Dagblaðið Vísir - DV - 06.12.1993, Blaðsíða 23

MÁNUDAGUR 6. DESEMBER 1993
i>v Menning
Stýrimannaskólinn i Reykjavík.
Saltadar skólaskýrslur
Stýrimannaskólinn í Reykjavík í 100 ár er vegleg bók og má kallast stofu-
prýði. Ekki of stór en samt verkleg á að sjá. Það sama verður ekki sagt
um innihaldið.
Af ríílega fjögur hundruð síðum í meginmáh bókarinnar er 352 varið í
aö rekja staríið í Stýrimannaskólanum frá ári til árs samkvæmt skóla-
skýrslum í hundrað ár. Umbúnaðurinn ber með sér angan af salti og sjó
en inni fyrir eru bara saltaðar skólaskýrslur.
Þetta verður því að teljast smámunalegur samtíningur og sums staðar
viðburðalítill. T.d. segir um skólaárið 1938-1939:
„Ekkert annálsvert átti sér stað á skólaárinu.“(186)
Það verður þó að virða við höfundinn, Einar S. Amalds, að hann skreyt-
ir skýrslusöguna með mörgum smásögum úr starfi skólans. Þetta eru
skyggðar klausur á nær hverri síðu og í mörgum tilvikum skemmtilegar
Bókmenntir
Gísli Kristjánsson
aflestrar. Á undan aðalefni bókarinnar er stutt yfirht um sjómanna-
fræðslu frá öndverðu til okkar daga. Ekki er það merkileg saga sem þann-
ig er rituð.
í bókinni eru blessunarlega margar myndir, bæði úr skólastarfinu og
af skipum og bátum. Sumar myndanna eru merkilegar og ahar lífga þær
upp á bókina.
A eftir aöalefninu fylgir skrá yfir aha útskrifaða úr skólanum. Það eru
ef til vih nafnahstar af þessu tagi ásamt gömulum skólaspjöldum sem
gefa afmæhsriti sem þessu mest gildi fyrir þá sem kaupa. Þama er hægt
að sjá forfeður og ættingja á hthh mynd og upplýsingar um próf þeirra
frá skólanum.
Fátt er hins vegar gert til að vinna úr þessum nafnaskógi. T.d. hefði
verið gaman að sjá hvaðan þeir komu sem sótt hafa Stýrimannaskólann
frá upphafi. Voru það sveitamenn sem mönnuðu íslenska skipastólinn í
upphafi eða voru það ungir menn af möhnni?
í rauninni er fáum spumingum um sjómennsku íslendinga svarað í
bókinni. Aht drukknar í staðreyndum um hvaðeina sem gerðist innan
veggja Stýrimannaskólans.
Einar S. Arnalds:
Stýrimannaskólinn í Reykjavík f 100 ár
576 blaðsiður
örn og úrlygur
Hugljúf saga úr sveitinni
Magga snýr aftur til Ljúfuvíkur og rifjar upp hðna tíð. Hún segir sög-
una af sjö ára stelpu sem á dáhtið bágt því að annar fóturinn er styttri
en hinn og krakkamir í þorpinu stríða henni. Kalla hana Möggu mi-
slöngu. Pabbi hennar og manna og systkini búa í útlöndum en amma
hennar sér um að ala hana upp með hjálp hans Kela. Bestu vinir Möggu
em hæna og köttur. Bærinn í Ljúfuvík stendur skammt frá htlu þorpi
og lífið í sveitinni er bjart og fagurt. Magga á sinn einkaheim en hún
saknar þess að eiga ekki vinkonu eða vin th að leika sér við. En það
rætist úr því þegar Edda kemur th þorpsins og á að vera hjá kaupfélags-
stjórahjónunum en unir ekki þar og vhl heldur vera í sveitinni hjá ömmu
og Möggu.
Magga er tilfinninganæm, hvatvís stelpa sem lætur sér ekki aht fyrir
brjósti brenna, hún er uppátækjasöm, skjót th að reiðast og þá er gott
að geta skeytt skapi sínu á sparkstaumum. Amma hennar er henni afar
Bókmenntir
Jóhanna Margrét Einarsdóttir
góð og í minningu Möggu er hún sveipuð dýrðarljóma. Amman er ekki
eins og aðrar konur, hún klæðir sig í buxur og treyju og tekur í nefið.
Hjá ömmunni eiga þeir skjól sem heimurinn hefur hafnað. Keh er vinnu-
maður á bænum, vænsta manneskja eins og amman.
Edda er ekki ósvipuð Möggu, dugleg að bjarga sér og hún stríðir við
svipað vandamál og Magga, hún sparkar þegar hún reiðist.
Svo em það kaupfélagsstjórahjónin Amalía og eiginmaður hennar og
böm þeirra tvö, Inga Dís og Eðvald - fordekmð börn. Amalía er stjóm-
söm en grátgjörn kona og þrátt fyrir að þau séu efnalega betur sett en
margir aðrir er stutt í öfundina. Amaha er frekar leiðinleg en um leið
fyndin.
Mamma Ingu Dísar, kaupfélagsstjórafrúin, var sérstakur kapítuh í
hreppssögunni. Engin kona svo vitað var hafði grátið jafhmikið né út af
svo mörgu í þessari sveit. Ef hún heyrði eitthvað fahegt fór hún að gráta.
Ef hún heyrði eitthvað ljótt grét hún enn meir. (bls. 46)
Himinninn er ahs staðar er hugljúf endurminningasaga sem gerist í
sveit um miðja öldina. Slíkum sögum hættir oft til að vera væmnar og
leiðinlegar. Höfundi þessarar sögu tekst að sneiða hjá slíku, og skrifar
sögu þar sem atburðarásin er hröð, og það úir og grúir af fyndnum atvik-
um. Hér er verið að rifja upp bemskuminningar Möggu, sumar em ljúf-
ar en aðrar sárar en tíminn læknar öh sár.
Eftir þetta ferðalag hennar um fortíðina finnst henni eins og ahtaf hafi
verið sólskin í Ljúfuvík þegar hún var bam, meira að segja í svartasta
skammdeginu. Og kannski var það svo. (bls. 112)
Himinnlnn er alls staðar
Sólvelg Traustadóttir
112 bls. Mál og menning 1993.
TILKYNNING TIL TEKKAREIKNINGSHAFA
Hinn 6. desember 1993 tekur samtímabókun tékka gildi, sem er
nýr áfangi í tékkamálum hér á landi. Samtímabókun tékka hefur
það í för með sér að bókun tékka, sem innstæða eða heimild er
fyrir, verður endanleg þegar tékka er framvísað í banka eða
sparisjóði. Samkvæmt núverandi bókunaraðferð bókast tékkar í
lok dagsins í tékkanúmeraröð þar sem lægsta númer hefur
~ forgang, þótt sá tékki kunni að hafa verið innleystur síðastur allra
! tékka dagsins. Þess er vænst að samtímabókun tékka mælist vel
X
| fyrir hjá viðskiptamönnum banka og sparisjóða.
Samvinnunefnd banka og sparisjóða

Fatnaður frá
ITVTTCn
Pelsfóðursjakkar
Margar gerðir.
Pelskápur í
miklu úrvali.
Verð fyrir alla,
Pelsfóðurs-
kápur
Pelsjakkar og húfur Fatnaður frá
í miklu úrvali /
raðgreiðslur
Greiðslukjör við allra hæfi
Kirkjuhvoli • sími 20160 LJJMJ
Þar sem vandlátir versla
var ai meq
j / o aqji
4