Dagblaðið Vísir - DV - 03.11.1992, Blaðsíða 24

24
ÞRIÐJUDAGUR 3. NÓVEMBER 1992.
s*

Merming
Kvlkmyndahátlðin Harðfiskur - Chocolat: ★★
Paradís ei meir
Chocolat gerist í Afríku á sjötta áratugnum, tímum nýlendusetu Frakka
í Cameroon. Sagan er sögð frá sjónarhóli lítillar stúlku, France, sem lifir
einangruðu lífi ásamt pabba sínum og mömmu á setri fjarri byggðum
hvítra. Pabbi hennar er landstjóri og mikið fjarverandi en um húshaldið
sér hópur innfæddra þjóna með Protée (Bankolé) í fararbroddi. Lífið geng-
ur sinn vanagang þar til hópur nauðstaddra ferðalanga raskar kyrrðinni.
Þetta er nyög afslöppuð mynd þar sem meira má lesa úr þögnum og
pásum en því sem er sagt og gert. Frásagnarmáti höfundarins og leikstjór-
ans Claire Denis er sparsamur og dálítið torræðinn. Sálarstríð persón-
Kvikmyndir
Gísli Einarsson
anna er töluvert en það örlar lítið á því. Þegar eitthvað gerist er ekki
alltaf hægt að sjá hvað eða hvers vegna. Leikaramir fá lítið að njóta sín.
Myndin er best þegar hún einbeitir sér að sambandi France Utlu og
Protées. Litla stúlkan er afskaplega einsömul en Protée vakir yfir henni,
bæði sem þjónn og stundum leiðbeinandi. Mamma hennar er að tapa
glórunni hægt og sígandi en pabbi hennar er hefilaður af Afríku og vel
metinn af innfæddum.
Það eru margar góðar hugmyndir í gangi en Denis staldrar of stutt við
hverja og eina til að ná upp öðru en minni háttar áhrifum.
Chocolat (frönsk-1988) 105 mín.
Saga og lelkstjórn: Claire Denis.
Lelkarar: Isaach de Bankolé, Giulia Boschl, Francois Cluzet, Cécile Ducasse, Jean-
Claude Adelin, Jaques Denis, Mlreille Perrier, Kenneth Cranham.
Frá sýningu Hannesar Lárussonar í Gallerí 1 1.
DV-mynd: JAK.
Skraut og skurðlist
Kvikmyndahátíðin Harðfiskur-Elementary School: ★★ 'A
Heima var best
Elementary School er nostalgísk tékknesk mynd sem gerist stuttu eftir
seinni heimsstyijöld.
Hún er safn stuttra atriða úr lífi tveggja tíu ára stráka, foreldra þeirra
og nágranna. Rauði þráðurinn, ef svo má kaUa, er grunnskóUnn þar sem
kennslukonan bókstaflega gengur af göfltmiun yfir látunum í stráka-
bekknum. Þá kemur til kasta nýs kennara, Igor Hnízdo, stríðshetju með
meiru, að eigin sögn.
Það hefur verið mikið lagt í þessa mynd og ekkert til sparað að endur-
upplifa gamla tíma. Sagan er laus í reipunum en skemmtUeg, með skraut-
legum persónum og spaugilegum atvikum. Áherslan er á jákvæðu hUðarn-
Kvikmyndir
Gísli Einarsson
ar og myndin er geysUega falleg ásýndum. Hún hefur eflaust meira að
segja fyrir heimamenn, sérstaklega póUtísku endurminningamar, en af-
gangurinn er skemmtun fyrir aUa aldurshópa.
Handritshöfundurinn er faðir leikstjórans og leikur jafnframt pabbann
sem vinnur hjá rafveitunni.
Myndin var tilnefnd til óskarsverðlauna 1992 sem besta erlenda myndin.
Obecná skola (Tékk. 1991) Handrit: Zdnek Sverák. Leikstjórn: Jan Sverák. Leikar-
ar: Jan Triska, Zdnek Sverák, Libuse Safrénkova, Rudolf Hrusinsky, Václav Jakou-
bek.
