Dagblaðið Vísir - DV - 27.02.1993, Qupperneq 12

Dagblaðið Vísir - DV - 27.02.1993, Qupperneq 12
12 LAUGARDAGUR 27. FEBRÚAR1993 Fatwa í 4 ár Salman Rushdie. Myndin var tekin á þessu ári. Erlend bóksjá Metsölukiljur Bretland Skáldsögur: 1. Mary Wesley: A Dubious Legacy. 2. Joanna Trollope: The Choir. 3. Stephen Fry: The Liar. 4. Joanna Trollope: The Rector's Wife. 5. Jeff Torrington: Swing Hammer Swing! 6. Fred Saberhagen: Bram Stoker's Dracula. 7. Barry Unsworth: Sacred Hunger. 8. Dick Frencis: Comeback. 9. Josephine Hárt. Damage. 10. Susannah James: Love over Qold. Rit aimenns eðlis: 1. Andrew Morton; : Diana: Her True Story. 2. Bill Bryson: The Lost Continent. 3. Peter Mayle: A Year in Provence. 4. Peter Mayle: Toujours Provence, 6. Francis Coppola: The Making of Bram Stoker's Dracula. €. David Delvin: The Good Sex Guide. 7. Michael Palin: Around the World ín 80 Days. 8. Bill Bryson: Neither here nor there. 9. Cleese & Skynner: Families & how to Survive Them. 10. H. Beard & C. Cerf; The Official Politically Correct Dictionary and Handbook. (Byggt 4 The Sunday Timaa) Danmörk Skáidsögur: 1. Leif Davidsen: Den sidste spion. 2. Herbjorg Wassmo: Vejen at gá. 3. Leíf Davidsen: Den russiske sangerinde. 4. Betty Mahmoody; For mit barns skyld. 5. Herbjorg Wassmo: Dínas Bog. 6. Hans Scherfig: Det forsomte forár. (Byggtá Politikon Sandag) „Eg hef glataö frelsi mínu, heimili mínu, fjölskyldu minni, daglegu lífi mínu og ég vil fá það aftur.“ Þetta sagði rithöfundurinn Salman Rushdie þegar þrjú ár voru hðin frá því erkiklerkurinn í íran, Kómeini, lýsti yfir honum fatwa, dauðadómi. Nú, einu ári síðar, er allt við það sama. Dauðadómurinn stendur, sanntrúaðir múslímar telja það enn skyldu sína að framfylgja honum og Rushdie er enn í felum. Þegar fréttir bárust af dauðadóm- inum í febrúar 1989 urðu allir sem unna mannréttindum að sjálfsögðu hneykslaðir. Hér var rithöfundur dæmdur fyrir þaö eitt að skrifa skáldsögu. Skammlíf mótmæli Hann var dæmdur án þess að fá að bera hönd fyrir höfuð sér. Dæmd- ur af einræðisherra, leiðtoga trúar- Umsjón Elías Snæland Jónsson ofstækismanna, sem ljóslega var póhtískt notagildi málsins ofar í huga en flest annað. Haföi víst ekki einu sinni lesið bókina. Margar ríkisstjórnir brugðust í upphafl hart við. Bresk stjómvöld mótmæltu harðlega slíkri meðferð á einum þegna sinna og kröfðust þess, ásamt öðrum ríkisstjómum Evrópu- bandalagsins, að dauðadómurinn yrði afturkallaður. Þegar ekki var orðið við þeirri kröfu vom sendi- herrar þessara ríkja kallaðir heim frá Teheran. En stjómmálamenn em fljótir að gleyma. Það tók Evrópubandalags- ríldn ekki nema rúman mánuð að fallast á að sendiherrar aðildarríkj- anna mættu snúa aftur til írans sem hafði þó ítrekað dauðadóminn í stað þess að draga hann til baka. Þetta tók Breta nokkuð á annað ár. Þá var á ný tekið upp „eðlilegt" stjómmála- samband við Teheran-sljómina. Fangi og ílóttamaður Á meðan stjórnmálamennimir iðka „hst hins mögulega" er Salman Rushdie í senn fangi og flóttamaður. Hann nýtur lögregluvemdar allan sólarhringinn, býr skamma hríð á hveijum stað, er stööugt fluttur úr einu húsi í annað og getur hvergi um fijálst