sem þjóðartekjur fara
hækkandi eða lækkandi
- segir Einar Oddur Kristjánsson
„Innan fárra vikna liggur fyrir
sá rammi sem hægt verður að semja
innan í haust. Þá verður sjávarút-
vegsráöherra búinn að taka ákvörð-
un um leyfilegt fiskmagn á næsta
veiðitímabili, endurskoðuð þjóð-
hagsspá mun liggja fyrir svo og flár-
lagafrumvarpið. Þá fyrst vita menn
um þá veröld sem þarf að vinna inn-
an. Staðan mun því skýrast á næstu
tveimur til þremur vikum," segir
Einar Oddur Kristjánsson, formaður
Vinnuveitendasambands Islands.
Miðað við greiningu Þjóðhags-
stofnunar á stöðu efnahags- og at-
vinnumála er ekki hægt að búast við
kaupmáttaraukningu hjá launþeg-
um í næstu kjarasamningum. Þvert
á móti segir Þjóðhagsstofnun að bú-
ast megi við einhverri kaupmáttar-
rýmun og í svipaðan streng hefur
Davíð Oddsson tekið.
„Við munum ræða stöðuna við við-
semjendur okkar þegar við verðum
búnir að fá útlínurnar af þessari ver-
öld sem við lifum í. Okkar afstaða
er alveg skýr. Viö höfum margsinnis
lýst þeirri skoðun og ég hef ástæðu
til að ætla að þorri verkalýðshreyf-
ingarinnar sé okkur sammála, að
hvort sem niðurstaðan verður sú að
þjóöartekjurnar fari hækkandi eða
lækkandi gildi sama reglan.
Séu þær á uppleið þá eru líkindin
til þess að við getum hámarkað
kjarabæturnar sú að verðbólga sé
hér nánast engin. Og nákvæmlega
það sama ef þjóðartekjurnar em á
niðurleiö, líkindin til að við getum
lágmarkað kjaraskerðinguna er að
verðbólga sé hér nánast engin.
Launþegahreyfingin og vinnuveit-
endur hafa fulla burði til meta stöð-
una þegar hún liggur fyrir og þurfa
ekki aðstoð ríkisvaldsins til þess. En
þangað til hún liggur fyrir bíðum við
og sjáum hvað setur,“ segir Einar
Oddur. -J.Mar
Ekkert nýtt að það komi
hrakspár miklar þegar kjara-
samningar eru f ramundan
- segir Ásmundur Stefánsson
„Það er ekkert glænýtt að það komi
hrakspár miklar þegar kjarasamn-
ingar eru framundan. Það má segja
að það sé hefðbundinn liður á dag-
skránni. Það er hins vegar ljóst að
það eru alvarleg vandamál sem við
stöndum frammi fyrir ef takmarka
þarf fiskaflann í takt við það sem
fiskifræðingar gera tillögur um. Eins
er ljóst að ríkisfjármálin em í mikl-
um vanda. Það er hins vegar of
snemmt að nota einhver stór orð í
sambandi við allt þetta því það er
ekki búið að taka ákvörðun um það
hvaða veiðikvótar veröa leyfðir. Það
er í sjálfu sér ákaflega takmarkað
uppi á borðinu um það hver staöa
ríkisfjármálanna er,“ segir Ásmund-
ur Stefánsson, forseti ASÍ.
„Erfiðleikar í efnahagslífinu ættu
að vera mönnum hvati til að gera
betur og efla þær greinar þar sem
mögulegt er að auka framleiðslu og
byggja upp atvinnurekstur, atvinnu-
tækifæri og tekjur.
En við verðum að muna það að í
hálft annað ár. höfum viö búið við
kjarasamninga sem höfðu það aö
markmiði að koma hér á stöðugleika
til aö gefa mönnum tækifæri á að
byggja sig upp til framtíðar. Fólk
hefur fylgt þeim samningum eftir í
trausti þess að í haust komi kjara-
bætur og kaupmáttur aukist.
Það er enginn vafi á því að það er
sterk krafa á meðal okkar félags-
manna að þeirri kröfu verði fylgt eft-
ir. Það getur gerst hvort sem er með
hlutdeild í auknum tekjum eða
breyttri tekjuskiptingu eða hugsan-
lega blöndu af hvoru tveggju. Ég held
að við hljótum að vinna á þeim grunni
og hafa nokkurt traust á framtíðinni
þrátt fyrir þær hrakspár sem við
stöndumframmifyrirnú." -J.Mar
Páll HaUdórsson, formaöur BHMR:
Kaup okkar verður að hækka
„Ég minnist þess ekki að Þjóðhags-
stofnun hafi spáö öðru en versnandi
þjóðarhag og kaupmáttarrýmun
þegar kjarasamningar em framund-
an. Það er dregin upp svört mynd
þegar samningar em framundan en
svo birtir yfirleitt yfir þegar um er
liðið. Hver kaupmátturinn verður
hlýtur að verða niðurstaða þeirra
samninga sem launþegar gera viö
atvinnurekendur - spár Þjóðhags-
stofnunar geta aldrei stjómað þess-
ari ferð. Ef svo væri þá væri kaup-
gjald í landinu öllu lakara en það er
og er það þó dapurt fyrir,“ segir Páll
Halldórsson, formapur BHMR.
Páll vill ekki spá neinu fyrir um
niðurstööur komandi kjarasamn-
inga en segist einungis vona það
besta. Hann segir háskólamenn hafa
kjarasamning sem feli í sér verulegar
kjarabætur og því breyti engfn
bráðabirgðalög.
„Ákveðnar greinar þessa kjara-
samnings, sem kveða á um leiðrétt-
ingu á kjömm háskólamenntaðra
ríkisstarfsmanna, em enn í fullu
gildi og verða þaö áfram í nýjum kja-
rasamningi nema um það verði sam-
ið sérstaklega. Á næstunni hlýtur
það að verða höfuðviðfangsefni okk-
ar að vinna að því að þessi ákvæði
verði virk. Það er hins vegar alveg
ljóst að ef það á aö nást jöfnuður
milli okkar og almenna vinnumark-
aðarins verður kaup að hækka.
Hvemig það yrði útfært yrði síðan
bara samningsatriði.
-kaa