Bridge
Reykjavíkurmótið
í tvímenningi
Áformað var að spUa undan-
keppni Reykjavíkurmótsins í tví-
menningi helgina 7.-3. nóvember
en tekin hefur verið ákvörðun um
að spUa einungis úrsUtakeppni
helgina 21.-22. nóvember. Sú
ákvörðun var tekin vegna þess að
ekki skráðu sig nægjanlega margir
til þátttöku tíl að réttlæta spUa-
mennsku í undankeppni.
Stefnt er aö því að spUa barómet-
er, allir við alla og spilaíjöldi milU
para ræðst af þátttökufiölda.
Keppnisstjóri í úrshtum verður
Kristján Hauksson og keppnisgjald
krónur 4.000 á parið. SpUastaður
er Sigtún 9 og stefnt er að því að
byija spUamennsku klukkan 13 á
laugardeginum.
SpUað er um sUfurstig og Reykja-
víkurmeistarar ársins 1992 vinna
sér sjálfkrafa rétt til þátttöku í úr-
sUtum íslandsmóts í tvímenningi.
Skráningarfrestur í keppnina í úr-
sUtum er til klukkan 17 fimmtudag-
inn 19. nóvember. Skráning er í
síma 689360 (BSÍ) eða 62820 (ísak).
-ÍS
- Hannes Lárusson sýnir í GaUeríi 11
Þrátt fyrir svartsýnishjal í þjóðfélaginu og minnk-
andi sölu á Ustrænum afurðum hefur Hannes Lárus-
son þráast við að halda opnum sýningarsal að Skóla-
vörðustíg 4a, Gallern einum einum. Samfara því hefur
hann staðið fyrir margs konar kynningu á hérlendri
Ust sem erlendri; stóð m.a. að hingaðkomu Daniel
Burens á síðustu Ustahátíð í Reykjavík ásamt Lista-
safni íslands. Einnig var Hannes einn þeirra er stóðu
að löngu tímabæru málþingi um myndUst sem haldið
var í Gerðubergi sl. vor. Hannes hefur þó verið virkur
Ustamaður sjálfur þennan tíma og hélt m.a. sýningu
á máluðum tálguspónum í GaUeríi einum einum fyrir
u.þ.b. tveimur árum. Svo er hann nýkominn frá Gauta-
borg þar sem hann setti upp umhverfisverk í almenn-
ingsgarði ásamt fleiri íslendingum.
Nútímaskurðgoð og útskurður
Á sýningu Hannesar að þessu smni gefur m.a. að
Uta snefil af því myndefni sem hann hafði til stuðn-
ings fyrirlestri sínum á fyrmefndu málþingi í Gerðu-
bergi. Þar er um að ræða það sem Hannes nefnir nútí-
magoðsögur - stækkaðar dagblaðaljósmyndir af
Kjarval og Erró að mála ÞingvelU og hampa stórlaxi.
Myndir þessar tekur Hannes sem dæmi um hvemig
tílbúin fjölmiðlaímynd Ustamanna getur leitt athygU
fólks frá Ust þeirra og jafnvel firrt Ustina inntaki sínu.
Yfir myndimar stimplar Ustamaðurinn AFTUR AFT-
UR til að undirstrika hvemig hamrað er á endurtekn-
ingu þessara ímynda í íjölmiðlum. Önnur verk á sýn-
ingunni em öUu persónulegri. Hannes hefur aflað sér
nokkurrar sérstöðu á Uðnum árum fyrir viðleitni sína
tíl að sameina hina fomu þjóðarhst, útskurðinn,
nútímakonseptUst. En rætur Ustar Hannesar Uggja
þó víðar. T.a.m. má bæði sjá vissan skyldleika við
skjaldarmerkjagerð á söguöld og við konkretiist nú-
tímans.
Hugmyndalegur uppruni, háð og tvíræðni
Hannes notast við fáa og hreina Uti en það einkenn-
ir einmitt fyrmefnda meiða myndUstar. En öðm frem-
ur er það í hugmyndaUstinni, konseptinu, sem Hannes
rótar sig. Verk númer fjögur á sýningunni er gott
dæmi þar um. Það er í þijátíu og þremur einingum
Myndlist
Ólafur Engilbertsson
sem Ukjast við fyrstu sýn ausum. Form ausanna em
þó engan veginn þannig að þær séu brúklegar og þar
við bætist að þær eru málaðar. Hugmyndalegur uppr-
uni þeirra fær svo klapp á kollinn með því að snaginn
er í formi bókar sem ausan skreppur út úr. Þannig
getur skoðandinn látið mata sig á listinni - setji hann
sig viridlega í stelUngar - og fengið listræna þembu
að sið meðvitaðra skoðenda. Háð í anda „kitsch" eða
glingurlistar er heldur ekki fjarri í verkinu Appear-
ance AlUance þar sem póstkortsmálverk af Öxarár-
fossi (að mér virtist) er innrammað í útskorna og
skreytikennda lágmynd. Verkið hefur jafnframt yfir
sér minnismerkisblæ sem eykur enn á tvíræðni þess.
