Dagur - 20.12.1958, Blaðsíða 29

JÓLABLAÐ DAGS
29
og allur útbúnaður þeirra. En meðan
maður er ungur, er ekkert um það
fengizt, þó að vistarverurnarséuþröng-
ar og ekki beinlínis aðlaðandi. — Fyrir
kom, að þilfarið lak, svo að rúmfötin
blotnuðu og stundum flaut yfir lúkars-
gólfið. — Víst vantaði mikið á, að skip-
in væru sterk og vel útbúin, en menn
fóru venjulega því gæíilegar, sem
skipin voru lélcgri og verr úíbúin. Um
öryggi var ekki talað og lítið hugsað,
held ég. Því fór nú stunclum sem fór, —
en það er nú önnur saga.
Þú hælir skipstjórunum, — en hvað
segir þú um kokkana?
Þeir voru nú misjafnir, — stundum
ágætir, en sumir hálfgildings „eitur-
brasarar“. Á fiskiskipunum áttu þeir
allt, sem þeir drógu. Sumir þeirra van-
ræktu matargerðina, en stunduðu mest
fiskidráttinn.
Ég átti von á þessu. — En hvaða skip
telur þú hafa verið ónýtast af þeim,
sem þú hefur verið á?
„Óðinn“ frá Seyðisfirði, eign St. Th.
Jónssonar kaupm. þar. „Óðinn“ hefur
upphaflega verið gott sjóskip, en var
þá orðinn bi'áð-ónýtur. — Vertíðin
endaði líka með ósköpum. Bæjarfóget-
inn varð að skerast í leikinn. Þannig
stóð á því, að við vorum þrír, sem
drógum í félagi: Ég, Baldvin Guðjóns-
son frá Mói og Hannes í Viðarholti í
Glerárþorpi, og allir upp á „hálfdrátt“.
Þegar vertíðinni lauk, vildi útgerðin
ekki gefa okkur það verð fyrir okkar
part, sem við þóttumst geta fengið. En
einhver skuld var á fiskinum. Var okk-
ur því hótað, að okkar partur yrði
kyrrsettur til skuldatryggingar. En við
borguðum skuldina, og þá sá bæjarfó-
geti um, að okkar parti var skipt úr, og
við fluttum hann heim til Dalvíkur og
verkuðum hann þar og höfðum „gott
upp úr því“. Flutti Þorsteinn Stcfáns-
son, núv. hafnarvörðui' á Akureyri,
fiskinn heim fyrir okkur.
Þetta hefur þá endað vel. — En lögð-
ust ekki hákarlaveiðar niður um þcssar
mundir, — og hvað tók þá við?
Jú, en þá tók þorsk- og síldarveiðin
við. Ég hélt sjómennsku áfram.
Á hvaða skipum og með hvaða skip-
stjórum?
Það yrði of langt mál að telja þctta
allt upp. — Ég var t. d. 5 vei'tíðir á m.s.
,,Stellu“ með Bencdikt Stcingrímssyni
á „þorski og síld“. Svo var ég víst 2
vertíðir á „Fönix“ og eina á „Róbert“
með Valdimar skipstjóra Jóhannssyni,
bróður Metúsalems kaupmanns á Ak-
ureyri. Báðir voru þessir skipstjórar
ágætismenn og vel öfluðum við. — En
ég var á fleiri skipum, en látum það nú
eiga sig í bráðina. — Já, þá var gaman
að lifa!--------
Þii varst svo ágætur fiskimaður,
Kristján, að enginn jafnaðist á við þig?
Ekki máttu bera mig fyrir þessu. Ég
vil það ekki. Ég gef ekkert um það,
enda skiptir það litlu. En ekki neita ég
því, að valið gat ég úr skiprúmum.
.Tæja, góði! — Þetta stendur þá bara
upp á mína ábyrgð. Svartari lygi hefur
oft verið prcntuð. — En þxi varst á
fleiri skipum?
Já, ég var einu sinni með Jónasi Sig-
fússyni frá Hrísey. Hann var þá orðinn
gamall og grár fyrir hærum, en harður
var hann og óvæginn við sjálfan sig,
svo að af bar. — Einu sinni vorum við
að sigla vestur og lentum þá í hafís og
stórsjó á Húnaflóa. Var ísinn svo þétt-
ur, að kalla mátti að jakarnir flytu
meðfram skipshiiðinni. Skipstjóri stóð
uppi í ,.góssinu“ alla leið vcstur fyrir
Horn! Það tel ég vel gert af gömlum
manni. Slíkt er ekki „heiglum hent“.
