Dagur - 18.12.1954, Blaðsíða 8

8 JÓLABLAÐDAGS
Sigtryggur Þorsteinsson og Víkingur á Möðruvöllum.
Víkingur á Möðruvöllum
„Rámur í rödd er hann boli“.
Margar skráðar heimildir eru til
utn viðilreign manna og mann-
skæðra ög blóðþyrstra nauta og ótal
munnmælasögur herma frá við-
burðum 'af þessu tagi. Enduðu þær
flestar með sigri mannsins eða
manna, er nærstaddir voru. Neyttu
þeir oftast vitsmuna og snarræðis,
svo að nautunum notaðist ekki afl-
ið. Enda hefðu þá fáir orðið til frá-
sagnar, svo geigvænleg og lt.am-
römm, sem fullorðin og mannýg
naUt eru.
Stundum ltar það við að Itoli
losnaði í fjósi og ruddist út. Átti þá
jafnvel til að f'ara í gegnum ein-
hvern vegginn. En ef hann brauzt
í þessari grein er sagt frá nauti,
sem var tamið eins og hestur, og
frá samskiptum manns og nauts,
er einsdæmi má telja.
út um dyrnar, kom hann út nteð
dyraumbúnaðinn á hálsinum. Gátu
orðið stórslys að, ef nægur mannaffi
var ckki heima til að handsama
hann.
Sums staðar var það siður að láta
hálfvaxin naut ganga á afréttum yf-
ir sumárið. Létu þau ófriðlega ef
menn áttu leið þar um og áttu jafn-
vel til að ráðast á þá. Þegar þau
voru fleiri saman, æstu þau hvert
annað tipp og urðu þá viti sínu fjær
af vonzku.
Sannar sagnir eru til um tarf einn
er mætti fólki, er var að koma frá
kirkju. Var hann blóði drifinn og
með garnaspotta um liornin. Eannst
litilu síðar stúlka, sundurtætt, er
hafði orðið á vegi hans.
Mannýg naut voru, ásamt Grýlu
gömlu, notuð til að hneða börnin.
„En nú er hún gamla Grýla dauð“
og nú er notast við „lögguna og
steininn" í kaupstöðunum, en í
sveitunum er enn gripið til stóra
bola, þegaí mikið liggur við.
En þrátt fyrir allt þetta og þrátt
fyrir það, að enn í dag standa bolar
á bási, froðufellandi og bölvandi
og með blóðhlaupin augu, ef
ókunnugan ber að garði, tilbúin að
svala heift sinni ef færi gefst, eru
þó til og hafa verið til mannelsk
naut og vitur.
Nautin verða, þegai þau ná
þroska, óh'smju orkumikil, svo að
enginn veit afl þeirra. En þau eru
viðlfvæm í lund og hálfveikluð
mörg þeirra. Þarf lítið út af að bera,
til þess að þau komist í uppnám.
Rennur þá á þau eins konar ber-
serksgangur. Þá ráðast þau að
liverju því lifandi, sem fyrir þeim
verður, með æðislegum skapofsa.
Einstaklingarnir eru sjálfsagt
misjafnir. Hitt skiptir þó ef til vill
meiru, að vel og skynsamlega sé að
þessum stóru, og í mörgum tilfell-
um vitru skejmum, búið.
Hér á eftir verður í stuttu máli
sagt frá stóra verðlaunanautinu
Víking frá Möðruvöllum í Hörgár-
cfal. Hann var frægt naut á sinni
tíð, en tilefni þessarar frásagnar er
smásaga er faðir minn sagði heima
á uppvaxtarárum mínum. Þeirri
sögu hafði eg ekki að fullu gleymt,
þegar fundum okkar Sigtryggs Þor-
steinssonar, fyrrv. deildarstjóra á
Akureyri, bar saman, og eg bað
hann að segja mér nánari atvik að
þessari gömlu sögu og fleira í sam-
bandi við Víking. Varð hann fús-
lega við þeim tilmælum.
Skildi mannamál.
Víkingur fæddist á Möðruvöll-
um í desember 1901. Sigtryggur var
þá fjósamaður lijá Stefáni Stefáns-
syni skólameistara. Tók hann á
móti kálfinum, sem baulaði strax
og hausinn var kominn í ljós. Þessi
kálfur var mjög stór borinn, rauður
að lit og kolóttur. Hann var vel