Dagblaðið Vísir - DV - 10.01.1992, Blaðsíða 15

FÖSTUDAGUR 10. JANÚAR 1992.
15
Kjara- og samningamál sjómanna:
Um þau semst ekki
í baksölum Alþingis
Sjómenn búa nú við mjög hefta sókn til hafsins, af þeim sökum hafa
þeir mátt þola tekjuskerðingu.
Meirihluti var á Alþingi til að
veijast aðfor ríkisstjórnarinnar að
umsömdum réttindum sjómanna
ef þeir þingmenn sem Árni John-
sen kallar „sjómannahðið“ (sex
stuðningsmenn ríkisstjómarinnar)
hefðu haft kjark til að greiða at-
kvæði gegn áformum ríkisstjómcU•-
innar um skerðingu á sjómannaaf-
slættinum. Þá hefði þetta mál fallið
við atkvæðagreiðslu á Alþingi.
Ef fimm stjórnarliðar
hefðu greitt atkvæði með
stjórnarandstöðunni hefði
sjómannaafslátturinn verið
varinn
Á þann hátt einan átti að svara
því sem Ami Johnsen kallar í bréfi
sínu til sjómanna „valdbeitingu af
verstu gráðu ef stjórnvöld ætluðu
sér að skerða þannig kjör einnar
stéttar umfram annarra".
Af grein Áma Johnsen má skilja,
að hann hafl staðið í brúnni og stýrt
samningum við ráðherra síns eigin
flokks um þessi mál og sett til hhð-
ar þá félaga sína sem þekktu far-
sæhi sighngaleiðir og gátu betur
lesið af tækjum og kortum í brúnni.
Ógæfa þingmannsins í þessari
skipstöku var að hann hafði ekki
réttu kortin til að sigla eftir. Vit-
lausa kortið var gefið út í Valhöll,
því steytti svo fljótt á skerjum í
þessari örlagaferö þeirra félaga.
Þrátt fyrir svo rýran afla úr þess-
ari ferð félaganna sex telur Ámi
að sjómenn geti vel unað fengnum
hlut.
Frá sjómönnum og samtökum
þeirra kveður hins vegar við annan
KjáUarinn
Stefán Guðmundsson
alþingismaður
tón þar sem þeir telja freklega á sér
brotiö með því að skerða umsamin
réttindi.
Þeir sem við eiga að búa átta sig
á því, þótt Ámi Johnsen geri það
ekki, að hér var unnið mikið
óhappaverk. Þeir sem um þessi mál
hugsa sjá að hér er ríkisstjórnin
að leggja til atlögu við þessi um-
sömdu réttindi sjómanna. Ríkis-
stjórnin sættir sig nú um stund við
áfangasigur í þessu máh, hins veg-
ar er ætlan hennar ljós, að leggja
sjómannaafsláttinn af með öhu.
Hugmyndir eru uppi um að
skerða eða afnema sjó-
mannaafsláttinn að fullu
í grein Árna Johnsen í Morgun-
blaðinu 17. desember sl. segir að frá
því sl. vor hafi komið fram hug-
myndir um að skeröa, eða jafnvel
afnema, sjómannaafsláttinn að
fuhu. Hér þarf ekki fleiri orð, hér
mæhr sá er ætti að vera kunnugur
innviðum og áformum núverandi
ríkisstjómar. Þetta ætti ekki að
koma þeim á óvart sem fylgjast
með gerðum ríkisstjórnarinnar.
Friðrik Sophusson hefur talað á
þann hátt að ómögulegt er að skilja
orð hans á annan veg en þann, að
hér sé um kjaramál að ræða, ríkis-
sjóður eigi aö hætta afskiptum af
þessum málum, það sé sjómanna
og útvegsmanna að semja um þessi
mál.
Milljarður í nýjum sköttum á
útgerðina. Milljarðar í aug-
sýn til viðbótar
Á sama tíma og þessar hugmynd-
ir eru að veltast á borði ríkisstjóm-
arinnar hafa verið teknar ákvarð-
anir um að leggja nýja skatta á út-
gerðina sem nema tæplega einum
mhljarði. Þessu til viðbótar er
tekjutap sjávarútvegsins vegna
þeirrar aflaskerðingar sem ákveö-
in var nálægt sex mihjörðum
króna.
Ríkisstjómin virðist gjörsamlega
óseðjandi hvað varðar skattlagn-
ingu á atvinnulifið, m.a. eru uppi
ýmis áform um enn frekari skatt-
lagningu á sjávarútveginn sem
nemur mihjörðum króna.