Þú laukst skipstjóraprófi og hafðir
ÖIJ réítindi, — er það ekki rétt?
Jú, svo var það nú kallað, en ég not-
aði þau réttindi lítið. Ég var með Þor-
steini í Efstakoti á „Voninni", meðan
Þorsteinn, bróðir minn, hafði með hana
að gera, og vegna réttindanna var ég
talinn skipstjóri að nafninu. Svo var ég
einstaka sinnum stýrimaður. — Ég
fylgdist með Hanncsi sál. Þorsteinssyni,
frænda mínum, meðan hann var skip-
stjóri. — Einu sinni var ég líka með
Gunnari Hclgasyni frá Hrísey, þeim
gagnmerka skipstjóra og manni. Hefði
ég verið rithöfundur, myndi ég hafa
reynt að skrifa minningar mínar um
þann mikla skipstjóra og ágæta mann.
Eigum við að reyna það næsta ár?
Ég veit ekki. — Den tid, den sorg! —
Þið lögðuð sncnnna út á þorslcveið-
arnar?
Já, við fórum að heiman um mán-
aðamótin febr.—marz. Vertíðin stóð
fram í júlí. Framan af lögðum við afl-
ann upp á ísafirði, en síðari hluta ver-
tíðarinnar sigldum við með aflann heim
til Eyjafjarðar. Þá var gott að koma
hcim. Ekki svo að skilja, að ekki væri
gott að lcoma á ísafjörð. Þvert á móti!
Við skemmtum okkui' vel þar. Sóttum
dansleiki og lékum okkar, enda var
okkur „nýtt um varninginn“.
Heyrðu, Kristján, — komdu nú með
eina mergjaða sjóferðasögu!
Mergjaða. — Ég kann enga slíka
sögu. — En einn atburður er mér
minnisstæður. Ég var á „Fönix“ með
Valdimar Jóhannssyni. Um páskaleytið
gerði ógurlegan garð. 011 norðlenzku
skipin leituðu og komust í landvar i
byrjun garðsins, nema við. Þetta var á
laugardagsmorguninn fyrir páska. Við
vorum þá staddir út af Skálavík vestan
við ísafjarðardjúp. Veðrið var strax
ógurlegt. Við lögðum skipinu strax til
og „létum hala fram á“. Seglum höguð-
um við þannig, að við þrírifuðum stór-
seglið og settum „rokklýfirinn í bakk“.
Önnur segl höfðum við ekki uppi. En
skipinu hallaði ískyggilega mikið. Segja
mætti, að það lægi á hliðinni. Við höfð-
um fengið dálítinn afla, og til þess að
rétta skútuna, var það ráð tekið, að
flytja fiskinn í kulborðið — til vinds —
svo að skipið hallaðist ekki eins hræði-
lega. Þetta tókst bærilega, og eftir það
fór sæmilega vel um okkur nokkra
stund. — Veðurógnin hélzt óbreytt
fram á páskadagsmorgun. Þá var það,
að allt í einu fengum við feiknalcgt
áfall. Lúkarshurðin brotnaði og sjórinr.
flæddi inn. Okkur brá ónotalega við
þessa köldu kveðju og hljóð heyrðust
úr horni. Aftan við lúkarinn var
kompa, sem skipstjórinn hafði út af
fyrir sig. í þessari svipan kemur Valdi-
mar skipstjóri út úr kompu sinni og
spyr kaldur og rólegur: „Hver and-
skotinn gengur hér á?“ — Hvort nokk-
ur svaraði, man ég ekki, en fljótt var
brugðið við og hendur látnar standa
fram úr ermum. Var reynt að gera við
allt, sem úr lagi hafði færzt, eftir beztu
föngum. Var svo allt rólegt um sinn.
— En ekki var öllu enn lokið. — Við
fengum annað áfall, þegar „rokklýfir-
inn“ sprakk af frostinu, sem var orðið
mjög hart, enda var skipið þá orðið
einna likast klakabólstri. Nú voru „góð
ráð dýr“. Seglin öll klökuð, svo að ill-
gerlegt var að taka rifin úr og hækka
þau. Þó tókst okkur að auka seglakost-
inn, en fyrirhafnarlaust var það ekki.
Vár þá strax haldið til lands og náðum
við slysalaust inn á Patreksfjörð. —
Hvíldinni urðum við fegnir, — það
verð ég að segja.
Þegar hér var komið, tók Kristján
sér nokkra málhvíld, en segir síðan: