Dagblaðið Vísir - DV - 06.12.1993, Blaðsíða 15

MÁNUDAGUR 6. DESEMBER 1993
15
Lögreglan og
miðbærinn
„Lögreglumenn geta ekki leyft sér aö handtaka og fjarlægja fólk af
vettvangi einungis vegna þess aö þaö er leiðinlegt... “ segir m.a. i
greininni.
Nýlega birtust tvö lesendabréf í
DV um löggæsluna í miðborginni
að næturlagi um helgar. í þeim
báöum koma fram ákveðnar skoð-
anir einstaklinga, lýsing á óæski-
legu ástandi og gagnrýni á hve lög-
reglumenn eru atkvæðalitlir við
störf sín á svæðinu. Efni fyrra
bréfsins er byggt á eigin reynslu
og tilfmningum höfundar, en efni
hiðs síðara er byggt á frásögn og
mati annars en bréfritara þó svo
að hann geri það að sínu.
í öðru Ijósi
Báðir bréfritarar geta um að-
gerðaleysi lögreglumanna. Lesend-
um til glöggvunar skal þess getið
að þessir „aðgerðalausu" lögreglu-
menn hafa frá áramótum þurft að
handtaka og fjarlægja u.þ.b. eitt
þúsund einstakhnga af svæðinu,
flesta vegna óeðlilegrar ölvunar-
háttsemi, slagsmál, líkamsmeið-
inga, skemmdarverka eða a.þ.h. Á
sama tímabili hafa þessir „aðgerða-
lausu“ lögreglumenn þurft að rita
á annað þúsund skýrslur tengdar
hinum ýmsu málum og afskiptum
þeirra af ölvuðu fólki, umferðar-
lagabrotum, bruggsölu, fíkniefna-
neyslu og öðru því sem að framan
greinir. Þá hafa þessir sömu „að-
gerðalausu" lögreglumenn flutt,
eða látið flytja, u.þ.b. eitt hundrað
manna og kvenna á slysadeild
vegna meiðsla, sem þau hafa orðið
fyrir, annaðhvort eftir slagsmál,
meiðingar, veikindi, slys eða
óhöpp.
Við skulum vona aö lögreglu-
menn í Reykjavík þekki orðið eftir
KjaLaiinii
Ómar Smári Ármannsson
yfirlögregluþjónn
í Reykjavík
áralanga reynslu nokkuð vel til
aðstæðna í miðborginni, hvers
megi vænta af fjölmenninu á svæð-
inu og að það sé hægt orðið að
treysta því að þeir geti brugðist við
eftir því sem efni og ástæður segja
til um hverju sinni. Ekki er ólíklegt
að ætla að þeir sjái ástandið þama
í svolítið öðru ljósi en sá eða þeir
sem koma tiltölulega sjaldan á
svæðið á umræddum tíma og ekki
þurfa að sinna þar löggæsluhlut-
verki allar helgar ársins.
Hins vegar má til sanns vegar
færa að glöggt sé gestsaugað og það
sem slíkur sér hljóti að taka mið
af því hvert viðhorf hans er á hverj-
um tíma til þess ástands sem hann
skynjar. Ekki er ástæða til að gera
lítið úr þeirr tilfinningu. Allflestir
em sammála um að hegðun og
ástand allt of margra í miðborginni
að kvöld- og næturlagi um helgar
sé ábótavant. En ekki er þó væn-
legt til árangurs að ætla sér að siða
slíkt fólk til við þær aðstæður og á
þeim vettvangi einum. Lögreglu-
menn koma ekki til með að geta
leikið þar maður á mann.
Mörg ágreiningsatriði
Lögreglumenn geta ekki leyft sér
að handtaka og fjarlægja fólk af
vettvangi einungis vegna þess að
það er leiðinlegt, er með ólíkinda-
læti, baöar út skönkum, hangir
hvað utan í öðm, er óstöðugt, lætur
í sér heyra eða hegðar sér með öðr-
um hætti en stilltara og siðprúðara
fólk sem lætur minna fyrir sér fara.
Lögreglumönnum era takmörk
sett þar sem eru lög og reglugerðir
þó svo að vilji þeirra og áhugi
kunni að vera annar en takmörk
þeirra segja til um. Fólkið á sinn
rétt þótt ekki fari það allt vel með
hann. Tímamir breytast og menn-
imir með. Hneykslanlegt ölvunar-
ástand er t.d. oröið að túlkunaratr-
iði.
Á hverju ári þurfa lögreglumenn
í Reykjavík að handtaka u.þ.b. 8.000
einstaklinga, suma reyndar oftar
en aðra. Rúmlega 5.000 þeirra reyn-
ist nauðsynlegt að vista um tíma í
fangageymslunum. Suma þarf að
vista þar áfram, aörir em teknir til
yfirheyrslu og mörgum er komið
til vistunar á meðeigandi stofnun
eða reynt að aðstoða á annan hátt.
