Dagblaðið Vísir - DV - 06.12.1993, Blaðsíða 14

14
MÁNUDAGUR 6. DESEMBER 1993
Otgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EVJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFANSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLTI 11,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 14, 105 RVlK. SlMI (91)63 27 00
FAX: Auglýsingar: (91 )63 27 27 - aðrar deildir: (91 )63 29 99
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Askrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDG. 25. SlMI: (96)25013. BLAÐAM.: (96)26613.
FAX: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 1400 kr. m/vsk.
Verð í lausasölu virka daga 140 kr. m/vsk. - Helgarblað 180 kr. m/vsk.
Jákvæð teikn á tofti
Fréttir halda áfram aö berast af slæmu árferði og
ískyggilegum efnahagshorfum víös vegar um landið.
Atvinnuleysistölur á Suðurnesjum hækka, Vestfirðingar
hafa sent frá sér neyðarkall og hvort heldur á Akranesi
eða Akureyri eru bhkur á lofti. Hvarvetna kvíðir fólk
vetrinum.
En ekki er öll nótt úti enn og nú eru ýmis teikn á lofti
um að íslendingar séu eða geti að minnsta kosti unnið
glímuna við kreppuna. Flugleiðir hafa tilkynnt um batn-
andi afkomu og hagnaður fyrirtækisins var um fjögur
hundruð milljónir á fyrstu níu mánuðum ársins. Þessi
árangur er þeim mun athyghsverðari þar sem samkeppn-
in í loftinu hefur aldrei verið harðari en nú og mikið tap
er á rekstri innanlandsflugsins.
Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna, sem er langstærsti
útflytjandi landsmanna, jók framleiðslu sína um 8% á
fyrstu tíu mánuðum ársins og það þýðir tveggja mihjarða
króna aukningu í útflutningsverðmætum. Þetta gerist
þrátt fyrir samdrátt í þorskafla. Framleiðsla og sala SH
á þorski eykst engu að síður, ásamt með ýsu, rækju, síld
og ýmsum flatfiski. Mestu ræður þó aukningin í karfan-
um, en þar hefur úthafskarfinn riðið baggamuninn.
Sölumiðstöðinni hefur og tekist að stýra framleiðsl-
unni inn á þá markaði sem mest gefa afsér með hliðsjón
af gengisþróun. Ameríkumarkaðurinn hefur verið bestur
enda dollarinn hagstæður.
Meðan íslendingum tekst að selja meiri fisk en áður
og fyrir hærra verð en áður er varla hægt að barma sér
eða tala um vá fyrir dyrum. Efnahagsvandi þjóðarinnar
stafar að minnsta kosti af einhverju öðru heldur en minni
útflutningstekjum af helstu afurð hennar.
Fuhyrða má að þessi tvö stóru fyrirtæki, Flugleiðir
og Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna, hafa brugðist rétt við
þeirri samkeppni og þeim erfiðleikum sem við hafa blas-
að með því að laga sig að markaðnum. Þau hafa verið
nógu snör í snúningum th að selja þjónustu sína og vöru
inn á þann markað sem best gefur af sér.
Þriðja jákvæða fréttin um þessa helgi sem kveikir
vonir um að íslendingum sé ekki ahs vamað er sú stað-
reynd að viðskiptahalh hefur lækkað úr álján mhljörðum
1991 og tólf mhljörðum árið 1992 í tæpa sex nhhjarða
króna á þessu ári. Hallinn getur jafnvel orðið enn minni
þegar öh kurl eru komin th grafar.
Minni viðskiptahahi þýðir á mæltu máh að íslending-
ar hafa dregið saman í innkaupum erlendis frá. Það spar-
ar gjaldeyri, það dregur úr erlendum skuldum hins opin-
bera og það þýðir að þjóðartekjur hafa að mestu haldið
vehi, þrátt fyrir aht.
Auðvitað ber að hafa í huga að minni viðskiptahahi
er afleiðing samdráttarins innanlands. Fólk hefur haft
minni Qárráð og fjárfestingar eru í lágmarki, sem aftur
bitnar á atvinnu. En forsenda minnkandi viðskiptahaha
er lág verðbólga og minni þjóðarútgjöld þegar á hehdina
er htið.
Aht það sem hér hefur verið nefnt ber þess vott að
þjóðin hafi brugðist rétt við erfiðleikunum og kunni fót-
um sínum forráð. Vaxtalækkunin og ásetningur stjóm-
valda th að keyra vextina enn frekar niður er mikhvæg-
ur hður í framhaldinu. Það ætti að gefa íslenskum fyrir-
tækjum byr undir báða vængi. Það hlýtur að vera upp-
örvandi fyrir aha þá sem standa fyrir atvinnurekstri og
spá í efnahagsspilin að sjá það og heyra að það er hægt
að lifa „kreppuna“ af.
Já, það er ekki öh nótt úti enn.
Ehert B. Schram
.....atvinnulífið fái bæði svigrúm og stuðning svo byggðin í nýju sameinuðu sveitarfélagi undir Jökli megi
eflast og dafna,“ segir í greininni. - Séð yfir Ólafsvík.
Sameining
sveitarfélaga
Mikil og merk tíðindi hafa gerst
á Vesturlandi í sameiningu sveitar-
félaga. í þeim 30 sveitarfélögum
sem kosið var um sameiningu í var
sameining samþykkt í 19 sveitarfé-
lögum.
Tímamótaniðurstaða
Án nokkurs vafa er niðurstaða
af kosningu um sameiningu Stað-
arsveitar, Breiðuvíkur, Neshrepps
utan Ennis og Ólafsvíkur þar sem
sameiningin var samþykkt, sú
mikilvægasta og um leið tímamóta-
niðurstaða.
