Dagur - 18.12.1954, Síða 4

4
JÓLABLAÐ D AGS
i á fyrri öld
'asogu
HOLLINN vestan við hið nýja
félagsheimili Saurbæjarhrepps heit-
ir Kirkjuhóll, og hefu.r heitið svo
um aldaraðir. F.n hóllinn norðan
við, er skýlir þessum hvammi fyrir
norðanátt, heitir Hrafnskinnarhóíl
og kinnin sunnan í hólnum Hrafns-
kinn.
•Fyrr var þessi staður þýfður tún-
blettur. En árið 1852 var blettur-
inn plægður, af dönskum manni,
J'akolb Stæker, er fór fram í Tjarnir
og plægði þar 6 dagsláttur, hjá Páli
bónda Steinssyni.
Áður en þessi blettur var plægð-
ur hét hann Undirvöllur, en eftir
plæginguna, Ffag. Og stafar nafnið
af því, að hér var sjálfgræðsla, og
þessi harðvellisblettur var lengi að
gróa upp. Það má því segja. með
nokkrum rétti, að byrjað hafi verið
á grunni lélagsheimilins fyrir
102 árum. Því að óhætt er að full-
ejtir
Magnús Hólm Árnason
yrða, að ekki hefði norðurálman
verið byggð á þessum stað 1934, ef
hér lrefði verið þýft tún, eins og var
eitt sinn.
En það voru samkomur og sam-
komuhús hér áður fyrr, sem eg ætl-
aði að ræða um.
Og er óháett.að segja, að í saman-
burði við féhagsheimilið voru sam-
komustaðirnir ófullkomnir. Og
suin hús, er notuð voru tií sam-
komuhaids, mundum við nú, á öld
framkvæmdanna, k'alla kofa.
En þrá fólksins, ungra og gam-
alla ,til að koma saman og skemmta
sér í góðum hóp, hefur alltaf verið
sterk, og lét ekki líti! húsakynni
standa í vcgi fyrir gleði sinni.
Um og fyrir 1880 voru tíðustu og
rnest áberandi samkomur brúð-
kaupsveizlurnar. Flestir er giftu sig
héldu veÍ7.1u. Og þótti léleg veizla
ef boðsgestir voru mikið innan við
eit.t hundrað. Oftast var matur á
borðum og púnsdrykkja á eftii. Var
oft farið í kappdrykkju, þar sem
tveir kappar þreyttu einvígis-
drykkju þar til annar valt út af eða
kom ekki niður meiri drykk. Þá
var pg sungið og spjallað og farið í
leiki. Sagnir af einni brúðkaups-
veizlu í Saurbæ, er haldin var um
1880, hef eg heyrt. Veizlan þótti
skera sig úr um 'glaðværð og varð
ál'lsöguleg. Til gamans ætla eg að
segja þætti úr þeirri sögu.
Þetta var f jölmenn veizla og byrj-
!aði um hádegi. Matur var á borðum
eins og vanalega að lokinni giftingu
í kirkjunni. Þá kom púnsdrvkkja
og kappdrykkja, á milli brúðgum-
ans og eins af betri bændum sveit-
arinnar.Endir hólmgöngunnar varð
sá, að bóndinn valt undir borðið,
en brúðguminn stóð ineð sigur-
pálmann í höndum.
Fátítt var þá að konur drykkju,
en ein kona varð svo ofurölvi, að
hún datt á austurbrún Kirkjuhóls-
ins og valt síðan, á ýmsum endum,
ofan allan hól. Ætla eg ekki að lýsa
ferðalagi hennar nánar. því að eg
býst við að enga nútímakonu langi
til að vinna sér frægð í annálumt
með svipuðu ævintýri.
Einn veizlugesturinn náttaðí,
seinni part nætur, í fjárhúsi út og
uppi á túni. Og vissu heimamenn í
Saurbæ ekki um gistingu hans, fyrr
en seint um morguninn, að þeir sáu
hann koma út úr húsinu og slaga