SkUti sýningarsalarins utan á húsinu við Skólavörðu-
stíg 4a ber sömuleiðis þessi einkenni og minnir um
margt á skjaldarmerki. Skrautlegur fáni alsettur lit-
femingum trónir svo þessa dagana á burst hússins til
frekari áréttingar merkjaáráttu listamannsins. En á
það ber að líta að þótt verk Hannesar virki skreyti-
kennd er ávallt í þeim sá broddur tvíræðni sem er
forsenda þess að sögulegar og formrænar skírskotanir
þessa eðlis hitti í mark.
Sýningo Hannesar Lárussonar lýkur fimmtudaginn
5. nóvember.
Lipur leikmaður
Sextánda bókin í bókaröðinni Úrvals-bækur er kom-
in út. Hér er um að ræða ameríska skáldsögu sem
heitir Leikmaðurinn í íslenskri þýðingu Þóreyjar Ein-
arsdóttur. Hér segir frá Griffin Mfil sem er háttsettur
stjómandi kvikmyndavers í draumaborginni HoUy-
wood. Hann er ekki aUs kostar ánægður hvorki í lífi
né starfi, finnst hann vera útbrunninn og ekkert vera
þess virði að takast á við það. Ekki bætir úr skák að
hann fær stöðugt nafnlaus póstkort sem hann skynjar
sem ógnun af einhveiju tagi. Þau skrifar, að áhti Griff-
ins, vonsvikinn og hatursfullur handritshöfundur sem
Griffin hefur vísað á bug.
Höfundurinn virðist fylgjast með hverju fótmáh
Griffins og sitja um líf hans. TU þess að veijast þess-
ari ásókn ákveður Griffin að taka frumkvæðið því
sókn er besta vömin. Hann leitar uppi David Kahane,
sem ekki fékk handrit sitt tekið tíl vinnslu, og til þess
að gera langa sögu stutta kemur Griffm Kahane fyrir
kattamef og telur þar með öU sín vandamál heyra
sögunni tíl.
En það er ekki aUt sem sýnist. Griffin þvæUst inn í
sérstætt ástarsamband með sambýUskonu fómardýrs
síns og hvað eftir annað Uggur við að lögreglan hafi
hendur í hári hans. Sagan er skrifuð fyrst og fremst
til þess að skopast að vinnuaðferðum og gUdismati
HoUywood og þeirra sem þar lifa og starfa. Oft tekst
þetta afar vel og þýðanda tekst bærilega að koma kvik-
myndaslangri ýmiss konar á skiljanlegt mál og koma
til skUa þeirri hárfínu hæðni sem í skástu köflunum
einkennir söguna.
Bókmenntir
Hilmar Karlsson
GaUamir skrifast því fremur á höfund en þýðanda.
Þaö er svo hámark skopsins að í raunveruleikanum
hefur þegar verið gerð kvikmynd eftir sögunni og er
það hinn góðkunni Robert Altman sem situr við stjóm-
völinn. Myndin hefur m.a. vakið athygU fyrir fjölda
frægra leikara sem koma fram í myndinni og leika
sjálfa sig. Það er einnig notað talsvert í sögunni til
þess aö gefa henni raunveruleikablæ og tekst oft með
ágætum. Á heUdina Utið ágætis afþreying sem gefur
örUtla innsýn í glansmyndaheim Hollywood þar sem
aUt er falt og ekkert er nýtt eða frumlegt.
Leikmaðurinn.
Útgetandl: Frjáls fjölmiðlun.
Höfundur: Michael Tolkin
Þýðlng: Þórey Elnarsdóttlr
224 bls. I vasabroti.