Menn þekkja ekki lengur
þennan Sjálfstæðisflokk
Það rekstraramhverfi sem sjáv-
arútvegurinn býr nú við er með
öhu óviðunandi og vekur spurn-
ingu um hvers vegna svo vasklega
er gengið fram í auknum álögum á
þessa atvinnugrein. Menn þekkja
ekki lengur þennan Sjálfstæðis-
flokk. Ef svo heldur fram aö sjávar-
útveginum verði ekki búin viðun-
andi rekstrarskilyrði m.a. til að
geta greitt hærra fiskverð og hærri
laun th þeirra er í atvinnugreinirmi
starfa mun skammt í það að við
verðum aðeins veiðiþjóð í þessu
landi og látum öðrum þjóðum það
eftir að njóta margfeldisáhrifa fisk-
vinnslunnar.
Stjórnarflokkarnir virðast sþtnir
úr öllu sambandi við sjávarútveg-
inn og það fólk er þar starfar.
Það er sjómannanna sjálfra
að semja um sín kjör
Við afgreiðslu á skerðingu sjó-
mannaafsláttarins á Alþingi gerðu
þingmenn Framsóknarflokksins
grein fyrir andstöðu sinni með
þessum orðum:
Sjómenn búa nú við mjög hefta
sókn th hafsins, af þeim sökum
hafa þeir mátt þola tekjuskerðingu.
Hér er lagt til að skerða umsamin
réttindi sjómannastéttarinnar umf
ram það sem af aflaskerðingu
hlýst. Það er með öhu óþolandi
hvernig að þessum málum hefur
verið staðið af ríkisstjórn og stuön-
ingsmönnum hennar.
Um kjara- og samningamál sjó-
manna á ekki að semja í bakher-
bergjum á Alþingi. Það er sjó-
manna sjálfra að semja um sín kjör
í frjálsum samningum, án óeðh-
legra afskipta ráðherra og ákveð-
inna þingmanna. Sjómannaafslátt-
urinn er hluti af samningsbundn-
um kjörum sjómanna.
Þingmenn Framsóknarflokksins
greiða ahir atkvæði gegn þessari
skerðingu og mótmæla óeðlilegum
afskiptum ríkisstjómarinnar af
kjöram sjómanna og þeirri ákvörð-
un að skerða sjómannaafsláttinn
um 10-11%. Stefán Guðmundsson
„Ríkisstjórnin sættir sig nú um stund
við áfangasigur í þessu máli, hins vegar
er ætlan hennar ljós, að leggja sjó-
mannaafsláttinn af með öllu.“
Við ystu nef skör
Eftir að niðurstöður í nýgerðri
skoðanakönnun um búvörur lágu
fyrir er ég ekki í nokkrum vafa um
að íslenska þjóðin í heild sinni er
forheimsk, Þversagnirnar og for-
dómamir æpa svo á mann að ætla
mætti að á íslandi byggju eingöngu
fábjánar. Það er ekki laust við að
maður skammist sín.
Byggðastefnuna burt
Fólk flykkist í verslunarferðir th
útlanda vegna þess að aht er svo
dýrt á íslandi en svo segir það já
og amen við búvörasamningi sem
brennir upp tíu mhljarða króna
árlega (og er það varlega áætlað).
Það era þúsund tíu mhljón króna
íbúðir, á ári. Aht er þetta í nafni
einhverrar byggðastefnu, eins og
þorri þjóðarinnar sé eitthvað bætt-
ari þótt sveitir landsins séu í byggð.
Ef við spörkum þessari byggða-
stefnu út í hafsauga og leyfum
mannlífinu að þróast á eðlhegan
hátt er ég sannfærður um að þjóð-
inni myndi vegna miklu betur en í
dag. í þaö minnsta myndi hún ekki
dragast aftur úr nágrannaþjóðun-
um.
Fjóshaugshugsunarháttur
Þrátt fyrir að hver fræðimaður-
inn á fætur öðram bendi á hversu
mikih spamaður sé fólginn í jafn-
ræði framleiðslugreina og frelsi í
innflutningi þráast þjóðin enn við.
Og aö segja að hollusta þeirrar ís-
lensku sé meiri en þeirrar erlendu!
