Dagblaðið Vísir - DV - 29.07.1992, Blaðsíða 24

24
MIÐVIKUDAGUR 29. JÚLÍ 1992.
LífsstfQ dv
x V
Verðlagning bifreiðaumboðanna á varahlutum:
Óþarflega hátt verð
- neytendur verða að gera samanburð
Lengi hefur verið í gangi umræða
um að bifreiöaumboðin í landinu
verðleggi varahluti í bifreiðar allt of
hátt. Bíleigendur hringja með reglu-
legu millibili í Neytendasíðu DV og
kvarta undan óhóflegri álagningu
umboðanna og tilgreina oft dæmi um
að sami varahlutur kosti mun minna
í öðrum verslunum. Jóhannes Gunn-
arsson, formaður Neytendasamtak-
anna, var spurður að því hvort það
væri tilfellið að bifreiðaumboðin
væru með óhóflega álagningu á vara-
hlutum.
„Það hefur ítrekað komið fram að
það getur verið gríðarlegur verð-
munur á varahlutum sem getur skipt
hundruðum prósenta. Hann kemur
fram á svokölluðum samkeppnis-
varahlutum sem hægt er að kaupa
hjá öðrum en umboðsmönnum fram-
leiðenda.
í sjálfu sér er ekki til nein viðhlít-
andi skýring á þessu en sjaldnast er
um sömu vöru að ræða. Varahlutur-
inn er frá tveimur eða fleiri mismun-
andi framleiðendum og erfitt að full-
yrða um gæðamun. Verðmunurinn
er samt sem áður í mörgum tilfellum
gífurlegur og það er hlutur sem neyt-
endur þurfa ávallt að muna eftir þeg-
ar þeir gera sín innkaup.
Því er oft haldið fram að ódýrari
varan sé rusl. Það hefur hins vegar
ítrekað komið fram í gæðakönnun-
unum á hinum fjölbreyttustu neyt-
endavörum að það þarf ekki að vera
neitt samasemmerki á milli verðs og
vörugæða.
Ég held að neytendur viti það orðið
að það getur verið mikill verðmunur
á varahlutum og flestir vita einnig
að það er frjáls verðlagning á vörum.
Það er því ekkert ólöglegt við að hafa
himinhátt verð á varahlutum. Neyt-
endur verða bara að haga sínum inn-
kaupum eftir því og gera verðsaman-
burð,“ sagði Jóhannes.
Að panta með flugi
hækkar kostnað
Varahlutaverslunin Bílanaust er
samkeppnisaðih við bílaumboðin en
Reynir Matthíasson er fram-
Neytendur
kvæmdastjóri fyrirtækisins. „Hærra
verð hjá bifreiðaumboðunum má að
nokkru leyti skýra með því að þau
halda niðri birgðum og taka mikið
af varahlutum í flugi til að spara sér
birgðakostnað.
Því hefur veriö haldið fram að sam-
keppnin á bílasölumarkaönum sé
mikil og að bílaumboðin séu að reyna
að ná verðinu upp með því að verð-
leggja varahlutina hátt. Ég veit að
tryggingafélögin gera athugasemdir
við þetta því þau borga brúsann í
tjónum og oft er engin samkeppni
um varahlutinn.
Þeirrar þróunar hefur gætt und-
anfarin ár hjá umboðunum að fluttar
eru inn allt of margar tegundir af
bílum, svo að segja öll afbrigði af
hverri framleiðslulínu. Vegna þess
geta þau ekki sinnt varahlutaþörf-
inni af neinu viti. Selja til dæmis 20
mismunandi afbrigði af sama bílnum
og þurfa svo að eiga til jafnmörg af-
brigði af brettum svo eitthvað sé
nefnt.
Ég held að það sé hægt að lækka
varahlutaverð með því að fækka teg-
undarafbrigðum því þá er ekki þörf
fyrir jafn stóran varahlutalager.
Auðvitað ætti neytandimi að hafa
meiri áhrif á þessi mál en íslendingar
eru nú einu sinni þannig að -þeir
kaupa allt, vilja hafa hlutina sem
flottasta og dýrasta," sagði Reynir.
Skipuleggja innkaupin betur
Hallgrímur Gunnarsson er for-
stjóri Ræsis sem hefur umboð fyrir
Benz og Mazda bifreiðar. „Það er nú
oft þannig að þegar umræður um
verðmismun af þessu tagi fara af stað
er hún dálítið í svörtu eða hvítu en
umræðan hefur í raun mjög marga
fleti.
Við setjum okkur markmið um að
hafa ákveðið þjónustustig og að eiga
ákveðna varahluti á lager. Það kem-
ur oft fyrir að við þurfum að panta
varahluti með flugi, til dæmis þegar
bifreið er óökufær vegna þess að
ákveðinn hlut vantar í hann. í íjöl-
mörgum tilfellum leggjum við ekki á
sérstakt gjald fyrir þjónustu af þessu
tagi. Eðlilega gerir þetta okkar kostn-
aðarstig hærra heldur en ef allt væri
tekið í sjó og þar af leiðandi þarf
álagningin að vera hærri til aö dekka
þann kostnað.