höfuð strokið. Þótt stjómmálamennirnir séu Rushdie til lítlls gagns á hann sér þó enn vini og stuðningsmenn sem reyna að þrýsta á stjómvöld eins og þeir geta. Þetta em fyrst og fremst rithöfundar og aðrir þeir sem vilja slá skjaldborg um ritfrelsið og benda á þá augljósu staðreynd að ef unn- endur ritfrelsis eru ekki reiðubúnir að vernda rétt eins höfundar þá er frelsi þeirra allra í hættu. Gefin hefur verið út bók með opiri- berum bréfum frá kunnum rithöf- undum í mörgum löndum til Rush- dies. Hún heitir The Rushdie Letters. Þar skrifa höfundamir um mál Rushdies til að vekja athygli á örlög- um hans og beina spjótum aö stjóm- völdum og öðmm sem gætu haft áhrif í þá átt að dauðadóminum yröi aflétt. Sérstök nefnd vinnur að þessu markmiði með því að halda uppi þrýstingi á stjómvöld á Vesturlönd- um og í íran. Hún heitir The Inter- national Committee for the Defence of Salman Rushdie, P.O.Box 49, Lon- don SEl ÍLX, England. Metsölukiljur Bandaríkin Skáldsögur: 1. Mary Higgins Clark: All around the Town. 2. LaVyrie Spencer: Bygones. 3. Robert Ludlum: The Road to Omaha. 4. Michael Crichton: Rising Sun. B. Robin Cook: Biindsight. 6. Michaet Crichton: Jurassíc Park. 7. John Grisham: The Firm. 8. Sara Paretsky: Guardian Angel. 9. John Grisham: A Time to Kill. 10. W.E.B. Griffin: Ltne of Fíre. 11. Jane Smiley: A Thousand Acres. 12. Lawrence Sanders: McNaiiy's Secret. 13. Catherine Coulter: Beyond Eden. '14. Norman Maclean: A River Runs Through it. 15. Anne McCaffrey: Damia. Rit aimenns eðlis: 1. Gioria Steinem: Revolution from wíthin. 2 Ai Gore: Earth in the Balance. 3. Malcolm X & Alex Hatey: The Autobíography of Malcolm X. 4. M. Scott Peck: The Road Less Travelled. 5. Piers Paul Read: Alive. 6. Deborah Tannen: You Just Don't Understand. 7. Susan Faludi: Backiash. 8. Judith Warner: Híllary Clinton: The inside Story. 9. Nancy Friday: Women on Top. 10. Jill Ker Conway; Written by Herself. 11. Maya Angelou: I Knowwhy the Caged Bird Sings. 12. Motly Ivins: Molly Ivins Can't Say That, Can She? (Byggt é Naw York Times Book Review) Vísindi Hóflega drukkið kaffi er skaðlaust fyrir þungaöar konur. Kaffi í hófi skað- laust fyrir óléttar konur Rannsókn í Bandaríkjunum sýn- ir að kaffl er skaðlaust fyrir þung- aðar konur. Rannsóknin miðaðist við að konumar drykkju tvo þijá bolla á dag eða kóladrykki með samsvarandi koflínmagni. Hópur kvenna var fenginn til aö taka þátt í rannsókninni og var ekki að sjá að kaffineyslan hefði Titanicí sviðsljósum Hollywood Vísindamenn frá Bandaríkjunum og Rússlandi hafa sameinast um tilraunir við að lýsa upp hafdjúpin minnstu áhrif á þroska fóstursins. Hafist var handa við þetta verk árið 1980 en niðurstaðan er ljós fyrst núna þrettán árum síðar. Ætlunin var að finna út hvort kaffi- drykkja á meðgöngu hefði áhrif á þroska bamanna í uppvextinum en niðurstaðan var sú sama og áður: kaíflerskaðlaust. þannig að þau megi rannsakast eins og þurrlendi væri um hábjart- andag. Nokkuð er liðið frá því dvergkaf- bátar vom fyrst sendir niður á 3 til 4000 metra dýpi en vandinn við slíkar könnunarferðir er að ekki sér handa skil eftir að komið er hundrað metra undir yfirborðið. Venjuleg