Dagblaðið Vísir - DV - 04.04.1992, Blaðsíða 20

20
LAUGARDAGUR 4. APRÍL 1992.
Kvikmyndir
Þá er Woody Allen búinn að
senda frá sér enn eina myndina og
ber hún heitið Shadows and Fog.
Hún var frumsýnd í París í byrjun
ársins en Frakkar hafa ætíð haldið
mikið upp á Woody Ailen. Svo virð-
ist sem Evrópubúar séu hrifnari
af sumum myndum Woody Allen
en sjálfir Bandaríkjamenn. Eftir
frumsýninguna í Frakklandi var
Shadows and Fog síðan sýnd utan
keppni á kvikmyndahátíðinni í
Berlín í febrúar.
Það er nokkuð síðan Woody AJIen
lauk við gerð myndarinnar en
frumsýning hennar tafðist vegna
þess að Orion kvikmyndaverið,
sem framleiddi myndina, fór í
greiðslustöðvun. Það var því ekk-
ert fé handbært til að auglýsa upp
myndina og búa tii öll sýningarein-
tökin ásamt nauðsynlegu kynning-
arefni. En sem betur fór rættist úr
öllu saman í lokin og því geta aðdá-
endur Woody Allen fengið að njóta
þessa nýja sköpunarverks meistar-.
ans.
Þýsk áhrif
En það er líklegt að margir aðdá-
endur Woody Allen verði fyrir von-
brigöum með Shadows and Fog.
Myndin er nokkurs konar óður tíl
expressjónismans sem einkenndi
þýska kvikmyndagerð á gullald-
arárum hennar. Það má segja að
þetta hafi verið góö tilraun sem
hafi ekki heppnast tíl fulls.
Eins og svo oft áður leikur eigin-
kona Woody Allen, Mia Farrow,
eitt aðalhlutverkið. Woody Allen
leikur einnig í myndinni en í sum-
um myndum sínum hefur hann
aðeins verið leikstjóri og í mesta
lagi komið fram í smáhlutverki,
svona til aö vera í stíl við gamla
meistarann Hitchcock, sem alltaf
mátti sjá bregða fyrir augnabhk í
myndum sínum.
Irmy (Mia Farrow) og Clown
(John Malkovich) starfa saman í
fjölleikahúsi. Það er búið að koma
fyrir sýningartjaldinu í nágrenni
við ónafngreinda evrópska borg og
verið er að undirbúa fyrstu sýning-
una. En það er mikið um að vera
því það gengur morðingi laus í
borginni og íjöldi árvökulla borg-
ara leitar hans. Það er á þessu stigi
sem Kleinman (Woody Allen) er
vakinn af værum blundi og sagt að
taka þátt í „áætluninni" þótt það
komi aldrei skýrt fram um hvað
þessi áætlun snerist.
Margtum aðvera
Þegar Irmy kemst að því að
Clown á í ástarævintýri við konu
kraftajötuns fjölleikahússins tekur
hún því illa og labbar út í þokuna.
Þar hittir hún vændiskonu (leikin
af Lily Tonúin) sem býðst til aö
hjálpa henni. Það er ýmislegt sem
drífur á daga þessara þriggja aðal-
persóna myndarinnar þótt undir-
tónninn sé hinn sígildi Woody Al-
len tónn með heimspekilegum
vangaveltum um hið góða og Ula
ásamt hæfilegu magnf af bröndur-
um.
Shadows and Fog minnir aö
mörgu leyti á gamlar myndir Fritz
Lang eins og M og svo 1931 útgáfu
G.W. Pabst á verki Bertolts Brecht,
The Threepenny Opera. TónUstin
í myndinni er eftir Kurt Weill, sem
er hin sama og var notuð 1 The
Threepenny Opera á sínum tíma.
Myndin er tekin í svarthvítu sem
er að verða ákveðinn stimpill fyrir
myndir Woody AUen. Að þessu
sinni gefur þetta yfirbragð Woody
AUen gulUö tækifæri til að leika sér
með skugga og form Ukt og meist-
arar þýsku expressjónisma mynd-
anna. Woody dregur meira að segja
fram í dagsljósið Donald Pleasence
í hlutverki vísindamanns sem rek-
ur krufningarstofu þar sem hann
framkvæmir tilraunir sem verða
vægast sagt að teljast vafasamar
frá vísindalegu sjónarmiöi.
Þekktnöfn
Það er mikUl fjöldi þekktra leik-
ara sem kemur fram í Shadows and
Fog. Meðal þeirra má Uka finna
Madonnu sem leikur eiginkonu
kraftakarlsins. Þetta er Utið hlut-
verk og verða áhorfendur að hafa
sig aUa við ef þeir eiga ekki að fara
á mis viö þann atburð þegar Ma-
donna birtíst á skerminum. Flestir
leUcaramir fá þó Utíö aö njóta sín
Umsjón
Baldur Hjaltason
því hlutverk þeirra eru lítil og enda
því uppi sem fræg nöfn á Ustanum
yfir þá sem léku í myndinni. Þar
má nefna nöfn eins og Jodie Fost-
er, Kathy Bates, John Cusack, Kate
NeUigan og JuUe Kavener. Gagn-
rýnendur hafa gert góðlátlegt grín
að Woody AUen fyrir aö nota öll
þessi frægu nöfn og sagt að það sem
sé mest spennandi við myndina er
að bíða eftir hvaða frægi leikari eða
leikkona birtist næst á tjaldinu.