Flestir fá þó að fara frjálsir ferða
sinna að vistun lokinni. Útköll og
önnur skráð verkefni era u.þ.b.
65.000 á ári. í rúmlega 30.000 tilvik-
anna er talin ástæða til að rita
greinargóðar skýrslur um mála-
vexti. Hlutfallslega mörg málanna
era afleiðingar ölvunarháttsemi
fólks eða varða umferðarleg mál-
efni þar sem einhver er áminntur
eða kærður.
Þegar afskipti eru höfð af mjög
ólíkum einstakhngmn í mjög mis-
jöfnu ástandi, oft við mjög erfiðar
aðstæður, er ekki ólíklegt að ein-
hvern tíma komi eitthvað upp á
sem orkaö getur tvímæhs eða mis-
jafnar skoöanir geti verið um.
Ágreiningsefnin eru mörg.
Omar Smári Ármannsson
„Fólkið á sinn rétt þótt ekki fari það
allt vel með hann. Tímarnir breytast
og mennirnir með. Hneykslanlegt ölv-
unarástand er t.d. orðið að túlkunar-
atriði.“
Ástkæra ylhýra?
Nýlega birtist hér í blaðinu kjall-
aragrein Aðalsteins Ingólfssonar,
hstfræðings, „Þýðingar ástarlífs-
ins“, sem stakk skemmtflega í stúf
við alla kjallarana um okkar hug-
leikna efnahagsvanda. Aðalsteinn
hendir góðlátlegt gaman að þýð-
endum kvikmynda og sjónvarps-
efnis og nefnir nokkur kátleg dæmi
um misskilning þeirra á ensku orð-
færi um kynlíf.
Það verður aö viðurkennast, að
undirrituð hefði allt eins getað mis-
stigið sig í því kargaþýfi, enda ekki
kennt um kynlíf á minni skólatíð,
hvorki á ensku né öðram tungum.
Hins vegar hef ég stundum gripið
tfl pennans líkt og Aðalsteinn, þeg-
ar eitthvað skondið stingur upp
kolh í fjölmiðlaflórunni. Þar
blómstra fjólumar sem aldrei fyrr,
enda margir kahaðir tfl verka síðan
fjölmiðlaöldin gekk í garð fyrir al-
vöru.
„Þeir klóra sig í bakkann"
Flestum óvönum finnst erfitt að
fjá sig frammi fyrir alþjóð í skini
sjónvarpsljósa og verður þá eitt og
annað á. „Eg ætla ekki að vera með
neitt harmakvæl“, sagði atvinnu-
rekandi nokkur hetjulega. „Ég hef
trú á, að þeir muni klóra sig í bakk-
ann“, sagði annar ábúðarmikill í
Kjallaiinn
Kristín Halldórsdóttir
starfskona Kvennalistans
fasi. „Það má aldrei bregðast, að
menn geti ekki...“, sagði einn, og
....aldrei að láta ekki deigan síga“,
sagði annar.
Þetta var sótt í orðasafn athafna-
mannanna, en embættismennirnir
era ekki síðri að sækja tfl, t.d. þeg-
ar þeir súrra mörgum orðum sam-
an í eitt. Dæmi: „Líkamsárásar-
brot“ og „dáleiðslumeðferðaraðfli"
svona úr daglegu tah, en tæplega
slær nokkuð út orðið „afgjalds-
kvaðarverðmæti“, sem finnst í la-
gatexta og fæstir vita hvað þýðir.
„Verslunarmannahelgin gekk vel
umferðarlega séð“, sagði glaðbeitt-
ur embættismaður, og svo var það
annar sprenglærður, sem greindi
vanda á eftirfarandi hátt: „Sam-
skiptaörðugleikum var ábótavant".
„Meiri hluti fésins“
Málglööum þingmönnum veröur
stundum á í messunni. Einn var
að tala um fjárframlag tfl þjóðþrifa-
máls, sem hann sagði „... eins og
nös upp í kött“. Annar kvað brýna
nauðsyn bera til „... að rétta fram
útrétta hönd“. Enn einn sagði:
„Þetta tel ég nú ekki vandasöm
vinnubrögð", og var auðheyrt af
samhenginu, að hann átti við, að
þau væru ekki vönduð. „Meiri hluti
fésins" fór á rangan stað að dómi
eins þeirra, og orðfæriö „heflaga
kúin“ er tekið beint úr munni eins
ráðherrans. Og svo var það máttar-
stólpinn, sem sagði, ... að „at-
vinnuleysi hefði orðið minna en
vonir stóðu tfl“. Ef tfl vfll ber stólp-
inn sá, sem annars var vel máli
farinn, nokkra ábyrgð á því, að nú
era menn farnir að bendla blessaða
vonina við alls konar óáran.