Fyrir þá sem lengi hafa mælt með
þeirri sameiningu og bent á kosti
og möguleika sem henni eiga að
geta fylgt, er samþykkt íbúanna
mikið fagnaðarefni. í Dalasýslu var
sameining samþykkt í 5 af 7 sveit-
arfélögum. Ætti sú sameining að
geta styrkt Dali og auðveldað efl-
ingu þess héraös. I Mýrasýslu var
sámeining samþykkt í 5 sveitarfé-
lögum af 7. Eftir sem áður ætti að
geta orðið um sameiningu að ræða
í þeim sveitarfélögum sem Scim-
þykktu.
Á öðrum svæðum var ekki sam-
þykkt sú sameining sem umdæma-
nefndin lagði til. Að þessum kosn-
ingum loknum ber að endurmeta
stöðuna og gera nýjar tillögur í
samræmi við lög.
Sameining sveitarfélaga hefur
vissulega verið umdeild. Sjálfstæð-
isflokkurinn hefur lagt á það
áherslu aö íbúarnir sjálfir ættu í
hverju og einu sveitarfélagi að
velja á lýðræðislegan hátt í kosn-
ingum.
Nauðsynlegt að meta
stöðuna að nýju
í ljósi þeirrar niðurstöðu sem
KjaUaiinn
Sturla Böðvarsson
alþingismaður
orðið hefur er nauðsynlegt að meta
stöðuna að nýju. En umfram ailt
verður að fylgja þeim vilja eftir sem
komið hefur fram í lýðræðislegum
kosningum hjá íbúum, t.d. í Staðar-
sveit, Breiðuvík, Neshreppi utan
Ennis og Ólafsvík með því að þar
verði sett á fót öflugt sveitarfélag.
Nýtt sveitarfélag verður aö efla
og skapa skilyrði til þess að f)jón-
ustan geti aukist, samgöngur veröi
bættar, að með hagræðingu megi
draga sem mest úr kostnaði við
hina opinberu stjómsýslu og það
sem mikilvægast er: atvinnulífið
fái bæði svigrúm og stuðning svo
byggðin í nýju sameinuðu sveitar-
félagi undir Jökh megi eflast og
dafna.
í Vesturlandskjördæmi þurfa
íbúarnir að hugsa sinn gang. Meg-
inatvinnugreinamar, landbúnaður
og sjávarútvegur, hafa verið í mik-
illi lægð eftir stjórnleysi síðasta
kjörtímabils þar sem öllu var skot-
ið á frest. Af þeim sökum hefur
afkoma fólksins versnað. Það er því
skylda sveitarstjórnarmanna og
forystufólks í atvinnulífmu að sam-
einast í því að snúa vörn í sókn á
öllum sviðum. Gera þarf allar
rekstrareiningar sem hagkvæm-
astar hvort sem um er að ræða at-
vinnufyrirtæki eða sveitarfélög og
stofnanir þeirra.
Skreftil nýrraraldar
Með ákvörðun um sameiningu er
stigið skref. Mikilvægt skref fram
til nýrrar aldar. Saga okkar og
menning byggist á arfi Uðinna kyn-
slóða sem vissulega ber að varð-
veita, draga lærdóm af og meta. En
við getum ekki lifað í fortíðinni.
Sturla Böðvarsson
„Sameining sveitarfélaga hefur vissu-
lega verið umdeild. Sjálfstæðisflokkur-
inn hefur lagt á það áherslu að íbúarn-
ir sjálfir ættu 1 hverju og einu sveitarfé-
lagi að velja á lýðræðislegan hátt 1
kosningum.“
Skoðanir aimarra
Galopið kvótakerf i
„Undirstaða þess að kvótakerfið nái tilætluðum
árangri til hagræðingar í flotanum er að til staðar
sé réttur til framsals veiðiheimilda á milli skipa. Án
framsals væri kvótakerfið í rauninni einskis
virði... Kerfið er í raun galopið fyrir misbeitingu.
Fræðilega opnar það leið til þess að aUur úthlutaður
kvóti væri fluttur á milU skipa, einungis í þeim til-
gangi að lækka hlut sjómanna. Þannig býður kerfið
í raun upp á möguleika til að lækka árlegan hlut
sjómanna um 6-7 milljarða - ef alUr misnotuðu kerf-
ið.“ ÚrforystugreinAlþ.bl. 2.des.
íslensk orð einskis virði?
„Frá og með 1. desember átti innflutningur á til-
teknum tegundum blóma að vera fijáls samkvæmt
tvíhUöa samningi íslendinga við Evrópubandalagið.
Á grundvelU hans pantaði verslun í Reykjavík á
annað þúsund blóma frá útlöndum. íslensk stjórn-
völd gerðu þennan samning og þeim ætti að mega
treysta. Hins vegar hefur reynslan sýnt að þessi
sömu stjómvöld virða stundum alþjóðlegar skuld-
bindingar sínar eins og vindinn. Leitt er að sjá hve
lítils ráðamenn virða eigin undirskriftir."
Úr forystugrein Tímans 2. des.
Kjaradómur trausti rúinn
„Kjaradómur var í rauninni ónýtur eftir bráða-
birgðalög ríkisstjómarinnar í fyrra, rúinn trausti og
æru. Alþmgi sá af vísdómi sínum að ekki mátti við
svo búið sitja og breytti lögunum... AUt ber að sama
bmnni. Kjaradómskerfið er svo gengið sér til húðar,
að engar laga- eða mannabreytingar fá því bjargað.
Þessi aðferð við að ákvarða laun æðstu embættis-
manna þjóðarinnar er einfaldlega sigld í strand."
Ólafur Hannibalsson í Pressunni 2. des.