Dagblaðið Vísir - DV - 20.12.1991, Side 16

16
Merming
FÖSTUDAGUR 20. DESEMBER 1991.
Glæsilegur
útifatnaður fyrir
íslenska veðráttu
Opið til kl. 19 á föstudögum
á laugardag kl. 10-22 og
á sunnudag frá kl. 11—18
Hafnarstrætl 5, símar 16760 og 14800
HREINSIÐ UÚSKERIN
REGLULEGA.
Stefán Jasonarson í Vorsabæ:
Fyrstu minningarnar
frá Kötlugosi 1918
Stefán Jasonarson í Vorsabæ rifjar upp viðburðarika ævi i Alltaf glaðbeittur.
DV-mynd GVA
I formála bókarinnar Alltaf glað-
beittur, sem eru minningEU' Stefán
Jasonarsonar í Vorsabæ, segir að
iStefán sé bóndi í húð og hár, hann
hafi reynt fyrir sér á mölinni en far-
ið aftur austur í Flóa, komið sér upp
búi og mannvænlegum bamahóp og
með tímanum orðið að sitja undir því
aö teljast einn mesti félagsmálagarp-
ur sunnlenskra sveita fyrr og síðar.
Stefán er einnig þekktur af frétta-
ritarastörfum sínum fyrir útvarpið
þar sem hann var í mörg ár atkvæða-
mikill og áberandi. Stefán segir frá
mörgu í endurminningum sínum og
kemur víða við í hressilegri frásögn.
„Það eru ein tvö þijú ár síðan
kunningi minn sagði mér að hætta
að taka viðtöl við aðra og fara að
skrifa eigin ævisögu," segir Stefán.
„Ég tók þessu vel, en vildi hugsa
málið. Ég sagði við vininn að það
væri hið versta mál að fara skrá end-
urminningar sínar þegar maður er
orðin elliær. Ég byrjaði þó að prófa
mig áfram. Þegar ég var byijaður
má segja að hugurinn hafi borið mig
hálfa leið. Ég hef skrifað sjálfur þessa
bók en hef notið góðrar leiðsagnar,
bæði Hákonar Sigurgrímssonar,
tengdasonar míns sem gaf mér góð
ráð og tengdadóttur minnar, Ólafíu
Ingólfsdóttur, sem tók við handritinu
og setti það í sína tæknibúnu tölvu.
Þegar tölvan var búin að skila þessu
frá sér í blaðsíðum lét ég það í hend-
umar á vini mínum Páh Lýðssyni,
sagnfræðingi og bónda. Páll las yfir,
bætti við og ráðlagði mér og skrifaði
síðan inngangsorð. Enn einu sinni
er þetta sett í gegnum tölvuna og
þannig fékk útgefandinn handritið í
hendur, nánast komið í endanlegar
blaðsíður."
Var í Vestmannaeyjum
þegargaus
- Einhveijir sérstakir kaflar í bók-
inni sem eru þér hugleiknir?
„Eftfrminnilegustu kaflamir era
þrír, einn þeirra er kaflinn frá Vest-
mannaeyjum, þegar gaus þar. Ég var
staddur í Vestmannaeyjum á fundi
hjá klúbbunum Ömggur akstur. Ég
ætlaði heim á mánudegi en þá var
komið slíkt óveður aö ég komst ekki
í land svo ég fór að vinna viðtöl, sem
ég hafði tekið, inni á hótelherbergi.
AUt í einu fer veggurinn að hristast.
Ég hugsaði með mér hvort rokið
væri svona gífurlegt að steinhús
hristist, en þetta var örugglega fyrir-
boði um það sem síðar gerðist. Þegar
svo fór að gjósa um nóttina var ég
sofandi. Það var alveg einstakt hvað
það gekk vel að koma fólkinu í land.
Þetta var mikil lífsupplifun.
Þá er mér minnisstætt samstarf
okkar Jónasar Kristjánssonar rit-
sljóra á íþróttavelhnum. Hann var
drengilegur og góður keppandi og
hafði vit á að aðskhja léttleikann og
alvömna. í þriðja lagi er svo kafh af
víðara vettvangi, starf sem stóð yfir
í þrjátíu ár, að bjarga frá glötun
heimildum um fom vinnubrögð í
sveitum áður en vélmenningin gekk
í garð. Ég var settur í framkvæmda-
nefnd kvikmyndarinnar I dagsins
önn og var það ipjög ánægjulegt starf
sem ekki væri hægt að inna af hendi
í dag. Þau fomu vinnubrögð sem
sjást í myndinni em löngu Uðin und-
ir lok. Við náðum í skottið á síðasta
bóndanum sem ekki átti dráttarvél."