Ef menn líta hins vegar á verðlag
varahluta til lengri tíma er það al-
mennt að lækka. Það kom þrep upp
úr 1988 þegar tollar lækkuðu og síðan
hafa verðskrár að mestu verið
óbreyttar. Það er okkar stefna að
reyna að miða verðskrána við það
sem varahlutir kosta í Evrópu.
Ef við verðum varir við að mikill
verðmunur er á varahlut hjá okkur
og til dæmis í Bílanausti, þá er það
eitt og sér ekki nægjanleg ástæða
fyrir okkur til að endurskoða verðið.
Við berum hins vegar varahlutina
saman í gæðum og ef þau eru sam-
bærileg þá er gerð endurskoðun á
verðinu. Ef hann stenst ekki saman-
burð, er engin ástæða til endurskoð-
unar.“
- Nú hefur því verið haldið fram
að samkeppnin á bílamarkaðnum sé
svo mikil að umboðin neyðist til að
liafa verð á bílum tiltölulega lágt en
bæti sér £að upp með okri á varahlut-
unum. A þetta við rök að styðjast?
„Það veit ég ekki um en sú hugsun
gildir ekki hjá okkur. Við verðum að
hafa góðan lager til þess að sinna flot-
anum og það er mikil fjármagnsbind-
ing í því. Við búum hins vegar við
það að tollafgreiösla, flugsendingar
og fleiri tengd atriði eru dýrari hér
á íslandi en almennt gerist í Evrópu.
Ég geri mér vonir um að það lagist
með EES-samningunum.
Ég hef enga trú á því að hægt sé
að lækka varahlutaverð með því að
minnka úrval bifreiða hér. Ytra
byrði bifreiöa er oftast nær það eina
sem er ólíkt á milh gerða sömu teg-
unda, en flestir allir aðrir varahlutir
bílsins eru þeir sömu. Hins vegar er
hugsanlega hægt að lækka vara-
hlutaverð með því að læra betur á
markaðinn, minnka kostnað við
flutning og skipuleggja betur lager-
magnið," sagði Hallgrímur.
Vasatölvur á innkaupakörfur hafa nú hafiö innreið sina á íslandi. Verslanir
Hagkaups hafa nýlokiö viö að setja vasatölvur á 1.100 innkaupakörfur sínar
en í erlendum stórmörkuðum er þetta fyrirkomulag algengt. Þessi þjónusta
gerir viöskiptavinum verslunarinnar auðveldar fyrir aö fylgjast með eyösl-
unni þar sem hægt er aö slá inn upphæð vörunnar um leið og hún er sett
f körfurnar. Um leið veltir það versluninni aðhald að hilluverðmerkingar
stemmi við kassamerkingar. DV-mynd JAK
Hvað kostar að stilla vélina í bílnum?
Munar allt aö
þriðjungi í verði
Verð á vélarstillingu
- 4 strokka vél í krónum -
Félag íslenskra bifreiðaeigenda
gerði fyrir skömmu verðkönnun á
vélarstillingu í bifreiðar sem birt
var í tímaritinu Ökuþór. Könmmin
var gerð í 7 verkstæðum á höfuð-
borgarsvæðinu og kom í ljós mikill
verðmunur. Neytendasíða DV
framkvæmdi sams konar könnun,
í síðustu viku og var þar kannað
verð á stillingu á bifreiðum með
vélarstærðina 4, 6 og 8 strokka.
Innifalið í verðinu var öll vinna,
tæki, tryggingagjöld og virðisauka-
skattur. Óll sögðust verkstæðin
vera með innifalda í verðinu bila-
nagreiningu. Ekki var tekin nein
afstaða til gæða þjónustunnar á
viðkomandi stað.
Vélarstilling á 4 strokka bifreið
kostar frá 4.800 og upp í 6.335
krónur.
Á súluritinu hér á síðunni sést
að munurinn getur verið verulegur
á stillinga 4 strokka bílvélar. Mun-
ur á hæsta verði (6.335 krónur) og
því lægsta (4.800 krónur) er 32%.
Hæsta verð fýrir vélarstillingu 6
strokka bifreiöar er 6.335 krónur
en þaö lægsta er 5.478 og munur á
þeim tveimur verðum er tæplega
16%. Það kostar 7.666 krónur að
stilla 8 strokka btivél á dýrasta stað
en 5.478 á ódýrasta og þar munar
heilum 40% á verðum.
Öll verkstæðin í könnuninni
voru með misdýrar stillingar eftir
vélarstærð nema Lúkasverkstæðið
en þar kostar stillingin 6.335 krón-
ur án ttilits tti vélarstærðar. Bræð-
umir Ormsson voru með dýrustu
stillinguna fyrir 8 strokka vél en
Vélastilling þá ódýrustu. Dýrasta
vélarstilling 6 strokka bflvélar var
í Lúkasverkstæðinu en sú ódýrasta
í Vélastillingu.
Hjá verkstæðunum fengust þær
upplýsingar að hlutfall 4 strokka
bifreiða á markaðnum séu á bilinu
80-85% og hafi farið hækkandi á
síðari árum.
-ÍS