ljós duga ekki til að lýsa um niðamyrkur hafdjúpanna og þá verður að grípa til sviðsljósanna frá Hollywood en þau ku vera bjartari en önnur ljós. Sérstakar pemr, sem kvikmyndagerðarmenn nota, hafa verið endurbættar og ljóstíðni þeirra stíllt til að lýsa upp vatn þar sem sólarljóss gætir ekki. Þegar hafa verið gerðar tilraunir með þessar perur við að lýsa upp flak risaskipsins Titanic sem er á tæplega 4000 metra dýpi. Og nú stendur til að skoða flök fleiri frægra skipa á sama hátt. Lítill kassi til að skerpa myndina á skjánum Því er spáð að innan skamms hefjist útsendingar á sjónvarpsefni í stafrænu formi. Nú þegar er mik- ið af efni tekiö þannig upp en síðan sentútsembylgjur. Sjónvarpshönnuðir em að leggja síðustu hönd á viðbótarbúnað til að tengja viö venjuleg sjónvörp svo þau geti tekiö viö stafrænum send- ingum. Því er líklegt að við hvert sjónvarpstæki verði í framtíðinni lítill svartur kassi fyrir móttöku á stafrænu efni. Móttakarinn á að kosta um 10 þúsund krónur. Með stafrænni móttöku verður myndin skýrari - hvort sem dag- skráin verður ásjálegri við það eitt. Því er jafnvel spáð að þessi kostur muni gera aö engu hugmyndir um breiðtjaldssjónvarp fyrir almenn- ing. Slík sjónvörp em dýr og krefj- ast umbyltingar á útsendingarbún- aði sjónvarpsstöðvanna. Offita eykur hættuna á krabbameini Þýskir læknar segja að samband sé á milli offltu og krabbameina. Gransemdir um þetta vöknuðu fyrst árið 1979 og upp frá því hafa menn leitað skýringarinnar. Hún hefur ekki fundist en tölur sýna að feitt fólk fær oftar krabbamein en grannt. Bandarískir krabbameinssér- fræöingar hafa látið tölvu fara yfir gögn um þyngd manna sem látist hafa úr krabbameini og komist að sömu niðurstöðu. Krabbamein leggst óeðlilega oft á feitt fólk. Ein hugsanleg skýring er að frumur séu óeðlilega stórar í feitu fólki og starfsemi þeirra gangi úr lagi vegna fitunnar. Gegn þessu benda menn á að krabbamein leggst sjaldan á fltufrumur líkam- ans. íshellu breytt í risasjónauka Vísindamenn frá Bretlandi hafa notað sumarið á Suðurskautsland- inu til að koma upp nýjum risasjón- auka og ætla að kanna furðufyrir- bæri heimsins. Þetta er þó hvorki mikið mannvirki né merkilegt á að sjá. Hugmyndin er að nota íshell- una miklu sem sjónauka. Vísindamenn hafa lengi vitað að tífsijörnur og svarthol himin- geimsins senda frá sér nifteindir sem breytast í mýeindir og gefa frá sér dauft blátt ljós þegar þær lenda í vatni. Með því aö mæla þetta ljós er hægt að finna út fjarlægð og stöðu ósýnilegra stjama í himin- geimnum. íshella suðurskautsins notast sem risastjörnusjónauki. ís suðurskautsins er kjörinn til aö mæla ljósið frá mýeindunum. Ljósnæmum myndavélum er rennt allt að þúsund metra niður í jökul- inn og þær látnar safna ljósinu. Með tíð og tíma fæst nákvæmari mynd af stjömum himinsins en áðurhefurþekkst. Nifteindir em minnstu efnisagnir sem hugsast geta. Þær hafa enga þyngd og enga hleðslu en berast í miklu magni til jarðar utan úr geimnum. Ótölulegur flöldi þeirra hefur farið í gegnum líkama þinn meðan þú last þessa grein. Umsjón Gísli Kristjánsson

x

Dagblaðið Vísir - DV

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.