Unnið upp úr dagbókum
- Fannst þér auðvelt að rifja upp
Uðna tíð?
„Ég mundi eiginlega mest aUt frá
æsku minni eins og það hefði skeð í
gær. Ég er fasddur 1914. Ég man að-
eins eftir móður minni veikri, en hún
lést þegar ég var þriggja ára. Það sem
ég man samt skýrast eftir í byijun
var þegar afi minn fór upp á þak á
sveitabænum, kemur svo hlaupandi
inn í hæ og segir: „Katla er farin að
gjósa.“ Þetta var að sjálfsögðu Kötlu-
gosið 1918. Ég man að ég leit í austur
og sá eldglæringamar.
Þegar ég er kominn til ára fer ég
aö skrifa dagbók og hef gert það aUar
götur og þar er heilmikU heimUd sem
ég nýti mér við ævisöguritun mína.
Ég verð að segja eins og er að þegar
ég fór að fletta dagbókinni, þá varð
ég eiginlega mest undrandi á hvað
ég hafði komið víða við. Sjálfsagt er
það vegna þess að égfhef aUtaf haft
gaman af að lifa og starfa og hef
ávaUt starfað með góðu fólki. Ég eins
og við allir valdi þá bestu konu sem
hægt var að fá og þrátt fyrir annríki
heima höfum við farið í sjö bænda-
ferðir tU útlanda og víkkaö sjóndeUd-
arhringinn."
- Ertu sáttur við bókina eins og hún
er eða finnst þér vanta eitthvað? „Það
þótti mér sárast hvað ég varð að
skUja mikið eftir, komst ekki fyrir í
bókinni, til að mynda öU þau fjöl-
mörgu viðtöl sem ég tók við fólk sem
fréttamaður útvarpsins, en sjálfsagt
hafa þau verið um 200 talsins. Það
var mikið starf að velja og hafna, en
ég er fuUur þakklætis til aUra þeirra
sem hafa stutt mig í starfi við ritun
bókarinnar. Þar er minn betri helm-
ingur, Guðfinna, ofarlega á blaði.
-HK
í Sovét-
ríkjunum
í helgreipum harðlínumanna er
ný bók eftir Gunnar Stéfáh Wat-
hne Möller. Bókin fiallar um hina
eförminnUegu ágústdaga síðastl-
iðið sumar er harðlinumenn
reyndu að hrifsa tU sín völdin í
Sovétríkjunum.
Höfundur bókarinnar, Gunnar
Wathne Möller, stundar nám í
stjómmála- og Sovétfræðum við
Harvard háskólann í Boston.
Hann hefur dvalist langdvölum í
Sovétríkjunum og rekið þar
feröaþjónustufyrirtækiö Bisnost
og auk þess haldið námskeið fyrfr
erlenda stúdenta í rússnesku og
Sovétfræðum. Aðfararorð bókar-
innar ritar Nikolai Petrakoffsem
er meðlimur i forsetaráði Sovét-
ríkjanna. Útgefandi er Fróði.
Landið fýkur burt:
Fjórtán þúsund eintök seld
ágóðinn til styrktar landgræðslu
Söluhstar plötubúða segja
ekki aUa söguna um upplagstöl-
ur. Tvær plötur sem komu út
fyrir stuttu, Landið fykur burt
með Ríó og Andartak með Rafni
Jónssyni em gefnar út með það
í huga að aUur ágóði fari í þarft
verkefni.
AUur ágóði af Landið fýkur
burt rennur til styrktar land-
græðslu í landinu og hefur Li-
onshreyfingin tekið aö sér að
selja plötuna í sjálfboðavinnu.
Tónlistin á Landið fýkur burt
er öU eftir Gunnar Þórðarson
við texta Jónasar Frikriks. Það
er svo Ríó tríó sem flytur tón-
Ustina. í stuttu spjalU við Ólaf
Þórðarson, einn meðlima Ríó
kvað hann söluna hafa gengið
einstaklega vel og væri búið að
selja 14.000 eintök. Aðspurður
hvort Ríó fengi ekki guU- og
platínuplötu kvað Ólafur að
þeir félagar hefðu afsalað sér
slíku og taldi hann þessar af-
hendingar vera pjatt og pen-
ingaeyðslu.
-HK Ríó tríó.