Fjölhæfur
listamaður
Það er erfitt að staðsetja Shadows
and Fog meðal mynda Woody Al-
len. Einna helst mætti líkja henni
við A Midsummer Nights Sex
Comedy sem hann geröi 1982 og
ekki getur talist ein af betri mynd-
um hans. Síðasta mynd Woody Al-
len, AUce, hlaut ekkert sérstakar
viötökur almennings og sama má
segja um Crimes and Misdemea-
nors sem að mörgu leyti var mjög
góð mynd. Það viröist sem Woody
AUen eigi erfitt með að endurskapa
steminguna sem hann náði í mynd-
um eins og Annie Hall, Manhattan
og svo Hannah and Her Sisters.
Woody Allen er meinfyndinn
maður og þegar honum tekst vel
upp fara fáir i fótspor hans. Hann
á einstaklega auövelt með að flétta
saman á frábæran hátt góða
skemmtun, heimspekUegar vanga-
veltur og svo atburði úr daglega
lífinu sem flestir ganga í gegnum
einhvern tíma á lífsleiðinni. En
umfram allt eru myndir Woody
AUen mannlegar og oft finnst
áhorfandanum hann vera að horfa
á og upplifa hluta af sínu eigin lífi.
Á annan tug
Myndir Woody AUen er nú farnar
að nálgast annan tuginn. FerUl
hans sem leikstjóri er mjög við-
burðaríkur og svo virðist sem hann
hafi eflst við hverja raun. Hver
hefði trúað þvi fyrir 22 árum að
maðurinn sem leikstýrði sjálfum
sér og skrifaði handritið að Take
the Money and Run (1969) hefði átt
eftír að gera mynd eins og Shadows
and Fog. Á þessu tímabili lék og
leikstýrði Woody Allen hálfgerðum
aulamyndum þar sem hann var
sífellt í vandræðum og ruddi út úr
sér heilmiklum pælingum um
heiminn og tilveruna ásamt fimm
aura bröndurum inni á milU. Þetta
voru myndir eins og Bananas
(1971), Everything You always
Wanted to Know about Sex (1972),
Play It again Sam (1972), Sleeper
(1973) og svo Love and Death (1976).
Það var svo 1977 sem Woody Al-
len hlaut óskarsvcrölauni '. fyrir
bestu myndina með Annie HaU. Þá
hófst annar kafli á ferli hans. í
fyrstu tók sinn tíma að fínsUpa
þennan nýja stíl eins og þegar hann
gerði Interiors (1978) þar sem hann
leikstýrði verki sem minnti meira
á Ingmar Bergman en Woody Al-
len.
Engin tilviljun
Manhattan staðfesti að Annie
Hall var ekki veriö nein tílviljun.
Þangað til kom að Broadway
Danny Rose árið 1984 gerði Woody
Allen þrjár myndir sem margir
segja að uppfylli ekki þær kröfur
sem eru gerðar í dag til hans. Eru
þaö myndimar Stardust Memories
(1980), A Midsummer Nights Sex
Comedy (1982) og svo Zelig (1983)
sem var að mörgu leyti skemmtUeg
mynd. Síðan kom The Purple Rose
(1985) sem var nokkurs konar upp-
hitun fyrir Hannah and Her Sist-
ers, sem er Hklega ein besta mynd
Woody AUen fyrr og síðar.
Sumir hafa vUjað líkja ferli
Woody AUen við feril Steve Martín.
Það er nokkuð tíl í því. Þeir hófu
báðir feril sinn með annars flokks
gamanmyndum en hafa náð að
byggja upp nýjan persónulegan stíl
sem sést best á nýjustu myndum
þeirra félaga.
Woody AUen er farinn að und-
irbúa aöra mynd enda nýbúinn aö
skrifa undir samning við eitt kvik-
myndaveranna í HoUywood. Það
er hins vegar spuming hvort
myndir eins og þær sem Woody
AUen gerir höfði lengur til kvik-
myndahúsakynslóðarinnar.
Tímamir breytast og mennimir
með. Þaö er þó nokkuö víst aö ef
Woody AUen tekst að ná sér á strik
aftur verður hann ekki lengi að
endurheima aUa gömlu góðu aðdá-
enduna. Það er vöntun á mönnum
eins og Woody AUen. Þeir gefa
krydd í tUveruna og kvikmynda-
húsgestum tækifæri tíl að skemmta
sér vel samtímis því að stunda dá-
litla naflaskoðun.
Helstu heimildir:
Variety, Entertainment weekly