„Vegageröin dregur
hælana“
Það er kannski ekki að undra
þótt ungmenni, sem sett er við
hljóðnema tfl þess að stýra afþrey-
ingarþætti, láti henda sig að segja:
„Að lokum vfl ég þakka öllum, sem
lögðu árar í bát í þættinum"!
Eg lýk þessum pisth með lausu
skoti á höfund eftirfarandi fyrir-
sagnar í DV 22. júh sl.: „Vegagerðin
dregur hælana í málefnum bílferj-
unnar".
Kristín Halldórsdóttir
„Og svo var það máttarstólpinn, sem
sagði, að „atvinnuleysi hefði orðið
minna en vonir stóðu til“.“
Meðog
„Verkfall er
vopn laun-
þega tfl aö
þrýsta á
framgang
réttindamála
sinna. Boðað
verkfah Sjó-
mannafélags ,, _
Reykjavíkur
erm.a.tUþess
að framfylgja Sjóm,él' Rvíkur-
kröfttm féiagsins um þau sjálf-
sögðu mannréttindi að íslenskir
sjómenn eigi forgang til starfa á
skipum í rekstri Eimskips í þessu
tilfelh.
Sjómannafélag Reykjavíkur
hefur um langt skeið unniö að
þessum málum og hafa útgerðar-
menn kaupskipa sýnt mönnunar-
málum íslenskra farmanna tak-
markaðan skflning, þrátt fyrir lág
laun íslenskra farmanna, og hafa
útgerðir kaupskipa reynt nokkuð
að manna skip í áætlimarsighng-
um til íslands enn ódýrari mönn-
um, m.a. Pólverjum og Föippsey-
ingum.
A áætlanaleið Eimskips,
Bandaríkin-Ísland, þar sem Eim-
skip er með tvö skip, hefur annað
skipiö gjarnan verið mannað er-
lendum sjómöhnum. Ekki vant-
aöi grátkór Eimskips þegar
ákveðið var að bjóða skyldi út
flutninga fyrir Vamarhðið, og
vorum við í kórnum ásamt utan-
ríkisráöuneytinu o.fl. Þá var
kjöroröiö: „Flutningar aö og frá
landinu í höndum íslendinga“.
Eimskipafélagsmenn hafa stað-
fastlega lýst þvi yfir við okkur að
ekki stæði tfl að hafa í slenska sjó-
menn á öðru af tveimur skipum
félagsins á Bandaríkja-leiðinni.
Er það eðhlegt að örfáir stjórn-
endur Eimskips í skjóh stærðar
skipafélagsins, sýni sjómönnum
og fjölskyldum þeirra slíkan yfir-
gang? Ein af leiðum sjómanna til
að hafa áhrif á gang mála er
vinnustöðvun sem nú hefur verið
boðuð.“
Tilræði
„Sjómanna-
félag Reykja-
víkur segist
vera að beij-
ast fyrir ís-
lenskum
störfum meö
þessum að-
gerðum. Ég
fullyrði að
þessar að-
gerðir eru tfl
þess fallnar að eyða störfum svo
tugum skiptir. Þetta verkfall lam-
ar meginhluta af mflhlandaflutn-
ingum. Það dregur gríðarlega úr
mögifleikum okkar á að draga
hingað tfl lands fynrtæki til að
heíja framleiðslu fyrir útflutning.
Þessi fyrirtæki segja sem svo:
„Já, er þaö svo á þessu landi að
þaö sé hægt að khppa á líflinu
fyrirtækjanna mifli fraraleiðsl-
unnar og markaðarins með viku-
fyrirvara og gerist þetta oft?“
Þetta hefur þær afleiðingar að
menn velja starfsemi sinni staö
annars staöar þar sem þeir eru
ekki háðir duttlungum kannski
10 manna í trúnaðarráði Sjó-
mannafélags Reykjavíkur sem
hafa það á valdi sínu að stöðva
útflutning frá íslandi til annarra
Janda. ísland er sérstakt að því
leyti að það er enginn arrnar val-
kostur fyrir mikla flutninga. Á
meginlandi Evrópu er hægt aö
velja aðra kosti.
Þannig að verkfall Sjómannafé-
lags Reykjavíkur er tilræði við
útflutningsstarfsemina og grefur
undan möguleikum á því að
byggja hér upp störf fyrir íslend-
inga.“ -bjb
Wrarinn V. Þórar-
ínsson, fram-
kvæmdastjóri VSÍ.