Ætlar einhver að halda því fram
að þetta spikfeita kjöt sé í hærri
gæðaflokki hvað varðar hehbrigði
en annað? Nei, þá vh ég frekar
„óhoht“ kjöt að utan,
Þessar fuhyrðingar era auðvitað
hreinir fordómar, skólabókardæmi
um fjóshaugshugsunarhátt ís-
Kjallarinn
Sigurgeir Orri
Sigurgeirsson
námsmaður í HÍ
lensku þjóðarinnar. Nema kannski
að þeir heimaslátri lika á megin-
landinu, hver veit? Að auki má
benda á að við borðum meira af
útlendri landbúnaðarvöru en inn-
lendri. Þannig að þeir sem ein-
göngu ætla að borða innlent, th að
vera alveg vissir um heilsu sína,
færa fljótlega að láta á sjá sökum
næringarskorts.
Við ættum kannski að segja: Það
sem ekki er hægt að framleiða á
íslandi er í lagi, annað er mann-
skemmandi hormónasukk. Is-
lenskir örhagsmunaaðilar misnota
sér heilbrigðisreglugerðir til þess
að hindra innflutning á erlendri
matvöru, eins og nýlega hefur verið
bent á. í hverra þágu skyldi það
vera? íslenskra neytenda? Nei, því
fer fiarri. Og veitir það þeim sem
framleiða næghegt aðhald? Nei.
Aht saman á vogarskálar heimsk-
unnar.
Forystumenn verkalýðsins
Er ég handviss um að ef sam-
keppni ríkti 1 matvöruframleiðslu
á öhum sviðum þá væru matvörur
mun ódýrari. Því uppskrúfað súr-
realískt verð á kjöti og mjólkurvör-
um hefur áhrif á verðlagningu ann-
arra matvara. Það eru því miklu
meiri hagsmunir í húfi en ætla má
í fyrstu. Að ekki sé talað um að-
stöðumuninn á mhli ríkisrekins
fyrirtækis og einkarekins. Nægir
þar að nefna Mjólkursamsöluna
sem stendur í samkeppni við
Baulu, kostaða af Baulu, sem og
öðrum landsmönnum. - Annað
dæmi er Ríkisútvarpið versus
frjálsu stöðvarnar.
Það sem kemur íslenskum neyt-
endum best, eins og menn hafa
bent á, er að gefa innflutning á
búvörum frjálsan og færa bændur
af launaskrá ríkisins. Forystu-
menn verkalýðssamtakanna, ef
þeir hafa raunveralegan áhuga á
kjörum hinna lægst launuðu, ættu
að beijast fyrir afnámi búvöru-
samningsins. Það væri þá eitt það
gáfulegasta sem frá þeim hefur
komið frá upphafi.
Skammsýnir sérhagsmunir
Hvað með það þótt sveitir leggist
í eyði? Breytist eitthvað? Mun fólk
ekki eftir sem áður njóta fegurðar
sveitanna? Og era íslenskir bænd-
ur nú aht í einu eftir aldarlanga
baráttu upp á eigin spýtur við óbhð
náttúruöflin, svo skyni skroppnir
að þeir geta ekki bjargað sér sjálf-
ir? Ég hugsa að fáir myndu skrifa
upp á það í fljótu bragði. En vissu-
lega munu þeir ekkert flosna upp.
Sjálfsbjargarviðleitni þeirra
flestra myndi vakna af löngum
dvala og í kjölfarið kæmi hagræð-
ing í rekstri fyrirtækja þeirra, með
augljósum kostum fyrir báða aðila,
neytendur og þá sjálfa. Hinir sem
neyddust th að flytja á möhna eru
einfaldlega ekki hæfir th þess að
reka fyrirtæki. Þannig er mannlíf-
ið, þannig hefur það alltaf verið og
þannig mun það alltaf verða, sama
hversu margir skammsýnir sér-
hagsmunapotarar reyna að tefia
þróunina; í raun, sér og öðrum til
armæðu þegar fram í sækir. Það
er alltaf sama sagan með íslend-
inga. Þeir era svo ruglaðir í ríminu
aö þeir gera sér enga grein fyrir
hvað er þeim fyrir bestu. Heims-
myndin nær vart lengra en út á
nefskörina. í dag þetta, skitt með
morgundaginn. Þjóö sem hugsar
svona er dæmd til að dragast aftur
úr og tortíma sjálfri sér.
Sigurgeir Orri Sigurgeirsson
„Forystumennverkalýðssamtakanna,
ef þeir hafa raunverulegan áhuga á
kjörum hinna lægst launuðu, ættuað
berjast fyrir afnámi búvörusamnings-
* „ 0 u